Αστεροσκοπείο του Παρκς
Συντεταγμένες: 32°59′59.8″S 148°15′44.3″E / 32.999944°S 148.262306°E
Το Αστεροσκοπείο του Παρκς (Parkes Observatory) είναι ένα ραδιοαστεροσκοπείο και ραδιοτηλεσκόπιο που βρίσκεται 20 χιλιόμετρα βόρεια από τη μικρή πόλη Παρκς της Νέας Νότιας Ουαλίας, στην Αυστραλία, σε γεωγραφικές συντεταγμένες πλάτος 32° 59΄ 59,8΄΄ νότιο και μήκος 148° 15΄ 44΄΄ δυτικό. Υπήρξε μία από τις κεραίες που χρησιμοποιήθηκαν για τη λήψη ζωντανής τηλεοπτικής εικόνας από την πρώτη επανδρωμένη αποστολή στη Σελήνη (Απόλλων 11), στις 20 Ιουλίου 1969.
| Αστεροσκοπείο του Παρκς | |
|---|---|
 | |
 | |
| Είδος | αστεροσκοπείο |
| Γεωγραφικές συντεταγμένες | 32°59′52″S 148°15′47″E |
| Διοικητική υπαγωγή | Parkes |
| Χώρα | Αυστραλία |
| Έναρξη κατασκευής | 1961 |
| Προστασία | listed on the Australian National Heritage List (από 2020)[1] |
| Ιστότοπος | |
| Επίσημος ιστότοπος | |
 Πολυμέσα | |
| δεδομένα (π) | |
Ιστορικά στοιχεία Επεξεργασία
Το ραδιοτηλεσκόπιο, που ολοκληρώθηκε το 1961, υπήρξε το «πνευματικό παιδί» του Τάφυ Μπόουεν (E.G. "Taffy" Bowen), επικεφαλής του Εργαστηρίου Ραδιοφυσικής του CSIRO. Κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ο Μπόουεν είχε εργασθεί στην ανάπτυξη του ραντάρ στις ΗΠΑ και είχε αποκτήσει ισχυρές γνωριμίες στην εκεί επιστημονική κοινότητα. Με τη βοήθειά τους έπεισε δύο φιλανθρωπικά ιδρύματα, το Ίδρυμα Κάρνετζι και το Ίδρυμα Ροκφέλερ να χρηματοδοτήσουν κατά το ήμισυ το κόστος ενός νέου ραδιοτηλεσκοπίου στην Αυστραλία. Αυτή η αναγνώριση και οικονομική υποστήριξη από τις ΗΠΑ έπεισε τον τότε Αυστραλό πρωθυπουργό Ρόμπερτ Μένζις να συμφωνήσει στη χρηματοδότηση του υπόλοιπου[2].
Χαρακτηριστικά Επεξεργασία
Το ραδιοτηλεσκόπιο του Παρκς έχει κινητό δίσκο (ανακλαστήρα) διαμέτρου 64 μέτρων, κάτι που το καθιστά το δεύτερο μεγαλύτερο στο Νότιο Ημισφαίριο της Γης και ένα από τα πρώτα μεγάλα σε όλο τον κόσμο (ο δίσκος του "Deep Space Station"-43 στην Τιντμπινμπίλα επεκτάθηκε σε διάμετρο από τα 64 στα 70 μέτρα το 1987, ξεπερνώντας το Παρκς)[3]. Το σχήμα του είναι παραβολοειδές. Μετά τα εγκαίνιά του, στις 31 Οκτωβρίου 1961, το ραδιοτηλεσκόπιο του Παρκς λειτουργεί σχεδόν συνεχώς μέχρι σήμερα. Η επιφάνεια του ανακλαστήρα αναβαθμίσθηκε με την προσθήκη λείων μεταλλικών πλακών στο κεντρικό μέρος, ώστε να εστιάζει καλά μικροκύματα με μήκος της τάξεως του 1 εκατοστομέτρου. Το περιφερειακό μέρος του δίσκου παραμένει κατασκευασμένο από λεπτό μεταλλικό δίχτυ.
Μία βοηθητική κεραία διαμέτρου 18 μέτρων μεταφέρθηκε από το Αστεροσκοπείο Fleurs στο Mills Cross το 1963. Εγκατεστημένη πάνω σε σιδηροτροχιές και κινούμενη με μηχανή ελκυστήρα ώστε η απόσταση μεταξύ αυτής και του κύριου ανακλαστήρα να μπορεί να μεταβάλλεται εύκολα, χρησιμοποιήθηκε σε συμβολομετρικές παρατηρήσεις και ως μεταδότης για το πρόγραμμα «Απόλλων». Από τις αρχές της δεκαετίας του 1980 δεν χρησιμοποιείται πλέον.
Το (κυρίως) ραδιοτηλεσκόπιο έχει αλταζιμουθιακή στήριξη.
Η επιτυχής λειτουργία του ραδιοτηλεσκοπίου του Παρκς οδήγησε τη NASA να αντιγράψει το βασικό του σχέδιο για το δικό της Deep Space Network, με ισοδύναμους ανακλαστήρες των 64 μέτρων στο Γκόλντστοουν, τη Μαδρίτη και την Τιντμπινμπίλα.
Δέκτες Επεξεργασία
Ο θάλαμος δεκτών βρίσκεται στην περιοχή της εστίας του παραβολοειδούς ανακλαστήρα και στηρίζεται από τρεις δοκούς 27 μέτρα πάνω από την επιφάνεια του δίσκου. Ο θάλαμος περιέχει πολλαπλούς ανιχνευτές ραδιοκυμάτων και μικροκυμάτων, οι οποίοι μπορούν να εναλλαχθούν στην εστία για παρατηρήσεις διαφορετικών απαιτήσεων.
Το Αστεροσκοπείο του Παρκς αποτελεί τμήμα του δικτύου ραδιοτηλεσκοπίων «Australia Telescope National Facility». Το ραδιοτηλεσκόπιό του λειτουργείται συχνά σε συντονισμό με τις κεραίες στο Ναράμπρι (το «Australia Telescope Compact Array») και έναν ανακλαστήρα στη Μόπρα σχηματίζοντας μία τεράστια συμβολομετρική διάταξη.
Παρακολούθηση ιστορικών διαστημικών αποστολών Επεξεργασία
Κατά τη διάρκεια των αποστολών του Προγράμματος Απόλλων στη Σελήνη το Αστεροσκοπείο του Παρκς χρησιμοποιήθηκε για τη μετάδοση σημάτων τηλεπικοινωνιών και τηλεμετρίας προς τη NASA, παρέχοντας κάλυψη για τις ώρες κατά τις οποίες το φεγγάρι βρισκόταν προς την πλευρά της Αυστραλίας[4].
Το ραδιοτηλεσκόπιο μετέδωσε επίσης δεδομένα από την αποστολή Γκαλιλέο της NASA στον Δία, η οποία χρειάσθηκε υποστήριξη από ραδιοτηλεσκόπια εξαιτίας της δυσλειτουργίας του κύριου συστήματος μεταδόσεως επιστημονικών δεδομένων στη Γη.
Και άλλες διαστημικές αποστολές μέχρι σήμερα χρησιμοποίησαν και χρησιμοποιούν το Αστεροσκοπείο του Παρκς, όπως οι:
Στο Αστεροσκοπείο του Παρκς κινηματογραφήθηκε η ταινία του 2000 The Dish, μια κινηματογραφική ταινία μυθοπλασίας για τον ρόλο του Αστεροσκοπείου στην αποστολή «Απόλλων 11».
Το CSIRO έχει γυρίσει αρκετά ντοκιμαντέρ σε αυτό το Αστεροσκοπείο, μερικά από τα οποία βρίσκονται αναρτημένα στο YouTube[1].
Η μετάδοση της αποστολής «Aπόλλων 11» Επεξεργασία
Τη στιγμή που ο Μπαζ Όλντριν άναψε την τηλεοπτική κάμερα πάνω στη σεληνάκατο, τρεις κεραίες δέχθηκαν το σήμα της σε πραγματικό χρόνο: το ραδιοτηλεσκόπιο των 64 μέτρων στο Γκόλντστοουν της Καλιφόρνια, η κεραία των 26 μέτρων στο Honeysuckle Creek κοντά στην Καμπέρα και το ραδιοτηλεσκόπιο των 64 μέτρων στο Παρκς.
Κατά τα πρώτα λίγα λεπτά της μεταδόσεως η NASA ενάλλασσε τα σήματα από τους δύο σταθμούς, αυτούς του Γκόλντστοουν και του Honeysuckle Creek, αναζητώντας την καλύτερη ποιότητα εικόνας.
Σχεδόν 9 λεπτά από την έναρξη της μεταδόσεως, η TV γύρισε στο σήμα από το Αστεροσκοπείο του Παρκς. Η ποιότητα εικόνας από το Παρκς ήταν τόσο ανώτερη, ώστε η NASA το διατήρησε ως την πηγή για τις υπόλοιπες 2,5 ώρες που κράτησε η παγκόσμια τηλεοπτική μετάδοση. Για λεπτομέρειες πάνω στη λήψη των σημάτων αυτών,δείτε το "The Television Broadcasts" από την αναφορά "On Eagles Wings".
Τη Δευτέρα 31 Οκτωβρίου 2011, η Google αντικατέστησε το σήμα της με ένα Google Doodle προς τιμή της πεντηκοστής επετείου του Αστεροσκοπείου του Παρκς[5] (ήταν όμως ορατό μόνο από υπολογιστές στην Αυστραλία).
Τα οχήματα στον Άρη Επεξεργασία
Το 2012 το Αστεροσκοπείο του Παρκς δέχθηκε ειδικά σήματα από το ρομποτικό όχημα Opportunity (MER-B) στον Άρη, προκειμένου να προσομοιώσει τα ραδιοκύματα UHF που θα έστελνε το όχημα Curiosity[6]. Αυτό βοήθησε στην προετοιμασία για την αποστολή του Curiosity (MSL), που προσεδαφίσθηκε στις αρχές Αυγούστου 2012.
Χρονολόγιο αστρονομικών παρατηρήσεων Επεξεργασία
1960-1969
- Πλήρης λειτουργία από το 1963
- Υποστήριξη για τις αποστολές του Προγράμματος «Απόλλων» της NASA
1970-1979
- Αναβαθμίσεις των δεκτών και έναρξη λεπτομερών παρατηρήσεων ουράνιων σωμάτων
1980-1989
- Η διάμετρος του ανακλαστήρα αυξάνεται στα 64 μέτρα.
1990-1999
- Μεταξύ του 1997 και του 2002 διεξάγεται η επισκόπηση ουδέτερου υδρογόνου HIPASS, η μεγαλύτερη για γαλαξίες στη φασματική γραμμή του ουδέτερου υδρογόνου μέχρι σήμερα.
2000-2010
- Πάνω από τους μισούς πάλσαρ που είναι γνωστοί σήμερα ανακαλύφθηκαν από το Αστεροσκοπείο του Παρκς.
Σημειώσεις Επεξεργασία
- ↑ www
.environment .gov .au /heritage /places /national /parkes-observatory. - ↑ 40 years of The Dish - ABC Science Online
- ↑ «Canberra Deep Space Communication Complex - exploring the Solar System and beyond». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Αυγούστου 2011. Ανακτήθηκε στις 25 Νοεμβρίου 2012.
- ↑ «On Eagle's Wings: The Story of the Parkes Apollo 11 Support». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Ιουλίου 2007. Ανακτήθηκε στις 25 Νοεμβρίου 2012.
- ↑ «Google Doodle Celebrates Parkes Observatory». gizmodo.com.au. 31 Οκτωβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2011.
- ↑ «NASA - Opportunity Prepares for Curiosity's Arrival!». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Ιουνίου 2014. Ανακτήθηκε στις 25 Νοεμβρίου 2012.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
- Ο επίσημος ιστότοπος
- Επισκεπτόμενοι το ραδιοτηλεσκόπιο του Παρκς
- The dish and the great beyond Αρχειοθετήθηκε 2010-08-26 στο Wayback Machine.
- ABC Science, 2001: τα 40χρονα του «Πιάτου»
- Δείτε το τηλεσκόπιο σε δράση
- Το διαστημόπλοιο Μάρινερ 4 με το Ραδιοτηλεσκόπιο του Παρκς
- «Ο ήχος του Σύμπαντος που τραγουδά» - Ραδιοφωνική εκπομπή για την ιστορία του τηλεσκοπίου από την κατασκευή του μέχρι το 2009