Αστροναυτιλία (βιβλίο)
Η Αστροναυτιλία (πλήρης τίτλος: Ποιητοῦ ἀδήλου ΑΣΤΡΟΝΑΥΤΙΛΙΑ ἢ ἡ Μικροοδύσσεια ἡ κοσμική) είναι επικό ποίημα επιστημονικής φαντασίας γραμμένο στην ομηρική διάλεκτο από τον Τσέχο συγγραφέα Γιάν Κρεσάντλο.[1] Αποτελεί ένα από τα πλέον ασυνήθιστα συγγράμματα στην ελληνική γλώσσα και στην τσεχική. Ο Κρεσάντλο χρησιμοποίησε το ψευδώνυμο Ἰωάννης Πυρεῖα για την συγγραφή του βιβλίου, το οποίο εκδόθηκε σύντομα μετά τον θάνατο του το 1995. Στο βιβλίο συνυπάρχει η ελληνική έκδοση ως το κύριο κείμενο, με συνοδευτική μετάφραση στα τσέχικα. Στην τσεχική μετάφραση του ο τίτλος του βιβλίου αποδόθηκε ως Hvězdoplavba aneb Malá kosmická odysea.[2]
 | |
| Συγγραφέας | Ἰωάννης Πυρεῖα (Γιάν Κρεσάντλο), "Nemo" |
|---|---|
| Τίτλος | Astronautilia |
| Γλώσσα | |
| Ημερομηνία δημοσίευσης | 1995 |
| Μορφή | Επική ποίηση, Εξάμετρο, Επιστημονική φαντασία, Σάτιρα, Μεταμοντερνισμός |
| Αριθμός Σελίδων | 542 |
| δεδομένα () | |
Σύνοψη Επεξεργασία
Το ποίημα αποτελεί δείγμα της επικής ποίησης, και απαρτίζεται από 6.575 στίχους σε εξάμετρο στην ομηρική διάλεκτο, διατηρώντας το εξάμετρο και στην τσεχική μετάφραση του. Σε αυτό γίνονται περιγραφές φιλοσοφικών εννοιών της κβαντικής φυσικής, όπου κάτι μπορεί να συνυπάρχει παράλληλα σε πολλές καταστάσεις έως ότου παρατηρηθεί. Αυτός που παρατηρεί το Σύμπαν αποκαλύπτεται πως είναι κάποιο πρόβατο -μῆλον κοσμοθεωροῦν-,[3] και αν το πρόβατο πεθάνει θα σημάνει το τέλος των πάντων. Το πρόβατο ωστόσο απαγάγεται από κάποιον κακοποιό ο οποίος ονομάζεται Μανδύς, ο οποίος μετέπειτα καταδιώκεται από μια δύναμη κομάντο ταχείας αντίδρασης της οποίας ο αρχηγός ονομάζεται Ουδείς.
Περιγραφή Επεξεργασία
Εκτός από τα χαρακτηριστικά της επιστημονικής φαντασίας και της ποιητικής φύσης του, το έργο διαθέτει και μεταμοντερνιστικά φιλολογικά χαρακτηριστικά καθώς ο Κρεσάντλο στον πρόλογο του ισχυρίστηκε πως ο ίδιος δεν είναι ο συγγραφέας αλλά απλώς έκανε την μετάφραση του ελληνικού πρωτότυπου από άγνωστο συγγραφέα (Ποιητοῦ ἀδήλου) στα τσέχικα, και πως τα γραφόμενα αποτελούν πραγματικό οδοιπορικό. Ενδεικτικά για το ελληνικό τμήμα του κειμένου, τα πνευματικά δικαιώματα αποδίδονται σε κάποιον Νέμο, ο οποίος αντιστοιχεί στον χαρακτήρα Ουδείς της ιστορίας.[4]
Συνεχίζει περιγράφοντας πως το οδοιπορικό του Νέμο του υπαγορεύτηκε από τον οικουμενικό μεταφραστή του που ονομάζεται Φράντα -πλάσμα που μοιάζει με ασβό, αλλά αποτελείται εξ'ολοκλήρου από εγκεφαλική υφή- και ο οποίος δεν διαθέτει κοινή λογική και έτσι αποφάσισε να τα γράψει όλα στην ομηρική διάλεκτο έτσι ώστε το έργο να γίνει ακόμα πιο διάσημο.[5]
Το κείμενο ξεκινά με σύντομη εισαγωγή στα λατινικά για τον μορφωμένο αναγνώστη που δεν γνωρίζει τσέχικα. Οι ελληνικοί νεολογισμοί, όπως π.χ. το ρομπότ το οποίο αποδίδεται ως ῥόβοτος (αντί για αὐτόματον),[6] ενώ το φέιζερ ως φεῖσρος[7], παρατίθονται σε ελληνοαγγλικό γλωσσάριο εντός του βιβλίου. Παράλληλα στο κείμενο υπάρχουν και κάποιες λέξεις οι οποίες είναι μεταγενέστερες όπως το ἄνδρες σε σύγκριση με το ομηρικό ἄνηρες.[7]
Περιεχόμενα Επεξεργασία
Δομή Επεξεργασία
Το ποίημα είναι χωρισμένο σε 24 ραψωδίες, όπου η κάθε μια περιέχει μια αυτοτελή ιστορία που διαδραματίζεται σε κάποιον πλανήτη.
Ενδεικτικά, οι τίτλοι των πρώτων ραψωδιών είναι:[8]
- α. Προοίμιον. Τά περὶ μήλου κοσμοθεωροῦντος καὶ περὶ Μανδύος. Ἠ της ἀστροναυτιλίας ἀρχή.
- β. Τὰ περὶ τῶν λεσβιακῶν
- γ. Τὰ περὶ τῶν ῤαμφοφόρων
- δ. Τὰ περὶ τῶν ζωοφύτων
- ε. Τὰ περὶ τῶν δυσγενέων
- ζ. Τὰ περὶ τῶν τοῦ διπλοῦ πλανήτου καὶ τῶν κυνῶν καὶ αἰλούρων καὶ τῶν λοιπῶν
Στο τέλος του βιβλίου παρατίθεται και ευρετήριο (Τὸ τοῦ ἔπους εὑρητήριον)
Απόσπασμα Επεξεργασία
Από το προίμιο του κειμένου:[9]
| Πρωτότυπο | Ελεύθερη μετάφραση |
|---|---|
| Ἀρχόμενος πρῶτον Μουσῶν χορῷ εἰξ Ἑλικῶνος
εὔχομαι ἐκπάγλως καὶ Ἀπόλλωνι ἄνακτι Μουσάων ἄρχοντι καλῷ ἰδὲ δαίμον 'ἀοιδῶν ὄφρ εἴποιεν ἐμὴν κόσμου γλαφυροῖο πόρευσιν θαύματα πλανητῶν καὶ ἀνδρῶν ὄβριμα ἔργα, οἷά τε δειξάμενοι πλέομεν δνοφερὸν διὰ χάσμα πλοίαρχος μὲν ἐγὼ καὶ ἐμοὶ ἐρίηρες ἑταῖροι Μανδὺν ζητοῦντες καὶ μῆλον κοσμοθεωροῦν. ἔσπετε νῦν ἡμῖν τάδε, ὦ θεὸς ἠὲ θέαιναι. |
Αρχίζοντας πρώτα με τον χορό των Μουσών του Ελικώνος,
προσεύχομαι τρομερά σ'αυτές και στον βασιλεύοντα Απόλλωνα, των Μουσών τον καλό άρχοντα και εμπνευστή των αοιδών, ώστε να πουν για την περιπετειώδη πόρευση μου στο Σύμπαν, τα θαύματα των πλανητών και των ανθρώπων τα μεγαλοπρεπή έργα, ως έγιναν όπως πλέαμε δια του σκοτεινού χάσματος, εγώ ο πλοίαρχος και οι άξιοι σύντροφοι μου, τον Μανδύ αναζητώντας και τον κοσμοθεωρούντα αμνό,[3] πείτε μας τώρα για αυτό, ω θεέ και θεές! |
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Α.Ε., tovima.gr — Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη. «tovima.gr - Η Οδύσσεια στη νέα εποχή». TO BHMA. Ανακτήθηκε στις 6 Απριλίου 2018.
- ↑ Křesadlo, Jan (1995). Hvězdoplavba aneb Malá kosmická odysea = Astronautilia ē hē Mikroodysseia hē kosmikē: překlad z řeckého originálu neznámého autora = poiētou adēlou. Praha: Železný. ISBN 8023724525.
- ↑ 3,0 3,1 Η λέξη μῆλον αποδίδεται είτε ως μήλο είτε ως πρόβατο
- ↑ «About Astronautilia: Extracts from the PROLOGUE». www.kresadlo.cz. Ανακτήθηκε στις 28 Μαρτίου 2018.
- ↑ «Impossible Books (On Astronautilia) - Part 1». Bibliophage. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Μαΐου 2021. Ανακτήθηκε στις 28 Μαρτίου 2018.
- ↑ «Jeffrey Aronson: When I use a word . . . Automata, androids, replicants, and robots – The BMJ». blogs.bmj.com (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Νοεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 28 Μαρτίου 2018.
- ↑ 7,0 7,1 «The Astronautilia and the shadow of Homer». wmblathers.blogspot.co.uk. Ανακτήθηκε στις 28 Μαρτίου 2018.[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ http://www.aoidoi.org/articles/vc/astronautilia.pdf
- ↑ Jan, Křesadlo (1995). Poiētou adēlou Astronautilia, ē, Hē mikroodysseia hē kosmikē. Praha: Ivo Železný. ISBN 8023724525.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
- Απαγγελία αποσπάσματος - Václav Pinkava / YouTube
- Κεφάλαιο ΙΓ´, με μετάφραση σε τσεχικά και αγγλικά - Václav Pinkava