Ασύμμετρη απειλή

Ο όρος «Ασύμμετρη απειλή» είναι σύγχρονος στρατιωτικός όρος που καθιερώθηκε κυρίως από στρατιωτικούς αναλυτές πολεμικών επιχειρήσεων μόλις στις δύο τελευταίες δεκαετίες. Ο όρος αυτός περιέχεται στα σενάρια νατοϊκών και εθνικών ασκήσεων καθώς και σε περιορισμένες κατά τόπους δραστηριότητες αμυντικής ανάπτυξης. Σήμερα λαμβάνεται σοβαρά υπόψη σε ανάπτυξη ειδικών μέτρων ασφαλείας.

Για τις ασύμμετρες απειλές (asymmetric threats) και τον ασύμμετρο πόλεμο (asymmetric warfare) δεν υπάρχουν απόλυτα συμφωνημένοι ορισμοί διεθνώς και τούτο προκειμένου οι σχεδιασμοί να προλαμβάνουν πιθανές δράσεις και μέσα.

Αντικείμενο

Γενικά, ασύμμετρος θεωρείται ο πόλεμος που διενεργείται από οργανωμένες μη-συμβατικές ομάδες, βασίζεται στην αναίρεση των κανόνων του δικαίου και του δικαίου του πολέμου, ενώ χρησιμοποιεί κυρίως χαμηλού σχετικά κόστους όπλα και επιχειρησιακή δράση που προκαλεί όμως, δυσανάλογα, μεγάλου (ασύμμετρου) κόστους αποτελέσματα στον υπέρτερο αντίπαλο, τόσο σε ανθρώπινες ζωές και υλικό όσο και σε ψυχολογικό και κοινωνικό κόστος. Κύριος σκοπός του είναι η εξασθένιση/κάμψη της αποφασιστικότητας και της αποτελεσματικής χρήσης των συντελεστών ισχύος του υπέρτερου αντιπάλου.

Στις ασύμμετρες απειλές/συγκρούσεις συγκαταλέγονται ακόμη και οι επιθέσεις ανταρτών, τρομοκρατικών ομάδων ή άλλων οργανωμένων οντοτήτων που ενστερνίζονται τα ανωτέρω, και μπορεί να χρησιμοποιούν από συμβατικά ή αυτοσχέδια όπλα μέχρι όπλα μαζικής καταστροφής WMD (Weapons of Mass Destruction), π.χ. μικρά πυρηνικά (mini πυρηνικές βόμβες πλουτωνίου), ραδιολογικά (π.χ. dirty bombs), χημικά και βιολογικά όπλα. Ιστορικά, τέτοιες μεθόδους ακολούθησαν ασθενέστερες δυνάμεις εναντίον πολύ ισχυρότερων αντιπάλων (κυβερνήσεων κρατών ή πολυεθνικών οντοτήτων, π.χ. συλλογικών οργανισμών άμυνας και ασφάλειας).

Μορφές

• Τρομοκρατία
• Ανταρτοπόλεμος
• Το διεθνές οργανωμένο έγκλημα

Μέσα

• Συμβατικά όπλα
• Όπλα μαζικής καταστροφής
• Αυτοσχέδια όπλα
• Τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών

Αντιμετώπιση

Για την αντιμετώπιση των ασύμμετρων απειλών απαιτείται η θεσμική και οργανωτική ενίσχυση των μηχανισμών ασφάλειας και αντιμετώπισης εκτάκτων καταστάσεων. Καθώς οι ασύμμετρες απειλές ενέχουν το στοιχείο του αιφνιδιασμού καθίσταται αναγκαία η ανάπτυξη ενός αποτελεσματικού συστήματος πληροφοριών που θα μπορέσει να προειδοποιήσει έγκαιρα για τον οποιονδήποτε κίνδυνο και να μειώσει τις πιθανές καταστροφικές συνέπειες. Γι΄ αυτό απαιτείται η βελτίωση των ικανοτήτων των υπηρεσιών πληροφοριών.

Οι εξελίξεις στο επίπεδο των ασύμμετρων απειλών οδηγούν τις ένοπλες δυνάμεις των κρατών να αλλάξουν μορφή, προκειμένου να αντεπεξέλθουν στις επιχειρησιακές απαιτήσεις των ασύμμετρων συγκρούσεων και ταυτόχρονα να διατηρήσουν τον κύριο ρόλο τους.

Εξωτερικοί δεσμοί

• Υπουργείο Εθνικής Άμυνας Αρχειοθετήθηκε 2007-02-22 στο Wayback Machine.
• Τι είναι ασύμμετρη απειλή. defencenet.gr
• Friedrich Steinhäusler. http://www.nato.int/docu/review/2007/issue1/english/art4.html Αρχειοθετήθηκε 2007-09-13 στο Wayback Machine.. nato.int (Αγγλικά)
• C. A. Fowler. Asymmetric Warfare: A Primer. ieee.org (Αγγλικά)
• Marcus Corbin. Reshaping the Military for Asymmetric Warfare. Center for Defense Information, cdi.org (Αγγλικά)
• Vincent J. Goulding, Jr. Back to the Future with Asymmetric Warfare. carlisle.army.mil (Αγγλικά)
• Montgomery C. Meigs. Unorthodox Thoughts about Asymmetric Warfare carlisle.army.mil (Αγγλικά)
• Richard Norton-Taylor. Asymmetric Warfare: Military Planners Are Only Beginning to Grasp the Implications of September 11 for Future Deterrence Strategy. guardian.co.uk (Αγγλικά)
• Jonathan B. Tucker. Asymmetric Warfare. Like the young David with his sling-shot, hostile nations armed with cheap but effective weapons pose an increasing threat to the Goliath of U.S. military might. forum.ra.utk.edu (Αγγλικά)
• Βιβλίο έργου των Ομάδων Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας (γερμανικά σωματεία) Asymmetrische Konflikte im Spiegel der Zeit. 2008. sicherheitspolitik.org (Γερμανικά)

Πηγές

• Ζητήματα Ασφάλειας στη Νέα Τάξη Πραγμάτων, Μαίρη Μπόση, εκδ. Παπαζήση, Αθήνα 1999