Ατόμ Εγκογιάν

Καναδός σκηνοθέτης και σεναριογράφος αρμενικής καταγωγής

Ο Ατόμ Εγκογιάν (στα αρμενικά Աթոմ Եղոյեան, Κάιρο, 19 Ιουλίου 1960) είναι Καναδός σκηνοθέτης και σεναριογράφος αρμενικής καταγωγής.

Ατόμ Εγκογιάν
Γέννηση19 Ιουλίου 1960
Κάιρο, Αίγυπτος
ΕθνικότηταΚαναδός
ΣπουδέςΚολέγιο Τρίνιτι του Τορόντο και Mount Douglas Secondary School
Ιδιότητασκηνοθέτης κινηματογράφου, σεναριογράφος, παραγωγός ταινιών, ηθοποιός, κινηματογραφιστής[1], σκηνοθέτης[2] και μοντέρ
ΣύζυγοςArsinée Khanjian
Είδος τέχνηςσκηνοθέτης κινηματογραφικών ταινιών και σεναριογράφος
Ιστοσελίδαhttp://www.egofilmarts.com/
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Καταγωγή και πρώτα χρόνια Επεξεργασία

Γεννημένος στο Κάιρο της Αιγύπτου από Αρμένιους γονείς, ο Εγκογιάν πήρε το όνομα Ατόμ γιατί οι γονείς του ήθελαν να τιμήσουν την ολοκλήρωση του πρώτου πυρηνικού αντιδραστήρα στην Αίγυπτο[3]. Μετανάστευσε με τους γονείς του και την αδελφή του στον Καναδά σε ηλικία 3 ετών. Η οικογένεια Εγκογιάν εγκαταστάθηκε στη Βικτώρια της επαρχίας της Βρετανικής Κολομβίας και ο πατέρας του απλούστευσε το επίθετό τους από Yeghoyan σε Egoyan.

Από τα εφηβικά του χρόνια άρχισε να δείχνει ενδιαφέρον για το θέατρο, επηρεασμένος κυρίως από τους Σάμιουελ Μπέκετ και Χάρολντ Πίντερ ενώ όσον αφορά στον κινηματογράφο η ταινία που ο ίδιος θεωρεί ότι τον επηρέασε βαθύτερα και του άνοιξε νέους δρόμους ήταν η Περσόνα[4] του Ίνγκμαρ Μπέργκμαν. Φοίτησε στο Trinity College του Πανεπιστημίου του Τορόντο, όπου συμμετείχε στο σύλλογο Αρμενίων Φοιτητών και μελέτησε αρμενική ιστορία. Το 1979 γύρισε την πρώτη του ταινία μικρού μήκους (Howard in Particular). μετά το πτυχίο του συνεργάστηκε με το θέατρο Τάρραγκον του Τορόντο.

Καριέρα Επεξεργασία

Το 1984 σκηνοθέτησε την πρώτη του ταινία μεγάλου μήκους Next of Kin με πρωταγωνίστρια την Αρσινέ Κανζιάν[5], επίσης αρμενικής καταγωγής, με την οποία θα παντρευτεί και θα αποκτήσουν μαζί έναν γιο. Σκηνοθέτησε το 1987 και 1988 δυο επεισόδια της σειράς μυστηρίου Alfred Hitchcock Presents και το 1989 ένα επεισόδιο της επιτυχημένης τηλεοπτικής σειράς επιστημονικής φαντασίας The Twilight Zone. Από το 1987 οι ταινίες που σκηνοθετεί αρχίζουν να παίρνουν τα πρώτα βραβεία στα Καναδικά φεστιβάλ. Το 1993 πρωταγωνιστεί μαζί με τη σύζυγό του στην ταινία Calendar που βραβεύεται στο ιταλικό φεστιβάλ κινηματογράφου της Ταορμίνα. Γνωστός στο ευρύ κοινό θα γίνει την επόμενη χρονιά όταν η ταινία Exotica θα λάβει το βραβείο FIPRESCI στο Φεστιβάλ των Καννών.

Και οι επόμενες ταινίες του, όπως το Το γλυκό πεπρωμένο [6] (βασισμένο σε ένα μυθιστόρημα του Ράσελ Μπανκς), συνεχίζουν να βραβεύονται σε καναδικά και διεθνή φεστιβάλ κινηματογράφου. Σε πολλές από τις ταινίες του είχε γράψει το σενάριο και έκανε τον παραγωγό. Τα αγαπημένα του θέματα είναι η αναζήτηση της ταυτότητας του ατόμου, οι οικογενειακές ρίζες και η χρήση της τεχνολογίας ως εργαλείο καταγραφής της μνήμης. Η ταινία του Αραράτ θεωρείται η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία σε παγκόσμια διανομή, που ασχολείται με την Γενοκτονία των Αρμενίων. Εκτός από τη σύζυγό του, που έχει πρωταγωνιστήσει σε αρκετές ταινίες του, ο Εγκογιάν έχει δείξει προτίμηση και στο πρόσωπο του Ελληνοκαναδού ηθοποιού Ηλία Κοτέα. Ο Κοτέας έχει παίξει σε 4 ταινίες του Εγκογιάν, στον Ασφαλιστή, στο Exotica (βραβείο Τζίνι Α' ανδρικού ρόλου), στο Αραράτ (βραβείο Τζίνι Β' ανδρικού ρόλου) και στα Δεσμά του διαβόλου .

Από το 2005 ο Εγκογιάν διεξάγει καλοκαιρινά σεμινάρια στη Σχολή ΜΜΕ του European Graduate School (EGS) στην Ελβετία, από το 2006 και για 3 χρόνια ήταν επισκέπτης καθηγητής στο πανεπιστήμιο του Τορόντο, ενώ πλέον συνεργάζεται με το Πανεπιστήμιο Ryerson του Τορόντο[7].

Εκτός από την βασική του ενασχόληση με τον κινηματογράφο, ο Εγκογιάν έχει επίσης εργαστεί στο θέατρο και στην τηλεόραση, έχει γυρίσει αρκετές ταινίες μικρού μήκους και έχει επιμεληθεί καινοτόμες προβολές και εγκαταστάσεις σε χώρους τέχνης και φεστιβάλ. Έχει συμπράξει με τον Καναδό συνθέτη Ρόντνεϋ Σάρμαν στη δημιουργία της όπερας Elsewhereless, έχει συνεργαστεί στο ανέβασμα της Όπερας του Στράους Σαλώμη, στη Βαλκυρία του Βάγκνερ και στο Έτσι κάνουν όλες του Μότσαρτ[8].

Για την προσφορά του στην τέχνη, ο Εγκογιάν έχει τιμηθεί από τον Καναδά με την ανώτατη τιμητική διάκριση (Companion of the Order of Canada). Από το 2005 είναι Επίτιμος Πρόεδρος του Διεθνούς φεστιβάλ κινηματογράφου του Γερεβάν[9]

Φιλμογραφία Επεξεργασία

Έτος Ταινία Σημειώσεις
1984 Next of Kin Πρώτη συνεργασία με την Αρσινέ Κανζιάν
1987 Family Viewing Βραβείο καλύτερης καναδικής ταινίας στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Τορόντο και Βραβείο οικουμενικής επιτροπής στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Λοκάρνο
1989 Speaking Parts Βραβείο καλύτερου σεναρίου καναδικής ταινίας στο φεστιβάλ Κινηματογράφου στο Βανκούβερ
1991 Ο ασφαλιστής Ειδικό βραβείο επιτροπής στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Μόσχας και καλύτερης καναδικής ταινίας στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Τορόντο
1993 Calendar Ειδικό Βραβείο επιτροπής στο φεστιβάλ κινηματογράφου της Ταορμίνα
1994 Exotica Βραβείο FIPRESCI στο Φεστιβάλ των Καννών
1997 Το γλυκό πεπρωμένο Βραβείο FIPRESCI και Μεγάλο Βραβείο της επιτροπής στο Φεστιβάλ των Καννών, Βραβείο Τζίνι καλύτερης ταινίας, Βραβείο καλύτερης καναδικής ταινίας στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Τορόντο και υποψηφιότητα για Όσκαρ σκηνοθεσίας
1999 Το ταξίδι της Φελίσια[10] Βραβείο Τζίνι καλύτερης ταινίας και καλύτερου προσαρμοσμένου σεναρίου και υποψηφιότητα για τον Χρυσό Φοίνικα στο φεστιβάλ των Καννών
2002 Αραράτ Βραβείο Τζίνι καλύτερης καναδικής ταινίας, βραβείο Α' γυναικείου ρόλου στην Αρσινέ Κανζιάν και Β' ανδρικού ρόλου στον Ηλία Κοτέα.
2005 Εκεί που βρίσκεται η αλήθεια Βραβείο Τζίνι καλύτερου σεναρίου (Ατόμ Εγκογιάν) και υποψηφιότητα για τον Χρυσό Φοίνικα στο φεστιβάλ των Καννών
2007 To Each His Own Cinema απόσπασμα Artaud Double Bill
2008 Adoration[11] Βραβείο καλύτερης καναδικής ταινίας στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Τορόντο και Βραβείο οικουμενικής επιτροπής στο Φεστιβάλ των Καννών
2009 Υποψία Βραβείο σκηνοθεσίας της Ένωσης Καναδών Σκηνοθετών
2013 Τα δεσμά του διαβόλου Υποψηφιότητα καλύτερης ταινίας στο Κινηματογραφικό φεστιβάλ του Σαν Σεμπαστιάν
2014 Η αιχμάλωτη Υποψηφιότητα για τον Χρυσό Φοίνικα στο Φεστιβάλ των Καννών
2015 Γράμμα από το παρελθόν Συμμετοχή στο Φεστιβάλ της Βενετίας
2019 Τιμώμενος επισκέπτης

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Ανακτήθηκε στις 20  Ιουνίου 2019.
  2. www.acmi.net.au/creators/22952.
  3. Charles Rawlings-Way, Natalie Karneef (2007). Toronto (3rd έκδοση). Footscray, Vic., Australia: Lonely Planet. σελ. 28. ISBN 9781740598354. 
  4. «Atom Egoyan on Persona». Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2016. 
  5. «Δημόσια συζήτηση Τούρκων και Αρμενίων για την αρμένικη ταυτότητα». Η Καθημερινή. 8 Σεπτεμβρίου 2012. http://www.kathimerini.gr/13043/article/epikairothta/kosmos/dhmosia-syzhthsh-toyrkwn-kai-armeniwn-gia-thn-armenikh-taytothta. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2016. 
  6. Λένα Παπαδημητρίου (26 Οκτωβρίου 1997). «Ατόμ Εγκογιάν». Το Βήμα. http://www.tovima.gr/culture/article/?aid=92486. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2016. 
  7. «ATOM EGOYAN». Ryerson University. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Αυγούστου 2016. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2016. 
  8. «ATOM EGOYAN». Canada Art Channel. 19 Ιανουαρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2016. 
  9. «Festival STAFF». YEREVAN INTERNATIONAL FILM FESTIVAL. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Ιουνίου 2016. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2016. 
  10. Γιάννης Ζουμπουλάκης (30 Ιανουαρίου 2000). «Ατόμ Εγκογιάν». Το Βήμα. http://www.tovima.gr/relatedarticles/article/?aid=118879. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2016. 
  11. Έφη Παπαζαχαρίου (31 Οκτωβρίου 2009). «Ατόμ Εγκογιάν, Το γλυκόπικρο πεπρωμένο». Τα Νέα. http://www.tanea.gr/relatedarticles/article/4543675/?iid=2. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2016. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία