Αφροδίτη και Πάνας
| Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
«Αφροδίτη και Πάνας» ονομάζεται μαρμάρινο σύμπλεγμα, το οποίο αναπαριστά μία εύθυμη σκηνή, με τον Πάνα να πλησιάζει αδέξια τη θεά Αφροδίτη, που ετοιμάζεται για το λουτρό της -κάτι που φαίνεται από το μαντίλι με το οποίο έχει μαζέψει τα μαλλιά της- ενώ ο Έρωτας με τη μορφή μικρού παιδιού, τον απομακρύνει. Η θεά προσποιείται ότι απειλεί τον Πάνα με το σανδάλι της, με μια παιχνιδιάρικη χειρονομία φιλάρεσκης ανωτερότητας.
| Αφροδίτη, Πάνας και Έρως | |
|---|---|
.jpg) | |
| Ονομασία | Αφροδίτη, Πάνας και Έρως |
| Είδος | γλυπτό |
| Διαστάσεις | 1,55 μ. |
| Μουσείο | Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο |
| Αριθμός καταλόγου | 3335
 |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα | |
Το έργο βασίζεται ανοιχτά στη διαλεκτική της αντίθεσης μεταξύ της ομορφιάς της νεαρής και του πρωτογονισμού της ποιμενικής μορφής του τραγόμορφου Πάνα. Επίσης στη διαφορετική απόδοση των επιφανειών όσο και στις κινήσεις απομάκρυνσης των προσώπων, τα σκέλη των οποίων διασταυρώνονται αντιθετικά. Η σύνθεση αποτελεί μια σοφή και εκλεκτικιστική μείξη στοιχείων που αντλούνται από την παρατήρηση του φυσικού κόσμου και προτύπων της γλυπτικής, όπως είναι φανερό ιδιαίτερα στην Αφροδίτη.
Η μορφή της θεάς έχει πρότυπα την Αφροδίτη της Κνίδου και την Αφροδίτη των Μεδίκων. Η σύλληψη της μορφής της όμως απομακρύνεται από τους κανόνες των αναλογιών, οι οποίοι διέπουν τα περίφημα έργα που έχουν προηγηθεί. Το σώμα της Αφροδίτης εμφανίζεται για πρώτη φορά στις ακριβείς ρεαλιστικές του λεπτομέρειες, που φανερώνουν την υιοθέτηση από την πλευρά του γλύπτη ενός νεανικού γυναικείου εύσαρκου τύπου. Οι σωματικές ιδιαιτερότητες ξετυλίγονται στα πόδια, συνηθισμένα να φορούν σανδάλια όπως δείχνει η ατροφία του μικρού δαχτύλου, στους μηρούς, που στηρίζουν την ευρεία λεκάνη, στα πλούσια στήθη, που επιδεικνύονται με λαϊκή έλλειψη σεμνότητας, στον εύρωστο λαιμό, και τέλος στις γεμάτες παρειές, ανακαλύπτοντας την «αντικλασική» ομορφιά ενός εξατομικευμένου σώματος.
Το σύμπλεγμα αυτό βρέθηκε το 1904 στο ίδρυμα των Βηρυτίων Ποσειδωνιαστών στη Δήλο. Η επιγραφή που φέρει στη βάση αναφέρεται στον Διόνυσο, που καταγόταν από τη Βηρυτό του Λιβάνου, προστάτη της πόλης, στους πατρώους θεούς της οποίας αφιερώνεται το σύμπλεγμα. Σήμερα βρίσκεται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο στην Αθήνα, επιδιορθωμένο σε ορισμένα τμήματα (δεξιός πήχης και κεφάλι της Αφροδίτης, πόδια και αριστερό χέρι του Έρωτα, κέρατα και δεξιό πόδι του Πανός, καθώς και μερικά δάχτυλα της Αφροδίτης που έχουν αποκατασταθεί με γύψο).