Βίκτορ Σανέγιεφ

Σοβιετικός άλτης του τριπλούν

Ο Βίκτορ Ντανίλοβιτς Σανέγιεφ (ρωσικά: Виктор Данилович Санеев, γεωργιανά: ვიქტორ სანეევი , 3 Οκτωβρίου 1945 – 3 Ιανουαρίου 2022) ήταν Σοβιετικός αθλητής του στίβου στο άλμα εις τριπλούν. Από τους κορυφαίους στην ιστορία του αγωνίσματος και ένας από τους πιο διακεκριμένους αθλητές της σύγχρονης εποχής, κέρδισε τέσσερα ολυμπιακά μετάλλια: τρία χρυσά (1968, 1972 και 1976) και ένα αργυρό (1980).[1] Είναι μέλος του Hall of Fame της IAAF από το 2013.[2][3]

Βίκτορ Σανέγιεφ
1972
Προσωπικές Πληροφορίες
Γέννηση3 Οκτωβρίου 1945
Σοχούμι, Σοβιετική Ένωση
Θάνατος3 Ιανουαρίου 2022 (76 ετών)
Σίδνεϊ, Αυστραλία
Έτη δραστηριοποίησης1963 – 1980
Ύψος1,88 μέτρα
Βάρος78 κιλά
Άθλημα
ΧώραΣοβιετική Ένωση Σοβιετική Ένωση
ΆθλημαΣτίβος
ΑγώνισμαΆλμα εις τριπλούν
ΣύλλογοςΝτιναμό Τυφλίδας

Βιογραφία Επεξεργασία

Γεννήθηκε τον Οκτώβριο του 1945 με τη λήξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου στο Σοχούμι της Αμπχαζίας στα παράλια της Μαύρης Θάλασσας. Μεγάλωσε σε μια φτωχή οικογένεια με πολλές στερήσεις και ο πατέρας του, που ήταν παράλυτος, έφυγε από τη ζωή όταν ο Σανέγιεφ ήταν 15 ετών.[1][4] Ως παιδί αγαπούσε το ποδόσφαιρο και τα πήγε καλά στην ιδιαίτερη πατρίδα του. Από την ηλικία των πέντε ετών πήγε σε τμήμα ποδοσφαίρου και μετά την προπόνηση συνέχισε να παίζει στην αυλή με φίλους. Η ομάδα του έγινε γρήγορα η καλύτερη στην περιοχή Γκάγκρα και ο ίδιος έγινε βασικός της παίκτης. Ακολούθησε το μπάσκετ και το 1962 έγινε δεκτός ακόμη και στην αντιπροσωπευτική ομάδα της Αμπχαζίας.[5] Όμως τον τράβηξε τελικά ο κλασικός αθλητισμός και το άλμα εις ύψος, αλλά ένας τραυματισμός στο γόνατο τον ανάγκασε να μεταβεί στα άλματα εις μήκος και τριπλούν.[6] Το 1963 πήρε την τρίτη θέση στο τριπλούν σε σχολικούς αγώνες στη Σοβιετική Ένωση. Η πρώτη επιτυχία του σε αγώνες ανδρών ήρθε το 1968, όταν κέρδισε για πρώτη φορά το ρωσικό πρωτάθλημα.[4][7] Παράλληλα αποφοίτησε από το Ινστιτούτο Υποτροπικής Γεωργίας του Σοχούμι το 1969 και το Γεωργιανό Ινστιτούτο Φυσικής Πολιτισμού το 1973.[8]

Πριν πάει στους Ολυμπιακούς Αγώνες στην Πόλη του Μεξικού, προετοιμάστηκε για σχεδόν ένα χρόνο. Ο 23χρονος αθλητής ανάρρωσε από έναν σοβαρό τραυματισμό, αλλά είχε ήδη καταφέρει να πείσει το προπονητικό επιτελείο της ομάδας της Σοβιετικής Ένωσης ότι ήταν έτοιμος να κερδίσει.[9] Στις 17 Οκτωβρίου του 1968, στην Πόλη του Μεξικού, κατέρριψε το παγκόσμιο ρεκόρ στο τριπλούν με άλμα 17,39 μ.[4][10] Ήταν το δεύτερο παγκόσμιο ρεκόρ της ημέρας κατά τη διάρκεια ενός επικού τελικού, στον οποίο το παγκόσμιο ρεκόρ βελτιώθηκε τέσσερις φορές. Το παγκόσμιο ρεκόρ πριν τους αγώνες ήταν 17,03 μ. και το κατείχε ο Πολωνός Γιόζεφ Σμιτ από το 1960. Στις 16 Οκτωβρίου 1968 ο Ιταλός Τζιουζέπε Τζεντίλε στον προκριματικό του αγωνίσματος πήδηξε 17,10 μ. και την επομένη, με το πρώτο του άλμα στον τελικό, 17,22 μ., όμως η κορυφαία σύγκρουση στην ιστορία του αγωνίσματος μόλις είχε αρχίσει. Στην τρίτη προσπάθεια ο Σανέγιεφ με 17,23 μ. κάνει νέο παγκόσμιο ρεκόρ, αλλά στην πέμπτη προσπάθεια ο Βραζιλιάνος Νέλσον Προυντέντσιο, από τα 17,05 μ. και την τρίτη θέση, ανέβηκε στην πρώτη, καταρρίπτοντας και πάλι το παγκόσμιο ρεκόρ με 17,27 μ. Στην τελευταία προσπάθεια του αγώνα, ο νικητής, όνομα και πράγμα, Βίκτορ Σανέγιεφ «πέταξε» στα 17,39 μ. και πήρε το χρυσό μετάλλιο. Είχε βελτιώσει κατά 29 εκατοστά το ρεκόρ του Τζεντίλε και κατά 54 εκατοστά το ολυμπιακό ρεκόρ του Σμιτ από το Τόκιο το 1964. Στο Μεξικό, πέντε άλτες σημείωσαν επίδοση καλύτερη από το προηγούμενο παγκόσμιο ρεκόρ και έξι (ανάμεσά τους και ο Σμιτ) καλύτερη από το ολυμπιακό ρεκόρ.[11][12][13] Κέρδισε τον πρώτο του ευρωπαϊκό τίτλο στην Αθήνα με επίδοση 17,34 μέτρων (με ευνοϊκό άνεμο) την επόμενη χρονιά και στη συνέχεια στο Μόναχο το 1972 πήδηξε 17,35 μέτρα στην πρώτη του προσπάθεια για να υπερασπιστεί με επιτυχία τον Ολυμπιακό του τίτλο.[14][15]

Στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1976 στο Μόντρεαλ, ο Σανέγιεφ κέρδισε το τρίτο συνεχόμενο χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο στο τριπλούν, ο πρώτος και μόνος μέχρι σήμερα που κατάφερε κάτι τέτοιο.[5][16] Το 1978 ήταν δεύτερος στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Στίβου και για όγδοη και τελευταία φορά πρωταθλητής Σοβιετικής Ένωσης.[17] Στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Μόσχας ήταν ο προτελευταίος λαμπαδηδρόμος.[11] Προσπάθησε να κερδίσει και τέταρτο χρυσό στο ίδιο αγώνισμα στα 35 του χρόνια, όπως ο Αλ Έρτερ στη δισκοβολία, αλλά δεν το κατόρθωσε, έχοντας έντονο ανταγωνισμό που σχεδόν πάντα τον βοηθούσε να φτάνει στο ύψιστο της απόδοσής του στις μεγάλες διοργανώσεις. Σε έναν ανεκδιήγητο τελικό από άποψη κριτών, κατέλαβε τη δεύτερη θέση με άλμα στα 17,24 μέτρα.[1][18][19] Το άλμα που του χάρισε το μετάλλιο ήταν στην τελευταία του προσπάθεια, κάτι που δεν συνέβη για πρώτη φορά.[12] Η απονομή των μεταλλίων δεν αποτέλεσε την τελευταία πράξη δημοσιότητας του τελικού.[5][16][20] Κατέρριψε τρεις φορές το παγκόσμιο ρεκόρ με καλύτερη επίδοση 17,44 μέτρα το 1972. Ο Σανέγιεφ ήταν επίσης έξι φορές πρωταθλητής Ευρώπης κλειστού στίβου (ακατάρριπτο ρεκόρ) – αποχώρησε από τον ανταγωνιστικό στίβο μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1980 και συνέχισε να εργάζεται για τον σύλλογο Ντιναμό Τιφλίδας.[14][21]

Το 1983 του απονεμήθηκε το Ολυμπιακό Τάγμα, η ανώτατη αθλητική τιμή.[22] Μετά την αποχώρησή του από την ενεργό δράση εργάστηκε ως προπονητής στη εθνική ομάδα της Σοβιετικής Ένωσης, με τη διάλυση της χώρας να τον φέρνει σε δεινή οικονομική θέση. Μετανάστευσε με την οικογένειά του και εργάστηκε ως προπονητής στην Αυστραλία (κολέγιο Σεντ Τζότζεφ και αργότερα μεταπήδησε στο Ινστιτούτο Αθλητισμού της Νέας Νότιας Ουαλίας[1]). Τα τελευταία χρόνια της ζωής του αντιμετώπισε αρκετά μυοσκελετικά προβλήματα και υποβλήθηκε σε πολλαπλές ορθοπεδικές επεμβάσεις.[19] Απεβίωσε στο Σίδνεϊ της Αυστραλίας σε ηλικία 76 ετών στις 3 Ιανουαρίου 2022.[6][7][23] Η Ολυμπιακή Επιτροπή της Γεωργίας τον αναγνώρισε ως τον καλύτερο Γεωργιανό αθλητή του 20ού αιώνα.[24]

Διακρίσεις Επεξεργασία

  • Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Στίβου Κ-20 (μήκος) : 2η (7,41 μέτρα)
  • Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Στίβου Κ-20 : 2η (15,71)
  • Ευρωπαϊκό Κύπελλο Στίβου 1967 : 1η (16,67)
  • Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Κλειστού Στίβου 1968 : 2η (16,69)
  • Ολυμπιακοί Αγώνες 1968 : 1η (17,39)
  • Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Στίβου 1969 : 1η (17,34)
  • Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Κλειστού Στίβου 1970 : 1η (16,95)
  • Πανεπιστημιάδα 1970 : 1η (17,22)
  • Ευρωπαϊκό Κύπελλο Στίβου 1970 : 2η (17,01)
  • Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Στίβου 1971 : 2η (17,10)
  • Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Κλειστού Στίβου 1972 : 1η (16,97)
  • Ολυμπιακοί Αγώνες 1972 : 1η (17,35)
  • Πανεπιστημιάδα 1973 : 2η (17,00)
  • Ευρωπαϊκό Κύπελλο Στίβου 1973 : 1η (16,90)
  • Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Στίβου 1974 : 1η (17,23)
  • Ευρωπαϊκό Κύπελλο Στίβου 1975 : 1η (16,95)
  • Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Στίβου 1975 : 1η (17,10)
  • Ολυμπιακοί Αγώνες 1976 : 1η (17,29)
  • Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Κλειστού Στίβου 1977 : 1η (16,65)
  • Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Στίβου 1978 : 2η (16,93)
  • Ολυμπιακοί Αγώνες 1980 : 2η (17,24)

Τιμές Επεξεργασία

  •   Ολυμπιακό Τάγμα (Olympic Order) : 1983
  •   Τάγμα του Λένιν : 1972
  •   Τάγμα της Οκτωβριανής Επανάστασης : 1980
  •   Τάγμα του Κόκκινου Λαβάρου της Εργασίας : 1969
  •   Τάγμα της Φιλίας των Λαών : 1976
  •   Τάγμα Τιμής της Γεωργίας : 1998
  •   Τάγμα Βαχτάνγκ Γκοργκασλί Β' βαθμού : 1999

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 «Πέθανε ο θρυλικός τριπλουνίστας Βίκτορ Σανέγιεφ: Έκανε τον ντελιβερά για να ζήσει την οικογένειά του». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Αυγούστου 2022. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2022. 
  2. «IAAF HALL OF FAME». Ανακτήθηκε στις 4 Αυγούστου 2022. 
  3. «Bolt and Fraser-Pryce are crowned 2013 World Athletes of the Year». Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2022. 
  4. 4,0 4,1 4,2 «Санеев Виктор Данилович». Ανακτήθηκε στις 8 Αυγούστου 2022. 
  5. 5,0 5,1 5,2 ««Всё пропахло политикой». Великого чемпиона Санеева дважды обманули на Олимпиаде в Москве». Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2022. 
  6. 6,0 6,1 «BRITANNICA : Viktor Saneyev». Ανακτήθηκε στις 9 Αυγούστου 2022. 
  7. 7,0 7,1 «Στίβος: Πέθανε ο θρυλικός Βίκτορ Σανέγιεφ». sportime.gr. 3 Ιανουαρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2022. 
  8. «ვიქტორ სანეევი». Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2022. 
  9. «Ас последней попытки». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Αυγούστου 2022. Ανακτήθηκε στις 8 Αυγούστου 2022. 
  10. «Το παγκόσμιο ρεκόρ που καταρρίφθηκε 4 φορές σε λίγα λεπτά». Ανακτήθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου 2022. 
  11. 11,0 11,1 «Βίκτορ, όνομα και πράγμα». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Αυγούστου 2022. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2022. 
  12. 12,0 12,1 «Последняя попытка Виктора Санеева. В Австралии скончался гениальный советский легкоатлет». Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2022. 
  13. «INTERNATIONAL OLYMPIC COMMITTEE : MEXICO CITY 1968 ATHLETICS TRIPLE JUMP MEN RESULTS». Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2022. 
  14. 14,0 14,1 «Triple jump great Saneyev dies». Ανακτήθηκε στις 6 Αυγούστου 2022. 
  15. «УШЁЛ ИЗ ЖИЗНИ ВИКТОР ДАНИЛОВИЧ САНЕЕВ. СВЕТЛАЯ ПАМЯТЬ...». Ανακτήθηκε στις 8 Αυγούστου 2022. 
  16. 16,0 16,1 «Three-time Olympic triple jump champion Viktor Saneyev dies». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαΐου 2022. Ανακτήθηκε στις 5 Μαΐου 2022. 
  17. «Санеев Виктор Данилович». Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2022. 
  18. «Σανέγιεφ Βίκτωρ». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Αυγούστου 2022. Ανακτήθηκε στις 6 Αυγούστου 2022. 
  19. 19,0 19,1 «Έφυγε από τη ζωή ο τριπλουνίστας Βίκτορ Σανέγεφ». Ανακτήθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου 2022. 
  20. «Série de documentários retrata a emoção do esporte». Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2022. 
  21. «Three-time Olympic triple jump champion Saneyev dies». Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2022. 
  22. «Olympic Order Recipients». Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2022. 
  23. «Он один в истории трижды взял Олимпиаду, но дома в Москве его оставили без золота. Памяти величайшего советского легкоатлета». Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2022. 
  24. «Three-time Olympic triple jump champion Saneyev dies aged 76». Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2022. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

Ρεκόρ
Προκάτοχος
Τζουζέπε Τζεντίλε
Κάτοχος παγκοσμίου ρεκόρ στο άλμα εις τριπλούν
17 Οκτωβρίου 1968
Διάδοχος
Νέλσον Προυντέντσιο
Προκάτοχος
Νέλσον Προυντέντσιο

17 Οκτωβρίου 1968 - 5 Αυγούστου 1971
Διάδοχος
Πέδρο Πέρες
Προκάτοχος
Πέδρο Πέρες

17 Οκτωβρίου 1972 - 15 Οκτωβρίου 1975
Διάδοχος
Ζουάου Κάρλος ντε Ολιβέιρα