Βασιλική Ακαδημία Ζωγραφικής και Γλυπτικής

Η Βασιλική Ακαδημία ζωγραφικής και γλυπτικής (γαλλικά: Académie royale de peinture et de sculpture) ιδρύθηκε το 1648 στο Παρίσι. Ήταν κορυφαίο κρατικό ίδρυμα τέχνης της Γαλλίας κατά την τελευταία περίοδο του παλαιού καθεστώτος έως ότου καταργήθηκε το 1793 κατά τη διάρκεια της Γαλλικής Επανάστασης. Περιλάμβανε τους περισσότερους σημαντικούς ζωγράφους και γλύπτες, διατηρούσε σχεδόν τον απόλυτο έλεγχο της διδασκαλίας και των εκθέσεων και παρείχε στα μέλη του τις βασιλικές παραγγελίες.

Συνάντηση των μελών της Βασιλικής Ακαδημίας ζωγραφικής και γλυπτικής στο παλάτι του Λούβρου (περ. 1712–21) πίνακας του Ζαν-Μπατίστ Μαρτέν

Από το 1816 ενσωματώθηκε στην Ακαδημία Καλών Τεχνών, μία από τις πέντε ακαδημίες του Ινστιτούτου της Γαλλίας.

Οι συντεχνίες

Στη δεκαετία του 1640, η καλλιτεχνική ζωή της Γαλλίας εξακολουθούσε να βασίζεται στο μεσαιωνικό σύστημα συντεχνιών, οι οποίες ασκούσαν αυστηρό έλεγχο στην επαγγελματική ζωή των καλλιτεχνών και των τεχνιτών. Ορισμένοι καλλιτέχνες είχαν καταφέρει να λάβουν εξαιρέσεις, αλλά αυτές βασίζονταν στην ευνοιοκρατία και όχι στην αξία και «πραγματικοί καλλιτέχνες» υπέφεραν και αισθάνονταν ταπεινωμένοι από αυτό το σύστημα.

Ίδρυση

Αλληγορία για την ίδρυση της Βασιλικής Ακαδημίας ζωγραφικής και γλυπτικής (1666) έργο του Νικολά Λουάρ, Βερσαλλίες

Λόγω της αυξανόμενης πίεσης από τις συντεχνίες του Παρισιού στους ζωγράφους και γλύπτες να υποβληθούν στον έλεγχό τους, ο νεαρός αλλά ήδη πολύ επιτυχημένος ζωγράφος Σαρλ Λε Μπρεν σχεδίασε ένα πλάνο για να απαλλάξει τους πραγματικούς καλλιτέχνες από την ταπεινωτική επιρροή των απλών τεχνιτών, τη δημιουργία μιας ανεξάρτητης οργάνωσης όπου η ιδιότητα μέλους βασίζονταν μόνο στην αξία, ακολουθώντας τα παραδείγματα των αντίστοιχων ακαδημιών της Φλωρεντίας και της Ρώμης.

Το προσκύνημα στα Κύθηρα, 1717, ήταν το έργο εισαγωγής του Αντουάν Βαττώ στην Ακαδημία

Σύντομα, ο αυλικός Μαρτέν ντε Σαρμουά και αρκετοί άλλοι καλλιτέχνες συνέταξαν μια αναφορά για την ίδρυση της Ακαδημίας. Με την υποστήριξη του προστάτη του Λε Μπρεν, Πιέρ Σεγκιέ, καγκελάριου της Γαλλίας, ο Σαρμουά παρουσίασε την αναφορά στον εννιάχρονο βασιλιά Λουδοβίκο ΙΔ΄, την αντιβασίλισσα μητέρα του Άννα της Αυστρίας και το Βασιλικό Συμβούλιο στις 20 Ιανουαρίου 1648 στο Παλαί Ρουαγιάλ. Όλοι οι παρόντες ενέκριναν την ίδρυση της Ακαδημίας.

Τον Ιανουάριο του 1648 συντάχθηκαν καταστατικό με 13 άρθρα (εγκρίθηκαν τον Φεβρουάριο και δημοσιεύθηκαν στις 9 Μαρτίου 1648), βασικό στοιχείο του οποίου ήταν μια δημόσια σχολή τέχνης. Υπήρχαν 22 ιδρυτικά μέλη, τα οποία τον Φεβρουάριο του 1648 εξέλεξαν 12 Πρεσβύτερους, οι οποίοι θα ήταν υπεύθυνοι για την ακαδημία με τη σειρά ο καθένας για έναν ημερολογιακό μήνα. Αυτοί οι πρώτοι Πρεσβύτεροι ήταν οι ζωγράφοι Σαρλ Λε Μπρεν, Φιλίπ ντε Σαμπέν, Φρανσουά Περιέ, Γιούστους φαν Έχμοντ, Μισέλ Κορνέιγ ο Πρεσβύτερος, Ανρί Μπωμπρέν, Λωράν ντε Λα Ιρ, Σεμπαστιάν Μπουρντόν, Εστάς Λε Συέρ και οι γλύπτες Σιμόν Γκιγιέν, Ζακ Σαραζέν και Ζεράρ βαν Οπστάλ.

Ο Σαρμουά εξελέγη επικεφαλής της Ακαδημίας όπως αναφέρεται στο άρθρο XIII του καταστατικού.

Το καταστατικό αναθεωρήθηκε στις 24 Δεκεμβρίου 1654 και δημιουργήθηκαν τα αξιώματα του καγκελαρίου και τεσσάρων διοικητών και ο τίτλος του Πρεσβύτερου εγκαταλείφθηκε υπέρ του τίτλου του Καθηγητή (με τα ίδια ακριβώς καθήκοντα για έναν ημερολογιακό μήνα με τη σειρά τους).

Ζαν-Μπατίστ Κολμπέρ

Μετά το θάνατο του προστάτη της Ακαδημίας, καρδινάλιου Μαζαρέν, το 1661, το ίδιο έτος την προστασία της Ακαδημίας ανέλαβε ο Ζαν-Μπατίστ Κολμπέρ, έμπιστος υπουργός του βασιλιά Λουδοβίκου ΙΔ΄. Ο Κολμπέρ ανέλαβε τον πλήρη έλεγχο και, δουλεύοντας με τον Σαρλ Λε Μπρεν, εξασφάλισε ότι οι τέχνες ήταν αφιερωμένες στη δόξα του βασιλιά. Επιβλήθηκε ένα «βασιλικό στυλ» που στην πράξη σήμαινε κλασικό ύφος.

Σαρλ Λε Μπρεν

Ο Σαρλ Λε Μπρεν, εισηγητής της ίδρυσης της Βασιλικής Ακαδημίας ζωγραφικής και γλυπτικής

Η Ακαδημία γνώρισε τη μεγαλύτερη δύναμή της με τη συμμετοχή του Σαρλ Λε Μπρεν, ο οποίος, από τις αρχές του το 1648 έως το θάνατό του το 1690, κατέλαβε πολλές θέσεις εντός της Ακαδημίας. Αφού ήταν αρχικά Πρεσβύτερος, το 1655 ήταν ο πρώτος που διορίστηκε καγκελάριος της Ακαδημίας (από το 1663 καγκελάριος ισόβιος) και από το 1668 έγινε πρύτανης.

Η εμπλοκή του Λε Μπρεν στην Ακαδημία και η θέση του ως Πρώτος ζωγράφος του βασιλιά, του επέτρεψαν να υπαγορεύσει την τεχνοτροπία ζωγραφικής, γλυπτικής και ταπισερί. Επιπλέον, ο Λε Μπρεν εισήγαγε περισσότερα μέλη στην Ακαδημία, έγιναν δεκτές και γυναίκες. Μεταξύ 1664 και 1683, 107 καλλιτέχνες έγιναν μέλη της Ακαδημίας. Σε σύγκριση, 89 καλλιτέχνες έγιναν δεκτοί μεταξύ 1707 και 1720 και οι 57 έγιναν δεκτοί το 1735–54. Υπό την επιρροή του, η Ακαδημία έγινε πιο προσιτή από ποτέ.

Η σχέση του Λε Μπρεν με τη βασιλική αυλή του εξασφάλισε τη θέση του διευθυντή μετά το θάνατο του Κολμπέρ το 1683. Ενώ ήταν ακόμη εξαιρετικά παραγωγικός, άρχισε να χάνει την εξουσία λόγω της ανόδου του Πιέρ Μινιάρ, τα χρόνια πριν από το θάνατό του το 1690.

Κατάργηση - Αναβίωση

Στις 8 Αυγούστου 1793, η Ακαδημία ανεστάλη από την επαναστατική Συμβατική Εθνοσυνέλευση, όταν η τελευταία διέταξε να καταργηθούν «όλες οι ακαδημίες και οι λογοτεχνικές εταιρείες που έχουν λάβει άδεια ή χρηματοδοτούνται από το Έθνος».

Αργότερα αναβίωσε ως Ακαδημία ζωγραφικής και γλυπτικής. Η Ακαδημία είναι επίσης υπεύθυνη για την Ακαδημία της Γαλλίας στη Ρώμη, στη βίλα Μέντιτσι (ιδρύθηκε το 1666) που χορηγεί υποτροφίες σε Γάλλους νέους ταλαντούχους καλλιτέχνες να σπουδάσουν στη Ρώμη. Το 1816, συγχωνεύτηκε με την Ακαδημία Μουσικής (ιδρύθηκε το 1669) και τη Βασιλική Ακαδημία Αρχιτεκτονικής (ιδρύθηκε το 1671), για να σχηματίσουν το 1816 την Ακαδημία Καλών Τεχνών, μία από τις πέντε ακαδημίες του Ινστιτούτου της Γαλλίας.