Βασιλική του Αγίου Αχιλλείου
Συντεταγμένες: 40°47′15.385″N 21°4′54.714″E / 40.78760694°N 21.08186500°E
Η βασιλική του Αγίου Αχιλλείου είναι ερειπωμένος χριστιανικός ναός του 10ου-11ου αιώνα αιώνα, ο οποίος βρίσκεται στο νησί του Αγίου Αχιλλείου, στη λίμνη Μικρή Πρέσπα. Οικοδομήθηκε στο σημείο όπου βρισκόταν μεγαλύτερος παλαιοχριστιανικός ναός του 6ου αιώνα. Ο ναός λεηλατήθηκε και καταστράφηκε από τους Αλαμανούς περίπου το 1045 και τόσο οι πηγές όσο και η αρχαιολογική έρευνα δείχνουν ότι στη συνέχεια ανακαινίσθηκε από τον δραστήριο επίσκοπο Αχριδών Θεόφραστο που διοργάνωνε εκεί Επισκοπικές και Αρχιερατικές Συνόδους.[1]
| Βασιλική Αγίου Αχιλλείου | |
|---|---|
.jpg) | |
 | |
| Είδος | εκκλησία και βασιλική |
| Γεωγραφικές συντεταγμένες | 40°47′15″N 21°4′55″E |
| Θρησκευτική υπαγωγή | Ιερά Μητρόπολις Φλωρίνης, Πρεσπών και Εορδαίας |
| Διοικητική υπαγωγή | Δήμος Πρεσπών |
| Τοποθεσία | Άγιος Αχίλλειος Φλώρινας |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Έναρξη κατασκευής | 983 |
| Προστασία | αρχαιολογικός χώρος στην Ελλάδα |
 Πολυμέσα | |
| δεδομένα (π) | |
Με τις ανασκαφές δεν έχει βρεθεί κεραμικό ή νόμισμα από τα νομισματοκοπεία της εποχής που να συνδέει το κτίσμα με τον Τσάρο Σαμουήλ, για τον λόγο αυτό η αρχική θεωρία πως κτίστηκε από αυτόν ώστε να τοποθετηθεί το σκήνωμα του Αγίου Αχιλλείου (που απέσπασε από τη Λάρισα) δεν ευσταθεί. Οι Βούλγαροι είχαν καταλάβει την περιοχή για 15 έτη και μετά την ανάκτησή της από τους τους Βυζαντινούς έγινε έδρα επισκοπής μέχρι τον 15ο αιώνα.[2][3]
Περιγραφή Επεξεργασία
Από αρχιτεκτονικής άποψης, ο ναός είναι τρίκλιτη ξυλόστεγη βασιλική. Τα κλίτη του ναού χωρίζονται από πεσσούς, που ενώνονται μεταξύ τους με δύο σειρές από τόξα.
Στο δυτικό τμήμα του ναού υπήρχε νάρθηκας. Το ιερό του ναού έχει μεγάλη κόγχη με σύνθρονο. Το διακονικό και πρόθεση στεγάζονταν με κυλινδρικό τρουλίσκο και έμοιαζαν με μικρούς σταυροειδείς εγγεγραμμένους ναούς.[2]
Το δάπεδο του ναού είναι στρωμένο με πέτρινες πλάκες. Οι τοίχοι αποτελούνται από αργολιθοδομή με ασβεστοκονίαμα ενώ οι τρουλίσκοι αποτελούνταν από ισόδομο σύστημα με πλίνθους και λίθους. Από τα παράθυρα του ναού σώζεται μόνο το τρίλοβο παράθυρο της κόγχης του ιερού.[2]
Στο διακονικό εντοπίστηκε πέτρινος κτιστός τάφος, ο οποίος μάλλον προοριζόταν για το σκήνωμα του Αγίου Αχιλλείου, ενώ στο νότιο κλίτος βρέθηκαν λάρνακες, οι οποίες μάλλον ήταν τάφοι σημαντικών προσωπικοτήτων.[2] Σε επαφή με το νότιο τοίχο βρίσκεται κτίριο μάλλον ταφικού χαρακτήρα, της υστεροβυζαντινής περιόδου, ενώ ο χώρος γύρω από τον ναό χρησιμοποιήθηκε από τους Βυζαντινούς ως κοιμητήριο.[2]
Ο ναός φέρει δύο στρώματα τοιχογραφιών. Το παλαιότερο χρονολογείται από τον 11ο αιώνα και εντοπίζεται στην κόγχη και είναι ανεικονικός διάκοσμος κόκκινου χρώματος, που δείχνει αψίδες. Το νεότερο στρώμα περιλαμβάνει τοιχογραφίες, που χρονολογούνται από τον 12ο αιώνα και αφορούν τοιχογραφίες με μορφές αγίων, αγγέλου και της Παναγίας. Αυτές αποκολλήθηκαν και εκτίθενται στη Φλώρινα.[2]
Περαιτέρω ανάγνωση Επεξεργασία
- Μουτσόπουλος Νικόλαος Κ. (1966), Η βασιλική του Αγίου Αχιλλείου στη Μικρή Πρέσπα (πίν. 38-42). Δελτίον της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας, Περίοδος Δ', 4, σελ.163–203.
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Η Βασιλική του Αγ. Αχιλλείου δεν κτίστηκε από τον Τσάρο Σαμουήλ; Αρχαιολόγοι αμφισβητούν το σχετικό αφήγημα
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Παϊσίδου, Μελίνα. «Βασιλική Αγίου Αχιλλείου». odysseus.culture.gr. Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Αυγούστου 2011. Ανακτήθηκε στις 19 Ιανουαρίου 2021.
- ↑ Η Βασιλική του Αγ. Αχιλλείου δεν κτίστηκε από τον Τσάρο Σαμουήλ; Αρχαιολόγοι αμφισβητούν το σχετικό αφήγημα