Η Βεατρίκη της Προβηγκίας (Ιταλικά: Beatrice di Provenza, 12291267) ήταν Κόμισσα της Προβηγκίας και Κόμισσα του Φορκαλκιέ (1245 - 1267), σύζυγος του κόμη του Ανζού και του Μαίν (1247 - 1267) και βασιλική σύζυγος της Σικελίας και της Νάπολης (1266 - 1267).

Βεατρίκη της Προβηγκίας
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Béatrice de Provence (Γαλλικά)
Γέννηση1229[1] ή 1234
Θάνατος23  Σεπτεμβρίου 1267 ή 1267
Nocera Inferiore
Τόπος ταφήςΕκκλησία Σαιν-Ζαν-ντε-Μαλτ της Αιξ-αν-Προβάνς
Χώρα πολιτογράφησηςΓαλλία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΓαλλικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταφεουδάρχης
Οικογένεια
ΣύζυγοςΚάρολος Α΄ της Σικελίας (από 1246)[2][3]
ΤέκναΒεατρίκη της Σικελίας
Κάρολος Β΄ της Νάπολης[2]
Ελισάβετ της Σικελίας, Βασίλισσα της Ουγγαρίας
Λευκή του Ανζού (1250-1269)[2]
Φίλιππος της Σικελίας
Louis d'Anjou[4]
Robert d'Anjou[4]
ΓονείςΡαϋμόνδος Βερεγγάριος Δ΄ της Προβηγκίας[2] και Βεατρίκη της Σαβοΐας[2]
ΑδέλφιαΕλεονώρα της Προβηγκίας[2]
Μαργαρίτα της Προβηγκίας[2]
Σάντσια της Προβηγκίας[2]
ΣυγγενείςΛουδοβίκος Θ΄ της Γαλλίας (κουνιάδος)
ΟικογένειαΟίκος της Βαρκελώνης
Θυρεός
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Η οικογένεια της Βεατρίκης Επεξεργασία

Η Βεατρίκη ήταν τέταρτη και μικρότερη κόρη τού Ραϊμόνδου Βερεγγάριου Δ΄ της Προβηγκίας και της Βεατρίκης της Σαβοΐας κόρης του Θωμά Α΄ της Σαβοίας και της Μαργαρίτας της Γενεύης.[5] [6] Η Βεατρίκη ήταν μικρότερη αδελφή της Μαργαρίτα της Προβηγκίας συζύγου του Λουδοβίκου του Αγίου, οι δύο αδελφές παντρεύτηκαν αντίστοιχα δυο αδέλφια από τον βασιλικό Οίκο των Καπετιδών.[7] Οι υπόλοιπες αδελφές ήταν η Ελεονώρα της Προβηγκίας που παντρεύτηκε τον Ερρίκο Γ΄ της Αγγλίας και η Σάντσια της Προβηγκίας που παντρεύτηκε τον Ριχάρδο της Κορνουάλης αδελφό του Ερρίκου Γ΄.[8] Η Μαργαρίτα παντρεύτηκε τον βασιλιά Λουδοβίκο Θ΄ με επιλογή της πεθεράς της Λευκής της Καστίλης με την ελπίδα να κληρονομήσει την Προβηγκία και το Φορκακλιέ.

Ο πατέρας της κληροδότησε στη διαθήκη του στο Σιστερόν (20 Ιουνίου 1238) την Προβηγκία στη μικρότερη κόρη του Βεατρίκη προκαλώντας γενική έκπληξη.[9][10][11]

Κληρονόμος του πατέρα της Επεξεργασία

Με τον θάνατο του πατέρα της (19 Αυγούστου 1245) η 14χρονη Βεατρίκη η οποία ήταν ακόμα ανύπαντρη κληρονόμησε την Προβηγκία και το Φολκακιέ, έγινε μια από τις πιο περιζήτητες νύφες στην Ευρώπη με μνηστήρες όπως ο Ραϋμόνδος Ζ΄ της Τουλούζης και ο Ιάκωβος Α΄ της Αραγωνίας παρά το ότι ήταν παντρεμένος με τη Γιολάνδη της Ουγγαρίας την πολιόρκησε στην κατοικία της.[12] Ο αυτοκράτορας Φρειδερίκος Β΄ Χοενστάουφεν ετοιμάστηκε να πολιορκήσει με το ναυτικό του την Προβηγκία επειδή ήθελε τη Βεατρίκη νύφη για τους γιους του.

Σε τόσο δύσκολη κατάσταση η μητέρα της Βεατρίκη της Σαβοΐας έδρασε γρήγορα μεταφέροντας την κόρη της σε ένα ασφαλές καταφύγιο στο Έξ ζητώντας εμπιστοσύνη από τον λαό της και προστασία από τον πάπα Ιννοκέντιο Δ΄. Σε μυστική συνάντηση τον Δεκέμβριο του 1245 στο Κλυνύ συμμετείχαν ο Πάπας Ιννοκέντιος Δ΄, ο Λουδοβίκος ο Άγιος, η μητέρα του Λευκή της Καστίλης και ο μικρότερος αδελφός του Κάρολος ο Ανδεγαυός, ο Λουδοβίκος πρότεινε στον πάπα να τον βοηθήσει στρατιωτικά εναντίον του Φρειδερίκου Β΄ υπό την προϋπόθεση ότι θα έδινε τη συγκατάθεση του για τον γάμο του Καρόλου με τη Βεατρίκη.[13] Η Βεατρίκη και η μητέρα της έμειναν αρκετά ικανοποιημένες με την επιλογή, ένας από τους όρους της συμφωνίας ήταν ότι η Προβηγκία δεν θα ενωθεί με το Γαλλικό στέμμα.[14] Η κομητεία θα περνούσε στα παιδιά του Καρόλου και της Βεατρίκης, αν δεν είχαν κληρονόμους στη Σάντσια της Προβηγκίας ενώ αν δεν είχε ούτε επίσης κληρονόμους θα ενωνόταν με το στέμμα της Αραγωνίας. Η απόφαση δυσαρέστησε έντονα τον Ερρίκο Γ΄ της Αγγλίας ο οποίος είχε παντρευτεί την άλλη αδελφή τους Ελεονώρα και είχε αγοράσει επιπλέον πολλά κάστρα στην Προβηγκία.[15]

Γάμος με τον Κάρολο τον Ανδεγαυό Επεξεργασία

Ο Κάρολος με τον Φίλιππο της Σαβοΐας και 500 ιππότες βάδισαν από τη Λυών στην Προβηγκία, ο Ραϊμόνδος Ζ΄ της Τουλούζης πήγε να τους σταματήσει, ο Ιάκωβος Β΄ της Αραγωνίας βρέθηκε εκεί, δεν του επέτρεψαν να μπει στο κάστρο που βρισκόταν η Βεατρίκη και η μητέρα της και υποχώρησε.[16]

Η Βεατρίκη είδε τον Κάρολο σαν την κατάλληλη λύση, ο γάμος έγινε στο Έξ - αν - Προβάνς (31 Ιανουαρίου 1246), η νύφη συνοδευόταν από τον θείο της Θωμά, κόμη της Φλάνδρας.[17] Οι αδελφές της πάντοτε δυσαρεστημένες με την κληρονομιά του πατέρα στη Βεατρίκη, ο σύζυγος της Κάρολος αδιαφόρησε και αρνήθηκε να τη μοιραστεί μαζί τους γι’ αυτό οι σχέσεις του με τις κουνιάδες του ήταν πάντοτε έντονες.[18] Ο Κάρολος έφερε δικούς συμβούλους και νομικούς από τη Γαλλία αποκλείοντας την πεθερά του από τη διακυβέρνηση της Προβηγκίας, κατέλαβε τα κάστρα διώχνοντας τους παλιούς ευγενείς που είχαν ανεξαρτησία γι’ αυτό έγινε σύντομα αντιδημοφιλής. Η πεθερά του κατέφυγε στη Μασσαλία για να οργανώσει αντίσταση εναντίον του αλλά η σύζυγος του ήταν πάντα στο πλευρό του. [19]

Συμμετοχή μαζί με τον Κάρολο στην Ζ΄ Σταυροφορία Επεξεργασία

 
Η Βεατρίκη της Προβηγκίας

Το Μάιο του 1247 ο Κάρολος και η Βεατρίκη βρέθηκαν στο Μελάν όπου ο Κάρολος χρίστηκε ιππότης από τον αδελφό του Λουδοβίκο και κήρυξε την Ζ΄ Σταυροφορία, συμφώνησαν με τη μητέρα της να λύσουν τα βασικά προβλήματα μετά την επιστροφή τους, της παρέδωσαν μονάχα το κάστρο του Έξ με αντάλλαγμα την επιστροφή τμήματος των εσόδων.

Στη Νικοσία η Βεατρίκη γέννησε το παιδί, ένας πολύ χαριτωμένος γιος που όπως έγραψε στη μητέρα της έμοιαζε πολύ στον θείο του Ροβέρτο του Αρτουά αλλά έζησε μόνο λίγες μέρες.[20] Έμεινε με τη μεγάλη αδελφή της Μαργαρίτα στη Δαμιέτη όπου έχασαν κάθε επαφή με τον βασιλιά και τον στρατό του, εκεί η Βεατρίκη γέννησε το δεύτερο παιδί την ίδια ώρα που γεννούσε και η Μαργαρίτα, ενώθηκαν αργότερα με τον υπόλοιπο στρατό (1250) όταν ο βασιλιάς απελευθερώθηκε από τους Μαμελούκους έναντι καταβολής λίτρων. Ο Κάρολος και η Βεατρίκη αποχωρίστηκαν στη συνέχεια τον Λουδοβίκο και τη Μαργαρίτα, ταξίδεψαν στην αυλή του αυτοκράτορα Φρειδερίκου Β΄ για να τον παρακαλέσουν να βοηθήσει με στρατό τη Σταυροφορία, ο αφορισμένος αυτοκράτορας αρνήθηκε.[21]

Στη βασιλικά αυλή της Γαλλίας Επεξεργασία

Η Βεατρίκη και ο Κάρολος επέστρεψαν στην Προβηγκία (1251), ξέσπασαν ταραχές από τη μητέρα της που ισχυριζόταν ότι ο Κάρολος είχε αθετήσει τη συμφωνία, τον Ιούλιο του 1252 κατέστειλε την επανάσταση έτοιμος να ασκήσει δυναμικά τα καθήκοντα του. Τον Νοέμβριο του ίδιου χρόνου έφτασαν νέα από το Παρίσι ότι πέθανε η βασιλομήτωρ και το ζεύγος ετοιμάστηκε να αναχωρήσει για το Παρίσι όπου ανατέθηκε η αντιβασιλεία στον Κάρολο με τον αδελφό του Αλφόνσο του Πουατιέ μέχρι την επιστροφή του Λουδοβίκου Θ΄ από τους Αγίους Τόπους.[22] Ο πάπας πρόσφερε την ίδια χρονιά το βασίλειο της Σικελίας στον Κάρολο αλλά το αρνήθηκε επειδή λόγω της αντιβασιλείας δεν είχε χρόνο να ασχοληθεί.

Το βασιλικό ζεύγος με τον στρατό των Σταυροφόρων επέστρεψαν στο Παρίσι (1254), ο Κάρολος και η Βεατρίκη έμειναν στην πρωτεύουσα ολόκληρη τη χρονιά με όλες τις αδελφές της Βεατρίκης, την αντιμετώπισαν με μεγάλη εχθρότητα από μίσος για την κληρονομιά του πατέρα τους. Καταγράφεται περιστατικό όπου η μεγάλη αδελφή Μαργαρίτα την πρόσβαλλε άσχημα όταν ήθελε να κάτσει με τις αδελφές της στο βασιλικό τραπέζι (1259) και της είπε ότι δεν της το επιτρέπει επειδή δεν είναι και αυτή βασίλισσα. Η Βεατρίκη έντονα θλιμμένη πήγε να παραπονεθεί στον Κάρολο που της απάντησε : «Μην στενοχωριέσαι, σύντομα θα σε κάνω και σένα βασίλισσα όπως αυτές».

Βασίλισσα της Σικελίας και της Νάπολης Επεξεργασία

 
Χάραξη της σφραγίδας της Βεατρίκης της Προβηγκίας

Ο πάπας παραχώρησε το βασίλειο της Σικελίας στον Κάρολο αφορίζοντας τον προηγούμενο βασιλιά Μαμφρέδο η Βεατρίκη πάντα στο πλευρό του τον βοήθησε με όλα τα μέσα να το ανακτήσει. Προσκάλεσε τους νέους ευγενείς με μεγάλες υποσχέσεις και δώρα προκειμένου να τους δελεάσει για να μπουν στον στρατό του Καρόλου. Σύμφωνα με τον ιστορικό Άντζελο ντι Κοστάνζο (1507 - 1591) πούλησε όλα τα προσωπικά της κοσμήματα, τα στολίδια της και τον ιδιωτικό της θησαυρό, οι νέοι μαγεύτηκαν περισσότερο από τα δώρα παρά τις εκκλήσεις της.[23]

Το 1265 ο Κάρολος με έναν μικρό στόλο έφτασε μέσω θαλάσσης στη Ρώμη όπου στέφθηκε βασιλιάς της Σικελίας από τον πάπα (28 Ιουνίου 1265), η Βεατρίκη ακολούθησε με τα υπολείμματα του στόλου φθάνοντας 4 μήνες αργότερα.[24] Τον Νοέμβριο του ίδιου χρόνου ο στρατός του Καρόλου με 5.000 στρατιώτες και 25.000 πεζούς μπήκε στην Ιταλία (1 Ιανουαρίου 1266), έφτασε στη Ρώμη (6 Ιανουαρίου 1266).[25] Ο Κάρολος και η Βεατρίκη στέφθηκαν βασιλείς της Σικελίας και της Νάπολης από 5 καρδινάλιους του πάπα Κλήμη Δ΄.[26] Η Βεατρίκη έμεινε για λίγο στη Ρώμη ο σύζυγος της πολέμησε στη μάχη του Μπενεβέντο όπου σκοτώθηκε ο Μαμφρέδος, μετά τη νίκη του συζύγου της διάλεξε σαν κατοικία της το κάστρο του Μέλφι.

Θάνατος Επεξεργασία

 
Η Βεατρίκη της Προβηγκίας με τον σύζυγο της Κάρολο τον Ανδεγαυό

Η Βεατρίκη πέθανε (23 Σεπτεμβρίου 1267) περίπου έναν χρόνο μετά από την ημέρα που έγινε βασίλισσα.[27] Η αιτία του θανάτου της άγνωστη σύμφωνα με τα νεότερα στοιχεία ήταν οι επιπλοκές μετά τη γέννα του τελευταίου παιδιού της.[28] Τάφηκε αρχικά στον καθεδρικό ναό του Σαν Τζενναρό στη Νάπολη, ο σύζυγος της μετέφερε τα οστά της στο Έξ–εν–Προβάνς μαζί με τον πατέρα της (1277), στον Κάρολο άφησε όλη την περιουσία της και τα κληρονομικά της δικαιώματα.

Οικογένεια Επεξεργασία

Με τον σύζυγο της Κάρολο Α΄ των Καπετιδών-Ανζού βασιλιά της Νάπολης απέκτησε :

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 «Béatrice de Savoie, Comtesse de Provence, mère de quatre reines (1198-1267)». Béatrice de Savoie, Comtesse de Provence, mère de quatre reines (1198-1267). 1963. σελ. 176-189.
  2. 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 «Kindred Britain»
  3. p11328.htm#i113277. Ανακτήθηκε στις 7  Αυγούστου 2020.
  4. 4,0 4,1 Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.
  5. https://books.google.it/books?id=c4tB9YOlLhMC&printsec=frontcover&hl=it&source=gbs_ge_summary_r#v=onepage&q&f=true PETER DER ZWEITE
  6. http://www.dmgh.de/de/fs1/object/goToPage/bsb00000886.html?pageNo=938&sortIndex=010%3A050%3A0023%3A010%3A00%3A00#ES Αρχειοθετήθηκε 2014-11-10 στο Wayback Machine. Μνημεία Γερμανικής Ιστορίας
  7. http://www.dmgh.de/de/fs1/object/display/bsb00000886_00013.html?sortIndex=010%3A050%3A0023%3A010%3A00%3A00#ES Αρχειοθετήθηκε 2017-11-15 στο Wayback Machine. Μνημεία Γερμανικής Ιστορίας
  8. Runciman 1958, p. 72
  9. http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k31580p/f467.item.zoom Gallica
  10. https://archive.org/stream/matthiparisien04pari#page/484/mode/2up Matth?i Parisiensis, monachi Sancti Albani, Chronica majora
  11. Lane Poole, p. 148
  12. Lane Poole, p. 148
  13. Petit-Dutaillis, p. 857.
  14. Cox 1974, p. 146–149,153.
  15. Cox 1974, p. 151–152.
  16. Lane Poole, p. 148
  17. http://www.dmgh.de/de/fs1/object/display/bsb00000886_00013.html?sortIndex=010%3A050%3A0023%3A010%3A00%3A00#ES Αρχειοθετήθηκε 2017-11-15 στο Wayback Machine. Μνημεία Γερμανικής Ιστορίας
  18. Johnstone, p. 570.
  19. Runciman 1958, p. 73: "When [Charles] arrived in Provence, early in 1246, there came with him a host of lawyers and accountants trained at the French court."
  20. P. Van Kerrebrouck: Les Capétiens 987-1328 Villeneuve d'Asq 2000, p. 250.
  21. Hopkins 2008, p. 174.
  22. Runciman 1958, p. 73–74.
  23. https://books.google.gr/books?id=rHE5AAAAcAAJ&pg=PA12&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false Η ζωή της Ιωάννας
  24. https://books.google.it/books?id=ttZEKo-fJnQC&pg=PA165&lpg=PA165&dq=storia+di+Saba+Malaspina&source=bl&ots=nIOLk6szvq&sig=3iAdUV8n81ZM-Xwel5zqMmYz_9g&hl=it&sa=X&ei=M1ogU5vXPPOZ0AWGxIGwDA#v=onepage&q=storia%20di%20Saba%20Malaspina&f=true Ιστορία της Αγίας Μαλεσπίνα
  25. Previté-Orton, p. 222.
  26. Runciman 1958, p. 90: "Charles then asked the Pope to come to Rome to crown them King and Queen of Sicily. Clement refused to leave the security of Perugia; but he sent five cardinals to perform the ceremony in Saint Peter's Church on 6 January 1266."
  27. Abulafia 1995, p. 301.
  28. The testament of "Beatrix...Regina Sicilie, Ducatus Apuliæ et Principatus Capuæ, Andegavensis, Provinciæ et Forcalquerii Comitissa", dated "die Mercurii in crastino Beatorum Peteri et Pauli Apostolorum (30 June)" 1266, made bequests to "...ventrem nostrum, si contigat Nos masculum parere...si autem filiam...". It's unknown whether this child came to term. Spicilegium sive Collectio veterum aliquot scriptorium (new edition) vol. III, Achéry, L. d´, Baluze, S., Martene, E. (eds.) Paris 1723, p. 660.

Πηγές Επεξεργασία

  • Cawley, Charles, Her profile, Medieval Lands database, Foundation for Medieval Genealogy,[self-published source][better source needed]
  • Cox, Eugene L. (1974). The Eagles of Savoy. Princeton: Princeton University Press.
  • Hopkins, T.C.F. (2008). Empires, Wars, and Battles: The Middle East from Antiquity to the Rise of the New World. Macmillan. p. 174.
  • The Plantagenets, The Magnificent Century, Thomas B Costain 1951
  • Runciman, Steven (1958). The Sicilian Vespers: A History of the Mediterranean World in the Later Thirteenth Century. London: Cambridge University Press. OCLC 315065012.
  • Abulafia, David (1995). The New Cambridge Medieval History. Volume 5, C.1198-c.1300. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Lane Poole, Austin: The Interregnum in Germany in: History of the Medieval World, vol. V, 1999, pp. 128–152.
  • Petit-Dutaillis, Charles: Louis IX the Saint in: History of the Medieval World, vol. V, 1999, pp. 829–864.
  • Johnstone, Hilda: France: the last Capetians, in: History of the Medieval World, vol. VI, 1999, pp. 569–607.
  • Previté-Orton: Italy in the second half of the 13th century, in: History of the Medieval World, vol. V, 1999, pp. 198–244.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία


Βεατρίκη της Προβηγκίας
Νεότερος κλάδος του Οίκου των Μπελλονιδών
Γέννηση: 1229 Θάνατος: 23 Σεπτεμβρίου 1267
Προκάτοχος
Ραϋμόνδος Βερεγγάριος Δ΄
Κόμισσα της Προβηγκίας
 
1245 - 1267
Διάδοχος
Κάρολος ο Χωλός