Βικτωρίνος

Ρωμαίος αυτοκράτορας των Γαλατών

Ο Μάρκος Πιαβόνιος Βικτωρίνος (λατιν. Victorinus) ήταν αυτοκράτορας στη Γαλατική Αυτοκρατορία το διάστημα 268-270[1] ή 269-271[2], έπειτα από τη σύντομη βασιλεία του Μάριου. Όταν προσπάθησε να αποπλανήσει μία παντρεμένη, ο σύζυγός της τον φόνευσε.

Βικτωρίνος
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Marcus Piavonius Victorinus (Λατινικά)
Γέννηση3ος αιώνας
Γαλατία
Θάνατος271
Colonia Claudia Ara Agrippinensium
Συνθήκες θανάτουανθρωποκτονία
Χώρα πολιτογράφησηςΑρχαία Ρώμη
Γαλατική Αυτοκρατορία
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπολιτικός
Οικογένεια
ΤέκναVictorinus Junior
ΓονείςΒικτωρία
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΎπατος στην αρχαία Ρώμη
Commons page Σχετικά πολυμέσα
Ο Βικτωρίνος σε νόμισμα. Επιγραφή: IMP. VICTORINUS P[IUS] F[ELIX] AVG. Βάρος: 4,5 γρ.

Βιογραφία Επεξεργασία

Με καταγωγή από τη Γαλατία, ο Βικτωρίνος γεννήθηκε σε μία οικογένεια μεγάλου πλούτου[3] και ήταν στρατιωτικός υπό τον Πόστουμο, τον πρώτο από τους αποκαλούμενους αυτοκράτορες της Γαλατίας[1]. Έδειξε σημαντική ικανότητα, όταν κατείχε τον τίτλο του τριβούνου των πραιτοριανών (tribunus praetorianorum) το 266/7[2][1] και ανήλθε γρήγορα για να γίνει συνύπατος με τον Πόστουμο το 268[4]. Είναι επίσης πιθανόν ο Πόστουμος να τον προήγαγε έπειτα στη θέση του πραιτωριανού έπαρχου[5].

Λίγο μετά την κατάπνιξη μιας εξέγερσης του Λαιλιανού το 269, ο Πόστουμος δολοφονήθηκε από τα ίδια του τα στρατεύματα, τα οποία διόρισαν στη θέση του τον Μάριο ως αυτοκράτορα.[5]

Μετά τη μηχάνευση του θανάτου του Μάριου, ο Βικτωρίνος ανακηρύχθηκε αυτοκράτορας από τα στρατεύματα που βρίσκονταν στην Αυγούστα Τρεβερόρουμ (Τρίερ) το φθινόπωρο του 269[5]. Κύριο μέλημά του ήταν να εμποδίσει τις δυτικές επαρχίες να υποταχθούν στην κεντρική εξουσία της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, γεγονός που του έγινε σαφές από τις πρώτες εβδομάδες, όταν μόνο οι επαρχίες της Γαλατίας, της Γερμανίας και της Βρετανίας τον αναγνώρισαν. Η Ισπανία εγκατέλειψε τη Γαλατική Αυτοκρατορία και δήλωσε την πίστη της στον Κλαύδιο Γοτθικό[5][2]. Στη συνέχεια, ο Κλαύδιος έστειλε τον έμπιστο στρατηγό του, Πλακιδιανό, στη νοτιοανατολική Γαλατία με εντολή να προσεταιριστεί όσο το δυνατόν περισσότερες από τις αμφιταλαντευόμενες πόλεις[4]. Πολύ γρήγορα ο Πλακιδιανός κατέλαβε το Κουλάρο (Γκρενόμπλ), αλλά δεν προχώρησε περαιτέρω.[5]

Η παρουσία του Πλακιδιανού ενέπνευσε την πόλη Αυγουστόντουνουμ Εντουόρουμ (Οτάν) να εγκαταλείψει τον Βικτωρίνο και να δηλώσει την πρόθεσή της υπέρ του Κλαύδιου Γοτθικού[4][5]. Αυτό ανάγκασε τον Βικτωρίνο να βαδίσει νότια και να την πολιορκήσει, όπου έπεσε μετά από επτά μήνες, μετά το οποίο τα στρατεύματα του Βικτωρίνου λεηλάτησαν και κατέστρεψαν την πόλη[4][2]. Ο Βικτωρίνος επέστρεψε θριαμβευτικά στην Κολωνία[2]. Παραμένει μυστήριο γιατί ακριβώς ο Κλαύδιος δεν εξουσιοδότησε τον Πλακιδιανό, ωστόσο, εικάζεται ότι ο Κλαύδιος, ο οποίος ήταν πλήρως απασχολημένος είτε στην Ιταλία εναντίον των Αλαμαννών είτε στα Βαλκάνια εναντίον των Γότθων, δεν επιθυμούσε να ανοίξει ένα δεύτερο θέατρο επιχειρήσεων στη Γαλατία, το οποίο όχι μόνο θα απαιτούσε μια μεγάλη στρατιωτική προσπάθεια, αλλά θα απαιτούσε επίσης από τον Κλαύδιο να αναλάβει την ευθύνη για την υπεράσπιση των συνόρων του Ρήνου, αν είχε επιτύχει[6]. Υπάρχουν στοιχεία που υποδηλώνουν ότι ο Κλαύδιος αντιμετώπιζε κάποιες δυσκολίες στην Ανατολή, οι οποίες απασχολούσαν επίσης την προσοχή του.[5]

Ο Βικτωρίνος δολοφονήθηκε στην Κολωνία[1] στις αρχές του 271[7] από τον Αττιτιανό, έναν από τους αξιωματικούς του, τη γυναίκα του οποίου ο Βικτωρίνος είχε υποτίθεται αποπλανήσει[8]. Δεδομένου ότι το κίνητρο ήταν προσωπικό και όχι πολιτικό[2][8], η μητέρα του Βικτωρίνου, Βικτωρία (ή Βιτρουβία), μπόρεσε να συνεχίσει να κατέχει την εξουσία μετά τον θάνατο του Βικτωρίνου και κανόνισε τη θεοποίησή του και, μετά από σημαντική πληρωμή των στρατευμάτων, τον διορισμό του Τέτρικου Α΄ ως διαδόχου του[2][8]. Ένας άλλος στρατιωτικός διοικητής φαίνεται ότι ανακηρύχθηκε αυτοκράτορας, ο Δομιτιανός Β΄, αλλά σύντομα εξαλείφθηκε.[9]

Ο Βικτωρίνος αναφέρεται μεταξύ των Τριάντα Τυράννων στην Historia Augusta[10]. Η αμφίβολη Ιστορία των Αυγούστων έχει εξίσου μια σύντομη περιγραφή του Βικτωρίνου του Νεότερου, που φέρεται ως γιος του Βικτωρίνου, ο οποίος ορίστηκε αυτοκράτορας από την οικογένειά του την ημέρα που δολοφονήθηκε ο πατέρας του, και σκοτώθηκε αμέσως μετά από τα στρατεύματα. Η Ιστορία των Αυγούστων αναφέρει επίσης ότι τόσο ο πατέρας όσο και ο γιος θάφτηκαν κοντά στην Κολωνία σε μαρμάρινους τάφους.[11]

Πηγές Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Jones, A. H. M.· Martindale, John Robert (2 Μαρτίου 1971). The Prosopography of the Later Roman Empire: Volume 1, AD 260-395. Cambridge University Press. σελ. 965. ISBN 978-0-521-07233-5. 
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 Polfer, Michel (1999). "Victorinus (A.D. 269-271)". De Imperatoribus Romanis.
  3. Potter, David S. (3 Ιανουαρίου 2014). The Roman Empire at Bay, AD 180-395. Routledge. σελ. 261. ISBN 978-1-134-69484-6. 
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 Southern, Pat (2001). The Roman Empire from Severus to Constantine. Routledge. σελ. 118. ISBN 978-0-415-23943-1. 
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 Potter, David S. (3 Ιανουαρίου 2014). The Roman Empire at Bay, AD 180-395. Routledge. σελ. 266. ISBN 978-1-134-69484-6. 
  6. Library Genesis, Alaric (1999). Aurelian and the third century. London ; New York : Routledge. σελ. 90. ISBN 978-0-415-07248-9. 
  7. Potter, David S. (3 Ιανουαρίου 2014). The Roman Empire at Bay, AD 180-395. Routledge. σελ. 272. ISBN 978-1-134-69484-6. 
  8. 8,0 8,1 8,2 Southern, Pat (2001). The Roman Empire from Severus to Constantine. Routledge. σελ. 119. ISBN 978-0-415-23943-1. 
  9. Abdy, Richard (2009-09). «The Domitian II coin from Chalgrove: a Gallic emperor returns to history» (στα αγγλικά). Antiquity 83 (321): 751–757. doi:10.1017/S0003598X00098963. ISSN 0003-598X. https://www.cambridge.org/core/journals/antiquity/article/abs/domitian-ii-coin-from-chalgrove-a-gallic-emperor-returns-to-history/E2A0D1C8D10975B9D0A61CC839A5D0C8. 
  10. «Historia Augusta • Tyranni Triginta, κεφάλαιο 6». penelope.uchicago.edu. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουλίου 2023. 
  11. «Historia Augusta • Tyranni Triginta, κεφάλαιο 7». penelope.uchicago.edu. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουλίου 2023.