Ο Βίλχελμ Άνταλμπερτ Χόζενφελτ (γερμανικά: Wilhelm Adalbert Hosenfeld) (2 Μαΐου 1895 - 13 Αυγούστου 1952) ήταν Γερμανός, αρχικά δάσκαλος σχολείου και ακολούθως αξιωματικός του Γερμανικού Στρατού, ο οποίος μέχρι το τέλος του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου είχε ανέβει στο βαθμό του Hauptmann (Λοχαγός). Βοήθησε να κρυφτούν ή να σωθούν πολλοί Πολωνοί, συμπεριλαμβανομένων των Εβραίων, στην κατεχόμενη ναζιστική-γερμανική Πολωνία. Βοήθησε τον Εβραίο πιανίστα και συνθέτη Βουαντίσουαφ Σπίλμαν να επιβιώσει κρυμμένος στα ερείπια της Βαρσοβίας, κατά τους τελευταίους μήνες του 1944, μια πράξη που απεικονίστηκε στην ταινία του 2002 Ο Πιανίστας. Συνελήφθη από τον Κόκκινο Στρατό και πέθανε σε σοβιετική αιχμαλωσία το 1952.

Βιλμ Χόζενφελτ
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση2  Μαΐου 1895[1][2][3]
Mackenzell
Θάνατος13  Αυγούστου 1952[1][2]
Βόλγκογκραντ
Χώρα πολιτογράφησηςΔημοκρατία της Βαϊμάρης
Γερμανική Αυτοκρατορία
Ναζιστική Γερμανία
ΘρησκείαΛατινική Εκκλησία[3]
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΓερμανικά[4]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταστρατιωτικός[5][3]
αντιστασιακός
καθηγητής[3]
στρατιώτης[5]
Περίοδος ακμής1914
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/ΚίνημαΕθνικοσοσιαλιστικό Γερμανικό Εργατικό Κόμμα
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατόςΤαγματάρχης/Αυτοκρατορικός Γερμανικός Στρατός και Βέρμαχτ
Πόλεμοι/μάχεςΑ΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΣιδηρούς Σταυρός
Δίκαιοι των Εθνών (25  Νοεμβρίου 2008)[3]
Διοικητής του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας[6]
Ιστότοπος
www.hosenfeld.dk

Τον Οκτώβριο του 2007, ο Χόζενφελτ τιμήθηκε μετά θάνατον από τον Πρόεδρο της Πολωνίας Λεχ Κατσίνσκι με τον Σταυρό του Διοικητή του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας. Τον Ιούνιο του 2009, ο Χόζενφελτ αναγνωρίστηκε μετά θάνατον στο Γιαντ Βασσέμ (επίσημο μνημείο του Ισραήλ για τα θύματα του Ολοκαυτώματος) ως ένας από τους Δικαίους των Εθνών.

Πρώιμη ζωή και Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος Επεξεργασία

Ο Χόζενφελτ γεννήθηκε στην οικογένεια ενός ευσεβούς Ρωμαιοκαθολικού δασκάλου που ζούσε κοντά στη Φούλντα. Η οικογενειακή του ζωή είχε καθολικό χαρακτήρα και η χριστιανική φιλανθρωπική εργασία τονίστηκε κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσής του. Επηρεάστηκε από την Καθολική Δράση και την κοινωνική εργασία εμπνευσμένη από την Εκκλησία, καθώς και από την πρωσική υπακοή, από τον γερμανικό πατριωτισμό και, κατά τη διάρκεια του γάμου του, από τον αυξανόμενο ειρηνισμό της γυναίκας του, Άνεμαρι. Επηρεάστηκε επίσης από το κίνημα Wandervogel  και τους υποστηρικτές του. Από το 1914, είχε ενεργή θητεία στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, και αφού τραυματίστηκε σοβαρά το 1917, έλαβε τη Δεύτερη Τάξη του Σιδηρού Σταυρού.

Β΄Παγκόσμιος Πόλεμος Επεξεργασία

 
Σπίτι στη Λεωφόρο Νιεποντλεγκουόστσι 223 στη Βαρσοβία, όπου ο Βιλμ Χόζενφελτ βοήθησε τον Βουαντίσουαφ Σπίλμαν
 
Αναμνηστική πλάκα στο κτίριο

Ο Χόζενφελτ στρατολογήθηκε στη Βέρμαχτ τον Αύγουστο του 1939 και τοποθετήθηκε στην Πολωνία από τα μέσα Σεπτεμβρίου του 1939 μέχρι τη σύλληψή του από τον Σοβιετικό Στρατό στις 17 Ιανουαρίου 1945. Ο πρώτος προορισμός του στην Πολωνία ήταν το Παμπιανίτσε, όπου ασχολήθηκε με την κατασκευή και τη λειτουργία ενός στρατοπέδου αιχμαλώτων πολέμου. Στη συνέχεια, τοποθετήθηκε στο Βένγκρουφ τον Δεκέμβριο του 1939, όπου παρέμεινε έως ότου μετακινήθηκε το τάγμα του 30 χιλιόμετρα από το Γιάντουφ στα τέλη Μαΐου του 1940. Τελικά μεταφέρθηκε στη Βαρσοβία τον Ιούλιο του 1940, όπου πέρασε τον υπόλοιπο πόλεμο, ως επί το πλείστον στο Wach-Bataillon (τάγμα φρουράς) 660, μέρος του Wach-Regiment Warschau (Σύνταγμα Φρουράς της Βαρσοβίας), στο οποίο υπηρέτησε ως αξιωματικός του προσωπικού και ως αθλητικός αξιωματικός του τάγματος.[7] Ήταν υπεύθυνος για αθλητικές εκδηλώσεις στο Στάδιο Στρατού της Βαρσοβίας.[8]

Ήταν μέλος του Ναζιστικού Κόμματος από το 1935, όμως καθώς περνούσε ο χρόνος, ο Χόζενφελτ απογοητεύτηκε με το κόμμα και τις πολιτικές του, ειδικά καθώς είδε πώς αντιμετωπίστηκαν οι Πολωνοί, και ιδιαίτερα οι Εβραίοι. Αυτός και αρκετοί συνάδελφοι του στο Γερμανικό Στρατό ένιωσαν συμπάθεια για όλους τους λαούς της κατεχόμενης Πολωνίας. Ντροπιασμένος για το τι έκαναν μερικοί από τους συμπατριώτες τους, προσέφεραν βοήθεια σε όσους μπορούσαν όποτε ήταν δυνατόν.

Ο Χόζενφελτ έγινε φίλος με πολλούς Πολωνούς και μάλιστα προσπάθησε να μάθει τη γλώσσα τους. Παρευρέθηκε επίσης στη Λειτουργία, έλαβε τη Θεία Κοινωνία και έκανε εξομολόγηση σε πολωνικές εκκλησίες, παρόλο που αυτό απαγορευόταν. Οι ενέργειές του για λογαριασμό των Πολωνών ξεκίνησαν ήδη από το φθινόπωρο του 1939, όταν κατά των κανονισμών επέτρεψε στους Πολωνούς αιχμαλώτους πολέμου να έχουν πρόσβαση στις οικογένειές τους και μάλιστα ώθησε με επιτυχία για την πρόωρη απελευθέρωση τουλάχιστον ενός.[9] Κατά τη διάρκεια του χρόνου του στη Βαρσοβία, ο Χόζενφελτ χρησιμοποίησε τη θέση του για να δώσει καταφύγιο σε ανθρώπους, ανεξάρτητα από το ιστορικό τους, συμπεριλαμβανομένου τουλάχιστον ενός πολιτικά διωγμένου αντιναζιστή εθνοτικού Γερμανού, ο οποίος κινδύνευε να εκδιωχθεί, ακόμη και να συλληφθεί από τη Γκεστάπο, φτιάχνοντας τους τα χαρτιά που χρειάζονταν και τις δουλειές στο αθλητικό γήπεδο που ήταν υπό την εποπτεία του.[10] Ο Χόζενφελτ παραδόθηκε στους Σοβιετικούς στο Μπουόνιε, μια μικρή πολωνική πόλη περίπου 30 χιλιόμετρα δυτικά της Βαρσοβίας, με τους άντρες μιας ομάδας της Βέρμαχτ που ηγούταν.

Φυλάκιση και θάνατος Επεξεργασία

Καταδικάστηκε σε 25 χρόνια σκληρής εργασίας[11] για φερόμενα εγκλήματα πολέμου, λόγω της μονάδας του. Σε επιστολή του 1946 προς τη σύζυγό του στη Δυτική Γερμανία, ο Χόζενφελτ ονόμασε τους Εβραίους που είχε σώσει και την παρακάλεσε να επικοινωνήσει μαζί τους και να τους ζητήσει να κανονίσουν την απελευθέρωσή του.

Το 1950, ο πιανίστας Βουαντίσουαφ Σπίλμαν έμαθε το όνομα του Γερμανού αξιωματικού που του είχε προσφέρει βοήθεια το 1944. Μετά από πολλή αναζήτηση ψυχής, ο Σπίλμαν ζήτησε τη μεσολάβηση ενός άνδρα τον οποίο προσωπικά θεωρούσε «μπάσταρδο», τον Γιάκουμπ Μπέρμαν, επικεφαλής της Πολωνικής Μυστικής Αστυνομίας. Αρκετές ημέρες αργότερα, ο Μπέρμαν επισκέφτηκε το σπίτι του Σπίλμαν και είπε ότι δεν μπορούσε να κάνει τίποτα. Πρόσθεσε, «Εάν ο Γερμανός σου ήταν ακόμα στην Πολωνία, τότε θα μπορούσαμε να τον βγάλει. Αλλά οι σύντροφοί μας στη Σοβιετική Ένωση δεν θα τον αφήσουν να φύγει. Λένε ότι ο αξιωματικός σας ανήκε σε ένα απόσπασμα που εμπλεκόταν στην κατασκοπεία - οπότε δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα ως Πολωνοί και είμαι ανίσχυρος».[12]

Ο Σπίλμαν δεν πίστεψε ποτέ τους ισχυρισμούς του Μπέρμαν για αδυναμία. Σε συνέντευξή του με τον Βολφ Μπήρμαν, ο Σπίλμαν χαρακτήρισε τον Μπέρμαν ως «πανίσχυρο από τη χάρη του Στάλιν».[13] Ο Χόζενφελτ πέθανε σε ένα σοβιετικό στρατόπεδο φυλάκισης στις 13 Αυγούστου 1952, λίγο πριν τις 10:00 το βράδυ, από ρήξη της θωρακικής αορτής, που πιθανώς υπέστη κατά τη διάρκεια βασανιστηρίων.[14]

Μνήμη Επεξεργασία

Ο γιος του Σπίλμαν, Άντζεϊ Σπίλμαν, είχε ζητήσει από καιρό το Γιαντ Βασσέμ να αναγνωρίσει τον Βιλμ Χόζενφελτ ως Δίκαιο των Εθνών,[15] μη Εβραίο που διακινδύνευσε τη ζωή τους για να σώσει τους Εβραίους. Μαζί του, η οικογένεια Σπίλμαν και χιλιάδες άλλοι ζήτησαν να τιμηθεί ο Χόζενφελτ με αυτόν τον τρόπο για τις πράξεις καλοσύνης του καθ΄ όλη τη διάρκεια του πολέμου. 

Το 2002, Ο Πιανίστας, μια ταινία βασισμένη στα απομνημονεύματα του Σπίλμαν με το ίδιο όνομα, απεικόνισε τη διάσωση από τον Χόζενφελτ του Βουαντίσουαφ Σπίλμαν. Τον Χόζενφελτ υποδύθηκε ο Τόμας Κρέτσμαν.

Τον Οκτώβριο του 2007, ο Χόζενφελτ τιμήθηκε μετά θάνατον από τον Πρόεδρο της Πολωνίας Λεχ Κατσίνσκι με τον Σταυρό του Διοικητή του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας (πολωνικά: Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski).

Στις 25 Νοεμβρίου 2008, το Γιαντ Βασσέμ αναγνώρισε μετά θάνατον τον Χόζενφελτ ως Δίκαιο των Εθνών.[16] Στις 19 Ιουνίου 2009, Ισραηλινοί διπλωμάτες έδωσαν το βραβείο στο γιο του Χόζενφελτ, Ντέτλεφ, στο Βερολίνο.[17][18]

Στις 4 Δεκεμβρίου 2011, μια αναμνηστική πινακίδα στα πολωνικά και στα αγγλικά αποκαλύφθηκε στη Λεωφόρο Νιεποντλεγκουόστσι 223 στη Βαρσοβία, το μέρος όπου ο Χόζενφελτ ανακάλυψε τον Σπίλμαν, παρουσία της κόρης του Χόζενφελτ, Γιορίντε.[19]

Βραβεία και διακοσμήσεις Επεξεργασία

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 9  Απριλίου 2014.
  2. 2,0 2,1 2,2 (Αγγλικά) Find A Grave. 12536116. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 «The Righteous Among the Nations Database» (Αγγλικά)
  4. «Identifiants et Référentiels». (Γαλλικά) IdRef. Agence bibliographique de l'enseignement supérieur. Ανακτήθηκε στις 10  Μαΐου 2020.
  5. 5,0 5,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 24  Ιουνίου 2015.
  6. Ανακτήθηκε στις 8  Ιανουαρίου 2022.
  7. Βόγκελ, σελ. 56
  8. Τόμας Ούρμπαν, “Football ‘Only for Germans’, in the Underground and in Auschwitz: Championships in Occupied Poland“, in European Football During the Second World War. Ed. M. Herzog/F. Brändle. Οξφόρδη 2018, σελ. 369.
  9. Βόγκελ, σελ. 40
  10. Βόγκελ, σελ. 933
  11. Βόγκελ, σελ. 968-69, back flap
  12. Βουαντίσουαφ Σπίλμαν, The Pianist, 1999. σελ. 220–221.
  13. Ο Πιανίστας, σελ. 221.
  14. Βόγκελ, σελ. 146
  15. Szpilman, Ο Πιανίστας, 1999. σελ. 222.
  16. «Wilhelm (Wilm) Hosenfeld – The Righteous Among The Nations». Γιαντ Βασσέμ. Ανακτήθηκε στις 15 Σεπτεμβρίου 2020. 
  17. Nazi Officer Honoured For Saving 'The Pianist'
  18. German officer from The Pianist honoured by Israel www.theguardian.com, πρόσβαση στις 11 Σεπτεμβρίου 2019
  19. «Tablica przypomni ocalenie Szpilmana» Check |url= value (βοήθεια) [The plaque will remind us of saving Szpilman]. 4 Δεκεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 8 Ιουνίου 2012. [νεκρός σύνδεσμος]

Πηγές Επεξεργασία

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία