Βοήθιος της Δακίας

Δανός φιλόσοφος του 13ου αι.

Ο Βοήθιος της Δακίας (επίσης Boethius de Dacia ) ήταν Δανός φιλόσοφος του 13ου αιώνα στη σχολή τεχνών στο Παρίσι περίπου το 1270-1275. Ανέπτυξε την αριστοτελική ιδέα για την αυτονομία κάθε πεδίου γνώσης με τρόπο που θα μπορούσε να δικαιολογήσει αριστοτελικού τύπου φυσική επιστήμη και ηθική, παρά τις πιθανές διαφωνίες του με την αποκαλυμμένη αλήθεια. Συνέβαλε επίσης σημαντικά στη γλωσσική θεωρία γνωστή ως γραμματική των τροπιστών (modistae)[3].

Βοήθιος της Δακίας
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση1240 (περίπου)
Δανία
Θάνατος1284 (περίπου)[1]
Δανία
Χώρα πολιτογράφησηςΣουηδία
Βασίλειο της Δανίας
ΘρησκείαΡωμαιοκαθολική Εκκλησία
Θρησκευτικό τάγμαΤάγμα των Δομινικανών
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςλατινική γλώσσα
Δανικά
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο του Παρισιού
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταφιλόσοφος
ΕργοδότηςΠανεπιστήμιο του Παρισιού
Περίοδος ακμής13ος αιώνας[2]

Όνομα Επεξεργασία

Η απόδοση του ονόματός του Danske Bo ("Bo the Dane") στα μεσαιωνικά Λατινικά ως Boetius de Dacia προέρχεται από το γεγονός ότι το τοπωνύμιο Dania, που σημαίνει Δανία, συγχέονταν περιστασιακά με τη Δακία κατά τον μεσαίωνα.

Βίος και επιτεύγματα Επεξεργασία

Ο Βοήθιος γεννήθηκε στο πρώτο μισό του 13ου αιώνα. Δεν είναι πολλά γνωστά για την πρώιμη ζωή του. Η προσπάθεια σύνδεσής του με γνωστά πρόσωπα από τη Δανία ή τη Σουηδία ήταν ανεπιτυχής[4]. Το μόνο που είναι γνωστό είναι ότι πήγε στη Γαλλία για να διδάξει φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού. Στο πανεπιστήμιο, συνδέθηκε με τον Σιγκέρ της Μπραμπάντ. Συνέχισε να διδάσκει για κάποιο διάστημα ως δάσκαλος των τεχνών, αντί να συνεχίσει τις σπουδλες του στη θεολογική σχολή ή να βρει μη ακαδημαϊκή απασχόληση. Μοιράστηκε αυτή την ασυνήθιστη καριέρα με τον Σιγκέρ και άλλους όπως ο Ρότζερ Μπέικον και ο Ζαν Μπουριντάν. Καταδικάστηκε από τον Ετιέν Τεμπιέ το 1277 ως ηγετικό μέλος του αβερροϊστικού κινήματος[5]. Ο Βοήθιος έφυγε από το Παρίσι με τον Σιγκέρ και προσέφυγε στον Πάπα Νικόλαο Γ'. Κρατήθηκε στην ποντιφική κουρία στο Ορβιέτο και κατόπιν συνέχισε με τους Δομινικανούς στη Δανία.

Ο Βοήτιος ήταν οπαδός του Αριστοτέλη και του Αβερρόη. Έγραψε για τη λογική, τη φυσική φιλοσοφία, τη μεταφυσική και την ηθική, αν και μερικά από τα έργα του δεν έχουν διασωθεί. Η κεντρική του θέση ήταν ότι η φιλοσοφία έπρεπε να ακολουθήσει εκεί που οδηγούσαν τα επιχειρήματα, ανεξάρτητα από τη σύγκρουσή τους με τη θρησκευτική πίστη. Για αυτόν, η φιλοσοφία ήταν η υπέρτατη ανθρώπινη δραστηριότητα, και σε αυτόν τον κόσμο μόνο οι φιλόσοφοι επιτύγχαναν τη σοφία. Στο βιβλίο του Περί του ύψιστου αγαθού, ή Περί της ζωής του φιλοσόφου, προσφέρει την αριστοτελική περιγραφή του ύψιστου αγαθού του ανθρώπου ως ορθολογική ενατένιση της αλήθειας και της αρετής. Ανάμεσα στα αμφιλεγόμενα συμπεράσματα στα οποία κατέληξε είναι η αδυναμία δημιουργίας εκ του μηδενός, η αιωνιότητα του κόσμου και του ανθρώπινου γένους και ότι δεν μπορούσε να υπάρξει ανάσταση νεκρών .

Παρά τις ριζοσπαστικές του απόψεις, ο Βοέτιος παρέμεινε χριστιανός. Προσπάθησε να συμβιβάσει τις θρησκευτικές του πεποιθήσεις με τις φιλοσοφικές του θέσεις, αναθέτοντας τη διερεύνηση του κόσμου και της ανθρώπινης φύσης στη φιλοσοφία, ενώ στη θρησκεία την υπερφυσική αποκάλυψη και τα θεϊκά θαύματα. Καταδικάστηκε για το δόγμα της «διπλής αλήθειας», αν και φρόντιζε να αποφεύγει να αποκαλεί αληθινά απλούστερα τα φιλοσοφικά συμπεράσματα που έρχονταν σε αντίθεση με τη θρησκεία. Τα συμπεράσματα στα οποία καταλήγει ο φιλόσοφος είναι αληθινά «σύμφωνα με φυσικά αίτια και αρχές» ( De Aeternitate Mundi, σελ. 351).

Έργα και μεταφράσεις Επεξεργασία

  • Boethii Daci Opera:
    • Modi significandi sive quaestiones super Priscianum maiorem, edited by John Pinborg & Henry Roos with the collaboration of Severino Skovgaard Jensen, Hauniae (Copenhague), G. E. C. Gad, Corpus Philosophorum Danicorum Medii Aevi, 4, 1969.
    • Quaestiones de generatione et corruptione – Quaestiones super libros physicorum, edited by Géza Sajó, Hauniae (Copenhague), G. E. C. Gad, Corpus Philosophorum Danicorum Medii Aevi, 5, 1976.
    • Topica – Opuscola, Pars 1. Quaestiones super Librum Topicorum, edited by Nicolas George Green-Pedersen and John Pinborg; Pars 2. Opuscula: De aeternitate mundi. De summo bono. De somniis, edited by Nicolas George Green-Pedersen, Hauniae (Copenhague), G. E. C. Gad, Corpus Philosophorum Danicorum Medii Aevi, 6, 1976.
    • Quaestiones super IV Meteorologicorum, edited by Gianfranco Fioravanti, Hauniae (Copenhague), G. E. C. Gad, Corpus Philosophorum Danicorum Medii Aevi, 8, 1979.
  • Boethius of Dacia, On the Supreme Good; on the Eternity of the World; on Dreams. Edited by John F. Wippel, Mediaeval Sources in Translation. Toronto, Ont. Canada: Pontifical Institute of Mediaeval Studies, 1987.
  • Boetius of Dacia, "The Sophisma 'Every Man Is of Necessity an Animal'", in Norman Kretzmann and Eleonore Stump [edd. & trans.] The Cambridge Translations of Medieval Philosophical texts. Volume One: Logic and the Philosophy of Language (1988, Cambridge University Press; (ISBN 0-521-28063-X))

Παραπομπές-σημειώσεις Επεξεργασία

  1. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. 119228599. Ανακτήθηκε στις 14  Οκτωβρίου 2015.
  2. Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. jn20011018223. Ανακτήθηκε στις 8  Ιουνίου 2022.
  3. «Boethius of Dacia». Stanford Encyclopedia of Philosophy. https://plato.stanford.edu/entries/boethius-dacia/. Ανακτήθηκε στις 04 Αυγούστου 2021. 
  4. Boethius de Dacia, Verdens evighed, Det lille forlag, 2001, p. 8 (in Danish)
  5. Maurer, Armand (1955-01-01). «Boetius of Dacia and the Double Truth». Mediaeval Studies 17: 233–239. doi:10.1484/J.MS.2.306768. ISSN 0076-5872. http://www.brepolsonline.net/doi/10.1484/J.MS.2.306768. 

Πηγές Επεξεργασία

  • G. L. Bursill-Hall, Speculative Grammars of the Middle Ages: The Doctrine of the partes orationis of the Modistae, Mouton: The Hague, 1971.Πρότυπο:ISBN?
  • John Marenbon, Later Medieval Philosophy (1150–1350), New York: Routledge, 1991 (ISBN 041506807X).
  • Armand A. Maurer, "Boetius of Dacia", in The Encyclopedia of Philosophy, ed. Paul Edwards, Collier Macmillan, 1967.Πρότυπο:ISBN?

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

Βλ. επίσης Επεξεργασία