Βικιπαίδεια

Βοεβοδάτο Λοτζ

βοεβοδάτο της Πολωνίας

Συντεταγμένες: 51°36′N 19°25′E / 51.600°N 19.417°E / 51.600; 19.417

Το Βοεβοδάτο Λοτζ, ή Επαρχία Λοτζ, (πολωνικά: Województwo łódzkie) είναι περιφερειακό βοεβοδάτο στην κεντρική Πολωνία. Δημιουργήθηκε την 1η Ιανουαρίου 1999 από το πρώην Βοεβοδάτο Λοτζ (1975-1999) και τα Βοεβοδάτα Σιέρατς, Πιότρκουφ και Σκιερνιεβίτσε και μέρος του Βοεβοδάτου Πουότσκ, σύμφωνα με τις πολωνικές μεταρρυθμίσεις τοπικής αυτοδιοίκησης που εγκρίθηκαν το 1998. Η επαρχία πήρε το όνομά της από την πρωτεύουσα και τη μεγαλύτερη πόλη, Λοτζ (προφέρεται [wut͡ɕ], Γουτς).

Βοεβοδάτο Λοτζ

Σημαία
Έμβλημα
ΧώραΠολωνία
Διοικητική υπαγωγήΠολωνία
ΠρωτεύουσαΛοτζ
Έκταση18.219 km²
Πληθυσμός2.508.464 (2014)[1]
Γεωγραφικές συντεταγμένες51°36′0″N 19°25′0″E
ΙστότοποςΕπίσημος ιστότοπος
δεδομένα (π • σ • ε )

Το Βοεβοδάτο Λοτζ συνορεύει με έξι βοεβοδάτα: της Μασοβίας στα βόρεια και ανατολικά, του Τιμίου Σταυρού (Σφιεντοκσίσκιε) στα νοτιοανατολικά, της Σιλεσίας στα νότια, του Οπόλε στα νοτιοδυτικά, της Μείζονος Πολωνίας στα δυτικά και της Κουγιαβίας-Πομερανίας για μια σύντομη έκταση προς το βορρά. Η επικράτειά του ανήκει σε τρεις ιστορικές επαρχίες της Πολωνίας - της Μασοβίας (στα ανατολικά), της Μείζονος Πολωνίας (στα δυτικά) και της Ελάσσονος Πολωνίας (στα νοτιοανατολικά, γύρω από το Οπότσνο).

Πόλεις Επεξεργασία

Το βοεβοδάτο περιλαμβάνει 44 πόλεις και κωμοπόλεις. Παρατίθενται παρακάτω με φθίνουσα πληθυσμιακή σειρά (σύμφωνα με επίσημα στοιχεία για τις 31 Δεκεμβρίου 2019): [2]

  1. Λοτζ (679.941)  
  2. Πιότρκουφ Τριμπουνάλσκι (73.090)  
  3. Παμπιανίτσε (64.757)  
  4. Τομάσουφ Μαζοβιέτσκι (61.960)  
  5. Μπεουχάτουφ (56.973)  
  6. Ζγκιες (56.190)  
  7. Σκιερνιεβίτσε (48.089)  
  8. Ραντόμσκο (45.843)  
  9. Κούτνο (43.911)  
  10. Σιέρατς (41.953)  
  11. Ζντούνσκα Βόλα (41.686)  
  12. Γουόβιτς (28.224)  
  13. Βιέλουν (22.269)  
  14. Αλεκσάντρουφ Γούτσκι (21.739)  
  15. Οπότσνο (21.060)  
  16. Οζόρκουφ (19.311)  
  17. Κονσταντίνουφ Γούτσκι (18.206)  
  18. Ράβα Μαζοβιέτσκα (17.324)  
  19. Γουάσκ (17.143)  
  20. Γκουόβνο (14.119)  
  21. Γουεντσίτσα (13.971)  
  22. Κολούσκι (12.928)  
  23. Μπζεζίνι (12.501)  
  24. Βιερούσουφ (8.517)  
  25. Ζίχλιν (8.109)  
  26. Ζέλουφ (7.541)  
  27. Ποντεμπίτσε (7.374)  
  28. Τούσιν (7.255)  
  29. Παγέντσνο (6.662)  
  30. Σουλέγιουφ (6.177)  
  31. Ντζιαουόσιν (5.810)  
  32. Κροσνιεβίτσε (4.322)  
  33. Ντζεβίτσα (3.826)  
  34. Πσέντμπους (3.513)  
  35. Στρίκουφ (3.478)  
  36. Ζγκουφ (3.371)  
  37. Ζουότσεφ (3.363)  
  38. Βάρτα (3.242)  
  39. Μπιάουα Ράφσκα (3.151)  
  40. Ουνιέγιουφ (3.000)  
  41. Κάμιενσκ (2.753)  
  42. Βόλμπους (2.328)  
  43. Μπουάσκι (2.085)  
  44. Σάντεκ (1.902)  

Διοικητικό τμήμα Επεξεργασία

 
Λοτζ
 
Πιότρκουφ Τριμπουνάλσκι
 
Παμπιανίτσε
 
Τομάσουφ Μαζοβιέτσκι
 
Παλάτι στο Βόλα-Χοϊνάτα.

Το Βοεβοδάτο Λοτζ χωρίζεται σε 24 πόβιατ (κομητείες): 3 κομητείες πόλεων και 21 κομητείες περιοχών. Αυτά χωρίζονται περαιτέρω σε 177 γκμίνα (δήμους).

Τα πόβιατ παρατίθενται στον παρακάτω πίνακα (η ταξινόμηση εντός κατηγοριών γίνεται με μείωση του πληθυσμού).[2]

Πόλεις Περιοχή
(χμ²) 		Πληθυσμός
(31 Δεκεμβρίου 2019) 		Έδρα Άλλες πόλεις Σύνολο γκμίνα
Πόβιατ πόλεων
Λοτζ 293 679,941   1
Πιότρκουφ Τριμπουνάλσκι 67 73,090   1
Σκιερνιεβίτσε 33 48,089   1
Πόβιατ περιοχών
Πόβιατ Ζγκιες 854 166,113   Ζγκιες Οζόρκουφ, Αλεκσάντρουφ Γούτσκι, Γκουόβνο, Στρίκουφ 9
Πόβιατ Παμπιανίτσε 491 119,291   Παμπιανίτσε Κονσταντίνουφ Γούτσκι 7
Πόβιατ Σιέρατς 1,491 117,674   Σιέρατς Ζουότσεφ, Βάρτα, Μπουάσκι 11
Πόβιατ Τομάσουφ Μαζοβιέτσκι 1,026 116,519   Τομάσουφ Μαζοβιέτσκι 11
Πόβιατ Μπεουχάτουφ 969 112,779   Μπεουχάτουφ Ζέλουφ 8
Πόβιατ Ραντόμσκο 1,443 112,644   Ραντόμσκο Πσέντμπος, Κάμιενσκ 14
Πόβιατ Κούτνο 886 96,569   Κούτνο Ζίχλιν, Κροσνιεβίτσε 11
Πόβιατ Πιότρκουφ 1,429 91,353   Πιότρκουφ Τριμπουνάλσκι * Σουλέγιουφ, Βόλμπους 11
Πόβιατ Γουόβιτς 987 78,099   Γουόβιτς 10
Πόβιατ Βιέλουν 928 76,256   Βιέλουν 10
Πόβιατ Οπότσνο 1,039 76,106   Οπότσνο Ντζεβίτσα 8
Πόβιατ Ανατολικού Λοτζ 499 72,179   Λοτζ * Κολούσκι, Τίσιν, Ζγκουφ 6
Πόβιατ Ζντούνσκα Βόλα 369 66,380   Ζντούνσκα Βόλα Σάντεκ 4
Πόβιατ Παγέντσνο 804 51,220   Παγέντσνο Ντζιαουόσιν 8
Πόβιατ Γουάσκ 617 49,918   Γουάσκ 5
Πόβιατ Γουεντσίτσα 774 49,747   Γουεντσίτσα 8
Πόβιατ Ράβα 647 48,592   Ράβα Μαζοβιέτσκα Μπιάουα Ράφσκα 6
Πόβιατ Βιερούσουφ 576 42,105   Βιερούσουφ 7
Πόβιατ Ποντεμπίτσε 881 41,108   Ποντεμπίτσε Ουνιέγιουφ 6
Πόβιατ Σκιερνιεβίτσε 756 38,174   Σκιερνιεβίτσε * 9
Πόβιατ Μπζεζίνι 359 30,833   Μπζεζίνι 5
* η έδρα δεν είναι μέρος του πόβιατ.

Προστατευόμενες περιοχές Επεξεργασία

 
Πάρκο Τοπίου Λόφων του Λοτζ.

Οι προστατευόμενες περιοχές στο Βοεβοδάτο Λοτζ περιλαμβάνουν επτά πάρκα τοπίου, όπως αναφέρονται παρακάτω.

Οικονομία Επεξεργασία

Το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ) του βοεβοδάτου ανήλθε σε 26,7 δισεκατομμύρια ευρώ το 2018, αντιπροσωπεύοντας το 6,0% της πολωνικής οικονομικής παραγωγής. Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ που προσαρμόστηκε για την αγοραστική δύναμη ήταν 19.800 ευρώ ή 66% του μέσου όρου της ΕΕ27 το ίδιο έτος. Το ΑΕΠ ανά εργαζόμενο ήταν επίσης 66% του μέσου όρου της ΕΕ.[3]

Ιστορία Επεξεργασία

 
Βοεβοδάτο Λοτζ 1921–1939.

Η πρωτεύουσα του Βοεβοδάτου Λοτζ ήταν πάντα το Λοτζ, αλλά η έκταση της γης που περιλαμβάνει άλλαξε πολλές φορές. Η πρώτη ήταν μια μονάδα διοικητικής διαίρεσης και τοπικής αυτοδιοίκησης στη Δεύτερη Πολωνική Δημοκρατία τα έτη 1921-1939. Το 1938 ορισμένες δυτικές κομητείες παραχωρήθηκαν στο Βοεβοδάτο Μείζονος Πολωνίας (βλέπε: Εδαφικές αλλαγές των πολωνικών βοεβοδάτων την 1η Απριλίου 1938).

Μετά την αλλαγή, η περιοχή του Βοεβοδάτου Λοτζ ήταν 20.466 τετραγωνικά χιλιόμετρα και ο πληθυσμός του (για το 1931) ήταν 2.650.100. Αποτελούνταν από 15 πόβιατ (κομητείες):

  • Κομητεία Βιέλουν
  • Κομητεία Γουάσκ
  • Κομητεία Γουεντσίτσα
  • Κομητεία Λοτζ
  • Πόλη της κομητείας Λοτζ
  • Κομητεία Γουόβιτς
  • Κομητεία Κόνσκιε
  • Κομητεία Κούτνο
  • Κομητεία Μπζεζίνι
  • Κομητεία Οπότσνο
  • Κομητεία Πιότρκουφ Τριμπουνάλσκι
  • Κομητεία Ράβα Μαζοβιέτσκα
  • Κομητεία Ραντόμσκο
  • Κομητεία Σιέρατς
  • Κομητεία Σκιερνιεβίτσε

Οι μεγαλύτερες πόλεις του βοεβοδάτου ήταν (πληθυσμός σύμφωνα με την απογραφή του 1931):

  • Λοτζ (πλ. 604.600)
  • Πιότρκουφ Τριμπουνάλσκι (πλ. 51.300)
  • Παμπιανίτσε (πλ. 45.700)
  • Τομάσουφ Μαζοβιέτσκι (πλ. 38.000)
  • Ζγκιες (πλ. 26.600)
  • Κούτνο (πλ. 23.400)
  • Ραντόμσκο (πλ. 23.000)

Η επόμενη ενσάρκωση υπήρξε από το 1945 έως το 1975 (αν και η πόλη του Λοτζ εξαιρέθηκε ως ξεχωριστή πόλη). Αυτό το Βοεβοδάτο Λοτζ διαλύθηκε στη συνέχεια και αντικαταστάθηκε από τα Βοεβοδάτα Λοτζ (βλ. παρακάτω), Σιέρατς, Πιότρκουφ και Σκιερνιεβίτσε και μέρος του Βοεβοδάτου Πουότσκ.

 
Βοεβοδάτο Λοτζ 1975–1998.

Το Βοεβοδάτο Λοτζ, επίσης γνωστό ως Βοεβοδάτο Μητροπολιτικού Λοτζ (województwo miejskie łódzkie), υπήρξε από το 1975 έως το 1998 και στη συνέχεια ενσωματώθηκε στο σημερινό Βοεβοδάτο Λοτζ. Μέχρι το 1990, ο δήμαρχος της πόλης Λοτζ ήταν επίσης ο διοικητής του βοεβοδάτου.

Από το 1995, μεγάλες πόλεις και κωμοπόλεις στο Βοεβοδάτο Μητροπολιτικού Λοτζ περιλάμβαναν (με τους πληθυσμούς του 1995):

  • Λοτζ (825.600)
  • Παμπιανίτσε (75.700)
  • Ζγκιες (59.100)
  • Οζόρκουφ (21.900)
  • Αλεκσάντρουφ Γούτσκι (20.400)

Πολιτισμός και εκπαίδευση Επεξεργασία

 
Το Πρυτανείο του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου του Λοτζ.
 
Εθνική Σχολή Κινηματογράφου του Λοτζ.

Οι βασικές πολιτιστικές δραστηριότητες στο Βοεβοδάτο Λοτζ είναι: παρακολούθηση δραστηριοτήτων επτά περιφερειακών πολιτιστικών ιδρυμάτων αυτοδιοίκησης, δηλαδή: τη Φιλαρμονική «Άρτουρ Ρούμπινσταϊν» του Λοτζ, το Μουσείο Τέχνης του Λοτζ (με μια από τις μεγαλύτερες συλλογές σύγχρονης τέχνης στην Ευρώπη), την Όπερα, το Θέατρο Στέφαν Γιάρατς, το Αρχαιολογικό και Εθνογραφικό Μουσείο, τη Περιφερειακή και Δημοτική Δημόσια Βιβλιοθήκη «Γιούζεφ Πιουσούτσκι» του Λοτζ, το Επιμελητήριο Πολιτισμού του Λοτζ, καθώς επίσης: υποστήριξη ΜΚΟ, προστασία μνημείων, απονομή υποτροφιών σε νέους καλλιτέχνες και βραβεία για τους διακεκριμένους καλλιτέχνες. Επιπλέον, εκτελούνται έργα υποδομής. Μεταξύ των πιο σημαντικών επενδύσεων είναι: η δημιουργία τεσσάρων περιφερειακών σκηνών στο Θέατρο Στέφαν Γιάρατς, το άνοιγμα του νέου τμήματος του Μουσείου Τέχνης του Λοτζ (ms²) ή η ανοικοδόμηση του μεσαιωνικού οικισμού στο Τουμ κοντά στη Γουεντσίτσα. Τα μεγάλα πανεπιστήμια του Βοεβοδάτου Λοτζ είναι:

Υπάρχουν επίσης δεκάδες άλλα σχολεία και ακαδημίες, αλλά τα τελευταία τέσσερα χρόνια οι καλύτεροι μαθητές στο Βοεβοδάτο Λοτζ (σύμφωνα με το διάσημο διαγωνισμό «Studencki Nobel») σπουδάζουν στο Πανεπιστήμιο του Λοτζ. Το 2009 ο περιφερειακός βραβευμένος ήταν ο Πιότρ Παβλικόφσκι, το 2010 η Γιοάνα Ντζιούμπα, το 2011 και το 2012 ο Πάβεου Ρογκαλίνσκι.[4][5]

Το εξαιρετικό επιστημονικό προσωπικό των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στο Λοτζ συμπληρώνεται από τους επιστήμονες του Λοτζ από το Ινστιτούτο της Πολωνικής Ακαδημίας Επιστημών (PAN) και επιστημονικών υπουργικών ινστιτούτων, που εργάζονται στον τομέα της επαγγελματικής ιατρικής, της κλωστοϋφαντουργίας, του χαρτιού και του δέρματος. Ο αριθμός των μαθητών στα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στο Λοτζ συνεχίζει να αυξάνεται. Επί του παρόντος, φοιτούν 113.000 μαθητές από την Πολωνία και άλλες χώρες.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/ludnosc/ludnosc-stan-i-struktura-ludnosci-oraz-ruch-naturalny-w-przekroju-terytorialnym-w-2014-r-stanu-w-dniu-30-vi-2014-r,6,12.html.
  2. ↑ 2,0 2,1 «Local Data Bank». Statistics Poland. Ανακτήθηκε στις 4 Ιουλίου 2020. 
  3. ↑ «Regional GDP per capita ranged from 30% to 263% of the EU average in 2018». Eurostat. 
  4. ↑ «Archived copy». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Μαΐου 2012. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2012.  History of the contest "Studencki Nobel" (πολωνικά)
  5. ↑ «Młody dziennikarz znów pretenduje do Nobla! (πολωνικά)». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Μαρτίου 2013. Ανακτήθηκε στις 29 Μαΐου 2010. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία


Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Βοεβοδάτο_Λοτζ&oldid=10104377"