Ο Μπράχμα (σανσ.: ब्रह्मा, δεβ: Brahmā), είναι ο ινδουιστικός θεός (ντέβα) της δημιουργίας της Ινδουιστικής τριάδας Τριμούρτι: ο Βράχμα (ο δημιουργός), ο Βισνού (ο διατηρητής) και ο Σίβα (ο καταστροφέας ή ο μετασχηματιστής) [3]. Θεωρείται στην Ινδική μυθολογία αυτός δημιουργός του κόσμου. Σύζυγός τους είναι η Σαρασβάτη, θεότητα της γνώσης. [4]

Χειροποίητη ζωγραφισμένη γκραβούρα του Βράχμα.
Χειροποίητη ζωγραφισμένη γκραβούρα (1820) του Βράχμα [1].
Υδατογραφία (1700) του Βράχμα με τις 4 βέδες.
Υδατογραφία (1700) του Βράχμα με τις 4 βέδες [2].

Ο Βράχμα απεικονίζεται με κόκκινο ένδυμα [5], έχει τέσσερα κεφάλια και τέσσερα χέρια [4]. Αρχικά ο Βράχμα είχε πέντε κεφάλια και υπάρχουν διάφοροι μύθοι για το πως χάθηκε το πέμπτο κεφάλι [4]. Με κάθε κεφάλι συμβολίζει την ιερή γνώση για την κάθε μία από τις τέσσερις Βέδες (Ριγκ, Υιαζούρ, Σαμά και Αθάρβα οι οποίες συμβολίζουν την γνώση του Βράχμα για την δημιουργία του κόσμου). Τα τέσσερα χέρια συμβολίζουν την πανταχού παρουσία και παντοδυναμία του θεού. [5]

Συχνά απεικονίζεται με άσπρο γένι, υποδεικνύοντας την σοφία του αλλά και την αιωνιότητα [5]. Σε αντίθεση με τους άλλους θεούς, δεν κρατά όπλα, αλλά σκήπτρο και χάντρες προσευχής, με τις οποίες μετρά το χρόνο του κόσμου (οι χάνδρες συμβολίζουν τον κύκλο της ζωής από την γέννηση μέχρι την αποσύνθεση και στην συνέχεια την νέα γέννηση) [4]. Συχνά φαίνεται να κρατά και τις Βέδες [6].

Σύμβολα του Βράχμα Επεξεργασία

Τα τέσσερα κεφάλια συμβολίζουν τις τέσσερις κατευθύνσεις του ορίζοντα και την παντογνωσία. Τα τέσσερα χέρια συμβολίζουν και την παντοδυναμία. [7]

  • Οι χάντρες της προσευχής – συμβολίζουν τα συστατικά της δημιουργίας αλλά και του κύκλου της ζωής (γέννηση μέχρι την αποσύνθεση και στην συνέχεια την νέα γέννηση) [5].
  • Το βιβλίο – σύμβολο της γνώσης το οποίο απαραίτητο για κάθε είδους δημιουργία [5].
  • Ο χρυσός – είναι σύμβολο δραστηριότητας και συνεχούς δημιουργίας. [5]
  • Ο κύκνος – συμβολίζει τη χάρη στην διάκριση, ο Βράχμα χρησιμοποιεί τον κύκνο ως όχημα. [3]
  • Το στέμμα – είναι ενδεικτικό της υπέρτατης κυριαρχίας του.
  • Ο λωτός – συμβολίζει τη φύση και την ζωτική ενέργεια όλων των ζώντων όντων. [5]
  • Η γενειάδα – η λευκή γενειάδα συμβολίζει σοφία και αιωνιότητα. [5]
  • Τα τέσσερα πρόσωπα – σύμβολο των τεσσάρων Βεδών [5].

Λατρεία Επεξεργασία

Παρόλο που ο Βράχμα αναφέρεται συχνά στις προσευχές, ελάχιστοι ναοί είναι αφιερωμένοι σε αυτόν και η λατρεία του είναι πολύ περιορισμένη σε σύγκριση με τα άλλα δύο μέρη της τριάδας. Ο πιο γνωστός ναός του (ο Ζαγκάτ Σρι ναός) βρίσκεται στην Πουσκάρ του Ρατζαστάν, στην Ινδία. [8]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. «Brahma». Museum of Fine Arts Boston. Ανακτήθηκε στις 27 Δεκεμβρίου 2012. 
  2. «Handcoloured engravings by Frederic Shoberl from his work 'The World in Miniature: Hindoostan'. London: R. Ackerman, 1820's». Columbia Univesrity of New York. Ανακτήθηκε στις 27 Δεκεμβρίου 2012. 
  3. 3,0 3,1 Subhamoy Das. «Lord Brahma: The God of Creation». hinduism.about.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Μαρτίου 2013. Ανακτήθηκε στις 27 Δεκεμβρίου 2012. 
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 Klaus K. Klostermaier (2003). Brahma lemma from "A concise Encylcopedia of Hinduism". Oxford: Oneworld Publications. σελίδες 41. ISBN 1–85168–175–2 Check |isbn= value: invalid character (βοήθεια). 
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 5,7 5,8 Sunita Pant Bansal (2005). Hindu Gods And Goddesses. New Delhi, India: Smriti Books. σελ. 21. ISBN 81-87967-72-2. 
  6. Stephen Knapp (2005). The Heart of Hinduism: The Eastern Path to Freedom, Empowerment And Illumination. iUniverse. ISBN 978-0-595-35075-9. 
  7. Lynne Gibson (2002). Modern World Religions: Hinduism Student Book Core. Heinemann. ISBN 0-435-33619-3. 
  8. Sunita Pant Bansal (2005). Hindu Gods And Goddesses. New Delhi, India: Smriti Books. σελ. 23. ISBN 81-87967-72-2.