Βραβείο Βολφ Φυσικής
βραβείο
Το Βραβείο Βολφ Φυσικής (Wolf Prize in Physics) απονέμεται σχεδόν μία φορά κάθε χρόνο σε ένα ή περισσότερα πρόσωπα από το μη κερδοσκοπικό «Ίδρυμα Βολφ» στο Ισραήλ. Είναι ένα από τα 6 Βραβεία Βολφ που θεσμοθετήθηκαν από το ίδρυμα. Το συγκεκριμένο απονεμήθηκε για πρώτη φορά το 1978 (τα άλλα βραβεία Βολφ είναι της Γεωπονίας, της Χημείας, της Ιατρικής, των Μαθηματικών και των Τεχνών).
| Ίδρυση | 1978 |
|---|---|
| Έδρα | , Ισραήλ |
 Πολυμέσα | |
| δεδομένα () | |
Το βραβείο αποτελείται από ένα δίπλωμα και το ποσό των εκατό χιλιάδων δολαρίων ΗΠΑ. Στις κατηγορίες της φυσικής και της χημείας, τα Βραβεία Βολφ θεωρούνται από πολλούς τα μεγαλύτερου κύρους διεθνώς σε αυτές τις επιστήμες μετά το αντίστοιχο Βραβείο Νόμπελ.[1][2] Ειδικότερα το Βραβείο Βολφ Φυσικής έχει τη φήμη ότι απονέμεται σε μελλοντικούς αποδέκτες του Νόμπελ Φυσικής: από τους 26 τιμηθέντες με Βολφ Φυσικής μεταξύ του 1978 και του 2010, οι 14 πήραν αργότερα και το Βραβείο Νόμπελ Φυσικής, και μάλιστα οι 5 το αμέσως επόμενο έτος.
Κατάλογος βραβευθέντων[3] Επεξεργασία
| Έτος | Όνομα | Χώρα | Αιτιολόγηση |
|---|---|---|---|
| 1978 | Τσιεν-Σιουνγκ Βου | ΗΠΑ (Κινεζοαμερικανίδα) | για τις έρευνές της στην ασθενή αλληλεπίδραση, που συνετέλεσαν στην ανακάλυψη της ακριβούς μορφής και της μη διατηρήσεως της ομοτιμίας από αυτή τη δύναμη της φύσεως |
| 1979 | Τζωρτζ Ούλενμπεκ | Ολλανδία / ΗΠΑ | για την ανακάλυψη, από κοινού με τον αείμνηστο Σ.Α. Γκούντσμιτ, του σπιν του ηλεκτρονίου |
| Τζουζέπε Οκκιαλίνι | Ιταλία | για τις συνεισφορές του στις ανακαλύψεις της παραγωγής ζεύγους ηλεκτρονίων και του φορτισμένου πιονίου | |
| 1980 | Μάικλ Φίσερ Λήο Καντάνοφ Κένεθ Γουίλσον |
Ηνωμένο Βασίλειο ΗΠΑ ΗΠΑ |
για έρευνες που άνοιξαν δρόμους, με αποκορύφωμα τη γενική θεωρία της κρίσιμης συμπεριφοράς στις μεταβάσεις μεταξύ των διαφορετικών θερμοδυναμικών φάσεων της ύλης |
| 1981 | Φρήμαν Ντάυσον Γέραρτ 'τ Χόοφτ Βίκτορ Βάισκοπφ |
Ηνωμένο Βασίλειο / ΗΠΑ Ολλανδία {Αυστρία / ΗΠΑ |
για τις εξέχουσες συνεισφορές τους στη θεωρητική φυσική, ιδίως στην ανάπτυξη και τις εφαρμογές της κβαντικής θεωρίας πεδίου |
| 1982 | Λέον Λέντερμαν Μάρτιν Λιούις Περλ |
ΗΠΑ ΗΠΑ |
για την πειραματική ανακάλυψη απροσδόκητων νέων σωματιδίων, που ανέδειξε μία τρίτη «γενεά» κουάρκ και λεπτονίων |
| 1983/84 | Έργουιν Χαν | ΗΠΑ | για την ανακάλυψη των πυρηνικών αντηχήσεων του σπιν και για το φαινόμενο της αυτοεπαγόμενης διαφάνειας |
| Πήτερ Χιρς | Ηνωμένο Βασίλειο | για την ανάπτυξη της χρήσεως του ηλεκτρονικού μικροσκοπίου διέλευσης ως γενικού οργάνου για τη μελέτη της δομής της κρυσταλλικής ύλης | |
| Θήοντορ Μάιμαν | ΗΠΑ | για την κατασκευή του πρώτου λειτουργικού λέιζερ, του παλμικού λέιζερ ρουμπινιού τριών επιπέδων | |
| 1985 | Κόνυερς Χέρινγκ Φιλίπ Νοζιέρ |
ΗΠΑ Γαλλία |
για τις μείζονες συνεισφορές τους στη θεμελιώδη θεωρία των στερεών, ιδίως της συμπεριφοράς των ηλεκτρονίων στα μέταλλα |
| 1986 | Μίτσελ Φέιγκενμπαουμ | ΗΠΑ | για τις πρωτοποριακές θεωρητικές μελέτες του που απέδειξαν τον γενικό χαρακτήρα των μη γραμμικών συστημάτων, κάτι που κατέστησε δυνατή τη συστηματική μελέτη του χάους |
| Αλμπέρ Λιμπσαμπέρ | Γαλλία / ΗΠΑ | για την ευφυή πειραματική απόδειξη της μεταβάσεως στην τυρβώδη ροή και στο χάος στα δυναμικά συστήματα | |
| 1987 | Χέρμπερτ Φρήντμαν | ΗΠΑ | για πρωτοποριακές έρευνες των ηλιακών ακτίνων Χ |
| Μπρούνο Ρόσσι Ρικάρντο Τζιακόνι |
Ιταλία / ΗΠΑ Ιταλία / ΗΠΑ |
για την ανακάλυψη εξωηλιακών αστρονομικών πηγών ακτίνων Χ και τη διευκρίνιση των φυσικών διαδικασιών σε αυτές | |
| 1988 | Ρότζερ Πένροουζ Στήβεν Χώκινγκ |
Ηνωμένο Βασίλειο Ηνωμένο Βασίλειο |
για την ευφυή ανάπτυξη της γενικής θεωρίας της σχετικότητας, στην οποία έδειξαν την αναγκαιότητα βαρυτικών ιδιομορφιών και διευκρίνισαν τη φυσική των μελανών οπών, αυξάνοντας κατά πολύ την κατανόησή μας για την αρχή και την πιθανή κατάληξη του Σύμπαντος. |
| 1989 | Δεν δόθηκε βραβείο | ||
| 1990 | Πιερ-Ζιλ ντε Ζεν Ντέιβιντ Θάουλες |
Γαλλία Ηνωμένο Βασίλειο / ΗΠΑ |
για μια μεγάλη ποικιλία πρωτοποριακών συνεισφορών στην κατανόηση της οργανώσεως πολύπλοκων συστημάτων συμπυκνωμένης ύλης, ειδικότερα ο ντε Ζεν για το έργο του στη μακρομοριακή ύλη και τους υγρούς κρυστάλλους, και ο Θάουλες για το έργο του στη μελέτη των άτακτων και ολιγοδιάστατων συστημάτων |
| 1991 | Μώρις Γκολντχάμπερ Βάλενταϊν Τέλεγκντι |
ΗΠΑ Ελβετία / ΗΠΑ |
για τις ανεξάρτητες γόνιμες συνεισφορές τους στην πυρηνική και σωματιδιακή φυσική, ιδίως σχετικά με τις ασθενείς αλληλεπιδράσεις των λεπτονίων |
| 1992 | Τζόζεφ Χούτον Τέιλορ | ΗΠΑ | για την ανακάλυψη ενός πάλσαρ σε διπλό σύστημα και την εκμετάλλευσή του για την επαλήθευση της γενικής θεωρίας της σχετικότητας με μεγάλη ακρίβεια |
| 1993 | Μπενουά Μάντελμπροτ | Γαλλία / ΗΠΑ | επειδή, συνειδητοποιώντας την ευρεία παρουσία των φράκταλ και αναπτύσσοντας μαθηματικά εργαλεία για την περιγραφή τους, μετέβαλε την εικόνα μας για τη φύση |
| 1994/95 | Βιτάλι Γκίνζμπουργκ | Ρωσία | για τις συνεισφορές του στη θεωρία της υπεραγωγιμότητας και στη θεωρητική αστροφυσική υψηλων ενεργειών |
| Γιοϊτσίρο Νάμπου | Ιαπωνία / ΗΠΑ | για τη συνεισφορά του στη θεωρία των στοιχειωδών σωματιδίων, όπως την αναγνώριση του ρόλου της αυθόρμητης θραύσεως συμμετρίας σε αναλογία με τη θεωρία της υπεραγωγιμότητας, και την ανακάλυψη της συμμετρίας «χρωμάτων» στις ισχυρές πυρηνικές αλληλεπιδράσεις | |
| 1995/96 | Δεν δόθηκε βραβείο | ||
| 1996/97 | Τζων Άρτσιμπαλντ Γουήλερ | ΗΠΑ | για τις γόνιμες συνεισφορές του στη φυσική των μελανών οπών, στην κβαντική βαρύτητα και στις θεωρίες της πυρηνικής σκεδάσεως και της πυρηνικής σχάσεως |
| 1998 | Γιακίρ Αχαρόνοφ Μάικλ Μπέρυ |
Ισραήλ Ηνωμένο Βασίλειο |
για την ανακάλυψη των κβαντικών τοπολογικών και γεωμετρικών φάσεων, και ειδικότερα για το φαινόμενο Αχαρόνοφ-Μπομ, τη φάση Μπέρυ και την ενσωμάτωσή τους σε πολλές περιοχές της φυσικής |
| 1999 | Νταν Σέχτμαν | Ισραήλ | για την πειραματική ανακάλυψη των ημικρυστάλλων, μη περιοδικών στερεών που εμφανίζουν τάξη σε μεγάλη κλίμακα, κάτι που ενέπνευσε την εξερεύνηση μιας νέας θεμελιώδους καταστάσεως της ύλης |
| 2000 | Ρέυμοντ Ντέιβις Μασατόσι Κοσίμπα |
ΗΠΑ Ιαπωνία |
για τις πρωτοποριακές παρατηρήσεις τους αστρονομικών φαινομένων μέσω της ανιχνεύσεως νετρίνων, που δημιούργησαν το νέο πεδίο της αστρονομίας νετρίνων |
| 2001 | Δεν δόθηκε βραβείο | ||
| 2002/03 | Μπέρτραντ Χάλπεριν Άντονυ Τζέιμς Λέγκετ |
ΗΠΑ; Ηνωμένο Βασίλειο / ΗΠΑ |
για καίριες διαπιστώσεις στη φυσική της συμπυκνωμένης ύλης: ο Λέγκετ στην υπερρευστότητα του ηλίου και γενικότερα στα μακροσκοπικά κβαντικά φαινόμενα. και ο Χάλπεριν στη διδιάστατη τήξη, τα συστήματα σε αταξία και τα ισχυρά αλληλεπιδρώντα ηλεκτρόνια |
| 2004 | Ρόμπερτ Μπράουτ Φρανσουά Ανγκλέρ Πίτερ Χιγκς |
Βέλγιο Βέλγιο Ηνωμένο Βασίλειο |
για πρωτοποριακό έργο που οδήγησε στην ιδέα της αποκτήσεως μάζας οποτεδήποτε μία τοπική συμμετρία βαθμίδας πραγματοποιείται ασύμμετρα στον κόσμο των υποατομικών σωματιδίων |
| 2005 | Ντάνιελ Κλέπνερ | ΗΠΑ | για έργο που άνοιξε νέους δρόμους στην ατομική φυσική των υδρογονικών συστημάτων, όπως έρευνα στο μέιζερ του υδρογόνου, στα άτομα Rydberg και στο συμπύκνωμα Μπόζε-Αϊνστάιν |
| 2006/07 | Αλμπέρ Φερ Πέτερ Γκρύνμπεργκ |
Γαλλία Γερμανία |
για τις ανεξάρτητες ανακαλύψεις τους του φαινομένου της γιγάντιας μαγνητοαντίστασης (GMR), που γέννησαν ένα νέο πεδίο ερευνών και εφαρμογών, γνωστών ως σπιντρονική, το οποίο μεταχειρίζεται το σπιν του ηλεκτρονίου για την αποθήκευση και τη μεταφορά πληροφοριών |
| 2008 | Δεν δόθηκε βραβείο | ||
| 2009 | Δεν δόθηκε βραβείο | ||
| 2010 | Τζων Κλάουζερ Αλαίν Ασπέ Άντον Τσάιλινγκε |
ΗΠΑ Γαλλία Αυστρία |
για τις θεμελιώδεις εννοιολογικές και πειραματικές συνεισφορές τους στα θεμέλια της κβαντικής φυσικής, και ειδικότερα για μία σειρά πειραματικών ελέγχων αυξανόμενης ακρίβειας των ανισοτήτων του Bell και της κβαντικής διεμπλοκής |
| 2011 | Μαξιμίλιαν Χάιντερ Χάραλντ Ρόζε Κνουτ Ούρμπαν |
Αυστρία Γερμανία Γερμανία |
για την ανάπτυξη της αποσφαλματωμένης ηλεκτρονικής μικροσκοπίας διελεύσεως, που επέτρεψε την παρατήρηση μεμονωμένων ατόμων με ακρίβεια πικομέτρου, φέρνοντας έτσι επανάσταση στην επιστήμη των υλικών |
| 2012 | Τζέικομπ Μπέκενστην | Ισραήλ | για τις έρευνές του στις μαύρες τρύπες[4] |
| 2013 | Πέτερ Τσόλερ Ιγνάθιο Σίρακ |
Αυστρία Ισπανία |
για θεωρητικές συνεισφορές που άνοιξαν νέους δρόμους στην κβαντική επεξεργασία πληροφοριών, την κβαντική οπτική και τη φυσική των κβαντικών αερίων |
| 2014 | Δεν δόθηκε βραβείο | ||
| 2015 | Τζέιμς Μπγιόρκεν | ΗΠΑ | για την πρόβλεψη της υπάρξεως κλιμάκων στη βαθιά ανελαστική σκέδαση, που οδήγησε στην ταυτοποίηση σημειακών συστατικών μερών των νουκλεονίων, και για την κρίσιμη συνεισφορά του στη διευκρίνηση της φύσεως της ισχυρής πυρηνικής δυνάμεως |
| Ρόμπερτ Κίρσνερ | ΗΠΑ | για τη δημιουργία της ερευνητικής ομάδας και την καθοδήγηση που επέτρεψε στους μεταπτυχιακούς φοιτητές του και μεταδιδάκτορες ερευνητές να ανακαλύψουν την επιτάχυνση της διαστολής του Σύμπαντος | |
| 2016 | Γιοσέφ Ιμρύ | Ισραήλ | για τις έρευνές του στη μεσοσκοπική φυσική, έναν κλάδο που μελετά αντικείμενα που είναι μικρότερα από τα ορατά με γυμνό μάτι, αλλά αρκετά μεγαλύτερα από τα άτομα |
| 2017 | Μισέλ Μαγιόρ Ντιντιέ Κελόζ |
Ελβετία Ελβετία |
για την ανακάλυψη του πρώτου εξωηλιακού πλανήτη που περιφέρεται γύρω από αστέρα παρόμοιο με τον Ήλιο |
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ «Physicsworld.com: Wolf prize goes to particle theorists». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Φεβρουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 24 Μαΐου 2017.
- ↑ Basolo, F: «From Coello to Inorganic Chemistry: A Lifetime of Reactions», σελ. 65, Springer, 2002
- ↑ Wolf Prize Recipients in Physics Wolf Foundation
- ↑ «Institute for Advanced Study - Wolf Prize 2012». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Ιανουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 24 Μαΐου 2017.
 
|
Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Wolf Prize in Physics της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 4.0. (ιστορικό/συντάκτες). |