Βραβείο Καλίνγκα

Το Βραβείο Καλίνγκα για την εκλαΐκευση της Επιστήμης είναι βραβείο που απονέμεται ετησίως από την Εκπαιδευτική Επιστημονική και Πολιτιστική Οργάνωση των Ηνωμένων Εθνών («Ουνέσκο», UNESCO) για εξαιρετική ικανότητα στην παρουσίαση επιστημονικών θεμάτων στο ευρύ κοινό. Θεσμοθετήθηκε το 1952, μετά από δωρεά του Ινδού πολιτικού Μπίτζου Πατνάικ (Biju Patnaik), ιδρυτή και πρόεδρο του Ιδρύματος Καλίνγκα στην Ινδία.

Λουί ντε Μπρολί, ο πρώτος αποδέκτης του Βραβείου

Περιγραφή

Το τιμώμενο πρόσωπο πρέπει να έχει επιδείξει, κατά τη διάρκεια μιας εξέχουσας σταδιοδρομίας ως συγγραφέας, συντάκτης, ομιλητής, παραγωγός (ή σκηνοθέτης ή παρουσιαστής) ταινιών ή ραδιοτηλεοπτικών προγραμμάτων, ταλέντο στην παρουσίαση της επιστήμης ή της τεχνολογίας στον μέσο άνθρωπο. Πρέπει ακόμα να έχει επιδιώξει να τονίζει τη διεθνή σημασία της επιστήμης και της τεχνολογίας, και τη συνεισφορά τους στη βελτίωση της διαβιώσεως, στον εμπλουτισμό της πολιτιστικής κληρονομιάς των εθνών, και στην επίλυση προβλημάτων που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα. Πολλοί από όσους τιμήθηκαν με το βραβείο ήταν επιστήμονες, ενώ άλλοι ήταν δημοσιογράφοι, εκπαιδευτικοί ή συγγραφείς.

Το κάθε κράτος-μέλος της UNESCO έχει το δικαίωμα να προτείνει έναν μόνο υποψήφιο για το βραβείο μέσω της εθνικής επιτροπής του για την UNESCO, μετά από προτάσεις των εθνικών επιστημονικών ενώσεων, ή ενώσεων συγγραφέων επιστήμης. Υποψηφιότητες από μεμονωμένους ιδιώτες δεν γίνονται αποδεκτές.

Ο νικητής επιλέγεται από τον γενικό διευθυντή της UNESCO μετά από προτάσεις μιας τετραμελούς κριτικής επιτροπής διορισμένης από τον ίδιο. Τρία μέλη της επιτροπής, προερχόμενα από τρεις διαφορετικές χώρες επιλέγονται με βάση την ισόρροπη γεωγραφική κατανομή και το τέταρτο μετά από σύσταση του Ιδρύματος Καλίνγκα.

Το Βραβείο Καλίνγκα απονέμεται κατά τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Επιστήμης τις μονές χρονολογίες (2013, 2015, κλπ.) και στο Νέο Δελχί τις ζυγές. Ο τιμώμενος παίρνει το ποσό των 20 χιλιάδων αμερικανικών δολαρίων και ένα ασημένιο μετάλλιο «Άλμπερτ Αϊνστάιν» της UNESCO. Επιπλέον, ταξιδεύει στην Ινδία επί δύο έως τέσσερις εβδομάδες ως προσκεκλημένος της ινδικής κυβερνήσεως. Στις ζυγές χρονολογίες, ο αποδέκτης του Βραβείου ταξιδεύει στην πόλη όπου εορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα Επιστήμης ως προσκεκλημένος της UNESCO.

Τιμημένοι με το Βραβείο Καλίνγκα

Οι ακολουθοι άνθρωποι έχουν τιμηθεί με το Βραβείο:

1950-1959	1960-1969	1970-1979
1952 Λουί ντε Μπρολί, Γαλλία 1953 Τζούλιαν Χάξλεϋ, Ηνωμένο Βασίλειο 1954 Waldemar Kaempffert, ΗΠΑ 1955 Augusto Pi Sunyer, Βενεζουέλα 1956 Τζορτζ Γκάμοφ, ΗΠΑ 1957 Μπέρτραντ Ράσελ, Ηνωμένο Βασίλειο 1958 Καρλ φον Φρις, Γερμανία 1959 Ζαν Ροστάν, Γαλλία	1960 Ρίτσι Κάλντερ, Ηνωμένο Βασίλειο 1961 Άρθουρ Κλαρκ, Ηνωμένο Βασίλειο 1962 Τζέραρντ Πηλ (Gerard Piel), ΗΠΑ 1963 Jagjit Singh, Ινδία 1964 Γουόρεν Γουήβερ, ΗΠΑ 1965 Γιουτζήν Ραμπίνοβιτς, ΗΠΑ 1966 Paul Couderc, Γαλλία 1967 Φρεντ Χόυλ, Ηνωμένο Βασίλειο 1968 Gavin de Beer, Ηνωμένο Βασίλειο 1969 Κόνραντ Λόρεντς, Αυστρία	1970 Μάργκαρετ Μηντ, ΗΠΑ 1971 Pierre Augier, Γαλλία 1972 Philip Abelson, ΗΠΑ Νάιτζελ Κάλντερ, Ηνωμένο Βασίλειο 1973 δεν απονεμήθηκε 1974 [José Reis, Βραζιλία Luis Estrada Martinez, Μεξικό 1975 δεν απονεμήθηκε 1976 Τζωρτζ Πόρτερ, Ηνωμένο Βασίλειο Αλεξάντρ Οπάριν, Σοβιετική Ένωση 1977 Fernand Seguin, Καναδάς 1978 Χόιμαρ φον Ντίτφουρτ, Γερμανία 1979 Σεργκέι Καπίτσα, Σοβιετική Ένωση
1980-1989	1990-1999	2000-2009
1980 Αριστείδης Μπαστίδας, Βενεζουέλα https://en.wikipedia.org/wiki/Ar%C3%ADstides_Bastidas 1981 Ντέιβιντ Ατένμπορο, Ηνωμένο Βασίλειο Dennis Flanagan, ΗΠΑ 1982 Οσβάλντου Φρότα-Πεσόα, Βραζιλία 1983 Αμπντουλάχ-αλ-Μούτι Σαραφουντίν, Μπανγκλαντές 1984 Υβ Κοπέν, Γαλλία Ίγκορ Πετριάνοφ, Σοβιετική Ένωση 1985 Πήτερ Μένταγουαρ, Ηνωμένο Βασίλειο 1986 Νικολάι Μπάσοφ, Σοβιετική Ένωση Ντέιβιντ Σουζούκι, Καναδάς 1987 Marcel Roche, Βενεζουέλα 1988 Μπγιορν Κούρτεν, Φινλανδία 1989 Σαάντ Αχμέντ Σαμπάαν, Αίγυπτος	1990 Μισμπάχ-ουντ-Ντιν Σαμί, Πακιστάν 1991 Ράντου Ιφτιμόβιτσι, Ρουμανία Narender K. Sehgal, Ινδία 1992 Jorge Flores Valdés, Μεξικό Πήτερ Οκεμπούκολα, Νιγηρία 1993 Πιέρο Άντζελα, Ιταλία 1994 Νικολάι Ντραζντόφ, Ρωσία 1995 Julieta Fierro Gossman, Μεξικό 1996 Γίρζι Γκρυγκάρr, Τσεχία Τζαγιάντ Νάρλικαρ, Ινδία 1997 Dorairajan Balasubramanian, Ινδία 1998 Ρετζίνα Παζ Λόπεζ, Φιλιππίνες Έννιο Καντόττι, Βραζιλία 1999 Marian Addy, Γκάνα Εμίλ Γκαμπριελιάν, Αρμενία	2000 Ερνστ Β. Χάμπουργκερ, Βραζιλία 2001 Στέφανο Φαντόνι, Ιταλία 2002 Μαριζέλα Σαλβατιέρα, Βενεζουέλα 2003 Περβέζ Χουντμπχόι (Pervez Hoodbhoy), Πακιστάν 2004 Ζαν Ωντούζ, Γαλλία 2005 Jeter Bertoletti, Βραζιλία 2006–2008 δεν απονεμήθηκαν εξαιτίας της αλλαγής κανονισμών της UNESCO 2009 Γιας Παλ, Ινδία Τριν Ξουάν Θουάν, ΗΠΑ-Βιετνάμ 2010 Γκοκουλανάντα Μαχαπάτρα, Ινδία 2011 René Raúl Drucker Colín, Μεξικό 2012 Μπασάντα Κουμάρ Μπεχούρα, Ινδία 2013 Σιανγκί Λι, Κίνα 2014 Τριλοτσάν Πραντχάν, Ινδία 2015 Ντιέγο Γκολομπέκ, Αργεντινή

Στατιστική

Μέχρι το 2015 το Βραβείο Καλίνγκα είχε απονεμηθεί σε 67 ανθρώπους από 23 χώρες. Από αυτούς, οι 61 ήταν άνδρες και οι 5 γυναίκες (λιγότερο από 8%). Οι 7 από τους 67 έχουν τιμηθεί και με Βραβείο Νόμπελ. Η χώρα με τους περισσότερους νικητές είναι (ως το 2015) το Ηνωμένο Βασίλειο με 10 και ακολουθούν οι ΗΠΑ με 9.

Δείτε επίσης

• Εκλαΐκευση της επιστήμης
• Επιστημονική δημοσιογραφία

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• «Κατάλογος των βραβευθέντων στο Kalinga Foundation Trust». Ανακτήθηκε στις 28 Αυγούστου 2010. 
• «Η σελίδα του βραβείου στην UNESCO». Ανακτήθηκε στις 24 Ιανουαρίου 2013.