Γαλαξίας του Γλύπτη
Συντεταγμένες: 
00h 47m 33s, −25° 17′ 18″
Ο Γαλαξίας του Γλύπτη (καταγράφεται στον Νέο Γενικό Κατάλογο ως NGC 253) είναι ένας αστρογόνος ραβδωτός σπειροειδής γαλαξίας σε απόσταση περίπου 11,5 εκατομμυρίων ετών φωτός στον αστερισμό Γλύπτη. Είναι ένας από τους φωτεινότερους γαλαξίες όπως φαίνονται από τη Γη και ο λαμπρότερος γαλαξίας στην ομάδα του Γλύπτη.
.jpg) Ο Γαλαξίας του Γλύπτη από το δανέζικο αστεροσκοπείο του ESO | |
| Παρατηρησιακά Δεδομένα (εποχή J2000) | |
|---|---|
| Αστερισμός | Γλύπτης |
| Ορθή Αναφορά | 00h 47m 33s [1] |
| Απόκλιση | -25° 17′ 18″ [1] |
| Μετατόπιση στο ερυθρό | 243 ± 2 km/s [1] |
| Απόσταση | 11,4 ± 0,7 MLy [2] |
| Ομάδα ή σμήνος γαλαξιών | Ομάδα γαλαξιών Γλύπτη |
| Τύπος Γαλαξία | SAB(s)c [1] |
| Φαινόμενη διάμετρος (V) | 27',5 x 6',8 [1] |
| Φαινόμενο μέγεθος (V) | 7,5[3] |
| Άλλα χαρακτηριστικά | αστρογόνος γαλαξίας |
| Άλλες ονομασίες | |
| Γαλαξίας-ασημένιο νόμισμα, NGC 253, UGCΑ 013, PGC 2789,[1] Caldwell 65 | |
| Δείτε επίσης: Γαλαξίες, Κατάλογος γαλαξιών | |
Ιστορία Επεξεργασία
Ο γαλαξίας ανακαλύφθηκε από την Καρολίν Χέρσελ το 1783. Ανακάλυψε τον γαλαξία καθώς αναζητούσε κομήτες τις 23 Σεπτεμβρίου 1783.[4][5] Ο Ουίλιαμ Χέρσελ συμπεριέλαβε αυτόν το γαλαξία στον κατάλογό του ως Η.V.1
Στον Γαλαξία του Γλύπτη έχει ανιχνευθεί μόνο ένας υπερκαινοφανής αστέρας, ο SN 1940E, ο οποίος έφθασε σε φαινόμενο μέγεθος +14. Το γεγονός ότι έχει παρατηρηθεί μόνο ένας υπερκαινοφανής στον Γαλαξία του Γλύπτη είναι παράξενο, καθώς οι αστρογόνοι γαλαξίες είναι συνυφασμένοι με τους υπερκαινοφανείς αστέρες.[6]
Χαρακτηριστικά Επεξεργασία
Ο Γαλαξίας του Γλύπτη είναι ένας ραβδωτός σπειροειδής γαλαξίας.[1] Πρόκειται για τον μεγαλύτερο κοντινό γαλαξία ο οποίος υφίσταται αστογέννεση, η οποία συμβαίνει κυρίως στον μικρό, λαμπρό πυρήνα του γαλαξία, αλλά πρόσφατες διεργασίες γέννησης αστέρων έχουν παρατηρηθεί και στον δίσκο του γαλαξία. Συνήθως, η αλληλεπίδραση με κάποιον άλλο γαλαξία προκαλεί την αστρογένεση, όπως για παράδειγμα στο Μεσιέ 82, αλλά στο γαλαξία του Γλύπτη δεν υπάρχει κάποιος άλλος γαλαξίας για να αρχίσει η αστρογέννεση. Αποτελεί μία σημαντική πηγή υπέρυθρης ακτινοβολίας. Στον γαλαξία έχουν βρεθεί πηγές ακτίνων Χ, κυρίως μαλακών, και ραδιοκυμάτων. Γύρω από τον πυρήνα του γαλαξία έχει ανιχνευθεί ένας δακτύλιος από αέριο. Επίσης έχει ανιχνευθεί μία φυσαλίδα θερμού αερίου, αλλά και ένας αστρικός άνεμος, που πνέει προς την ίδια κατεύθυνση. Στον δίσκο του γαλαξία υπάρχει μεγάλη ποσότητα σκόνης, που προσδίδει στον γαλαξία μία παράξενη εμφάνιση. Η έντονη παρουσία σκόνης επηρεάζει το φαινόμενο μέγεθος των αστέρων, αλλά και το χρώμα του Γαλαξία του Γλύπτη.
Στον πυρήνα του γαλαξία παρατηρήθηκε το 2003 από το Διαστημικό τηλεσκόπιο Τσάντρα υπερθερμασμένο, με θερμοκρασία της τάξης των εκατομμυρίων βαθμών Κελσίου, αέριο, που περιστρέφεται γύρω από μια υπέρμαζη μαύρη τρύπα, με μάζα 5 εκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ήλιου. Όταν η περιοχή παρατηρήθηκε ξανά το 2012 από κοινού από τα «Τσάντρα» και NuSTAR, βρήκαν ότι δεν είχε συσσωρεύσει υλικό γύρω της και έτσι θεωρήθηκε ανενεργή. Το γεγονός αυτό θεωρείται παράδοξο, επειδή είναι αποδεκτό ότι η ενεργότητα μιας μαύρης τρύπας είναι ανάλογη με τον ρυθμό παραγωγής αστέρων του γαλαξία, μέχρι το σημείο που η ακτινοβολία από τη μαύρη τρύπα σταματήσει την αστρογένεση, και ο Γαλαξίας του Γλύπτη παράγει αστέρες με έντονους ρυθμούς.[7]
Ο Γαλαξίας του Γλύπτη φαίνεται υπό κλίση 78,5 μοιρών.
Ομάδα γαλαξιών Επεξεργασία
Ο Γαλαξίας του Γλυπτή ανήκει στην Ομάδα γαλαξιών Γλύπτη, μία από τις εγγύτερες στην Τοπική ομάδα γαλαξιών ομάδες γαλαξιών .[8] Ο Γαλαξίας του Γλύπτη είναι ο λαμπρότερος γαλαξίας αυτής της ομάδας, της οποίας κύρια μέλη είναι οι NGC 247, NGC 59, NGC 7793, NGC 625, ESO 245-05 και IC 2574.
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 «NASA/IPAC Extragalactic Database». Results for NGC 253. Ανακτήθηκε στις 25 Νοεμβρίου 2006.
- ↑ Rekola, R.; Richer, M.G.; McCall, Marshall L.; Valtonen, M.J.; Kotilainen, J.K.; Flynn, Chris (2005). «Distance to NGC 253 based on the planetary nebula luminosity function». Monthly Notices of the Royal Astronomical Society 361 (1): 330–336. doi:. Bibcode: 2005MNRAS.361..330R.
- ↑ «VizieR Detailed Page». Ανακτήθηκε στις 28 Ιουνίου 2011.
- ↑ Dreyer, J. L. E. (1888). «A New General Catalogue of Nebulae and Clusters of Stars,being the Catalogue of the late Sir John F.W. Herschel, Bart., revised, corrected, and enlarged». Memoirs of the Royal Astronomical Society 49: 1–237. Bibcode: 1888MmRAS..49....1D.
- ↑ Burnham, Robert (1978). Burnham's Celestial Handbook; An Observers Guide to the Universe Beyond the Solar System; Volume Three, Pavo Through Vulpecula. Dover Publications, Inc. σελ. 1736. ISBN 0-486-24065-7.
- ↑ R. Barbon, E. Cappellaro, F. Ciatti, M. Turatto, C. T. Kowal (1984). «A revised supernova catalogue». Astronomy & Astrophysics Supplement Series 58: 735–750. Bibcode: 1984A&AS...58..735B.
- ↑ Whitney Clavin (2013-06-11). «Black Hole Naps Amidst Stellar Chaos». ΝΑΣΑ. http://www.jpl.nasa.gov/news/news.php?release=2013-198. Ανακτήθηκε στις 2013-06-12.
- ↑ I. D. Karachentsev (2005). «The Local Group and Other Neighboring Galaxy Groups». Astronomical Journal 129 (1): 178–188. doi:. Bibcode: 2005AJ....129..178K.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
- SEDS:NGC 253 Αρχειοθετήθηκε 2008-12-24 στο Wayback Machine.
- STScI news release: Hubble Probes the Violent Birth of Stars in Galaxy NGC 253
- STScI news release: Behind a Dusty Veil Lies a Cradle of Star Birth
- [1] (Μεγεθύνοντας τον NGC 253)