Γαλατάς Χανίων
Συντεταγμένες: 35°29′57″N 23°57′48″E / 35.499181°N 23.963419°E
Ο Γαλατάς είναι κωμόπολη και έδρα ομώνυμης κοινότητας του δήμου Χανίων του ομώνυμου νομού στην δυτική Κρήτη. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011, ο Γαλατάς έχει 3.166 κατοίκους. Με το πρόγραμμα Καποδίστριας ήταν έδρα του δήμου Νέας Κυδωνίας. Σήμερα είναι έδρα της Κοινότητας Γαλατά. Βρίσκεται 5 χιλιόμετρα δυτικά των Χανίων σε υψόμετρο 90 μέτρων.
| Γαλατάς | |
|---|---|
 | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Κρήτης |
| Δήμος | Χανίων |
| Δημοτική Ενότητα | Νέας Κυδωνίας |
| Δημοτική Κοινότητα | Γαλατά |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Κρήτη |
| Νομός | Χανίων |
| Υψόμετρο | 90 |
Ιστορικά Στοιχεία Επεξεργασία
Το χωριό αναφέρεται το 1577 από τον Φραντσέσκο Μπαρότσι ως Galata. Στην απογραφή του Καστροφύλακα (Κ240) του 1583, αναφέρεται ως Galata με πληθυσμό 215 κατοίκων.[1] Λόγω της επίκαιρης θέσης του, κατά τη διάρκεια των αιώνων ο Γαλατάς έγινε συχνά τόπος πολεμικών συγκρούσεων: το 1645, κατά τη διάρκεια της πολιορκίας των Χανίων, απετέλεσε στρατόπεδο των οθωμανικών δυνάμεων. Κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του 1821 ο Γαλατάς έγινε επανειλημμένως πεδίο συγκρούσεων μεταξύ των επαναστατημένων Ελλήνων και των Οθωμανών[2], με μάχες το 1821, 1823 και το 1829,[1] ενώ μάχες διεξήχθησαν στην περιοχή και κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του 1896 - 1898[3].
Το 1881, ο Γαλατάς υπαγόταν στο δήμο Περιβολίων. Μάλιστα, κατά την οθωμανική απογραφή του ιδίου έτους, είχε πληθυσμό 722 κατοίκων, με τους χριστιανούς να αποτελούν τη συντριπτική πλειοψηφία[4].
Κατά τη διάρκεια της Μάχης της Κρήτης τον Μάιο του 1941, στον Γαλατά δόθηκε σφοδρή μάχη ανάμεσα στα συμμαχικά και στα γερμανικά στρατεύματα[5], με τους Γερμανούς να υπερισχύουν μετά από συγκρούσεις διάρκειας έξι ημερών. Στη μάχη έχασαν τη ζωή τους 276 Έλληνες και Νεοζηλανδοί καθώς και περίπου 1500 Γερμανοί. Η κοινότητα τιμήθηκε μεταπολεμικά με το χρυσό αριστείο ανδρείας[1]. Στο χωριό λειτουργεί μουσείο για τη Μάχη του Γαλατά.
Άλλα στοιχεία Επεξεργασία
Πλησίον του Γαλατά υπάρχει εύφορη πεδιάδα με ελαιώνες και εσπεριδοειδή. Στον οικισμό βρίσκεται το πατρικό σπίτι της οικογένειας του μουσικοσυνθέτη Μίκη Θεοδωράκη[6] το οποίο έχει αγοραστεί από τη δημοτική αρχή και προορίζεται για πολιτιστικό κέντρο[7]. Πλησίον βρίσκεται το παραθαλάσσιο θέρετρο του Καλαμακίου το οποίο αποτελεί επίνειο του Γαλατά[8].
Στη θέση «Ψαθί», στα παράλια του Γαλατά, έχουν ανακαλυφθεί απομεινάρια μινωικού οικισμού[9].
Διοικητική ιστορία Επεξεργασία
Αναφέρεται επίσημα το 1924 στο ΦΕΚ 184Α - 06/08/1924 να προσαρτάται στον δήμο Χανίων και το 1936 στο ΦΕΚ 404Α - 19/09/1936 να ορίζεται έδρα της ομώνυμης νεοϊδρυθείσας κοινότητας.[10] Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης αποτελεί την κοινότητα Γαλατά που υπάγεται στη δημοτική ενότητα Νέας Κυδωνίας του Δήμου Χανίων και σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει πληθυσμό 3.166 κατοίκους[11].
Δείτε Κοινότητα Γαλατά
Απογραφές Πληθυσμών Επεξεργασία
| Απογραφή | 1881 | 1900 | 1920 | 1928 | 1940 | 1951 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 2001 | 2011 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Πληθυσμός | 722[4] | 720[12]. | 653[2] | 975[13] | 1139[13] | 890[13] | 867[13] | 887[13] | 1098[13] | 1550[13] | 2120[14] | 3166[15] |
Προσωπικότητες Επεξεργασία
- Μίκης Θεοδωράκης (1925-2021)
- Γιάννης Θεοδωράκης (1932-1996)
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Σπανάκης, Στέργιος (1993). Πόλεις και χωριά της Κρήτης στο πέρασμα των αιώνων, τόμος Α. Ηράκλειο: Γραφικές Τέχνες Γ. Δετοράκης. σελ. 211.
- ↑ 2,0 2,1 Σύγχρονος Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, τόμος 6, σελ. 702.
- ↑ Εφημερίδα Εμπρός, 1 Φεβρουαρίου 1897, σελ 1.
- ↑ 4,0 4,1 Κρήτης Ανθρωπογεωγραφία, τόμος Β', Ένθετο εφημερίδας Πατρίς, Φεβρουάριος 2008, σελ 130.
- ↑ Η Μάχη της Κρήτης Αρχειοθετήθηκε 2013-01-12 στο Wayback Machine..
- ↑ Μουσείο το σπίτι του Μίκη Θεοδωράκη στον Γαλατά Χανίων Αρχειοθετήθηκε 2011-06-14 στο Wayback Machine..
- ↑ Πολιτιστικό κέντρο το πατρικό Μίκη με τις ευλογίες του.
- ↑ Παραλία Καλαμάκι (Γαλατάς) Αρχειοθετήθηκε 2014-10-17 στο Wayback Machine..
- ↑ «Μινωικός Οικισμός στη θέση "Ψαθί"». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Φεβρουαρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 4 Ιουλίου 2014.
- ↑ «ΕΕΤΑΑ-Διοικητικές Μεταβολές των Οικισμών». www.eetaa.gr. Ανακτήθηκε στις 20 Ιανουαρίου 2023.
- ↑ «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού Αρχειοθετήθηκε 2021-10-04 στο Wayback Machine.», σελ. 10903 (σελ. 429 του pdf)
- ↑ Κρήτης Ανθρωπογεωγραφία, τόμος Β', σελ 131, Ένθετο εφημερίδας Πατρίς, Φεβρουάριος 2008, σελ 163.
- ↑ 13,0 13,1 13,2 13,3 13,4 13,5 13,6 Σταματελάτος Μιχαήλ - Βαμβά Σταματελάτου Φωτεινή, Γεωγραφικό Λεξικό της Ελλάδας, ΤΑ ΝΕΑ, 2012, Α' τόμος, σελ 155.
- ↑ «Αποτελέσματα απογραφής 2001» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 14 Νοεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 27 Ιανουαρίου 2015.
- ↑ «Αναλυτικά στοιχεία της απογραφής του 2011 για το νομό Χανίων». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 24 Οκτωβρίου 2014.