Ο Γιάτσεκ Μαλτσέφσκι (πολωνικά: Jacek Malczewski) (15 Ιουλίου 1854 – 8 Οκτωβρίου 1929) ήταν Πολωνός ζωγράφος του συμβολισμού, ο οποίος είναι ένας από τους πιο σεβαστούς ζωγράφους της Πολωνίας, συνδεδεμένος με το πατριωτικό κίνημα της Νέας Πολωνίας μετά από έναν αιώνα διαμελισμών. Θεωρείται ο πατέρας του πολωνικού συμβολισμού. Η δημιουργική του παραγωγή συνδύαζε το κυρίαρχο στυλ της εποχής του, με ιστορικά μοτίβα του πολωνικού μαρτυρίου, τα ρομαντικά ιδεώδη της ανεξαρτησίας, τη χριστιανική και ελληνική μυθολογία, τις λαϊκές ιστορίες, καθώς και την αγάπη του για τον φυσικό κόσμο.[12][13] Ήταν πατέρας του ζωγράφου Ράφαου Μαλτσέφσκι.[14]

Γιάτσεκ Μαλτσέφσκι
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Jacek Malczewski (Πολωνικά)
Γέννηση15  Ιουλίου 1854[1][2]
Ράντομ[3][4]
Θάνατος8  Οκτωβρίου 1929[5][1][6]
Κρακοβία[7][4]
Τόπος ταφήςCrypt of Merit at Skałka
Χώρα πολιτογράφησηςΠολωνία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΠολωνικά[8]
ΣπουδέςΣχολή Καλών Τεχνών του Παρισιού[9]
Ακαδημία Καλών Τεχνών «Γιαν Ματέικο»[9]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταζωγράφος[2]
καθηγητής καλλιτεχνικών
διδάσκων πανεπιστημίου
δημόσιο πρόσωπο
ΕργοδότηςΑκαδημία Καλών Τεχνών «Γιαν Ματέικο»
Αξιοσημείωτο έργοPolish Hamlet. Portrait of Aleksander Wielopolski[9]
Επηρεάστηκε απόΓιαν Ματέικο[10]
Άρτουρ Γκρότγκερ[11]
Οικογένεια
ΣύζυγοςMaria Gralewska
ΣύντροφοςΜάρια Μπαλ
ΤέκναΡάφαου Μαλτσέφσκι
ΓονείςJulian Malczewski
Οικογένειαd:Q63532431
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΠρύτανης (1912–1914, Ακαδημία Καλών Τεχνών «Γιαν Ματέικο»)[9]
ΒραβεύσειςΔιοικητής με Αστέρι του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας‎
Αξιωματικός του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Παιδική ηλικία Επεξεργασία

Ο Μαλτσέφσκι γεννήθηκε στο Radom, στην Πολωνία του Συνεδρίου, η οποία βρισκόταν υπό την κατοχή της Ρωσικής Αυτοκρατορίας.[15] Κατά τη διάρκεια της παιδικής του ηλικίας και της πρώιμης νεότητας επηρεάστηκε σε μεγάλο βαθμό από τον πατέρα του, Γιούλιαν, έναν Πολωνό πατριώτη και κοινωνικό ακτιβιστή που τον μύησε στον κόσμο της ρομαντικής λογοτεχνίας εμπνευσμένη από τη Νοεμβριανή Εξέγερση. Από την πλευρά της μητέρας του, είχε σχέση με την οικογένειά Σιμανόφσκι, τους οποίους επισκέπτονταν συχνά στο κτήμα τους στο Τσίγκουφ της Μασοβίας. Η ελκυστικότητα του πολωνικού τοπίου και της σχετικής λαογραφίας είχε ξυπνήσει μέσα του από τον Φέλιξ Καρτσέφσκι, τον θείο του και επί χρόνια προστάτη του, ο οποίος είχε προσκαλέσει τον μελλοντικό μυθιστοριογράφο Άντολφ Ντιγκασίνσκι στο κτήμα του, για να λειτουργήσει ως δάσκαλος στο σπίτι του Γιάτσεκ.[12]

Καριέρα Επεξεργασία

 
Μελαγχολία (1894), Εθνικό Μουσείο του Πόζναν

Ο Μαλτσέφσκι μετακόμισε στην Κρακοβία σε ηλικία 17 ετών και ξεκίνησε την καλλιτεχνική του εκπαίδευση το 1872, υπό το άγρυπνο βλέμμα του Πολωνού ζωγράφου και σχεδιαστή Λέον Πίκαρντ και παρακολούθησε τα πρώτα του μαθήματα τέχνης στο εργαστήριο του Βουαντίσουαφ Γουστσκιέβιτς στη Ακαδημία Καλών Τεχνών «Γιαν Ματέικο». Ένα χρόνο αργότερα, το 1873, αξιολογημένος από τον ίδιο τον Γιαν Ματέικο, ο Μαλτσέφσκι εγγράφηκε επίσημα στην Ακαδημία και σπούδασε υπό τους Γουστσκιέβιτς, Φέλιξ Σιναλέφσκι και Φλόριαν Τσινκ. Το 1876 πήγε στο Παρίσι και σπούδασε για ένα χρόνο στην École des Beaux-Arts, στο στούντιο του Ανρί Λεμάν. Στη συνέχεια μετακινήθηκε στην Ακαδημία Σουίς (Académie Suisse).[12][15]

Ο Μαλτσέφσκι είχε ήδη ξεκινήσει μαθήματα εξειδίκευσης με τον Γιαν Ματέικο το 1875 πριν ξεκινήσει το ταξίδι στη Γαλλία και τα ολοκλήρωσε το 1879 μετά την επιστροφή του από το εξωτερικό. Παρά τις σημαντικές στιλιστικές διαφορές μεταξύ τους, ο Μαλτσέφσκι επηρεάστηκε σε μεγάλο βαθμό από την ιστορική ζωγραφική του Ματέικο γεμάτη με νεορομαντική μεταφορά και πατριωτικά θέματα. Το 1879, ο Μαλτσέφσκι ολοκλήρωσε ένα μάθημα σύνθεσης υπό τον Ματέικο.[16] Ήταν εξίσου εντυπωσιασμένος με τη δραματική τέχνη του πρώιμου Πολωνού ρομαντικού ζωγράφου Άρτουρ Γκρότγκερ. Η ζωγραφική του περιστρεφόταν γύρω από μερικά προσεκτικά επιλεγμένα μοτίβα, επαναλαμβανόταν συνεχώς και επεκτεινόταν σύμφωνα με τη μυθολογία και γεμάτη με εθνικά σύμβολα. Η δική του φαντασία έδωσε τη δυνατότητα στον Μαλτσέφσκι να διοχετεύσει τη δημιουργικότητά του και να αφήσει να αναδυθούν νέες αισθητικές ιδέες που προκάλεσαν αυτό που έγινε η Σχολή Συμβολισμού της Πολωνίας.[12]

Έμπνευση Επεξεργασία

Κατά τη διάρκεια περίπου 30 ετών μεταξύ 1885 και 1916, ο Μαλτσέφσκι επισκεπτόταν τακτικά το Παρίσι, το Μόναχο και τη Βιέννη. Έκανε αρκετά ταξίδια σε Ιταλία, Ελλάδα και Τουρκία. Συμμετείχε επίσης σε μια αρχαιολογική αποστολή που οργάνωσε ο φίλος του, Κάρολ Λαντσκορόνσκι. Αντλούσε την έμπνευσή του από μια μεγάλη ποικιλία πηγών, συχνά εξωτικών ή βιβλικών, και τις μετέφρασε ξανά στην πολωνική λαογραφία, παράδοση και μοτίβα στον δικό του πίνακα.[13] Οι πιο διάσημοι καμβάδες του είναι οι Błędne koło (Φαύλος Κύκλος, 1895–97), Μελαγχολία (1890–1894), Natchnienie malarza (Μούσα του ζωγράφου, 1897), Wizja Όραμα, 1912), η σειρά Θάνατος και Bajki (Μύθοι). Πολλοί από τους πίνακές του παρουσιάζουν σε περίοπτη θέση αυτοπροσωπογραφίες με περίτεχνα κοστούμια, σήμα κατατεθέν του στυλ του, συχνά επιδεικνύοντας μια εξαιρετική αίσθηση αυτοσαρκαστικού χιούμορ.[12][13]

Το 1897-1900 και το 1912-1921, ο Μαλτσέφσκι ήταν καθηγητής στην Ακαδημία Καλών Τεχνών «Γιαν Ματέικο».[17] Εκλέχθηκε Πρύτανης της Ακαδημίας το 1912.[18] Η τέχνη του έχει συγκριθεί με αυτή του Γάλλου Γκυστάβ Μορώ, του Ελβετού Άρνολντ Μπέκλιν, ακόμη και του Ισπανού Σαλβαδόρ Νταλί. Οι πίνακές του κέρδισαν πολλά βραβεία σε διεθνείς εκθέσεις, όπως στο Βερολίνο το 1891, στο Μόναχο το 1892 και στο Παρίσι το 1900.[12][13][19]

Προσωπική ζωή Επεξεργασία

Ο Μαλτσέφσκι ήταν παντρεμένος με την Μάρια, το γένος Γκαρλέφκσα (Garlewska) και απέκτησαν δύο παιδιά, την Γιούλια (γενν. 1888) και τον Ράφαου (γενν. 1892), επίσης ζωγράφος. Ο γιος του πούλησε αργότερα όλα τα έργα του πατέρα του που του είχαν απομείνει, στο Εθνικό Μουσείο της Βαρσοβίας πριν από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Κατά τη διάρκεια του πολέμου έφυγε από την Πολωνία και μετά από ταξίδια στη Νότια Ευρώπη και τη Βραζιλία, τελικά εγκαταστάθηκε στο Μόντρεαλ.

Πιστεύεται ότι το αντικείμενο πολυάριθμων γυμνών μελετών στους πίνακες του Γιάτσεκ Μαλτσέφσκι, η Μάρια Μπαλ (Μπαλόβα) το γένος Μπρουνίτσκα, ήταν επίσης η επί χρόνια ερωμένη του.[20] Έχασε την όρασή του προς το τέλος της ζωής του και πέθανε στην Κρακοβία στις 8 Οκτωβρίου 1929. Ενταφιάστηκε στη Σκάουκα, το εθνικό Πάνθεον της Πολωνίας.[15]

Επιλεγμένα έργα Επεξεργασία

 
Πολωνός Άμλετ, 1903, Εθνικό Μουσείο της Βαρσοβιας
Πολωνός Άμλετ, 1903, Εθνικό Μουσείο της Βαρσοβιας 
 
Χριστός και Φωτεινή η Σαμαρείτιδα, 1910, Ιδιωτική συλλογή
Χριστός και Φωτεινή η Σαμαρείτιδα, 1910, Ιδιωτική συλλογή 
 
Τωβίτ και Πεπρωμένο, 1912, Εθνικό Μουσείο του Πόζναν
Τωβίτ και Πεπρωμένο, 1912, Εθνικό Μουσείο του Πόζναν 
 
Πειρασμός της Μοίρας, 1904, Εθνικό Μουσείο του Πόζναν
Πειρασμός της Μοίρας, 1904, Εθνικό Μουσείο του Πόζναν 
 
Bacchante, περ. 1907, Εθνική Πινακοθήλη του Λβιβι
Bacchante, περ. 1907, Εθνική Πινακοθήλη του Λβιβι 

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 «Jacek Malczewski». (Ολλανδικά) RKDartists. 124848.
  2. 2,0 2,1 2,2 The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/60372. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  3. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 15  Δεκεμβρίου 2014.
  4. 4,0 4,1 psb.16647.5.
  5. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 28  Απριλίου 2014.
  6. (Αγγλικά) SNAC. w6d58hqx. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  7. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 31  Δεκεμβρίου 2014.
  8. CONOR.SI. 198237027.
  9. 9,0 9,1 9,2 9,3 3936688.
  10. abirpothi.com/remembering-jacek-malczewski-the-father-of-polish-symbolism/#:~:text=He%20was%20greatly%20influenced%20by,Italy%2C%20Greece%2C%20and%20Turkey..
  11. abirpothi.com/remembering-jacek-malczewski-the-father-of-polish-symbolism/.
  12. 12,0 12,1 12,2 12,3 12,4 12,5 Irena Kossowska (Οκτωβρίου 2002). «Jacek Malczewski». Symbolizm w polskim malarstwie przełomu XIX i XX wieku (στα Πολωνικά). Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk. Culture.pl. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Απριλίου 2013. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2012. Filled with erotic undertones the existentialist trend in Malczewski's art revealed his deep attachment to Polish tradition and his fascination with legend and folklore (Polish: Nasycony erotycznymi podtekstami, egzystencjalny nurt w twórczości Malczewskiego... dawał wyraz zakorzeniania artysty w rodzimej tradycji, jego fascynacji ludowymi legendami i baśniami.) 
  13. 13,0 13,1 13,2 13,3 Μάρτσιν Γκρότα (1996). «Malczewski's Mythology». Malczewski exhibition at the Czartoryski Museum (Warsaw Voice review). University of Buffalo. Info.Poland. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουνίου 2010. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2012. Δημιούργησε πίνακες που δείχνουν τις Παναγίες με πρόσωπα και φιγούρες χαρακτηριστικές του τύπου ομορφιάς που στην εποχή του Μαλτσέφσκι μπορούσε να δει κανείς στα χωριά διάσπαρτα κατά μήκος του ποταμού Βιστούλα... 
  14. Szymalak-Bugajska, Paulina (2017). «Jacek Malczewski – rycerz polskiej sztuki» [Jacek Malczewski - Knight of Polish Art] (στα Πολωνικά). niezlasztuka.net. Ανακτήθηκε στις 14 Απριλίου 2020. 
  15. 15,0 15,1 15,2 Polska Agencja Prasowa (12 Αυγούστου 2011). «Obrazy Malczewskich na wystawie w Zakopanem». Wiadomości (στα Πολωνικά). Gazeta.pl. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Μαρτίου 2014. Ανακτήθηκε στις 19 Οκτωβρίου 2012. 
  16. Jacek Malczewski at Culture.pl
  17. «Jacek Malczewski (Radom 1854 - Kraków 1929)». Short biography (στα Πολωνικά). Pinakoteka Zascianek.pl. Ανακτήθηκε στις 18 Οκτωβρίου 2012. Encyklopedia Powszechna PWN, Warsaw 1974. 
  18. Πρακτορείο Τύπου της Πολωνίας (4 Σεπτεμβρίου 2012). «Biografia Jacka Malczewskiego». Malczewski. Dukt pisma i pędzla (στα Πολωνικά). Onet.Kultura. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Απριλίου 2013. Ανακτήθηκε στις 16 Νοεμβρίου 2012. 
  19. «Jacek Malczewski – rycerz polskiej sztuki» (στα Πολωνικά). Ανακτήθηκε στις 3 Νοεμβρίου 2020. 
  20. Włodzimierz Kalicki (14 Σεπτεμβρίου 2012). «Malczewski u źródła». Ale historia (στα Πολωνικά). Gazeta Wyborcza. Ανακτήθηκε στις 19 Οκτωβρίου 2012.