Γκαστόν του Νεμούρ

O Γκαστόν, γαλλ. Gaston (10 Δεκεμβρίου 1489 - 11 Απριλίου 1512) από τον Οίκο του Γκραγύ, γνωστός και ως ο κεραυνός της Ιταλίας, ήταν Γάλλος στρατιωτικός διοικητής, που έμεινε γνωστός κυρίως για την εξαίρετη εξάμηνη εκστρατεία του το 1511-12 , κατά τον Πόλεμο της Ένωσης τού Καμμπραί.

Γκαστόν του Νεμούρ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Gaston de Foix (Γαλλικά)
Γέννηση	10  Δεκεμβρίου 1489 Μαζέρ
Θάνατος	11  Απριλίου 1512 μάχη της Ραβέννας
Αιτία θανάτου	πεσών σε μάχη
Τόπος ταφής	Καθεδρικός Ναός του Μιλάνο, d:Q18223942 και Κάστρο των Σφόρτσα
Χώρα πολιτογράφησης	Γαλλία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Γαλλικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	κοντοτιέρος στρατιωτικός
Οικογένεια
Γονείς	Ιωάννης του Ναρμπόν και Μαρία της Ορλεάνης
Αδέλφια	Ζερμαίν της Φουά
Οικογένεια	House of Grailly
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατός	στρατηγός
Πόλεμοι/μάχες	Πόλεμος της Συμμαχίας του Καμπραί
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	viscount of Narbonne Κυβερνήτης του Δουκάτου του Μιλάνο (1511–1512)
Βραβεύσεις	Τάγμα της Περικνημίδας
Σχετικά πολυμέσα

Ο Γκαστόν δούκας τού Νεμούρ.

Βιογραφία

Γεννήθηκε στο Μαζέρ της κομητείας της Φουά και ήταν ο μόνος γιος τού Ιωάννη υποκόμη τού Ναρμπόν και της Μαρίας των Βαλουά, κόρης τού Καρόλου δούκα της Ορλεάνης. Η Μαρία ήταν αδελφή τού Λουδοβίκου ΙΒ΄ της Γαλλάς. Ο Γκαστόν είχε μία μεγαλύτερη αδελφή, την Ζερμαίν, που παντρεύτηκε τρεις φορές· την πρώτη με τον Φερδινάνδο Β΄ Τραστάμαρα της Αραγωνίας.

Το 1511 ο Γκαστόν έφθασε στην Ιταλία ως νέος διοικητής, σε ηλικία 21 ετών. Η παρουσία του και η ενεργητικότητά του επέτειναν την σύγκρουση σε υψηλότερα επίπεδα δράσης. Οι Γαλλικές δυνάμεις είχαν καταλάβει τη Μπολόνια στις 13 Μαΐου 1511, πολιορκήθηκαν όμως από τις συνδυασμένες Παπικές και Ισπανικές δυνάμεις, υπό τις διαταγές τού Ραμόν δε Καρδόνα αντιβασιλιά της Νάπολης.

Τον Οκτώβριο τού 1511 ο Πάπας Ιούλιος Β΄ έφτιαξε την Ιερά Ένωση με τον Φερδινάνδο Β΄ της Αραγωνίας και τη Βενετία. Ο σκοπός της δηλώθηκε, ότι ήταν να ανακτήσει τα εδάφη, που είχαν απωλεσθεί από το Παπικό κράτος· αυτό σήμαινε να εκδιωχθούν οι Γάλλοι από την Ιταλία. Έτσι ο Γκαστόν τώρα αντιμετώπιζε μία εισβολή Ελβετών από τον βορρά, τους Παπικούς & Αραγωνέζους από τον νότο και τη Βενετία από τα ανατολικά. Οι Ελβετοί κατέλαβαν τη Μπελλιντσόνα τον Δεκέμβριο τού 1511, αλλά ο Γκαστόν απέφυγε να τους επιτεθεί, φοβούμενος πως αν άφηνε το Μιλάνο, ο λαός θα εξεγειρόταν πίσω του. Προτίμησε να ενισχύσει τη Μπολόνια, στην οποία είχε εκ νέου επιτεθεί ο στρατός τού Ιουλίου Β΄. Οι Ελβετοί, που δεν μπόρεσαν να τραβήξουν τον Γκαστόν έξω σε μάχη, αποσύρθηκαν με την έλευση τού χειμώνα. Τον Φεβρουάριο τού 1512 ο Γκαστόν άφησε το Μιλάνο για να ανακουφίσει τη Μπρέσια από την επίθεση των Βενετών και τους νίκησε. Λέγεται, ότι όταν ο Ιούλιος Β΄ έμαθε την ήττα, ξερίζωνε τα γένια του· ωστόσο ο Καρδόνα είχε στο μεταξύ ανακαταλάβει το μεγαλύτερο μέρος της Ρομάνα.

Ο στρατός τού Γκαστόν βάδισε νότια μέσα από τα χιόνια για να φθάσει στη Ραβέννα απροσδόκητα και να την πολιορκήσει. Ο Καρδόνα στην Ίμολα στρατοπέδευσε τον στρατό του σε ελώδες έδαφος πριν τη Ραβέννα. Ο Γκαστόν είχε 23.000 στρατιώτες -8.500 από τους οποίους ήταν Γερμανοί λογχοφόροι- και 54 πυροβόλα· ο Καρδόνα είχε περί τους 16.000 στρατιώτες και 30 πυροβόλα, επίσης η φρουρά της Ραβέννας θα ήταν 5.000 άνδρες. Ο πρώτος έστειλε επίσημη πρόσκληση για μάχη στον δεύτερο, που πρόθυμα τη δέχθηκε.

Το τέλος τού Γκαστόν, αν και νικητής στη μάχη της Ραβέννας. Έργου τού Άρυ Σέφφερ, 19ος αι.

Η μάχη της Ραβέννας

Η αποφασιστική μάχη της Ραβέννας έγινε στις 11 Απριλίου 1512. Οι Ισπανοί είχαν πίσω τους τον ποταμό Ρόνκο και είχαν μία σχετική σιγουριά από εμπρός, ένεκα των δυνατών χαρακωμάτων και εμποδίων, που είχε προετοιμάσει ο διάσημος μηχανικός Πέδρο Ναβάρρο. Ο Γκαστόν άφησε 2.000 θα επιβλέπουν τη Ραβέννα και μετακίνησε τους υπόλοιπους στρατιώτες του εναντίον τού Καρδόνα. Ο Γαλλικός στρατός διέσχισε τον χείμαρρο μεταξύ Ραβέννας και τού Ισπανικού στρατοπέδου χωρίς να προσβληθεί, έφτιαξε ένα ημικύκλιο γύρω από τα χαρακώματα και άρχισε να βάλλει τις ισπανικές θέσεις από τις πλευρές. Ο βαρύς βομβαρδισμός δεν δυσκόλεψε το καλά προστατευμένο ισπανικό πεζικό, αλλά το ιππικό δεν άντεχε και επιτέθηκε στους Γάλλους χωρίς διαταγές. Οι Γάλλοι αντεπιτέθηκαν. Ακολούθησε αιματηρός αγώνας μίας ώρας μεταξύ των λογχοφόρων και των Ισπανών στα χαρακώματα. Τότε δύο κανόνια, που ο Γκαστόν είχε στείλει πίσω από τις ισπανικές γραμμές, άνοιξαν πυρ και προξένησαν πανωλεθρία στα μετόπισθεν τού εχθρού. Οι Ισπανοί αποσύρθηκαν και έπαθαν τρομακτικές απώλειες. Κατά την καταδίωξή τους ο Γκαστόν οδήγησε ένα σώμα ιππικού εναντίον μίας ισπανικής μονάδας πεζικού, που υποχωρούσε. Όμως το άλογό του σκόνταψε, ο Γκαστόν έπεσε, πυροβολήθηκε και σκοτώθηκε. Οι Γαλλικές απώλειες ήταν 9.000, ενώ οι Ισπανοί έχασαν σχεδόν όλο τον στρατό τους· ο Πέτρο Ναβάρρο αιχμαλωτίστηκε.

Αν και η γαλλική νίκη στη Ραβέννα επέτρεψε την κατάληψη της Ραβέννας και άλλων σημαντικών πόλεων στην περιοχή, η απώλεια τού Γκαστόν και περισσότερου από το 1/3 τού στρατού του εξασθένησε μοιραία τη Γαλλική δύναμη στη βόρειο Ιταλία. Όταν οι Ελβετοί επέστρεψαν και ενώθηκαν με τους Βενετούς, βάδισαν εναντίον τού Μιλάνου. Ο νέος Γάλλος διοικητής Λα Πολίς και ο αποθαρρυμένος στρατός του έφυγαν τον Ιούνιο πίσω στο Ντωφινέ.

Ειρωνικά, ο Φερδινάνδος β΄ της Αραγωνίας, τού οποίου ο Γκαστόν πολέμησε τις δυνάμεις του στη Ραβέννα, νυμφεύτηκε την αδελφή εκείνου Ζερμαίν ντε Φουά. Τώρα κληρονόμησε την αξίωση τού Γκαστόν στο βασίλειο της Ναβάρρας, έναντι στον Οίκο ντ' Αλμπρέ που κυβερνούσε. Ο Φερδινάνδος Β΄ εισέβαλε στη Ναβάρρα και μπόρεσε να κατακτήσει όλο τα ισπανικά εδάφη της.

Η ανακεκλιμένη μορφή τού Γκαστόν από το επιτύμβο μνημείο του. Τώρα βρίσκεται στο Καστέλλο Σφορτσέσκο.

Επιτύμβιο μνημείο

Ένα πολύ επεξεργασμένο μνημείο εκτελέστηκε για τον Γκαστόν στο Μιλάνο από το εργαστήριο τού Αγκοστίνο Μπούστι, που παρά το ότι δεν ολοκληρώθηκε, παραμένει ένα καίριο έργο στην ιστορία της τέχνης, ιδιαίτερα της Γαλλικής Αναγέννησης. Στη βάση της σαρκοφάγου υπάρχουν ανάγλυφα πλαίσια με τις εκστρατείες τού Γκαστόν· επάνω η κλασική ανακεκλιμένη μορφή. Τα πιο πολλά τμήματα τού μνημείου εκτίθενται στο Καστέλλο Σφορτσέσκο.

Πηγές

• Dupuy, Trevor N., Harper Encyclopedia of Military History. New York: HarperCollins, 1993. ISBN 0-06-270056-1
• Norwich, John Julius (1989). A History of Venice. New York: Vintage Books. ISBN 0-679-72197-5.
• Taylor, Frederick Lewis (1973). The Art of War in Italy, 1494-1529. Westport: Greenwood Press. ISBN 0-8371-5025-6.
• Baumgartner, Frederic J., "Louis XII" New York: St.Martin's Press, 1996. ISBN 0-312-12072-9