Γκούσινιε

πόλη του Μαυροβουνίου

Το Γκούσινιε (σερβικά κυριλλικά: Гусиње, αλβανικά: Gucia) είναι πόλη ευρισκόμενη στα βορειοανατολικά του Μαυροβουνίου, εντός του Δήμου του Πλαβ.

Γκούσινιε

Έμβλημα
Τοποθεσία στο χάρτη
Τοποθεσία στο χάρτη
Γκούσινιε
42°33′43″N 19°50′2″E
ΧώραΜαυροβούνιο[1]
Διοικητική υπαγωγήGusinje Municipality
Υψόμετρο1.014 μέτρα
Ταχ. κωδ.84326
Τηλ. κωδ.051
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ονομασία Επεξεργασία

Η ονομασία Gusinje (Гусиње) προέρχεται από την λέξη guska (γαλοπούλα).[2][3] Η παλαιότερη ονομασία της πόλεως ήταν Gousino (Гоусино).[2][3] Κατά την διάρκεια της οθωμανικής περιόδου, ήταν γνωστή υπό την τουρκική ονομασία Gusna (گوسن). Στα αλβανικά, είναι γνωστή ως Gucia.

Γεωγραφία Επεξεργασία

Η πόλη ευρίσκεται εντός του Φαραγγιού του Πλαβ-Γκούσινιε των Προκλέτιγιε, σε υψόμετρο, περίπου, 1.000 μέτρων.

Ιστορία Επεξεργασία

Γιουγκοσλάβοι ερευνητές έχουν επιχειρήσει την ιστορική σύνδεση της περιοχής του Φαραγγιού του Πλαβ-Γκούσινιε με την μεσαιωνική župa (κομητεία) του «Γκούσεϊμο», στην οποία γίνεται αναφορά εντός του Χρονικού του Ιερέα της Διόκλειας ως τμήμα του «Πόντγκοριε».[4] Ορισμένοι ερευνητές εκτιμούν πως η συγκεκριμένη κομητεία ευρισκόταν εντός του Άνω Πόλιμλιε (το οποίο περιλαμβάνει το Γκούσινιε).[4] Είναι γνωστό πως μεσαιωνικός οικισμός ευρισκόταν εντός του εδάφους του σημερινού Γκούσινιε. Κατά την διάρκεια του 14ου αιώνα, το Γκούσινιε αναφερόταν ως χωριό, ένας εκ των σταθμών των καραβανιών επί της οδού μεταξύ Κότορ-Σκούταρι-Ποντγκόριτσα-Πετς.[5] Αναφορά στο όνομά του γίνεται, επίσης, εντός του οθωμανικού ντεφτέρ του 1485.[5]

Στις αρχές του 17ου αιώνα, προ του 1611, το φρούριο του Γκούσινιε ανεγέρθηκε επί της τοποθεσίας του μεσαιωνικού οικισμού, στους πρόποδες των Προκλέτιγιε.[5] Από τα μέσα του 17ου αιώνα, η φυλή των Κελμέντι, προερχόμενη από τη Βόρεια Αλβανία, καθώς και η φυλή των Κούτσι ξεκίνησαν να εγκαθίστανται, χωρίς προηγούμενη άδεια, εντός του Φαραγγιού του Πλαβ-Γκούσινιε, ερχόμενες σε ανταγωνισμό με άλλους Σέρβους και Αλβανούς Μουσουλμάνους πρόσφυγες προερχόμενους από την Μαλέσια και το Μαυροβούνιο, οι οποίοι ήσαν στην πλειοψηφία τους σερβόφωνοι.[6] Οι μικρές πόλεις του Πλαβ και του Γκούσινιε αποτελούνταν, επίσης, από μεικτό ως προς την καταγωγή πληθυσμό, του οποίου μητρική γλώσσα ήταν η σερβική.[6] Η επαρχία κατοικείτο από σερβικό πληθυσμό (συμπεριλαμβανομένου, σε μικρότερο βαθμό, ενός μουσουλμανικού πληθυσμού σερβικής προέλευσης και γλώσσας), καθώς και αλβανικό πληθυσμό.[6]

Κατά την διάρκεια του πρώτου μισού του 19ου αιώνα, το Γκούσινιε είχε 400 οικίες, ποσοστό της τάξεως του 75% εκ των οποίων ήταν μουσουλμανικές, ενώ 25% σερβικές.[7] Σύμφωνα με τον Μ. Βελιμίροβιτς, στα τέλη του 19ου αιώνα, οι οικίες είχαν αυξηθεί σε «αριθμό ανώτερο των 1600 οικιών», ενώ υπήρχαν τέσσερα τζαμιά, χωρίς να υπάρχει κάποια εκκλησία.[7] Ωστόσο, άλλη πηγή αναφέρει ως 495 τον αριθμό των οικιών, με συνολικό πληθυσμό 2.588 κατοίκων.[8] Το Γκούσινιε, κατά την διάρκεια εκείνης της περιόδου, εκπροσωπείτο σε διοικητικό επίπεδο από καϊμακάμη (κυβερνήτη του καζά).[7]

Η περιοχή του Πλαβ-Γκούσινιε αποτέλεσε την τοποθεσία αριθμού μαχών το 1879 και το 1880 μεταξύ της υπέρ των Οθωμανών αλβανικής εθνικιστικής Ένωσης του Πρίζρεν και μαυροβουνιακών δυνάμεων, ως επακόλουθο του Συνεδρίου του Βερολίνου (1878). Συγκεκριμένα, το Συνέδριο είχε προχωρήσει στην απόφαση πως οι οθωμανικές επαρχίες θα έπρεπε να παραχωρηθούν στο Πριγκιπάτο του Μαυροβουνίου, γεγονός το οποίο έγινε δεκτό ως προσβολή από τους Αλβανούς εθνικιστές, οι οποίοι προχώρησαν στην ίδρυση, με την υποστήριξη των Οθωμανών, της Ένωσης του Πρίζρεν. Οι Οθωμανοί παρείχαν οπλισμό στον τοπικό μουσουλμανικό πληθυσμό, ενώ, ταυτόχρονα, απέστειλαν τακτικά στρατεύματα. Ο Αλί Πασάς του Γκούσινιε, ηγετικό στέλεχος της οργάνωσης, επιστράτευσε Αλβανούς ατάκτους προκειμένου να επιτεθούν στις μαυροβουνιακές δυνάμεις οι οποίες, ως αποτέλεσμα, είχαν σταθμεύσει στην περιοχή. Παρά την αρχική τους επιτυχία, ωστόσο, οι Αλβανοί ηττήθηκαν από μαυροβουνιακές δυνάμεις οι οποίες ευρίσκονταν υπό την ηγεσία του Μάρκο Μίλιανοβ, στις αρχές του 1880. Ωστόσο, το Γκούσινιε παρέμεινε υπό τον έλεγχο των Οθωμανών, ενώ το Ούλτσινι παραχωρήθηκε ως αποζημίωση.

Οι συγκεκριμένες επαρχίες ήσαν de facto τμήμα του Σαντζακιού του Νόβι Πάζαρ (Βιλαέτι του Κοσόβου) από το 1877 έως το 1913. Τελικώς, το Μαυροβούνιο προχώρησε στην κατάληψή τους, το 1912, κατά την διάρκεια του Α΄ Βαλκανικού Πολέμου. Η κατάληψή τους από το Μαυροβούνιο αναγνωρίστηκε επισήμως από την Οθωμανική Αυτοκρατορία το 1913.

Το 1939, ο πληθυσμός του Γκούσινιε θεωρείτο πως ήταν στην πλειοψηφία του αλβανικός και δίγλωσσος, ενώ εκείνος του Πλαβ στην πλειοψηφία του εξισλαμισμένος σερβικός.[9]

Το 1967, ο οικισμός περιγραφόταν ως "Ανατολίτικου τύπου, υψηλού κλίματος θερινό θέρετρο (925 μ.), το οποίο, λόγω της απομονωμένης και συνοριακής τοποθεσίας του, δεν έλαβε την απαραίτητη προσοχή [από την κυβέρνηση]".[10]

Δημογραφία Επεξεργασία

Ιστορική εξέλιξη του πληθυσμού Επεξεργασία

Δημογραφική εξέλιξη
1948 1953 1961 1971 1981 1991 2003
2.4022.5552.7562.6952.6252.4721.704
(Πηγή: [11])


Ηλικιακή πυραμίδα (2003) Επεξεργασία

Ηλικιακή πυραμίδα του πληθυσμού του Γκούσινιε
Ηλικιακή πυραμίδα του πληθυσμού του Γκούσινιε το 2003 (συνολικός πληθυσμός: 1.704)[12]:
ΆνδρεςΗλικιακή κατηγορίαΓυναίκες
 ?
13 
80 και άνω
17 
17 
75-79
27 
35 
70-74
48 
44 
65-69
57 
33 
60-64
42 
37 
55-59
35 
37 
50-54
42 
63 
45-49
45 
57 
40-44
69 
50 
35-39
60 
33 
30-34
68 
39 
25-29
57 
55 
20-24
53 
86 
15-19
75 
67 
10-14
77 
70 
5-9
69 
73 
0-4
51 

Κατανομή του πληθυσμού ανά εθνότητα Επεξεργασία

Κατανομή του πληθυσμού ανά εθνότητα (2003)[13]
Εθνότητα Αριθμός %
Βόσνιοι Μουσουλμάνοι 1.175 68,95
Μουσουλμάνοι 262 15,37
Αλβανοί 173 10,15
Μαυροβούνιοι 48 2,81
Σέρβοι 37 2,17
Κροάτες 1 0,05
Σλαβομακεδόνες 1 0,05
Άγνωστο/άλλες 7 0,41

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. GEOnet Names Server. 11  Ιουνίου 2018. -82529.
  2. 2,0 2,1 (Γαλλικά) Contributions onomatologiques. 18. Akademija. 2005. σελ. 481. Го\(си- но (или Гоусинћ?) > Гусиње (првобитно име језера, од старе /-основе *§рхћ „гуска").97 
  3. 3,0 3,1 (Γαλλικά) ALEKSANDAR LOMA (2013). LA TOPONYMIE DE LA CHARTE DE FONDATION DE BANJSKA: Vers la conception d’un dictionnaire des noms de lieux de la Serbie medievale et une meilleure connaissance des structures onomastiques du slave commun. Srpska akademija nauka i umetnosti. σελ. 70. ISBN 978-86-7025-621-7. 
  4. 4,0 4,1 Zajednica osnovnog obrazovanja i vaspitanja 1978, σελ. 210.
  5. 5,0 5,1 5,2 Zajednica osnovnog obrazovanja i vaspitanja 1986, σελ. 137.
  6. 6,0 6,1 6,2 Srpska akademija nauka i umetnosti 1985, σελ. 110.
  7. 7,0 7,1 7,2 Zajednica osnovnog obrazovanja i vaspitanja 1986, σελ. 138.
  8. (Σερβικά) Pavle S. Radusinović (1978). Stanovništvo Crne Gore do 1945. godine: opšta istorijsko-geografska i demografska razmatranja. Srpska akademija nauka i umetnosti. Гусиње. А. Буе наводи да је имало 300 домова српских и арнаутских, а Екар чак рачуна да је у њему било 4.000 станов- ника (и овдје се свакако мисли на околна насеља). Око пет деце- нија хасније Гусиње је бројало 495 домова са 2.588 становника505. 
  9. (Σερβικά) Brastvo. 30. Društvo sv. Save. 1939. σελ. 121. 
  10. (Σερβικά) Jovan Đ Marković (1967). Geografske oblasti Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije. Zavod za izdavanje udžbenika Socijalističke Republike Srbije. σελ. 460. 
  11. (Σερβικά) Књига 9, Становништво, упоредни преглед броја становника 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2003, подаци по насељима, Републички завод за статистику, Подгорица, септембар 2005, COBISS-ID 8764176
  12. (Σερβικά) Књига 2, Становништво, пол и старост, подаци по насељима, Републички завод за статистику, Подгорица, октобар 2004, COBISS.CG-ID 8489488
  13. (Σερβικά) Књига 1, Становништво, национална или етничка припадност, подаци по насељима, Републички завод за статистику, Подгорица, септембар 2004, ISBN 86-84433-00-9

Πηγές Επεξεργασία