Ο Γκούσταβ Σρέντερ (Gustav Schröder) (Hadersleben, 27 Σεπτεμβρίου 1885 - Αμβούργο, 10 Ιανουαρίου 1959) ήταν ένας πλοίαρχος του γερμανικού εμπορικού ναυτικού, ο οποίος είναι γνωστός για την προσπάθεια να σώσει από τους Ναζί 937 Γερμανούς Εβραίους, οι οποίοι ήταν επιβάτες στο πλοίο MS Σαιντ Λούις στο οποίο ήταν κυβερνήτης, το 1939.

Γκούσταβ Σρέντερ
Γενικές πληροφορίες
Προφορά
Γέννηση27  Σεπτεμβρίου 1885[1][2]
Haderslev Municipality
Θάνατος10  Ιανουαρίου 1959[2]
Αμβούργο
Τόπος ταφήςNienstedten Cemetery
Χώρα πολιτογράφησηςΓερμανία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΓερμανικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταναυτικός
αντιστασιακός
στρατιωτικός[2]
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/ΚίνημαΕθνικοσοσιαλιστικό Γερμανικό Εργατικό Κόμμα
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατόςλοχαγός
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΣταυρός του Τάγματος της Αξίας της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας (1957)
Δίκαιοι των Εθνών (11  Μαρτίου 1993)[2]
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Καριέρα Επεξεργασία

Ο Σρέντερ άρχισε ποντοπόρα την καριέρα του το 1902 στην ηλικία των 16, στο πλοίο εκπαίδευσης Großherzogin Elisabeth . Μετά την ολοκλήρωση της εκπαίδευσής του, υπηρέτησε για πρώτη φορά σε ιστιοφόρα, και στη συνέχεια, ήταν στο SS Deutschland της εταιρείας Hamburg America Line, ένα από τα ταχύτερα τότε πλοία στον κόσμο και κάτοχος του Blue Riband. Έφτασε στη θέση του Α' πλοίαρχου μετά από 24 χρόνια υπηρεσίας. Το 1913, είχε αναρτηθεί στην Καλκούτα της Ινδίας, αλλά τέθηκε υπό περιορισμό εκεί ως εχθρικός αλλοδαπός σε όλη την διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. Ξεκίνησε σπουδές ξένων γλωσσών ως χόμπι και τελικά μιλούσε άπταιστα επτά. Όταν ο Σρέντερ επέστρεψε στη Γερμανία το 1919, ο ίδιος βρέθηκε χωρίς δουλειά, λόγω της Αγγλο-γερμανικής ναυτικής συμφωνίας. Το 1921, προσελήφθη από τη ναυτιλιακή εταιρεία HAPAG (Hamburg-Amerikanische Paketfahrt-Aktiengesellschaft), και το 1935, προήχθη Α' πλοίαρχος στο Hansa . Τον Αύγουστο του 1936, έγινε Α' πλοίαρχος του MS Ozeana .

"Το ταξίδι των καταραμένων" Επεξεργασία

 
Ο κυβερνήτης του St. Louis Σρέντερ διαπραγματεύεται άδειες αποβίβασης για τους επιβάτες με βελγική ομάδα αξιωματούχων στο λιμάνι της Αμβέρσας

Στις 13 Μαΐου του 1939, το υπερωκεάνιο Σεντ Λούις ξεκίνησε από το Αμβούργο με προορισμό την Κούβα με 937 επιβάτες, η πλειοψηφία των οποίων ήταν Εβραίοι πρόσφυγες από διάφορες ευρωπαϊκές χώρες, που προσπαθούσαν να ξεφύγουν από τις ναζιστικές διώξεις. Μολονότι οι Εβραίοι επιβάτες του Σεντ Λούις είχαν λάβει βίζα από τις κουβανικές αρχές πριν ξεκινήσουν το ταξίδι, όταν το πλοίο έφτασε στην Κούβα, δύο εβδομάδες αργότερα, δεν τους επιτράπηκε να αποβιβαστούν. Στη συνέχεια το πλοίο κατευθύνθηκε στη Φλόριντα αλλά και οι αμερικανικές αρχές δεν τους επέτρεψαν την είσοδο στις Η.Π.Α. Προσπάθειες που έγιναν ώστε οι πρόσφυγες να γίνουν δεκτοί στον Καναδά δεν απέδωσαν επίσης. Δεν είναι σαφές γιατί ο Σρέντερ δεν συνέχισε στην Δομινικανή Δημοκρατία, όπου μια διάσκεψη Evian τον Ιούλιο του 1938 προσφέρθηκε να δεχτεί 100.000 Γερμανών Εβραίων.

Τελικά το υπερωκεάνιο επέστρεψε στην Ευρώπη και στις 17 Ιουνίου του 1939 αγκυροβόλησε στο λιμάνι της Αμβέρσας. Από τους επιβάτες του 288 έγιναν δεκτοί στην Μεγάλη Βρετανία, ενώ οι υπόλοιποι στη Γαλλία, το Βέλγιο και την Ολλανδία. Από έρευνες που έγιναν μετά τον πόλεμο, υπολογίζεται ότι περίπου το ένα τέταρτο των επιβατών του Σεντ Λούις έχασε στη συνέχεια τη ζωή του σε στρατόπεδα συγκέντρωσης ή προσπαθώντας να ξεφύγει από τους Ναζί.

Το ταξίδι αυτό του Σεντ Λούις είναι το θέμα του βιβλίου Το Ταξίδι των Καταραμένων των Γκόρντον Τόμας (Gordon Thomas) και Μαξ Μόργκαν Γουάιτς (Max Morgan-Witts), που γράφτηκε το 1974. Μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο το 1976 σε σκηνοθεσία του Στιούαρτ Ρόζενμπεργκ.

Διακρίσεις και αφιερώματα Επεξεργασία

 
Aναλυτική πλάκα στην αποβάθρα St Pauli

Ο Γκούσταβ Σρέντερ τιμήθηκε μεταπολεμικά για τις κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος ενέργειές του με το Order of Merit by the Federal Republic of Germany, ενώ τον Μάρτιο του 1993 τιμήθηκε μεταθανάτια στο μουσείο Γιαντ Βασσέμ με τον τίτλο "Δίκαιος των Εθνών" από το κράτος του Ισραήλ, για τις προσπάθειές του κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, να εξασφαλίσει σε κάποια χώρα άσυλο για τους επιβάτες του Σεντ Λούις.[3] Το 2000, η γερμανική πόλη του Αμβούργου έδωσε το όνομά του σε κάποια οδό ενώ παρουσίασε μια αναλυτική πλάκα στους χώρους αποβίβασης.

Μετέπειτα χρόνια Επεξεργασία

Με το St, Louis ακόμα στις εντολές του σε ένα άλλο υπερατλαντικό ταξίδι, καθ 'οδόν κηρύχθηκε ο πόλεμος στη ναζιστική Γερμανία από τη Βρετανία και τη Γαλλία. Επιστρέφοντας από τις Βερμούδες, ο Σρέντερ μπόρεσε και απέφυγε τον αποκλεισμό από το Βασιλικό Ναυτικό και ελλιμενίστηκε στο τότε ουδέτερο Μούρμανσκ. Με ελάχιστο πλήρωμα, κατάφερε να ξεφύγει από Συμμαχικές περιπολίες και έφτασε στο Αμβούργο την Πρωτοχρονιά του 1940. Του ανατέθηκε μια δουλειά γραφείου και δεν πήγε ποτέ ξανά στη θάλασσα. Μετά τον πόλεμο, εργάστηκε ως συγγραφέας και προσπάθησε να πουλήσει την ιστορία του. Ο Σρέντερ πέθανε το 1959 στην ηλικία των 73 ετών.[4]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 9  Απριλίου 2014.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 «The Righteous Among the Nations Database» (Αγγλικά)
  3. «Gustav Schroeder - The Righteous Among The Nations». Yad Vashem. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Νοεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουνίου 2013. 
  4. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Δεκεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 12 Μαΐου 2016.