Γλωσσογράφος

Στη Νομική επιστήμη ως γλωσσογράφοι (glossatori) ήταν περισσότερο γνωστοί οι κατά τον Μεσαίωνα νομοδιδάσκαλοι της Ιταλίας και ιδίως της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Μπολόνια οι οποίοι ερμηνεύοντας τα χωρία των νομικών συλλογών του Ρωμαϊκού Δικαίου, αντί συστηματικής μελέτης, έγραφαν τα σχόλιά τους στο περιθώριο του ερμηνευόμενου χωρίου ή μεταξύ των γραμμών του κειμένου.

Τα σχόλια αυτά εκ της εικόνας που παρουσίαζαν στο κείμενο ονομάσθηκαν «γλώσσες» (κειμένου) και οι σχολιαστές – συγγραφείς αυτών γλωσσογράφοι.

Οι γλωσσογράφοι αποτέλεσαν, αρχικά, ιδία σχολή γλωσσογραφίας, της οποίας ιδρυτής υπήρξε ο Ιρνέριος (1050 - μετά το 1125 μ.Χ.), ο οποίος και άρχισε να χρησιμοποιεί πρώτος επί χειρογράφου των Πανδεκτών της Ιουστινιάνειας Νομοθεσίας το σύστημα αυτό ερμηνείας και σχολιασμού των χωρίων. Μαθητές του υπήρξαν ο Βούλγαρους, ο Μαρτίνος, ο Γιάκομπους και ο Ούγκο. Η σχολή αυτή των γλωσσογράφων επέδρασε στη πρακτική εφαρμογή του Ρωμαϊκού Δικαίου, και ειδικά πάνω στο Corpus Juris Civillis, τόσο ώστε τα μη έχοντα γλώσσες χωρία να τίθενται σε μειονεκτική αξία έναντι των άλλων που έφεραν τέτοιες, με συνέπεια πολλά των οποίων και έμπαιναν σε αχρησία.

Το έργο των γλωσσογράφων αυτών άρχισαν να μιμούνται πολλοί έτσι ώστε ο Ακκούρσιος (1182 – 1263) να τα συνοψίσει όλα στο έργο του «Γλώσσα συνήθης» (Glossa ordinaria ) που αποτελεί συλλογή των έργων των προγενεστέρων γλωσσογράφων.

Σήμερα ο τρόπος αυτός και για τις περιοχές που είχε εξαπλωθεί αποτελούν τρόπο αναγνώρισης ακόμη και εγκυρότητας παλαιών κειμένων. Ανεξάρτητα από το γεγονός ότι το έργο αυτό των γλωσσογράφων εξαίρεται για τη σαφή τοποθέτηση αμφισβητούμενων νομικών θεμάτων σε περιπτώσεις αντιφατικών ή αντιμαχομένων χωρίων στις ρωμαϊκές εκείνες συλλογές σήμερα φθάνει στο σημείο να θεωρείται άξιος λόγου σταθμός στην όλη φιλολογία του ρωμαϊκού δικαίου.
Εξ αυτού δε του γεγονότος και της αναγνώρισης πλείστοι σήμερα καθηγητές φοιτητές και σπουδαστές εφαρμόζουν τον αυτό τρόπο καταχώρησης σχολίων, γλωσσογραφίας, στα διδακτικά κείμενα που εφοδιάζονται.

Δείτε επίσης

• Μεταγλωσσογράφοι

Πηγές

• "Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου" τ.5ος, σ.562.
• "Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα" τ.18ος, σ.376.