Γουλιέλμος Δ΄ της Βαυαρίας

Δούκας της Βαυαρίας

Ο Γουλιέλμος Δ΄ (γερμ.: Wilhelm IV, 13 Νοεμβρίου 1493 - 7 Μαρτίου 1550) του Οίκου του Βίττελσμπαχ ήταν δούκας της Βαυαρίας (1508-1550, μέχρι το 1545 από κοινού με τον νεότερο αδελφό του Λουδοβίκο Ι΄). Γεννήθηκε στο Μόναχο και ήταν γιος του Αλβέρτου Δ΄ και της Κουνιγούνδης της Αυστρίας, θυγατέρας του αυτοκράτορα Φρειδερίκου Γ΄.

Γουλιέλμος Δ΄
Δούκας της Βαυαρίας
Περίοδος1508 - 1550
ΠροκάτοχοςΑλβέρτος Δ΄
ΔιάδοχοςΑλβέρτος Ε΄
Γέννηση13 Νοεμβρίου 1493 (1493-11-13)
Θάνατος7 Μαρτίου 1550 (56 ετών)
ΣύζυγοςΜαρία της Βάδης
ΕπίγονοιΑλβέρτος Ε΄
Μέχτιλντ
Οίκοςτου Βίττελσμπαχ
ΠατέραςΑλβέρτος Δ΄
ΜητέραΚουνιγούνδη των Αψβούργων
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π  σ  ε )

Πολιτική δράση Επεξεργασία

Ο Αλβέρτος Δ΄ είχε ορίσει το 1506 ότι αποκλειστικός διάδοχος του δουκικού θρόνου της Βαυαρίας θα ήταν ο πρωτότοκος πρίγκιπας, εν προκειμένω ο Γουλιέλμος Δ΄. Αλλά ο δευτερότοκος Λουδοβίκος ισχυρίστηκε ότι η ρύθμιση δεν ίσχυε γι’ αυτόν, επειδή είχε γεννηθεί προ της εκδόσεως του διατάγματος. Αρνήθηκε να ακολουθήσει εκκλησιαστική σταδιοδρομία και υποστηριζόμενος από τη μητέρα τους και την Δίαιτα συμβασίλευσε από το 1516, κυβερνώντας το Λάντσχουτ και το Στράουμπινγκ. Πάντως οι σχέσεις μεταξύ των δύο αδελφών στο εξής ήταν καλές.

Ο Γουλιέλμος αρχικά ήταν ευνοϊκά διακείμενος προς τη Μεταρρύθμιση, άλλαξε όμως γνώμη όταν είδε ότι αυτή γινόταν δημοφιλής στην Βαυαρία. Το 1522 εξέδωσε το πρώτο θρησκευτικό διάταγμα της Βαυαρίας, με το οποίο απαγορευόταν η δημοσίευση των έργων του Λούθηρου. Κατόπιν συμφωνίας με τον Πάπα Κλήμεντο Ζ΄ το 1527, ο Γουλιέλμος έγινε ο πολιτικός αρχηγός της Αντιμεταρρύθμισης, αν και δεν είχε καλές σχέσεις με τους Αψβούργους από τότε που ο αδελφός του Λουδοβίκος επεδίωξε το στέμμα της Βοημίας. Οι δύο αδελφοί κατέπνιξαν την εξέγερση των χωρικών στη νότια Γερμανία συνεργαζόμενοι με τον αρχιεπίσκοπο του Σάλτσμπουργκ το 1525.

Η διαμάχη με τους Αψβούργους τερματίστηκε το 1534, όταν οι δύο αδελφοί ήλθαν σε συμφωνία με τον Φερδινάνδο Α΄ στο Λιντς. Ο Γουλιέλμος υποστήριξε εν συνεχεία τον Κάρολο Ε΄ εναντίον της Σμαλκαλδικής Ένωσης το 1546, αλλά δεν κατόρθωσε να διατηρήσει το εκλεκτορικό δικαίωμα του Παλατινάτου. Καγκελάριος και στενότερος σύμβουλός του επί 35 χρόνια ήταν ο Λέονχαρντ φον Εκ.

Πολιτιστική δραστηριότητα Επεξεργασία

Ο Γουλιέλμος ήταν σημαντικός συλλέκτης έργων τέχνης. Μεταξύ των έργων που παρήγγειλε ήταν και η «Μάχη του Αλεξάνδρου» του Άλμπρεχτ Άλτντορφερ, το οποίο βρίσκεται τώρα στην Παλαιά Πινακοθήκη του Μονάχου, όπως και τα περισσότερα έργα της συλλογής του Γουλιέλμου. Άρχισε την κατασκευή του ανακτόρου Ανάκτορο του Μονάχου (Münchner Residenz) και μετέτρεψε το γοτθικό φρούριο του Νταχάου σε αναγεννησιακό παλάτι. Το 1523 με τον διορισμό του συνθέτη Λούντβιχ Σεφλ έθεσε τις βάσεις της Βαυαρικής Κρατικής Όπερας.

Στις 23 Απριλίου 1516, σε μια συνέλευση ευγενών στο Ίνγκολστατ, ο Γουλιέλμος θέσπισε ένα κανονιστικό πλαίσιο για τη ζυθοποιία, με τον βασικότερο κανόνα να προβλέπει για την παραγωγή μπύρας τη χρήση αποκλειστικά βύνης (συνηθέστερα από κριθάρι, σπανιότερα από σιτάρι και πολύ σπάνια από σίκαλη, όλυρα κ.ά.), λυκίσκου (Humulus lupulus) και νερό μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την παρασκευή της. Ο κανονισμός αυτός, που από το 19ο αιώνα απέκτησε δεσμευτικό χαρακτήρα νόμου και από το 1918 συνενούμενος με άλλες διατάξεις (και με την προσθήκη της μαγιάς στα επιτρεπόμενα υλικά) έγινε γνωστός ως Reinheitsgebot ("Κανονισμός καθαρότητας" της μπύρας), ίσχυσε μέχρι το 1987 οπότε καταργήθηκε με απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου.

Ιδιαιτέρου ενδιαφέροντος είναι η μετάφραση της Βίβλου που εκπόνησε ο αντιμεταρρυθμιστής θεολόγος Γιόχαν Εκ το 1537 κατά παραγγελίαν του Γουλιέλμου, γνωστή ως "Βίβλος του Εκ" (Eckbibel). Το βιβλίο ανήκε στα καθολικά «διορθωτικά βιβλία» και στρεφόταν απ’ ευθείας κατά του Λούθηρου.

Απεβίωσε το 1550 στο Μόναχο, όπου και τάφηκε στη Φράουενκιρχε. Τον διαδέχτηκε ο γιος του Αλβέρτος Ε΄.

Οικογένεια Επεξεργασία

Νυμφεύτηκε το 1522 τη Μαρία Ιακωβαία, κόρη του Φιλίππου Α΄, μαργράβου του Μπάντεν και είχαν (επιζώντα) τέκνα:

Από την εκτός γάμου σχέση του με την Μαργκαρέτε Χάουσνερ φον Στέτμπεργκ απέκτησε έναν γιο:

  • (νόθος) Γκέοργκ φον Χέγκνενμπεργκ (π. 1509-1590), ιππότης

ενώ από μια άγνωστη γυναίκα απέκτησε μια κόρη:

  • (νόθη) Άννα

Πρόγονοι Επεξεργασία

Πηγές Επεξεργασία

  • Sigmund Ritter von Riezler: Wilhelm IV. In: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Band 42, Duncker & Humblot, Leipzig 1897, S. 705–717.
  • Wilhelm IV., bayer. Herzog. In: Karl Bosl (Hrsg.): Bosls bayerische Biographie. Pustet, Regensburg 1983, ISBN 3-7917-0792-2, S. 847 (Digitalisat).