Γρατινή Ροδόπης
Συντεταγμένες: 41°8′37″N 25°31′59″E / 41.14361°N 25.53306°E
Η Γρατινή είναι ένα χωριό περίπου 13 χιλιόμετρα βορειοανατολικά της Κομοτηνής, με πληθυσμό 271 κατοίκους (2021).[1] Σε 1,5 χιλιόμετρα βορειοδυτικά υπάρχει το φράγμα της Γρατινής ύψους 45 μέτρων και χωρητικότητας 18 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων νερού. Το φράγμα αυτό εξυπηρετεί το θερμοηλεκτρικό εργοστάσιο της ΔΕΗ στη βιομηχανική περιοχή της Κομοτηνής.[2]
| Γρατινή | |
|---|---|
 | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Ανατολική Μακεδονία και Θράκη |
| Περιφερειακή Ενότητα | Ροδόπης |
| Δήμος | Κομοτηνής, Τοπική Κοινότητα Γρατίνης |
| Δημοτική Ενότητα | Κομοτηνής |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Θράκη |
| Υψόμετρο | 45 μέτρα |
| Πληροφορίες | |
| Ταχ. κώδικας | 691 00 |
| Τηλ. κωδικός | 2531 |
Ιστορία Επεξεργασία
Την ύστερη Βυζαντινή περίοδο η πόλη αναφερόταν ως Γρατζιανούς, ενώ σε οθωμανικές πηγές αναφέρεται ως Ίγριτσαν (Iğrican) και Αγριτζάνχισαρ (Ağricanhišar).[3] Πιθανώς δε να αντιστοιχεί με την βυζαντινή καστροπολιτεία Γρατιανούπολις , ονομασθείσα προς τιμήν του Ρωμαίου αυτοκράτορα Γρατιανού (367-383), της οποίας ο επίσκοπος αναφέρεται στα πρακτικά της Γ' Οικουμενικής Συνόδου στην Έφεσο το 431.[3]
Η υστεροβυζαντινή πόλη έπαιξε σημαντικό ρόλο στις εμφύλιες συγκρούσεις του 14ου αιώνα. Το 1344 η πόλη καταλαμβάνεται από τον Ιωάννη Καντακουζηνό, ο οποίος διορίζει το γιο του Ματθαίο ως «άρχοντα» της πόλης και της περιβάλλουσας επαρχίας. Η πόλη παρέμεινε έδρα του Ματθαίου και των Καντακουζηνών εν γένει ως το 1355/56, όταν κατόπιν νέου εμφυλίου πολέμου, ο Ματθαίος παρέδωσε τις θρακικές του κτήσεις στον Ιωάννη Ε' Παλαιολογο με αντάλλαγμα το διορισμό του ως Δεσπότη του Μωρέως.[3][2] Έτσι τελείωσε ο αγώνας ανάμεσα στους Καντακουζηνούς και τους Παλαιολόγους και η πόλη ύστερα από λίγα χρόνια (1361) έπεσε στα χέρια των Τούρκων.[4]
Κάστρο Επεξεργασία
Σήμερα σώζονται στο λόφο βόρεια του χωριού λίγα ερείπια από το οχύρωμα της Βυζαντινής Γρατιανούπολης τα οποία πιθανολογούνται ότι χτίστηκαν το 14ο αιώνα. Το τείχος του αποτελείται από αργούς λίθους, κονίαμα, θραύσματα πλίνθων και ακατάστατη πλινθοδομή, και ακολουθεί ακανόνιστη διαδρομή. Από Β προς Ν το φρούριο έχει μήκος άνω των 250 ποδιών, ενώ διέθετε έναν κυκλικό πύργο στο ανατολικό τείχος.[3][5]
-
Οχύρωμα πάνω από την Γρατινή. -
Κυκλικός πύργος στα ανατολικά. -
Ερείπια ανατολικού οχυρώματος κάστρου. -
Το Εξωκλήσι της Ζωοδόχου Πηγής - Χτισμένο στα ερείπια του οχυρώματος πάνω από την Γρατινή. -
Το εσωτερικό της Ζωοδόχου Πηγής. -
Το Εξωκλήσι της Ζωοδόχου Πηγής - Χτισμένο στα ερείπια του οχυρώματος πάνω από την Γρατινή. -
Το Αγίασμα της Ζωοδόχου Πηγής - Δεξαμενή (κινστέρνα) με κυλινδρικούς θόλους.
Αξιοθέατο είναι επίσης το Εξωκλήσι της Ζωοδόχου Πηγής που βρίσκεται ανάμεσα από τα ερειπωμένα οχυρώματα του κάστρου όπου κάθε Πέμπτη μετά το Πάσχα γιορτάζει.[6] Δίπλα στο εξωκλήσι υπάρχει μια μεγάλη τετράγωνη δεξαμενή κινστέρνα με κυλινδρικούς θόλους.[3][5]
Πρόσωπα Επεξεργασία
- Αρχιεπίσκοπος Χρύσανθος: Γεννημένος στην Γρατινή το 1881 – πέθανε στην Αθήνα, 28 Σεπτεμβρίου 1949. Έλληνας θεολόγος και ακαδημαϊκός (1940).
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Σφάλμα αναφοράς: Σφάλμα παραπομπής: Λανθασμένο
<ref>. Δεν υπάρχει κείμενο για τις παραπομπές με όνομαapografi2021. - ↑ 2,0 2,1 «Γρατινή». Δικτυακή Πύλη Σημείων Ενδιαφέροντος Υπουργείου Μακεδονίας - Θράκης. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Φεβρουαρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2011.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Soustal, Peter (1991). Tabula Imperii Byzantini, Band 6: Thrakien (Thrakē, Rodopē und Haimimontos) (στα Γερμανικά). Βιέννη: Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften. σελίδες 276–277. ISBN 3-7001-1898-8.
- ↑ ΣΙΓΟΥΡΟΣ, ΙΩΑΝΝΗΣ. ΝΟΜΟΣ ΡΟΔΟΠΗΣ: Ιστορία-αρχαιολογία-γεωγραφία-ανθρωπογεωγραφία-πολιτισμός. ΚΟΜΟΤΗΝΗ: ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΟΜΟΤΗΝΗΣ. σελ. 82. ISBN 9608551269.
- ↑ 5,0 5,1 Αικατερίνη Μπάλλα (28 Νοεμβρίου 2007). «Κάστρο Γρατινής». Ιστοσελίδα Οδηγού ιστορικής και πολιτιστικής ανάδειξης Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης. Ανακτήθηκε στις 9 Φεβρουαρίου 2011.
- ↑ «Η Γρατινή φόρεσε τα καλά της για τη Ζωοδόχο Πηγή». Εφημερίδα Ο Χρόνος. 2010-04-09. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2015-12-23. https://web.archive.org/web/20151223034842/http://www.xronos.gr/detail.php?ID=54461. Ανακτήθηκε στις 2011-02-10.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Gratini στο Wikimedia Commons
