Δημογραφική μεταβατικότητα

Η Δημογραφική μεταβατικότητα - ΔΜ, (Demographic transition - DT ή DTM), αποτελεί μία δημογραφική θεωρία συσχετισμού της αυξομείωσης ενός πληθυσμού με την βιομηχανοποίηση και την οικονομική ανάπτυξη μιας χώρας. Η θεωρία αυτή ως μοντέλο, αναπτύχθηκε το 1929 από τον Αμερικανό δημογράφο Γουόρεν Τόμσον (1887 -1973) βασιζόμενος σε δημογραφικές έρευνες του εγγύς παρελθόντος, των δύο τελευταίων αιώνων. Αν και η θεωρία αυτή είχε πολλούς υποστηρικτές εντούτοις σήμερα αμφισβητείται κατά το μεγαλύτερο μέρος της.

Περίληψη της θεωρίας

Κατά τη θεωρία (μοντέλο) της ΔΜ τα ποσοστά γεννήσεων και θανάτων ενός πληθυσμού σχετίζονται άμεσα από το στάδιο της βιομηχανοποίησης και της οικονομικής ανάπτυξης. Καθώς βιομηχανοποιείται ένα έθνος (χώρα), ο πληθυσμός περνά από μια σειρά μεταβολών, αρχίζοντας από τη μείωση της θνησιμότητας (βρεφών και ενηλίκων) που αργότερα ακολουθείται από περιορισμό των γεννήσεων. Το δε χρονικό διάστημα μεταξύ της μείωσης των θανάτων και των γεννήσεων δημιουργεί, ως είναι φυσικό, μια ταχεία ανάπτυξη του πληθυσμού, που παρατηρείται στα αναπτυσσόμενα έθνη. Στα δε ανεπτυγμένα έθνη τα ποσοστά γεννήσεων και θανάτων φέρονται να εξισώνονται δημιουργώντας έτσι μια σταθερή πληθυσμιακή δομή.

Η εν λόγω θεωρία αναπτύσσεται σε τέσσερα ή πέντε στάδια μεταβολών ξεκινώντας από ισορροπία μεταβολών, με υψηλή γεννητικότητα και θνησιμότητα), καταλήγοντας επίσης σε ισορροπία (με χαμηλά όμως αντίστοιχα ποσοστά).

Πηγές

• "Λεξικό Βιολογίας Collins" - Εκδόσεις Ι. Φλώρος - Αθήνα. σ.284