Διαφοροποίηση θώκων

Ο όρος διαφοροποίηση θώκων ή διαφοροποίηση οικοθέσεων της οικολογίας, αναφέρεται στην διαδικασία κατά την οποία η φυσική επιλογή οδηγεί ανταγωνιζόμενα είδη σε υιοθέτηση διαφορετικών μοτίβων χρήσης πόρων ή αλλιώς διαφορετικούς θώκους. Αυτή η διαδικασία επιτρέπει σε δύο είδη τον διαχωρισμό συγκεκριμένων πόρων ώστε το ένα είδος να μην ανταγωνίζεται το άλλο όπως απαιτεί η αρχή του ανταγωνιστικού αποκλεισμού, έτσι επιτυγχάνεται η συνύπαρξη μέσω της διαφοροποίησης της πραγμάτωσης των οικολογικών θώκων τους. Η διαφοροποίηση θώκων ενδέχεται να μην συμβεί αν υπάρχει αρκετός γεωγραφικός ή οικολογικός χώρος ώστε να εκταθούν σε αυτόν οι οργανισμοί.

Η διαφοροποίηση θώκων είναι διεργασία η οποία συμβαίνει με αρκετούς διαφορετικούς τρόπους και σε ποικίλες χρονικές και χωρικές κλίμακες. Στις περισσότερες περιπτώσεις η διαφοροποίηση θώκων δημιουργεί σχέση ανάμεσα σε δύο είδη στην οποία ο τρέχων ανταγωνισμός είναι μικρός ή και ανύπαρκτος. Εξαιτίας αυτού, η παρουσία διαφοροποίησης θώκων μπορεί να είναι μεθοδολογικά δύσκολο να αποδειχθεί ή να αποδειχθεί η απουσία της. Η έλλειψη στοιχείων για τον τρέχων ή τον παρελθόντα ανταγωνισμό μπορεί να θολώσει τα όρια μεταξύ της περίπτωση δύο ανταγωνιστικών ειδών που διαφοροποιούν τους θώκους τους ώστε να είναι δυνατή η συμβίωση και αυτής δύο μη ανταγωνιστικών ειδών που καταλαμβάνουν παρόμοιους θώκους. Η διαφοροποίηση θώκων και ο ανταγωνισμός μεταξύ ειδών δεν μπορεί πάντα να θεωρείται ότι σχετίζονται.

Ένα παράδειγμα του διαχωρισμού πόρων είναι επτά είδη σαύρας του γένους Anolis στα τροπικά βροχοδάση, τα οποία έχουν κοινές διατροφικές ανάγκες, κυρίως έντομα. Αποφεύγουν τον ανταγωνισμό με το να καταλαμβάνουν διαφορετικούς τομείς του βροχοδάσους. Κάποιες ζουν στο στρώμα φύλλων του εδάφους ενώ άλλες στα σκιερά κλαδιά, αποφεύγοντας έτσι τον ανταγωνισμό για την τροφή σε αυτούς τους τομείς. Όλοι οι φυσικοί πόροι είναι αντικείμενα διαχωρισμού, όπως ο χώρος, η τροφή και οι θέσεις για φωλιές. Αυτό μειώνει τον ανταγωνισμός μεταξύ παρόμοιων ειδών.