Δρόμος χωρίς διέξοδο

δραματική κινηματογραφική ταινία

Η ταινία Δρόμος χωρίς διέξοδο (αγγλ. Dead End) είναι δράμα και φιλμ νουάρ παραγωγής 1937 σε σκηνοθεσία Γουίλιαμ Γουάιλερ. Η ταινία αποτελεί κινηματογραφική μεταφορά του ομώνυμου θεατρικού του Σίντνεϊ Κίνγκσλεϊ το οποίο έκανε πρεμιέρα στο Μπρόντγουεϊ το 1935, ενώ την κινηματογραφική διασκευή έκανε η δραματουργός Λίλιαν Χέλμαν. Πρωταγωνιστές της ταινίας είναι η Σίλβια Σίντνεϊ, ο Τζόελ ΜακΚρέι, η Κλερ Τρέβορ και ο Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ. Η ταινία προτάθηκε για 4 βραβεία Όσκαρ, μεταξύ των οποίων και για Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας.

Δρόμος χωρίς διέξοδο
ΣκηνοθεσίαΓουίλιαμ Γουάιλερ[1][2]
ΠαραγωγήΣάμιουελ Γκόλντγουϊν
ΣενάριοΛίλιαν Χέλμαν
Βασισμένο σεDead End
ΠρωταγωνιστέςΧάμφρεϊ Μπόγκαρτ[2], Σίλβια Σίντνεϊ[2], Κλερ Τρέβορ[2], Τζόελ ΜακΚρέι[2], Γουέντι Μπάρι, Άλεν Τζένκινς, Μάρτζορι Μέιν, Γουόρντ Μποντ, Λουσίλ Μπράουν, Don "Red" Barry, Ελίζαμπεθ Ρίσντον, Έστερ Ντέιλ, Χουντζ Χολ, Τζέιμς Μπερκ, Λίο Γκόρσι, Μαρσέλ Κορντέ, Έστερ Χάουαρντ, Μπίλι Χάλοπ[3], Γκάμπριελ Ντελ[3], Μάινορ Γουότσον[3], Τσαρλς Χάλτον[3] και Ουέϊντ Μπότελερ[3]
ΜουσικήΆλφρεντ Νιούμαν
ΦωτογραφίαΓκρεγκ Τόλαντ
ΜοντάζΝτανιέλ Μάντελ
Εταιρεία παραγωγήςSamuel Goldwyn Productions
ΔιανομήUnited Artists και Netflix
Πρώτη προβολήCountry flag 27/8/1937
Κυκλοφορία1937
Διάρκεια93 λεπτά
ΠροέλευσηΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής
ΓλώσσαΑγγλικά

Υπόθεση Επεξεργασία

Δίπλα στις παράγκες της Νέας Υόρκης, σε μια φτωχογειτονιά που βρίσκεται κοντά στο ποτάμι, οι πλούσιοι έχουν χτίσει μια πολυτελή πολυκατοικία για να μπορούν να θαυμάζουν τη θέα. Κάτω από το πολυτελές αυτό κτίσμα, μια συμμορία φτωχών παιδιών προσπαθούν να επιβιώσουν παραβιάζοντας πολλές φορές το νόμο. Σε αυτή τη φτωχογειτονιά επιστρέφει μετά από πολλά χρόνια ο γκάνγκστερ Μπέιμπιφεϊς Μάρτιν (Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ), που καταζητείται από την αστυνομία εφόσον έχει σκοτώσει οχτώ ανθρώπους. Ο Μάρτιν, ο οποίος έχει καταφέρει να ξεφύγει από τις αρχές με τη βοήθεια επέμβασης πλαστικής χειρουργικής που του έχει αλλάξει το πρόσωπο, θέλει να ξαναδεί τη μητέρα του (Μάρτζορι Μέιν) και την παλιά του αρραβωνιαστικιά Φράνσι (Κλερ Τρέβορ). Ο άνδρας συναντά έναν παλιό του φίλο τον Ντέιβ (Τζόελ ΜακΚρέι), με τον οποίο όταν ήταν παιδιά ανήκαν στην ίδια συμμορία. Ο Ντέιβ απέχει πια από την παρανομία και έχει γίνει αρχιτέκτονας, χωρίς όμως να μπορεί να βρει δουλειά. Ο Ντέιβ βρίσκεται σε δίλημμα καθώς είναι διχασμένος ανάμεσα σε δυο εντελώς διαφορετικές γυναίκες: την Κέι (Γουέντι Μπάρι), μια κοπέλα που έχει σχέση με έναν πλούσιο άνδρα που τη συντηρεί και την Ντρίνα (Σίλβια Σίντνεϊ), μια φτωχή βιοπαλαίστρια, η οποία δουλεύει σκληρά για να μπορέσει να φύγει από τις παράγκες και να μπορέσει να σώσει τον αδελφό της, Τόμι (Μπίλι Χέιλοπ), από τις κακές του συναναστροφές με τη συμμορία της γειτονιάς. Οι μοίρες όλων αυτών των ανθρώπων θα διασταυρωθούν και η συνάντησή τους θα έχει ως κατάληξη το έγκλημα.

Πληροφορίες παραγωγής Επεξεργασία

Η ταινία είναι βασισμένη στο ομώνυμο θεατρικό του Σίντνεϊ Κίνγκσλεϊ, το οποίο έκανε πρεμιέρα τον Οκτώβριο του 1935 στο Μπρόντγουεϊ και συνέχισε για 687 παραστάσεις κάνοντας επιτυχία. Πρωταγωνιστές ήταν οι Γκέιμπριελ Χιλ, Μάρτζορι Μέιν και Τζο Ντάουνινγκ. Ο Σάμιουελ Γκόλντγουιν αγόρασε τα δικαιώματα του θεατρικού του Κίνγκσλεϊ για 165.000 δολάρια, το οποίο ήταν πολύ υψηλό ποσό για την εποχή εκείνη, έχοντας σκοπό να κάνει την παραγωγή της μεταφοράς του στη μεγάλη οθόνη. Ο Γκόλντγουιν ήθελε η ταινία να διατηρήσει τη σκληρή γλώσσα του θεατρικού, παρά το γεγονός ότι ήξερε ότι επρόκειτο να υποστεί λογοκρισία από τον κώδικα Χέιζ. Η κινηματογραφική διασκευή έγινε από τη δραματουργό Λίλιαν Χέλμαν, η οποία εργαζόταν για τον Σάμιουελ Γκόλντγουιν εκείνη την περίοδο. Ο Γκόλντγουιν ανέθεσε τη σκηνοθεσία στον Γουίλιαμ Γουάιλερ, ο οποίος είχε λάβει την πρώτη του υποψηφιότητα για Όσκαρ Σκηνοθεσίας την προηγούμενη χρονιά, για την ταινία Χαμένα Νιάτα (Dodsworth, 1936). Ο Γουάιλερ να γυρίσει την ταινία στους δρόμους της Νέας Υόρκης και όχι στο εσωτερικό του στούντιο του Γκόλντγουιν, αλλά ο παραγωγός επέμεινε να γυριστεί στο στούντιο. Ο Ρίτσαρντ Ντέι που ανέλαβε την καλλιτεχνική διεύθυνση σχεδίασε ντεκόρ τα οποία απεικόνιζαν πειστικά την περιοχή της Νέας Υόρκης, στην οποία διαδραματίζονται τα γεγονότα του θεατρικού. Ο Γουάιλερ έβαλε κάποιον τεχνικό να γεμίσει τα σκηνικά με σκουπίδια, κάτι που εξόργισε τον Σάμιουελ Γκόλντγουιν, ο οποίος πήγαινε καθημερινά και τα μάζευε μετά τη λήξη των γυρισμάτων. Ο Γκόλντγουιν ρώτησε επίσης τον Γουάιλερ το λόγο για τον οποίο όλοι οι σκηνοθέτες θέλουν να είναι βρόμικα τα σκηνικά που αναπαριστούν τις φτωχογειτονιές και εκείνος του εξήγησε ότι σε περίπτωση που τα σκηνικά ήταν καθαρά θα χανόταν η αληθοφάνεια των ντεκόρ.

Πρώτη επιλογή για το ρόλο του γκάνγκστερ Μπέιμπιφεϊς Μάρτιν ήταν ο Τζορτζ Ραφτ, ο οποίος απέρριψε το ρόλο και τη θέση του πήρε ο άσημος ακόμα Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ, ο οποίος είχε κάνει επιτυχία ένα χρόνο νωρίτερα, όταν εμφανίστηκε πλάι στη Μπέτι Ντέιβις και τον Λέσλι Χάουαρντ στην ταινία Το απολιθωμένο δάσος (The Petrified Forest). Ήταν η πρώτη από τις πολλές φορές που ο Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ επρόκειτο να αντικαταστήσει τον Ραφτ σε κάποιο ρόλο. Ο Σάμιουελ Γκόλντγουιν προσέλαβε επίσης την ομάδα νεαρών ηθοποιών The Dead End Kids, η οποία έκανε το ντεμπούτο της στην ταινία και επρόκειτο να γυρίσει άλλες εφτά, με γνωστότερη την ταινία του 1938 Κολασμένες Ψυχές (Angels With Dirty Faces) με τον Τζέιμς Κάγκνεϊ. Ο Γκόλντγουιν μετάνιωσε που προσέλαβε την ομάδα Dead End, καθώς τα παιδιά που την αποτελούσαν έκαναν ζημιές στο στούντιο και αποφάσισε να πουλήσει το συμβόλαιό τους στον Τζακ Γουόρνερ.

Παρά το γεγονός ότι ο Γκόλντγουιν ήθελε η κινηματογραφική διασκευή να μην παρουσιάζει διαφορές από το θεατρικό, η λογοκρισία ανάγκασε τη σεναριογράφο Λίλιαν Χέλμαν να αφαιρέσει τις αναφορές πάνω στο επάγγελμα της Φράνσι, καθώς και στην ασθένειά της. Έτσι στην ταινία αφήνεται να εννοηθεί ότι η Φράνσι ήταν πόρνη και ότι έπασχε από κάποιο αφροδίσιο νόσημα, χωρίς όμως να γίνεται ξεκάθαρο ότι επρόκειτο για σύφιλη στα τελευταία της στάδια.

Βραβεία Επεξεργασία

Η ταινία έλαβε συνολικά τέσσερις υποψηφιότητες για βραβείο Όσκαρ χωρίς να κερδίσει κάποιο. Η Κλερ Τρέβορ προτάθηκε για Όσκαρ Β' Γυναικείου Ρόλου παρά το γεγονός ότι εμφανίζεται στην ταινία μόνο για πέντε λεπτά. Έχασε όμως από την Άλις Μπρέιντι που έλαβε το βραβείο για την ταινία Σόδομα και Γόμορα (In Old Chicago). Στην κατηγορία Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας ηττήθηκε από την ταινία του Γουίλιαμ Ντίτερλι Η Ζωή του Εμίλ Ζολά (The Life Of Emile Zola, 1937)[4].

Υποψηφιότητα:

  • Καλύτερης Ταινίας – Σάμιουελ Γκόλντγουιν
  • Β' Γυναικείου Ρόλου - Κλερ Τρέβορ
  • Φωτογραφίας - Κρεγκ Τόλαντ
  • Καλλιτεχνικής Διεύθυνσης - Ρίτσαρντ Ντέι

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. www.imdb.com/title/tt0028773/. Ανακτήθηκε στις 14  Απριλίου 2016.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 www.allocine.fr/film/fichefilm_gen_cfilm=10215.html. Ανακτήθηκε στις 14  Απριλίου 2016.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 (Τσεχικά) Česko-Slovenská filmová databáze. 2001.
  4. «NY Times: Dead End». NY Times. Ανακτήθηκε στις 9 Δεκεμβρίου 2008. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία