Δυναστεία των Οροντιδών
Η Δυναστεία των Οροντιδών ή Γερβανντούν (Αρμενική γλώσσα : "Երվանդունի") ήταν κληρονομική δυναστεία που κυβέρνησε αρχικά την Σατραπεία της Αρμενίας (330 π.Χ.) και κατόπιν το αρχαίο Βασίλειο της Αρμενίας (321 π.Χ.-200 π.Χ.). Οι Οροντίδες κυβέρνησαν αρχικά ως υποτελείς Σατράπηδες στην Αχαιμενιδική Αυτοκρατορία και μετά την κατάρρευση της ως ανεξάρτητοι βασιλείς. Ένας κλάδος της οικογένειας κατόπιν κυβέρνησε το Βασίλειο της Σωφηνής και την Κομμαγηνή μέχρι που υπέκυψαν στην Ρωμαϊκή αυτοκρατορία. Η Δυναστεία των Οροντιδών θεωρείται η πρώτη δυναστεία που κυβέρνησε το αρχαίο βασίλειο της Αρμενίας. Οι περισσότεροι ιστορικοί ισχυρίζονται ότι οι Οροντίδες ήταν Ιρανοί στην καταγωγή και είχαν οικογενειακούς δεσμούς με την Δυναστεία των Αχαιμενιδών.[1][2][3][4][5][6][7]
Οι ίδιοι ισχυρίζονταν την καταγωγή τους από τους Αχαιμενίδες με στόχο να νομιμοποιήσουν την θέση τους ως βασιλείς της Αρμενίας.[8] Άλλοι λιγότεροι ιστορικοί ισχυρίζονται ότι οι Οροντίδες ήταν καθαροί Αρμένιοι.[9][10] Ο Ράζμικ Πανοσιάν κατέληξε στο συμπέρασμα ότι είχαν σχέσεις τόσο με την βασιλική δυναστεία των Περσών όσο και με άλλες ευγενείς οικογένειες της Αρμενίας αλλά η Αρμενική τους εθνότητα ήταν αβέβαιη. Το όνομα "Ορόντης" αποτελεί εξελληνισμένη μορφή ενός αρχαίου Περσικού ονόματος, μεταφράζεται ως "Θαρραλέος" ή "γενναίος".[11][12] Η παρουσία της δυναστείας είναι διαπιστωμένη από το 400 π.Χ., κυβέρνησαν την Αρμενία ως βασιλείς αρχικά με πρώτη πρωτεύουσα την Αρμαβίρ και κατόπιν την Γερβαντασάτ. Η χρονολογία ίδρυσης της δυναστείας αποτελεί θέμα συζήτησης, το βέβαιο είναι ότι εμφανίστηκε μετά την καταστροφή του αρχαίου Αρμενικού βασιλείου των Ουραρτίων από τους Σκύθες και τους Μήδες (612 π.Χ.). Οι Οροντίδες είναι η πρώτη από τις τρεις δυναστείες τού αρχαίου βασιλείου της Αρμενίας (321 π.Χ. - 428 μ.Χ.). Ακολούθησαν η Δυναστεία των Αρταξιαδών και η Δυναστεία των Αρσακιδών της Αρμενίας.
Γενεαλογία Οροντιδών Επεξεργασία
| Αρτάσυρος σατράπης της Αρμενίας | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ορόντης Α΄ σατράπης της Σωφηνής, Ματιηνής | Ροδογούνη Αχαιμενιδών (κόρη Αρταξέρξη Β΄ της Περσίας) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ορόντης Β΄ σατράπης της Αρμενίας ΔΥΝ. OΡΟΝΤΙΔΩΝ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Μιθρένης Α΄ σατράπης της Αρμενίας | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ορόντης Γ΄ βασ. της Αρμενίας | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Σάμης Α΄ σατράπης της Σωφηνής, Κομμαγηνής | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Αρσάμης Α΄ βασ. της Αρμενίας, Σωφηνής, Κομμαγηνής | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Μιθρένης Β΄ αρχιερέας της Αρμενίας | Ορόντης Δ΄ βασ. της Αρμενίας | Ξέρξης σατράπης της Σωφηνής, Κομμαγηνής | Αντιοχίς Σελευκιδών (κόρη Σέλευκου Β΄ Καλλίνικου) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Πτολεμαίος σατράπης, μετά βασ. της Κομμαγηνής | Αβδισσάρης σατράπης της Σωφηνής | Ζαριάδρης σατράπης, μετά βασ. της Σωφηνής | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Σάμης Β΄ βασ. της Κομμαγηνής | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Μιθριδάτης Α΄ βασ. της Κομμαγηνής σύζ. Λαοδίκη Ζ΄ Θεά Σελευκιδών | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Αντίοχος Α΄ βασ. της Κομμαγηνής σύζ. Ισιάς Καππαδοκίας | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Αθηναΐς σύζ. Αρταβάσδης Α΄ βασ. της Μηδίας Ατροπατηνής | Μιθριδάτης Β΄ βασ. της Κομμαγηνής | Λαοδίκη σύζ. Ορόντης Β΄ της Παρθίας ΔΥΝ. ΑΡΣΑΚΙΔΩΝ | Αντίοχος Β΄ πρίγκιπας της Κομμαγηνής | Αντιοχίς | Μάρκος Αντώνιος στρατηγός, Β΄ Τριανδρίας ΓΕΝΟΣ ΑΝΤΩΝΙΩΝ σύζ. Κλεοπάτρα Ζ΄ της Αιγύπτου | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ιοτάπα της Μηδίας Ατροπατηνής | Μιθριδάτης Γ΄ βασ. της Κομμαγηνής | Άκα Α΄ | Ιόβας Β΄ της Μαυριτανίας ΔΥΝ. ΜΑΥΡΙΤΑΝΙΑΣ | Κλεοπάτρα Σελήνη Β΄ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Άκα Β΄ σύζ. Θράσυλλος ο Μενδαίος γραμματικός | Αντίοχος Γ΄ βασ. της Κομμαγηνής | Ιοτάπα | Ιοτάπα σύζ. Σαμψιγέραμου Β΄ βασ. της Έμεσας ΔΥΝ. ΕΜΕΣΑΣ | Πτολεμαίος βασ. της Μαυριτανίας σύζ. Ιουλία Ουρανία | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Τ. Κ. Βάλβιλος έπαρχος της Ασίας | Αντίοχος Δ΄ βασ. της Κομμαγηνής | Ιουλία Ιοτάπα Φιλάδελφος | Ιοτάπα της Έμεσας σύζ. Αριστόβουλος ο Νεότερος ΔΥΝ. ΗΡΩΔΗ | Ιουλία Μαμαία σύζ. Πολέμων Β΄ του Πόντου | Γ. Ι. Αζίζος βασ. της Έμεσας σύζ. Δρουσίλλα της Ιουδαίας ΔΥΝ. ΗΡΩΔΗ | Γ. Ι. Σόαιμος βασ. της Έμεσας | Δρουσίλλα η Νεότερη πριγκίπισσα της Μαυριτανίας | Μάρκος Αντώνιος Φήλιξ διοικητής Ιουδαίας | Δρουσίλλα της Ιουδαίας ΔΥΝ. ΗΡΩΔΗ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Κλαυδία Καπιτωλίνα | Αρχέλαος Αντίοχος Επιφανής διάδοχος | Καλλίνικος πρίγκιπας | Ιουλία Ιοτάπα σύζ. Γάιος Ιούλιος Αλέξανδρος ηγεμ. της Κέτις ΔΥΝ. ΗΡΩΔΗ | Πολέμων Ευπάτωρ πρίγκιπας | Ροιμητάλκης Φιλοκαίσαρ πρίγκιπας | Γ. Ι. Αλεξίων | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Φιλόπαππος ύπατος | Ιουλία Βαλβίλλα ποιήτρια | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Παραπομπές Επεξεργασία
Πηγές Επεξεργασία
- Schmitt, Rüdiger (2002). "ORONTES". Encyclopaedia Iranica
- Cyril Toumanoff. "A Note on the Orontids." Le Museon. 72 (1959), pp. 1–36 and 73 (1960), pp. 73–106.
- Hakop Manandyan. Քննական Տեսություն Հայ Ժողովրդի Պատմության (A Critical Study of the History of the Armenian People). vol. i. Yerevan: Haypethrat, 1944.