Δυναστεία των Παχλαβί

προκάτοχος της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν

Η Δυναστεία των Παχλαβί ήταν η τελευταία κυβερνώσα δυναστεία του Αυτοκρατορικού Κράτους του Ιράν (περσικά: کشور شاهنشاهی ایران‎‎, μεταγραφή στο λατινικό: Kešvare Šâhanšâhiye Irân - Κεσβάρε Σαχανσαχιέ Ιράν) από το 1925 μέχρι το 1979, όταν η Περσική μοναρχία ανετράπη και καταργήθηκε ως αποτέλεσμα της Ιρανικής Επανάστασης. Η δυναστεία ιδρύθηκε από τον Ρεζά Σαχ Παχλαβί το 1925, πρώην στρατιωτικό της Περσικής Κοζακικής Μεραρχίας, του οποίου η βασιλεία έληξε το 1941 όταν υποχρεώθηκε να παραιτηθεί με διαταγή των Συμμάχων μετά την Αγγλοσοβιετική εισβολή στο Ιράν. Ο διάδοχος του στο αξίωμα ήταν ο γιος του Μοχάμεντ Ρεζά Παχλαβί, ο τελευταίος σάχης του Ιράν.

Οι Παχλαβί ανήλθαν στην εξουσία όταν ο Αχμάντ Σαχ Κατζάρ, ο τελευταίος πέρσης μονάρχης από την δυναστεία των Κατζάρ, αποδείχθηκε ανίκανος να εμποδίσει την βρετανική και σοβιετική παρέμβαση στην κυριαρχία του Ιράν. Η θέση του αποδυναμώθηκε από στρατιωτικό πραξικόπημα και η βουλή τον καθαίρεσε ενώ βρισκόταν στη Γαλλία. Το ιρανικό κοινοβούλιο, γνωστό ως Ματζλίς, συνήλθε ως συνταγματική συνέλευση στις 12 Δεκεμβρίου 1925, καθαίρεσε τον νεαρό Αχμάντ Σαχ Κατζάρ, και ανακήρυξε τον Ρεζά Σαχ νέο βασιλιά (Σάχης) του Αυτοκρατορικού Κράτους της Περσίας. Το 1935, ο Ρεζά Σαχ ζήτησε από τους διπλωμάτες που εργάζονταν στην χώρα του να χρησιμοποιούν το όνομα Ιράν σε επίσημες ανταποκρίσεις και έγγραφα, ενώ το κράτος μετονομάστηκε σε Αυτοκρατορικό Κράτος του Ιράν.

Μετά το πραξικόπημα του 1953 με την υποστήριξη του Ηνωμένου Βασιλείου και των Ηνωμένων Πολιτειών, η διακυβέρνηση του Μοχάμεντ Ρεζά Παχλαβί έγινε πιο απολυταρχική και εντάχθηκε στο δυτικό μπλοκ κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου. Αντιμέτωπος με την αυξανόμενη αντίθεση του ιρανικού λαού και την λαϊκή επανάσταση το 1978, και αφού παραιτήθηκε και παραδόθηκε επίσημα τον Ιανουάριο του 1979, ο Μοχάμεντ Ρεζά Παχλαβί και η οικογένεια του εξορίστηκαν, ξεκινώντας μια σειρά γεγονότων που οδήγησαν γρήγορα στην κατάρρευση του αυτοκρατορικού Ιράν και στην ίδρυση της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν στις 11 Φεβρουαρίου 1979.[1]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. «Iran marks Islamic Republic Day». Press TV. 1 April 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 September 2013. https://web.archive.org/web/20130922151735/http://www.presstv.com/detail/2013/04/01/295997/iran-marks-islamic-republic-day/. Ανακτήθηκε στις 21 September 2013.