Ειρήνη της Αμάσειας
Η Ειρήνη της Αμάσειας (περσικά: پیمان آماسیه, "Qarārdād-e Amasiyeh", τουρκικά: Amasya Antlaşması) ήταν μια συνθήκη που συμφωνήθηκε στις 29 Μαΐου 1555 μεταξύ του Ταμάσεμπ Α΄ της Αυτοκρατορίας των Σαφαβιδών και του Σουλτάνου Σουλεϊμάν Α΄ του Μεγαλοπρεπούς της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στην Αμάσεια, μετά τον Πόλεμο Οθωμανών-Σαφαβιδών του 1532-1555.
Η συνθήκη καθόρισε τα σύνορα μεταξύ του Ιράν και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και ακολουθήθηκε από είκοσι χρόνια ειρήνης. Με αυτήν τη συνθήκη, η Αρμενία και η Γεωργία χωρίστηκαν ισότιμα μεταξύ των δύο, με τη Δυτική Αρμενία, το δυτικό Κουρδιστάν και τη δυτική Γεωργία (συμπεριλαμβανομένης του δυτικού Σάμτσχε-Σααταμπάγκο) να πέφτουν στα οθωμανικά χέρια, ενώ η Ανατολική Αρμενία, το ανατολικό Κουρδιστάν και η ανατολική Γεωργία (συμπεριλαμβανομένης του ανατολικού Σάμτσχε-Σααταμπάγκο) έμεινε στα χέρια του Ιράν.[1] Η Οθωμανική Αυτοκρατορία απέκτησε το μεγαλύτερο μέρος του Ιράκ, συμπεριλαμβανομένης της Βαγδάτης, που της έδωσε πρόσβαση στον Περσικό Κόλπο, ενώ οι Πέρσες διατήρησαν την πρώην πρωτεύουσα τους, Ταμπρίζ και όλες τις άλλες βορειοδυτικές περιοχές τους στον Καύκασο και όπως ήταν πριν από τους πολέμους, όπως το Νταγκεστάν και όλα όσα είναι τώρα το Αζερμπαϊτζάν.[2][3] Τα σύνορα που καθιερώθηκαν διασχίζουν την οροσειρά Λίκχι που χωρίζει την ανατολική και δυτική Γεωργία (υπό γηγενείς υποτελείς πρίγκιπες), μέσω της Αρμενίας και μέσω των δυτικών πλαγιών των Όρων Ζάγκρος μέχρι τον Περσικό Κόλπο.
Αρκετές ζώνες ασφαλείας δημιουργήθηκαν επίσης σε όλη την Ανατολική Ανατολία, όπως στο Ερζερούμ, το Σαχριζόρ και το Βαν.[4] Η Καρς κηρύχθηκε ουδέτερη και το υπάρχον φρούριο της καταστράφηκε.[5]
Οι Οθωμανοί, επιπλέον, εγγυήθηκαν πρόσβαση για τους Πέρσες προσκυνητές προς τις μουσουλμανικές ιερές πόλεις της Μέκκα και της Μεδίνα, καθώς και στους Σιιτικούς ιερούς τόπους των προσκυνητών στο Ιράκ.
Ο αποφασιστικός διαμοιρασμός του Καυκάσου και η αμετάκλητη παραχώρηση της Μεσοποταμίας στους Οθωμανούς έγινε σύμφωνα με την επόμενη μεγάλη συνθήκη ειρήνης γνωστή ως Συνθήκη του Ζουχάμπ το 1639 μ.Χ..
Ένας άλλος όρος της συνθήκης ήταν ότι οι Σαφαβίδες ήταν υποχρεωμένοι να τερματίσουν το τελετουργικό κατάρας των τριών πρώτων Χαλίφιδων της Αυτοκρατορίας των Ρασιντούν,[6] της Αϊσα και άλλων Σαχάμπα (συντρόφων του Μωάμεθ) - όπου όλοι εκτιμήθηκαν σε μεγάλο βαθμό από τους Σουνίτες. Αυτή η προϋπόθεση ήταν μια κοινή απαίτηση των Οθωμανικών-Σαφαβιδικών συνθηκών[7] και σε αυτήν την περίπτωση θεωρήθηκε ταπεινωτική για τον Ταμάσεμπ.[8]
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Μικαμπερίτζε, Αλεξάντερ (2015). Historical Dictionary of Georgia (2 έκδοση). Rowman & Littlefield. σελ. xxxi. ISBN 978-1442241466.
- ↑ The Reign of Suleiman the Magnificent, 1520–1566, V.J. Parry, A History of the Ottoman Empire to 1730, ed. M.A. Cook (Cambridge University Press, 1976), 94.
- ↑ A Global Chronology of Conflict: From the Ancient World to the Modern Middle East, Vol. II, ed. Σπένσερ Κ. Τάκερ, (ABC-CLIO, 2010). 516.
- ↑ Ατές, Σαμπρί (2013). Ottoman-Iranian Borderlands: Making a Boundary, 1843–1914. [Κέιμπριτζ]]: Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ. σελ. 20. ISBN 978-1107245082.
- ↑ Μικαμπερίτζε, Αλεξάντερ (2015). Historical Dictionary of Georgia (2 έκδοση). Rowman & Littlefield. σελ. xxxi. ISBN 978-1442241466.
- ↑ Άντριου Τζ. Νιούμαν (11 Απριλίου 2012). Safavid Iran: Rebirth of a Persian Empire. I.B.Tauris. σελ. 46. ISBN 9780857716613.
- ↑ Σουράγια Φαρούκι (3 Μαρτίου 2006). The Ottoman Empire and the World Around It (illustrated, reprint έκδοση). I.B.Tauris. σελίδες 36, 185. ISBN 9781845111229.
- ↑ Μπέντζιο, Όφρα, επιμ. (8 Νοεμβρίου 2011). The Sunna and Shi'a in History: Division and Ecumenism in the Muslim Middle East. Palgrave Macmillan. σελ. 60. ISBN 9780230370739.
Περαιτέρω ανάγνωση Επεξεργασία
- Αλούτσε, Αντέλ (2015). «Amasya, Treaty of». Στο: Fleet, Kate; Krämer, Gudrun; Matringe, Denis και άλλοι, επιμ (στα αγγλικά). Encyclopaedia of Islam, THREE. Brill Online. https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-3/amasya-treaty-of-COM_27753?s.num=36&s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-3&s.start=20&s.q=azerbaijan.