Η Καμπότζη είναι κράτος όπου κυριαρχεί ένα κόμμα, με το Λαϊκό Κόμμα της Καμπότζης να είναι στην εξουσία. Η βουλή αναδεικνύεται με εκλογές. Οι γενικές εκλογές διεξάγονται κάθε πέντε χρόνια την τέταρτη Κυριακή του Ιουλίου. Το Κοινοβούλιο αποτελείται από δύο αίθουσες (σώματα). Η Εθνοσυνέλευση της Καμπότζης καμποτζιανά:, Rotsaphea) αριθμεί 125 αιρετά μέλη για πενταετή θητεία με αναλογική. Η Γερουσία (καμποτζιανά: Protsaphea) αποτελείται από 62 μέλη, τα περισσότερα από τα οποία εκλέγονται έμμεσα. Μετά τις συνθήκες του Παρισιού το 1991, οπότε τερματίστηκε ο εμφύλιος πόλεμος , ακολούθησε η διεξαγωγή γενικών εκλογών τα έτη 1993, 1998, 2003, 2008 , 2013 και 2018. Οι πρώτες γενικές εκλογές διεξήχθησαν υπό την εποπτεία της Μεταβατικής Αρχής των Ηνωμένων Εθνών (UNTAC) τον Ιούλιο του 1993, οι πρώτες κοινοτικές εκλογές το 2002 και οι εκλογές για Γερουσία έγιναν τον Ιανουάριο του 2006 (εξελέγησαν οι γερουσιαστές από τους αξιωματούχους των κοινοτικών συμβουλίων).

Στις 15 Ιουλίου 2004 έπειτα από διαπραγματεύσεις ανάμεσα στο CPP και στο FUNCINPEC σχηματίστηκε κυβέρνηση συνασπισμού.[1] Στις αρχές του 2006, το CPP σταθεροποίησε την εξουσία του με την αναθεώρηση του συντάγματος μέσω του κοινοβουλίου, με το οποίο επιτράπηκε να υπάρχει πλειοψηφία 50% συν ένα στην Εθνοσυνέλευση προκειμένου να σχηματιστεί κυβέρνηση (αντί της πλειοψηφίας 2/3), μειώνοντας έτσι την εξάρτησή του από το FUNCINPEC ή κάποιον άλλον εταίρο του συνασπισμού.

Πρόσφατες εκλογές (2023) Επεξεργασία

Προηγούμενες εκλογές Επεξεργασία

Προτεκτοράτο Επεξεργασία

1946 Επεξεργασία

Οι πρώτες γενικές εκλογές στο γαλλικό προτεκτοράτο της Καμπότζης διεξήχθησαν την 1η Σεπτεμβρίου 1946.[2] Το Δημοκρατικό Κόμμα κέρδισε τις 50 από τις συνολικά 67 έδρες, με το ποσοστό προσέλευσης των ψηφοφόρων να υπολογίζεται στο 60%.[3]

1947 Επεξεργασία

Στις επόμενες γενικές εκλογές στις 21 Δεκεμβρίου 1947, το Δημοκρατικό Κόμμα κέρδισε ξανά, εξασφαλίζοντας 44 από τις συνολικά 75 έδρες της Εθνοσυνέλευσης έναντι 21 για το Φιλελεύθερο Κόμμα.[4]

1951 Επεξεργασία

Το Δημοκρατικό Κόμμα κέρδισε τις 54 από τις συνολικά 78 έδρες στις τελευταίες εκλογές πριν την ανεξαρτησία της χώρας. Η ψηφοφορία διεξήχθη στις 9 Νοεμβρίου 1951.[5]

Ανεξάρτητη Καμπότζη (1953-) Επεξεργασία

Εθνοσυνέλευση Επεξεργασία

1955 Επεξεργασία

Οι πρώτες γενικές εκλογές μετά την ανεξαρτησία διενεργήθηκαν στις 9 Ιουνίου 1955, έπειτα από την ειρηνευτική συμφωνία που επιτεύχθηκε με τη διάσκεψη της Γενεύης το 1954 και την ανεξαρτησία της χώρας. Οι εκλογές αναβλήθηκαν για τον Σεπτέμβριο του 1955.[6] Το κόμμα του Νοροντόμ Σιχανούκ, το Σανγκούμ, κέρδισε όλες τις 91 έδρες της Εθνοσυνέλευσης.

1958 Επεξεργασία

Στις επόμενες εκλογές στις 23 Μαρτίου 1958 το Σανγκούμ διατήρησε την εξουσία, καθώς έλαβε όλες τις 1,6 εκατ. ψήφους εκτός από 409 και κέρδισε όλες τις 61 έδρες στην Εθνοσυνέλευση.[7]

1962 Επεξεργασία

Το Σανγκούμ ήταν το μοναδικό κόμμα που έλαβε μέρος στις γενικές εκλογές που έγιναν στις 10 Ιουνίου 1962. Κέρδισε όλες τις έδρες, συνολικά 77.[8]

1966 Επεξεργασία

Στις 11 Σεπτεμβρίου 1966 οι γενικές εκλογές είχαν ως αποτέλεσμα μια νέα νίκη για το μοναδικό νόμιμο κόμμα την περίοδο εκείνη, το Σανγκούμ. Όλες οι έδρες της Εθνοσυνέλευσης, συνολικά 82, κερδήθηκαν από εκείνο.[9]

1972 Επεξεργασία

Οι πρώτες γενικές εκλογές στην Καμπότζη με το πραξικόπημα του 1970 και την νέα της επίσημη ονομασία Δημοκρατία Χμερ έγιναν τον Απρίλιο του 1972. Οι εκλογές για την Εθνοσυνέλευση έγιναν στις 3 Σεπτεμβρίου και σε εκείνες έλαβαν μέρος το Σοσιαλιστικό Ρεπουμπλικανικό Κόμμα και το Pracheachon (αν και το τελευταίο μόνο με 10 υποψηφίους), ενώ τις μποϊκοτάρισαν το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα και το Δημοκρατικό Κόμμα ως ένδειξη διαμαρτυρίας για τον νέο εκλογικό νόμο. Το SRP κέρδισε όλες τις 126 έδρες και ποσοστό 99,1% επί των έγκυρων ψηφοδελτίων.[10] Στις εκλογές για τη Γερουσία στις 17 Σεπτεμβρίου SRP κέρδισε και τις 32 έδρες.

1976 Επεξεργασία

Στην Λαοκρατική Καμπουτσέα διενεργήθηκαν γενικές εκλογές στις 20 Μαρτίου 1976, έπειτα από τη νίκη των Ερυθρών Χμερ επί της κυβέρνησης του Λον Νολ τον Απρίλιο του 1975. Συνολικά 515 υποψήφιοι προτάθηκαν από το κομμουνιστικό Εθνικό Ενωμένο Μέτωπο της Καμπουτσέα για τις 250 έδρες της Αντιπροσωπευτικής Συνέλευσης του Λαού. Από αυτούς, οι 150 εξελέγησαν από τους χωρικούς, 50 από τους εργαζομένους στη βιομηχανία και 50 από τον Επαναστατικό Στρατό της Καμπουτσέα. Μετά τις εκλογές, η νεοεκλεγείσα συνέλευση συνεδρίασε για πρώτη φορά στις 11 Απριλίου και εξέλεξε νέα κυβέρνηση, με γενικό γραμματέα τον Πολ Ποτ, ο οποίος έγινε πρωθυπουργός, με πρόεδρο του Κρατικού Προεδρείου τον Χιέου Σαμφάν, ανατρέποντας τον πρίγκιπα της Καμπότζης, Νοροντόμ Σιχανούκ.[11] Η συμμετοχή στις εκλογές φέρεται να άγγιξε το 98%.

1981 Επεξεργασία

Με την ίδρυση ενός νέου, υποστηριζόμενου από το Βιετνάμ, κράτους (Λαϊκή Δημοκρατία της Καμπουτσέα), έγιναν οι γενικές εκλογές την 1η Μαΐου 1981.[12] Το Επαναστατικό Κόμμα του Λαού της Καμπουτσέα κέρδισε όλες τις έδρες, συνολικά 117, καθώς ήταν το μοναδικό που συμμετέσχε στις εκλογές[13] Η ψηφοφορία διαμορφώθηκε σύμφωνα με αναφορές, στο 90%.

1993 Επεξεργασία

Στις γενικές εκλογές που έγιναν στις 23 και στις 28 Μαΐου 1993 η συμμετοχή ήταν 89,56%. Ήταν οι πρώτες δημοκρατικές εκλογές στην ιστορία της χώρας.[14] Το αποτέλεσμα ήταν ένα κοινοβούλιο στο οποίο κανένα κόμμα δεν είχε αυτοδυναμία και το FUNCINPEC έλαβε τις περισσότερες έδρες, συνολικά 58 .[15] Οι εκλογές διεξήχθησαν υπό την αιγίδα της Μεταβατικής Αρχής των Ηνωμένων Εθνών (UNTAC), που διατήρησε την ειρηνευτική στρατιωτική δύναμη στην Καμπότζη τόσο στη διάρκεια όσο και μετά τις εκλογές.[16] Επί συνόλου 120 εδρών της Εθνοσυνέλευσης, το FUNCINPEC έλαβε 58, το Λαϊκό Κόμμα της Καμπότζης 51, το Βουδιστικό Φιλελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα 10 και το MOULINAKA έλαβε μία έδρα.[17] Οι εκλογές παραμένουν μέχρι σήμερα οι τελευταίες στις οποίες κέρδισε ένα κόμμα εκτός από το Λαϊκό Κόμμα της Καμπότζης, το οποίο μονοπωλεί την εξουσία από το 1998 και μετά.

1998 Επεξεργασία

Γενικές εκλογές διεξήχθησαν στις 26 Ιουλίου 1998, που έφεραν τη νίκη στο Λαϊκό Κόμμα της Καμπότζης (CPP), το οποίο κέρδισε τις 64 από τις συνολικά 122 έδρες της Εθνοσυνέλευσης. Ο αρχηγός του, ο Χουν Σεν , έγινε πρωθυπουργός. Τα κόμματα της αντιπολίτευσης (το FUNCINPEC έλαβε 43 έδρες) απαίτησαν επαναληπτική καταμέτρηση των ψηφοδελτίων και κατήγγειλαν παρατυπίες, καταγγελίες που υποστηρίχθηκαν και από τους διεθνείς παρατηρητές. Το ποσοστό συμμετοχής ήταν 93,7%.[17] Οι εκλογές επισκιάστηκαν από βίαια επεισόδια και από την παρενόχληση των ψηφοφόρων.[18]

2003 Επεξεργασία

Το κυβερνών Λαϊκό Κόμμα της Καμπότζης (CPP) κέρδισε ξανά τις εκλογές στις 27 Ιουλίου 2003, με 73 έδρες επί συνόλου 123 της Εθνοσυνέλευσης. Η συμμετοχή ήταν άνω του 80%.[19] Ωστόσο, επειδή απαιτείτο η πλειοψηφία των 2/3 προκειμένου να εκλεγεί πρωθυπουργός ο Χουν Σεν εξελέγη πρωθυπουργός τον Ιούλιο του 2004, οπότε σχηματίστηκε η νέα κυβέρνηση, έπειτα από συμφωνία με το κόμμα FUNCINPEC.[20] Ο αριθμός των μελών της νέας κυβέρνησης αυξήθηκε στα 207, συμπεριλαμβανομένων επτά αντιπροέδρων της κυβέρνησης και 180 υπουργών.[21]

2008 Επεξεργασία

Ο πρωθυπουργός Χουν Σεν ανακηρύχθηκε νικητής των βουλευτικών εκλογών του 2008.[22] Το κυβερνών Λαϊκό Κόμμα κέρδισε τις 90 από τις συνολικά 123 έδρες της Εθνοσυνέλευσης έναντι 26 για το Κόμμα του Σαμ Ρένσι, με το FUNCINPEC να καταποντίζεται στις 2 έδρες.[23][24]

2013 Επεξεργασία

Στις γενικές εκλογές στις 28 Ιουλίου 2013 το κυβερνών κόμμα CPP πήρε το 48,79% των ψήφων και κέρδισε 68 έδρες, ενώ το κόμμα CNRP κέρδισε 55 έδρες με 44,45% των ψήφων. Το κόμμα Funcinpec και το Κόμμα Σύνδεσμος για τη Δημοκρατία δεν έλαβαν έδρες και πήραν 6,3% των ψήφων.[25]

Κόμμα Ψήφοι % Έδρες +/–
Λαϊκό Κόμμα της Καμπότζης 3.235.969 48,83 68 −22
Κόμμα Εθνικής Σωτηρίας της Καμπότζης 2.946.176 44,46 55 +26
Κόμμα Funcinpec 242.413 3,66 0 −2
Σύνδεσμος για Κόμμα της Δημοκρατίας 68.389 1,03 0 0
Κόμμα των Χμερ κατά της Φτώχειας 43.222 0,65 0 0
Καμποτζιανό Εθνικιστικό Κόμμα 38.123 0,58 0 Νέο
Κόμμα για την Οικονομική Ανάπτυξη των Χμερ 33.715 0,51 0 Νέο
Δημοκρατικό Ρεπουμπλικανικό Κόμμα 19.152 0,29 0 Νέο
Άκυρα/λευκά
Σύνολο 6.627.159 123 0
Εγγεγραμμένοι/συμμετοχή 68,0
Πηγή: Εθνική Εκλογική Επιτροπή

Γερουσία Επεξεργασία

2012 Επεξεργασία

Στις εκλογές για Γερουσία στις 29 Ιανουαρίου 2012 για την πλήρωση των 57 εδρών κέρδισε το Καμποτζιανό Κόμμα του Λαού, που κέρδισε 46 επί συνόλου 57 εδρών.[26]

ε • σ Γερουσία, 29 Ιανουαρίου 2012
Κόμμα Ψήφοι % Έδρες
Λαϊκό Κόμμα της Καμπότζης 8.880 77,81%
 
46
Καμποτζιανό Εθνικό Κόμμα για τη Σωτηρία του Έθνους 2.503 22,19%
 
11
Σύνολο (συμμετοχή) 11.383 57
Πηγή: MYsinchew.com, RFA


2018 Επεξεργασία

Εθνοσυνέλευση Επεξεργασία

Γερουσία Επεξεργασία

Εκλογές για Γερουσία διεξήχθησαν στις 25 Φεβρουαρίου 2018. Για πρώτη φορά, οι εκλογές για τη Γερουσία και οι βουλευτικές εκλογές διενεργήθηκαν κατά το ίδιο έτος. Το αποτέλεσμα ήταν η νίκη για το CPP, το οποίο κέρδισε 58 έδρες.[27]

2024 Επεξεργασία

Οι εκλογές για τη Γερουσία στην Καμπότζη διεξήχθησαν στις 25 Φεβρουαρίου 2024.[28][29] Αυτές ήταν οι πέμπτες εκλογές για τη Γερουσία στην ιστορία της χώρας.

Προεδρικές εκλογές Επεξεργασία

Η μοναδική ως τώρα εκλογή Προέδρου στην Καμπότζη διεξήχθη στις 4 Ιουνίου 1972, έπειτα από την ανατροπή της μοναρχίας και την ανακήρυξη της Δημοκρατίας Χμερ μετά το πραξικόπημα του 1970. Το αποτέλεσμα ήταν η νίκη του Λον Νολ από το Σοσιαλιστικό Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, ο οποίος συγκέντρωσε το 54,9% των ψήφων, με συμμετοχή 57,6%.[30] Άλλοι δύο υποψήφιοι, ο Ιν Ταμ του Δημοκρατικού Κόμματος και ο Κέο Αν του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, έλαβαν ποσοστά 24,4 και 20,6% αντίστοιχα.

Δημοψηφίσματα Επεξεργασία

1945 Επεξεργασία

Στο πρώτο δημοψήφισμα που είχε έξι ερωτήματα και διενεργήθηκε στις 3 Οκτωβρίου 1945, οι ψηφοφόροι ρωτήθηκαν μεταξύ άλλων αν ήθελαν την ανεξαρτησία και αν επιθυμούσαν να αρνηθούν την παραμονή των ξένων στρατιωτικών δυνάμεων. Καταμετρήθηκαν ελάχιστα άκυρα ψηφοδέλτια, όπως και αρνητικές ψήφοι, όμως επίσημα το ποσοστό του "υπέρ" ήταν 100%.[31] Η συμμετοχή ήταν 80,3%.

1955 Επεξεργασία

Το 99,8% των Καμποτζιανών υπερψήφισαν σε δημοψήφισμα στις 7 Φεβρουαρίου 1955 τις πρωτοβουλίες που έλαβε ο βασιλιάς Νοροντόμ Σιχανούκ στη διάσκεψη της Γενεύης.[31]

1958 Επεξεργασία

Οι πολίτες υπερψήφισαν με ποσοστό 99,9% τις αλλαγές στον εκλογικό νόμο. Το σχετικό δημοψήφισμα διενεργήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 1958 και με βάση τον νέο νόμο, ο αριθμός των μελών της Εθνοσυνέλευσης μειώθηκε από 91 σε 61 μέλη.[31]

1959 Επεξεργασία

Σε δημοψήφισμα στις 29 Νοεμβρίου 1959 οι ψηφοφόροι τάχθηκαν υπέρ της αναστολής λειτουργίας των επαρχιακών συνελεύσεων, με ποσοστό 99,95%.[32] Οι αλλαγές εκείνες διατηρήθηκαν και μετά την παραίτηση του βασιλιά Νοροντόμ Σιχανούκ το 1970.

1960 Επεξεργασία

Με δημοψήφισμα που έγινε στις 5 Ιουνίου 1960 οι πολίτες έδωσαν ψήφο εμπιστοσύνης στην πολιτική του Νοροντόμ Σιχανούκ σε ποσοστό 99,97%, απορρίπτοντας τις πολιτικές του Σον Νγκοκ Θαν και των κομμουνιστών. [33]

1961 Επεξεργασία

Με ένα ακόμα δημοψήφισμα στις 12 Ιανουαρίου 1961, οι ψηφοφόροι ενέκριναν την πρόταση να μειωθούν οι σχολικές διακοπές.

1972 Επεξεργασία

Στις 30 Απριλίου 1972 διενεργήθηκε δημοψήφισμα, όπου το 97,5% του εκλογικού σώματος υπερψήφισε το νέο σύνταγμα και τις σχετικές αλλαγές.[31]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Country Assessment Strategy (CAS) for the Kingdom of Cambodia, Παγκόσμια Τράπεζα, 18 Απριλίου 2005.
  2. Ντίτερ Νόλεν, Florian Grotz & Christof Hartmann (2001) Elections in Asia: A data handbook, Volume II, p69 (ISBN 0-19-924959-8)
  3. Nohlen et al., p64
  4. Nohlen et al., p74
  5. Nohlen et al., p74
  6. Ben Kiernan. How Pol Pot Came to Power. London: Verso, 1985. p. 158.
  7. Nohlen et al., p69
  8. Nohlen et al., p74
  9. Nohlen et al., p74
  10. Cambodia Inter-Parliamentary Union
  11. Cambodia Inter-Parliamentary Union
  12. Ντίτερ Νόλεν, Florian Grotz & Christof Hartmann (2001) Elections in Asia: A data handbook, Volume II, p63 (ISBN 0-19-924959-8)
  13. Nohlen et al., p74
  14. Kazmin, Amy (2003-06-20). «Powell call over Cambodian poll media US OFFICIAL'S VISIT:». Financial Times, σελ. 10. 
  15. Widyono (2008), p. 124
  16. UN Security Council Practices and Charter Research Branch (1995), p. 598
  17. 17,0 17,1 Nohlen et al., p70
  18. «Asia: Limousines and poverty; Cambodia». The Economist. 2003-06-07, σελ. 62. https://archive.org/details/economistpocketa00andr. 
  19. Aglionby, John (2003-07-28). «80% turnout for Cambodian vote». The Guardian, σελ. 10. 
  20. «Cambodian parliament ends deadlock». BBC Online. 15 Ιουλίου 2004. Ανακτήθηκε στις 26 Μαΐου 2009. 
  21. «Cambodian government faces uphill task». BBC Online. 15 Ιουλίου 2004. Ανακτήθηκε στις 27 Μαΐου 2009. 
  22. Al Jazeera
  23. CPP claims 88 to 91 seats at National Assembly of Cambodia Xinhua
  24. Hun Sen rivals reject his election win in Cambodia Αρχειοθετήθηκε 2008-08-04 στο Wayback Machine. AFP
  25. COMFREL[νεκρός σύνδεσμος]
  26. 2012 Cambodian Senate election results Xinhua, Φεβρουάριος 2012
  27. «Cambodia’s Ruling Party to Sweep Senate in Election Without Opposition». Voice of America. 11 Φεβρουαρίου 2018. https://www.voanews.com/a/cambodia-senate-election-ruling-party-sweep/4248604.html. Ανακτήθηκε στις 13 Φεβρουαρίου 2018. 
  28. com/501327132/date-set-for-next-years-senate-election/ «Η ημερομηνία των εκλογών για τη Γερουσία του επόμενου έτους - Khmer Times» Check |url= value (βοήθεια) (στα Αγγλικά). 19 Ιουλίου 2023. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουλίου 2023. 
  29. Yutharo, Kim. com/national/date-set-feb-25-next-senate-election «Ορίστηκε ως ημερομηνία η 25η Φεβρουαρίου για τις εκλογές στη Γερουσία του επόμενου έτους» Check |url= value (βοήθεια). phnompenhpost.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 24 Ιουλίου 2023. 
  30. Nohlen et al., p76.
  31. 31,0 31,1 31,2 31,3 Ντίτερ Νόλεν, Florian Grotz & Christof Hartmann (2001) Elections in Asia: A data handbook, Volume II, p68 (ISBN 0-19-924959-8)
  32. Cambodia: 1959 Sophal
  33. Direct Democracy