Ελκτική διάταξη

διάταξη τοποθέτησης κινητήρων αεροσκαφών

Ένα αεροσκάφος κατασκευασμένο με ελκτική διάταξη έχει τον έλικα τοποθετημένο μπροστά από τον κινητήρα του έτσι ώστε το αεροσκάφος να έλκεται στον αέρα, σε αντίθεση με την προωθητική διάταξη, στην οποία οι έλικες βρίσκονται πίσω και ωθούν το αεροσκάφος μπροστά.

Αεροσκάφος Aerotechnik EV97A Eurostar, ελκτικής διάταξης.
Αεροσκάφος Britten-Norman Trislander (με έναν τρίτο ελκτικό κινητήρα στην ουρά) στο Αεροδρόμιο του Γκέρνσεϊ.

Κατά τα πρώτα χρόνια της μηχανοκίνητης αεροπορίας χρησιμοποιούνταν ευρύτατα τόσο μοντέλα με προωθητικής όσο και ελκτικής διάταξης. Ωστόσο στα μέσα του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, το ενδιαφέρον για αεροσκάφη με προωθητική διάταξη μειώθηκε και κυριάρχησε η ελκτική διάταξη.[1] Σήμερα, τα ελικοφόρα αεροσκάφη είναι κατά κύριο λόγο με ελκτική διάταξη, εκτός αν αναφέρεται διαφορετικά.[2]

Πρώιμη χρήση του όρου Επεξεργασία

Από το 1910, κατά τα πρώτα χρόνια πτήσεων, άρχισε να υπάρχει διάκριση μεταξύ της προπέλας και του ελκτικού έλικα.[3] Το Βασιλικό Σώμα Αεροπορίας ονόμασε τα αεροσκάφη αυτά «τύπου Μπλέριοτ», από τον Λουί Μπλέριοτ για να τα διακρίνει από τα «τύπου Φαρμάν» προωθητικής διάταξης αεροσκάφη.

Στρατιωτική αεροπορία του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου Επεξεργασία

Από στρατιωτική άποψη, το πρόβλημα με τα μονοκινητήρια ελκτικά αεροσκάφη ήταν πως οι κυβερνήτες δεν μπορούσαν να εκπυρσοκροτήσουν δια μέσω του τόξου του έλικα χωρίς να χτυπήσουν τις λεπίδες της προπέλας με τις σφαίρες τους. Κάποιες προτεινόμενες λύσεις ήταν η τοποθέτηση των όπλων γύρω από το τόξο της προπέλας, είτε σε γωνία είτε πλευρικά – κάτι που έκανε τη στόχευση δύσκολη – ή ακόμη και στην πάνω πτέρυγα ενός διπλάνου ώστε οι σφαίρες να περνούν πάνω από την προπέλα.[4]

Το πρώτο σύστημα εκπυρσοκρότησης διαμέσω της προπέλας αναπτύχθηκε από τον Γάλλο μηχανικό Εζέν Γκιλμπέρ για την εταιρεία Morane-Saulnier και σε αυτό συμπεριλαμβανόταν η τοποθέτηση μεταλλικών «σφηνών αντανάκλασης» στις λεπίδες της προπέλας ενός μονοπλάνου Morane-Saulnier L. Χρησιμοποιήθηκε άμεσα με επιτυχία από τον Γάλλο αεροπόρο Ρολάν Γκαρός και επίσης σε τουλάχιστον ένα Sopwith Tabloid της Αεροπορικής Υπηρεσίας του Βασιλικού Ναυτικού.[5]

Η τελική λύση ήταν ο μηχανισμός συγχρονισμού, πιο γνωστός ως συγχρονιστής όπλων, που αναπτύχθηκε από τον Άντονι Φόκερ και τοποθετήθηκε στο μονοπλάνο Fokker E.I του 1915. Το πρώτο βρετανικό αεροσκάφος με ελκτική διάταξη το οποίο σχεδιάστηκε ειδικά ώστε να του τοποθετηθεί μηχανισμός συγχρονισμού ήταν το Sopwith 1½ Strutter το οποίο τέθηκε σε υπηρεσία στις αρχές του 1916.[6]

Σε άλλες λύσης αποφυγής του τόξου της προπέλας συμπεριλαμβανόταν το πέρασμα του σωλήνα του όπλου μέσω του άξονα περιστροφής του έλικα – χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά στην παραγωγή στρατιωτικών αεροσκαφών του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου από το γαλλικό SPAD S.XII – ή η τοποθέτηση των όπλων στις πτέρυγες. Η τελευταία λύση χρησιμοποιήθηκε ευρύτατα από τις αρχές της δεκαετίας του 1930 έως την αρχή της εποχής της αεριώθησης.[7]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Hosch, William L. (2009). World War I: People, Politics, and Power. New York: The Rosen Publishing Group. σελ. 57. ISBN 9781615300136. 
  2. Torenbeek, Egbert (2013). Advanced Aircraft Design: Conceptual Design, Analysis and Optimization of Subsonic Civil Airplanes. UK: John Wiley & Sons. σελ. 193. ISBN 1118568095. 
  3. "Propellers and tractor-screws" Correspondence, Flight, 23-04-1910.
  4. Axelrod, Alan (2000). The Complete Idiot's Guide to World War I. UK: Penguin. σελ. 312. ISBN 9781101198988. 
  5. Burbidge, William Frank (1946). From Balloon to Bomber. UK: J. Crowther. σελ. 129. 
  6. Grant, R. G. (2017). Flight: The Complete History of Aviation. London: Dorling Kindersley Limited. σελ. 73. ISBN 9780241305416. 
  7. Leary, William M. (2015). We Shall Return!: MacArthur's Commanders and the Defeat of Japan, 1942-1945. Kentucky: University Press of Kentucky. σελ. 90. ISBN 9780813149257.