Ενδοπρωκτικό υπερηχογράφημα

Το ενδοπρωκτικό υπερηχογράφημα (διορθικό υπερηχογράφημα - endoanal ultrasound) είναι μία εξέταση της περιοχής του πρωκτού που απεικονίζει με πολύ λεπτομερή τρόπο τους ιστούς και τις παθολογικές αλλοιώσεις γύρω από τον πρωκτό και συμβάλλει αποφασιστικά στην διευκρίνιση δυσχερών περιπτώσεων. Η συσκευή αποτελείται από ένα σκληρό πλαστικό κώνο που περιέχει νερό και περιβάλλει τον ηχοβολέα των υπερήχων. Αυτή η κατασκευή διευκολύνει την εισαγωγή του ηχοβολέα στον πρωκτικό σωλήνα χωρίς σημαντικό πόνο και επιτυγχάνεται η πλήρης ακουστική επαφή με τα τοιχώματα του πρωκτού χωρίς παραμόρφωση των ιστών. Με την εξέταση αυτή απεικονίζονται με λεπτομέρεια τα ανατομικά στοιχεία μέχρι βάθους 5 cm, όπως η υποεπηθηλιακή στιβάδα, ο έσω σφιγκτήρας, η αγκύλη του ηβοορθικού μυός και ο έξω σφιγκτήρας.

Το ενδοπρωκτικό υπερηχογράφημα χρησιμοποιείται συνήθως στις παρακάτω περιπτώσεις:

1. Τα περιεδρικά συρίγγια, ειδικά αυτά που επανεμφανίζονται (υποτροπιάζουν) ή έχουν πολλαπλές διακλαδώσεις. Τα περιεδρικά αποστήματα και ειδικά αυτά που εντοπίζονται βαθιά και προκαλούν πόνο και πυρετό αλλά δύσκολα μπορούν να εντοπισθούν. Χαρτογραφούνται οι αποστηματικές κοιλότητες, οι πόροι και το έσω στόμιο των συριγγίων. Βασικά και πολύ σημαντικά ευρήματα του υπερηχογραφήματος είναι η σχέση των σφιγκτήρων με τις αποστηματικές κοιλότητες, το βάθος των συριγγίων μέσα στους σφιγκτήρες και σε περίπτωση μετεγχειρητικής υποτροπής, η ταυτοποίηση των προηγηθέντων εγχειρητικών τραυματισμών του σφιγκτηριακού μηχανισμού. Όλα αυτά τα ευρήματα είναι απαραίτητη προϋπόθεση για μια ορθολογική επιτυχημένη χειρουργική επέμβαση που θα καθαρίσει τους πόρους και την αιτία του αποστήματος-συριγγίου που είναι το εσωτερικό στόμιο. Με την εξέταση αυτή επίσης ελέγχεται μετεγχειρητικά η πορεία του ασθενούς και ανευρίσκεται οποιαδήποτε υπολειμματική φλεγμονή. Επίσης πολύ εύκολα απεικονίζεται το απόστημα και το συρίγγιο σε ασθενείς με τη νόσο του Crοhn στον πρωκτό.
2. Σε ασθενείς με ακράτεια κοπράνων η εξέταση γίνεται με σκοπό την διαφορική διάγνωση μεταξύ τραυματισμού των σφιγκτήρων ή προϊούσας εκφύλισης του έσω αιδοιϊκού νεύρου. Ερευνάται εάν υπάρχει εντοπισμένος τραυματισμός των σφιγκτήρων. Οι τραυματισμοί των σφιγκτήρων οφείλονται σε χειρουργικές επεμβάσεις, όπως π.χ. εγχείρηση περιεδρικού συριγγίου η διαστολή των σφιγκτήρων για αιμορροΐδες ή ραγάδα, σε δυσχερή τοκετό ή σε άμεση κάκωση του πρωκτού. Η διαφορική διάγνωση μεταξύ των καταστάσεων αυτών είναι κρίσιμη στην επιλογή της κατάλληλης θεραπευτικής αγωγής. Εάν υπάρχει εντοπισμένος τραυματισμός του έξω σφιγκτήρα, εφαρμόζεται πλαστική (συρραφή) του έξω σφιγκτήρα. Εάν δεν υπάρχει τραυματισμός του έξω σφιγκτήρα, τότε μπορεί να τεθεί η διάγνωση ιδιοπαθούς ακράτειας κοπράνων και να προσανατολισθεί ο θεράπων στην κατάλληλη θεραπευτική λύση (επεμβατική ή μη).
3. Οι επαναληπτικές χειρουργικές επεμβάσεις στην περιοχή του πρωκτού. Απεικονίζονται, εάν υπάρχουν, μικροί τραυματισμοί των σφιγκτήρων, οι οποίοι πολύ συχνά είναι χωρίς συμπτώματα. Μία νέα χειρουργική επέμβαση με συνακόλουθη επιπλέον διατομή σφιγκτήρων μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα δυσχέρειας στην συγκράτηση των κοπράνων. Αυτό ισχύει ειδικά για επανεπέμβαση μετά από συρίγγια ή εγχείρηση για ραγάδα δακτυλίου.
4. Ο αδιαγνωστός πόνος του περινέου μπορεί να οφείλεται σε μικρών διαστάσεων περιεδρικό απόστημα.
5. Η ανεύρεση του βάθους (σταδιοποίηση) των νεοπλασμάτων του πρωκτού και η μετά θεραπεία παρακολούθηση των. Πολύ εύκολα απεικονίζεται το βάθος της διήθησης στους σφιγκτήρες.
6. Οι συγγενείς ανωμαλίες του πρωκτού.
7. Η αδιευκρίνιστη δυσκοιλιότητα.