Εννεαετής Πόλεμος
Ο Εννεαετής Πόλεμος (1688–97) – που συχνά αποκαλείται Πόλεμος της Μεγάλης Συμμαχίας ή Πόλεμος του Συνδέσμου του Άουγκσμπουργκ[2] – ήταν μια σύγκρουση μεταξύ του Λουδοβίκου ΙΔ΄ της Γαλλίας και ενός ευρωπαϊκού συνασπισμού της Αυστρίας, της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, της Ολλανδικής Δημοκρατίας, της Ισπανίας, της Αγγλίας και της Σαβοΐας. Έλαβε χώρα στην Ευρώπη και τις γύρω θάλασσες, τη Βόρεια Αμερική και την Ινδία. Μερικές φορές θεωρείται ως ο πρώτος παγκόσμιος πόλεμος. Η σύγκρουση περιλάμβανε τον γουλιελμιτικό πόλεμο στην Ιρλανδία και την εξέγερση των Ιακωβιτών στη Σκωτία, όπου ο Γουλιέλμος Γ΄ και ο Ιάκωβος Β΄ αγωνίστηκαν για τον έλεγχο της Αγγλίας και της Ιρλανδίας και μια εκστρατεία στην αποικιακή Βόρεια Αμερική μεταξύ γάλλων και αγγλικών εποίκων και των αντίστοιχων εγχώριων συμμάχων τους, που αποκαλείται Πόλεμος του Βασιλιά Γουλιέλμου από τους Αμερικανούς.
| Εννεαετής Πόλεμος | |||
|---|---|---|---|
 Η κατάσταση στον κόσμο το 17ο αιώνα | |||
| Χρονολογία | 27 Σεπτεμβρίου 1688 – 20 Σεπτεμβρίου 1697[1] | ||
| Τόπος | Ηπειρωτική Ευρώπη, Ιρλανδία, Σκωτία, Βόρεια Αμερική, Νότια Αμερική, Ασία | ||
| Έκβαση | Συνθήκη του Ράισβαϊκ | ||
| Εδαφικές μεταβολές | Η Γαλλία διατήρησε την Αλσατία (συμπεριλαμβανομένου του Στρασβούργου) και επέστρεψε το Φράιμπουργκ, το Μπράισαχ και το Φίλιπσμπουργκ στην Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, ανέκτησε το Ποντισερύ (αφού πλήρωσε στους Ολλανδούς 16.000 παγώδες) και την Ακαδία. Η Ισπανία ανέκτησε την Καταλονία από τη Γαλλία και τα οχυρά φράγματος Μονς, Λουξεμβούργου και Κόρτραϊκ. Το Δουκάτο της Λορένης επέστρεψε στον Λεοπόλδο Ιωσήφ από τη Γαλλία. | ||
| Αντιμαχόμενοι | |||
| Ηγετικά πρόσωπα | |||
Ο Λουδοβίκος ΙΔ΄ της Γαλλίας είχε βγει από τον γαλλο-ολλανδικό πόλεμο το 1678 ως ο ισχυρότερος μονάρχης στην Ευρώπη, ένας απόλυτος κυβερνήτης που είχε κερδίσει πολλές στρατιωτικές νίκες. Χρησιμοποιώντας ένα συνδυασμό επιθετικότητας, προσάρτησης και οιονεί νομικών μέσων, ο Λουδοβίκος ΙΔ΄ θέλησε να μεγαλώσει τα κέρδη του για να σταθεροποιήσει και να ενισχύσει τα σύνορα της Γαλλίας, με αποκορύφωμα το σύντομο πόλεμο των επανενώσεων (1683-84). Η εκεχειρία του Ράτισμπον εγγυήθηκε τα νέα σύνορα της Γαλλίας για είκοσι χρόνια, αλλά οι επακόλουθες ενέργειες του Λουδοβίκου ΙΔ΄ – κυρίως το διάταγμα του Φονταινεμπλώ (την ανάκληση του διατάγματος της Νάντης) το 1685 – οδήγησαν στην επιδείνωση της στρατιωτικής και πολιτικής του κυριαρχίας. Η απόφαση του Λουδοβίκου ΙΔ΄ να διασχίσει το Ρήνο το Σεπτέμβριο του 1688 σχεδιάστηκε για να επεκτείνει την επιρροή και την πίεση προς την Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία με σκοπό την αποδοχή των εδαφικών και δυναστικών ισχυρισμών του. Ο Λεοπόλδος Α΄ και οι Γερμανοί πρίγκιπες αποφάσισαν να αντισταθούν και όταν ο Γενικός Κυβερνήτης και ο Γουλιέλμος Γ΄ έφεραν τους Ολλανδούς και τους Άγγλους σε πόλεμο εναντίον της Γαλλίας, ο Γάλλος βασιλιάς αντιμετώπισε έναν ισχυρό συνασπισμό που είχε στόχο να περιορίσει τις φιλοδοξίες του.
Οι κυριότερες συγκρούσεις πραγματοποιήθηκαν γύρω από τα σύνορα της Γαλλίας στις Ισπανικές Κάτω Χώρες, τη Ρηνανία, το Δουκάτο της Σαβοΐας και την Καταλονία. Οι μάχες γενικά ευνοούσαν τους στρατούς του Λουδοβίκου ΙΔ΄, αλλά μέχρι το 1696 η χώρα του βρισκόταν στη μέγγενη μιας οικονομικής κρίσης. Οι ναυτικές δυνάμεις (Αγγλία και Ολλανδική Δημοκρατία) εξαντλήθηκαν επίσης οικονομικά, και όταν η Σαβοΐα απομακρύνθηκε από τη Συμμαχία, όλα τα μέρη ήθελαν να διαπραγματευτούν μια διευθέτηση. Με τους όρους της Συνθήκης του Ρέισβεϊκ (1697) ο Λουδοβίκος ΙΔ΄ διατήρησε ολόκληρη την Αλσατία, αλλά αναγκάστηκε να επιστρέψει τη Λορένη στον κυβερνήτη της και να παραιτηθεί από τυχόν κέρδη στη δεξιά όχθη του Ρήνου. Ο Λουδοβίκος ΙΔ΄ αποδέχτηκε επίσης τον Γουλιέλμο Γ΄ ως βασιλιά της Αγγλίας, ενώ οι Ολλανδοί απέκτησαν ένα φρουριακό σύστημα υπό τη μορφή φράγματος στις ισπανικές Κάτω Χώρες για να εξασφαλίσουν τα σύνορά τους. Με τον πληγωμένο και άτεκνο Κάρολο Β΄ της Ισπανίας να πλησιάζει στο τέλος του, μια νέα σύγκρουση για την κληρονομιά της Ισπανικής Αυτοκρατορίας ενέπλεξε τον Λουδοβίκο ΙΔ΄ και τη Μεγάλη Συμμαχία στον πόλεμο της ισπανικής διαδοχής.
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Όλες οι ημερομηνίες στο λήμμα είναι στο Γρηγοριανό ημερολόγιο (εκτός αν αναφέρεται διαφορετικά). Το Ιουλιανό ημερολόγιο, όπως χρησιμοποιήθηκε στην Αγγλία μέχρι το 1700, διέφερε κατά δέκα ημέρες (μετά το 1700 το ημερολόγιο διέφερε κατά 11 ημέρες έως ότου η Μεγάλη Βρετανία ενέκρινε το γρηγοριανό ημερολόγιο το 1752). Σε αυτό το λήμμα το (Π.Η.) χρησιμοποιείται για να σχολιάσει τις ημερομηνίες του Ιουλιανού με το έτος προσαρμοσμένο στην 1η Ιανουαρίου.
- ↑ Παλαιότερα κείμενα μπορεί να αναφέρονται στον πόλεμο ως ο Πόλεμος της Παλατινικής Διαδοχής, ο Πόλεμος της Αγγλικής Διαδοχής ή στην ιστοριογραφία της Βόρειας Αμερικής ως ο Πόλεμος του Βασιλιά Γουλιέλμου. Αυτή η διαφορετική ονοματολογία αντικατοπτρίζει το γεγονός ότι οι σύγχρονοι – όπως και οι μεταγενέστεροι ιστορικοί – προσέγκισαν τη γενική σύγκρουση από συγκεκριμένες εθνικές ή δυναστικές οπτικές
Αναφορές Επεξεργασία
- Aubrey, Philip. The Defeat of James Stuart's Armada 1692. Leicester University Press, 1979. (ISBN 0718511689).
- Bromley, J. S. (ed.). The New Cambridge Modern History VI: The Rise of Great Britain and Russia 1688–1725. Cambridge University Press, 1971. (ISBN 0521075246).
- Chandler, David G. The Art of Warfare in the Age of Marlborough. Spellmount Limited, 1990. (ISBN 0946771421).
- Childs, John. The Nine Years' War and the British Army. Manchester University Press, 1991. (ISBN 0719034612).
- Childs, John. Warfare in the Seventeenth Century. Cassell, 2003. (ISBN 0304363731).
- Clark, George. The Nine Years War, 1688–1697 in J. S. Bromley (ed.) The New Cambridge Modern History, VI, 223–53.
- Doyle, William. Short Oxford History of France – Old Regime France. Oxford University Press, 2001. (ISBN 0198731299).
- Elson, Henry William. History of the United States of America, Volume 1. The MacMillan Company, 1908.
- Kinross, John. The Boyne and Aughrim: The War of the Two Kings. The Windrush Press, 1998. (ISBN 1900624079).
- Lovejoy, David. The Glorious Revolution in America. Wesleyan University Press, 1987. (ISBN 978-0-8195-6177-0).
- Lynn, John A. The Wars of Louis XIV: 1667–1714. Longman, 1999. (ISBN 0582056292).
- McKay, Derek. Prince Eugene of Savoy. Thames and Hudson Ltd, 1997. (ISBN 0500870071).
- McKay, Derek and Scott, H. M. The Rise of the Great Powers: 1648–1815. Longman, 1984. (ISBN 0582485541).
- Miller, John. James II. Yale University Press, 2000. (ISBN 0300087284).
- Rodger N. A. M.. The Command of the Ocean: A Naval History of Britain 1649–1815, Penguin, 2006. (ISBN 0141026901).
- Rowlands, Guy. Louis XIV, Vittorio Amedeo II and French Military Failure in Italy, 1689–96. The English Historical Review, 2000, 115(462): 534–69.
- Simms, Brendan. Three Victories and a Defeat: The Rise and Fall of the First British Empire. Penguin, 2008. (ISBN 9780140289848).
- Spielman, John. Leopold I of Austria. Thames and Hudson Ltd, 1977. (ISBN 0500870055).
- Storrs, Christopher War, Diplomacy and the Rise of Savoy, 1690–1720. Cambridge University Press, 1999. (ISBN 0521551463).
- Symcox, Geoffrey (ed.). War, Diplomacy, and Imperialism: 1618–1763. Harper & Row, 1973. (ISBN 0061395005).
- Taylor, Alan. American Colonies: The Settling of North America. Penguin, 2002. (ISBN 0142002100).
- Wolf, John B. The Emergence of the Great Powers: 1685–1715. Harper & Row, 1962. (ISBN 0061330108) pp 15-53.
- Wolf, John B. Louis XIV. W. W. Norton & Company, 1968. (ISBN 0575000880).
Επιπλέον ανάγνωση Επεξεργασία
- Baxter, Stephen. William III and the Defence of European Liberty. London, 1966
- Childs, John. The Army, James II and the Glorious Revolution. (Manchester University Press, 1980) online review
- Childs, John. The British Army of William III 1698–1702. Manchester University Press, 1987.
- Clark, George. The Nine Years' War" in J.S. Bromley, ed. The New Cambridge Modern History, VI: The Rise of Great Britain and Russia, 1688–1725 (1970) pp 223–67.
- Clark, George. "From the Nine Years War to the War of the Spanish Succession." The New Cambridge Modern History VI: 1688-1725 pp 381–409.
- Lynn, John A. Giant of Grand the Siècle: The French Army 1610–1715. Cambridge University Press, 1997.
- Symcox, Geoffrey. The Crisis of French Sea Power 1688–1697: From the guerre d'escadre to the guerre de course. The Hague, 1974
- Wilson, Peter (2016). Heart of Europe: A History of the Holy Roman Empire. Cambridge, MA: Belknap Press.