Το εξάγραμμο υπήρξε μεγαλόσχημο αργυρό νόμισμα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, σε κυκλοφορία κυρίως κατά τον 7ο μ.Χ. αιώνα. Το προηγούμενο αργυρό νόμισμα ήταν η σίλικα.

Εξάγραμμο του γενειοφόρου Κώνστα Β΄ Αυτοκράτορα με τον γιο του Κωνσταντίνο (Δ΄) διάδοχο. Επιγρ.: DN CONSTANTINUS C' CONSTANS / DEUS ADIUTA ROMANIS (O Θεός βοηθεί του Ρωμαίους).

Με εξαίρεση ορισμένες ειδικές εκδόσεις του 6ου αιώνα, στο νομισματικό σύστημα της πρώιμης Βυζαντινής Αυτοκρατορίας τα αργυρά νομίσματα δεν χρησιμοποιούνταν, κυρίως λόγω της εξαιρετικά κυμαινόμενης τιμής του πολύτιμου μετάλλου[1]. Μόνο υπό τον Αυτοκράτορα Ηράκλειο (βασ. 610-641) κόπηκαν κάποια νέα αργυρά νομίσματα, για τις ανάγκες που προέκυψαν από τον πόλεμο μεταξύ Βυζαντινών και Σασσανιδών (602-628)· η δε πρώτη ύλη γι' αυτά αντλήθηκε από την κατάσχεση αργυρών εκκλησιαστικών σκευών. Τα εξαγράμματα έλαβαν την ονομασία τους κατ' αντιστοιχία του βάρους τους, ήτοι έξι γράμματα (υπολογίζεται σε 6,84 γραμμάρια), ενώ η συναλλαγματική τους αντιστοιχία ήταν 12 προς 1 χρυσό σόλιδο[2][3]. Η χρήση του συνεχίστηκε και μετά τη βασιλεία του Ηρακλείου, υπό τον Κώνστα Β΄ (βασ. 641-668), περίοδο από την οποία και προέρχονται τα περισσότερα σωζόμενα δείγματα. Υπό τον Κωνσταντίνο Δ΄ (βασ. 668-685) η χρήση των εξαγράμμων σταδιακά εξασθενεί και περιορίζεται μόνο σε ειδικές εκδόσεις, έως την πλήρη κατάργησή τους υπό τον Αυτοκράτορα Αναστάσιο Β΄ (βασ. 713-715). Το έτος 720 ένα νέο αργυρό νόμισμα κάνει την εμφάνισή του, με το όνομα μιλιαρήσιο, υπό τον νέο Αυτοκράτορα Λεοντα Γ΄ τον Ίσαυρο (βασ. 717-741)[2][3].

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Grierson 1999, σελίδες 12–13.
  2. 2,0 2,1 Grierson 1999, σελ. 13.
  3. 3,0 3,1 Kazhdan 1991, σελ. 927.

Πηγές Επεξεργασία

Βιβλιογραφία Επεξεργασία

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία