Εφιάλτης (σκάκι)

Ο εφιάλτης (knightmare) ή νυχτερινός καβαλάρης (nightrider), γνωστός επίσης ως μονόκερως (unicorn), αν και κάποιες φορές ονομάζεται έτσι ο συνδυασμός αξιωματικού και εφιάλτη, είναι ανορθόδοξος πεσσός στο σκάκι που μπορεί να κινηθεί με οποιοδήποτε αριθμό αλμάτων ως ίππος προς την ίδια κατεύθυνση, αρκεί το κάθε άλμα του να τερματίζει σε κενό τετράγωνο. Για παράδειγμα, στο διάγραμμα δεξιά ο εφιάλτης από το τετράγωνο β2 μπορεί να πάει στο γ4 και εν συνεχεία στο δ6 και το ε8, αλλά δεν μπορεί να πηδήξει πάνω από το πιόνι στο ζ4 για να φτάσει στο θ5. Ο εφιάλτης εμφανίζεται συνήθως στα διαγράμματα ως ανεστραμμένος ίππος, ενώ στα κείμενα συμβολίζεται διεθνώς με το Ν.

	α	β	γ	δ	ε	ζ	η	θ
8									8
7									7
6									6
5									5
4									4
3									3
2									2
1									1
	α	β	γ	δ	ε	ζ	η	θ

Ο εφιάλτης κινείται όπως ο ίππος με πολλαπλές κινήσεις προς την ίδια κατεύθυνση.

Ο εφιάλτης εφευρέθηκε το 1925 από τον T. R. Dawson, και χρησιμοποιείται κυρίως σε σκακιστικά προβλήματα.

Φινάλε με εφιάλτη

T. R. Dawson (1925),
British Chess Magazine

	α	β	γ	δ	ε	ζ	η	θ
8									8
7									7
6									6
5									5
4									4
3									3
2									2
1									1
	α	β	γ	δ	ε	ζ	η	θ

Παίζουν τα λευκά. Ματ σε 5.

Ο βασιλιάς μαζί με δύο ίππους δεν μπορεί να κερδίσει το φινάλε εναντίον ενός μοναχικού βασιλιά, αλλά ο βασιλιάς μαζί με ίππο και εφιάλτη μπορεί να επιτύχει το ματ. Αυτό συμβαίνει διότι οι ίπποι δεν μπορούν να κερδίσουν τέμπο, ενώ ο εφιάλτης μπορεί.

Στο διάγραμμα δεξιά βλέπουμε ένα τέτοιο φινάλε από τον T. R. Dawson, όπου παίζουν τα λευκά και κάνουν ματ σε πέντε κινήσεις. Η λύση του είναι:

1. ε7! α7

2. η3 α8

3. ε4 α7

4. β5+ α8

5. δ2#

Παραδείγματα

	α	β	γ	δ	ε	ζ	η	θ
8									8
7									7
6									6
5									5
4									4
3									3
2									2
1									1
	α	β	γ	δ	ε	ζ	η	θ

Διαρκή σαχ με αποκάλυψη από τους εφιάλτες. Μια πιθανή συνέχεια είναι (σε αλγεβρική σημειογραφία): 1.Ρδ3+ Ργ5+ 2.Ργ3+ Ρδ5+ 3.Ρδ3+ Ργ5+ (κ.λπ.)

	α	β	γ	δ	ε	ζ	η	θ
8									8
7									7
6									6
5									5
4									4
3									3
2									2
1									1
	α	β	γ	δ	ε	ζ	η	θ

Όταν τα μαύρα μετακινήσουν το πιόνι τους στο ε5, τα λευκά το παίρνουν εν διελεύσει με αποτελέσματα ένα τριπλό σαχ.

Παραπομπές

Βιβλιογραφία

• Hooper, David Vincent· Whyld, Kenneth (1992). The Oxford Companion to Chess (2η έκδοση). Oxford University Press. ISBN 0-19-280049-3. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• PDB Server: Σκακιστικά προβλήματα με εφιάλτη