Ζοακίμ ντυ Μπελαί
Ο Ζοακίμ ντυ Μπελαί (γαλλικά: Joachim du Bellay) (περ. 1522 - 1 Ιανουαρίου 1560) ήταν Γάλλος ποιητής και κριτικός, ένας από τους εισηγητές της φιλολογικής ομάδας φιλολόγων και ποιητών Η Πλειάς και συντάκτης της διακήρυξης της ομάδας: «Υπεράσπιση και ακτινοβολία της γαλλικής γλώσσας», η οποία στόχευε στην ανύψωση των γαλλικών σε γλώσσα ισάξια με τα ελληνικά και τα λατινικά.
| Ζοασέν ντυ Μπελαί | |
|---|---|
 Ο Ζοακίμ ντυ Μπελαί, πορτρέτο του Ζαν Κουζέν του Νεότερου | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Joachim du Bellay (Γαλλικά) |
| Γέννηση | 1522[1][2][3] Liré[4] |
| Θάνατος | 1 Ιανουαρίου 1560[2] Παρίσι[5] |
| Αιτία θανάτου | εγκεφαλικό επεισόδιο |
| Συνθήκες θανάτου | φυσικά αίτια |
| Τόπος ταφής | Καθεδρικός Ναός της Παναγίας των Παρισίων |
| Χώρα πολιτογράφησης | Γαλλία |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | λατινική γλώσσα Μέσα Γαλλικά[6] |
| Σπουδές | Πανεπιστήμιο του Πουατιέ |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | συγγραφέας[7] κριτικός λογοτεχνίας ποιητής |
| Αξιοσημείωτο έργο | La Défense et illustration de la langue française Le fruit noir avec un noyaux The Regrets d:Q3230634 |
| Οικογένεια | |
| Γονείς | Jean III du Bellay |
| Συγγενείς | Jean du Bellay, Seigneur de Gizeux (paternal grandfather's father) |
| Οικογένεια | du Bellay family |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Είναι σημαντική μορφή της Γαλλικής λογοτεχνίας του 16ου αιώνα καθώς εισήγαγε νέες λογοτεχνικές φόρμες στη γαλλική γλώσσα και ήταν από τους πρώτους που παρουσίασαν συλλογές από ωδές καθώς και ερωτικά σονέτα στα γαλλικά.[8]
Βιογραφία Επεξεργασία
Ο Ζοακίμ ντυ Μπελαί γεννήθηκε γύρω στο 1522 στο κάστρο της Λα Τυρμελιέρ στο Λιρέ, κοντά στην Ανζέ, γιος ευκατάστατων ευγενών. Και οι δύο γονείς του πέθαναν ενώ ήταν ακόμη παιδί και αφέθηκε στην κηδεμονία του μεγαλύτερου αδερφού του, ο οποίος παραμέλησε την εκπαίδευσή του. Σε ηλικία 23 ετών, ωστόσο, έλαβε άδεια να σπουδάσει νομικά στο Πανεπιστήμιο του Πουατιέ, όπου ήρθε σε επαφή με Ανθρωπιστές λόγιους.[9]
Πιθανότατα το 1547 ο Ντυ Μπελαί συνάντησε τον Πιερ ντε Ρονσάρ σε ένα πανδοχείο στο δρόμο προς το Πουατιέ, γεγονός που σηματοδοτεί την αναγέννηση της γαλλικής ποίησης. Οι δύο ποιητές είχαν πολλά κοινά και έγιναν γρήγοροι φίλοι. Πήγαν στο Παρίσι και εντάχθηκαν στον κύκλο των σπουδαστών Ανθρωπιστικών επιστημών που συνδέονταν με τον ποιητή Ζαν Ντορά, καθηγητή στο Κολέγιο Κοκερέ, όπου με τους Ζαν Ντορά, Ρεμί Μπελώ, Ετιέν Ζοντέλ, Ποντύς ντε Τυάρ, Ζακ Πελετιέ και Ζαν Αντουάν ντε Μπαΐφ, σχημάτισαν μια ομάδα που έθεσε ως στόχο την αναμόρφωση της γαλλικής γλώσσας και λογοτεχνίας, γνωστή ως Πλειάδα, ονομασία από τον αστερισμό των Πλειάδων.[10]
Το 1549 ο Ντυ Μπελαί έγραψε το διάσημο μανιφέστο της Πλειάδας «Υπεράσπιση και ακτινοβολία της γαλλικής γλώσσας» (Défense et illustration de la langue française). Ήταν ένα κείμενο που στόχευε να οδηγήσει σε προβληματισμό σχετικά με τα μέσα εμπλουτισμού της γαλλικής γλώσσας και της γαλλικής λογοτεχνίας με γλωσσικά δάνεια (από λατινικά, ελληνικά ή ιταλικά), τη δημιουργία νεολογιών, την αναβίωση εξαφανισμένων λέξεων και γενικότερα την πρόοδο του γαλλικού πολιτισμού στα πλαίσια της γενικότερης Γαλλικής Αναγέννησης μέσω της ανακάλυψης του αρχαίου πολιτισμού, των τεχνών και των γνώσεων. Υποστήριξε ότι η γαλλική γλώσσα όπως ήταν τότε ήταν πολύ φτωχή για να χρησιμεύσει ως μέσο για τις υψηλότερες μορφές ποίησης, αλλά υποστήριξε ότι με τη σωστή καλλιέργεια μπορούσε να φθάσει στο επίπεδο των κλασικών γλωσσών και κατέκρινε όσους δεν χρησιμοποιούσαν τη μητρική τους γλώσσα αλλά τα λατινικά για τα πιο σοβαρά και φιλόδοξα έργα τους. Το βιβλίο ήταν μια ισχυρή υπεράσπιση της ποίησης και των δυνατοτήτων της γαλλικής γλώσσας.
Το 1549-50 δημοσιεύθηκε η συλλογή των πρώτων σονέτων του, L'Olive, εμπνευσμένα από τον Πετράρχη και η Συλλογή ποιημάτων (Recueil de poesie), έργο αφιερωμένο στην αδελφή του Φραγκίσκου Α', τη Μαργαρίτα της Ναβάρρας. [11]Ακολούθησε μια συλλογή από δεκατρείς ωδές με τίτλο Λυρικοί στίχοι. Το 1552 ακολούθησε έκδοση του τέταρτου βιβλίου της Αινειάδας και άλλες μεταφράσεις και ποιήματα.
Περίπου αυτή την εποχή ο ντυ Μπελαί είχε μια σοβαρή ασθένεια για δύο έτη, από την οποία χρονολογείται η αρχή της κώφωσής του που τον ταλαιπώρησε σε όλη τη ζωή του.
Το 1553 πήγε ως γραμματέας του εξαδέλφου του καρδινάλιου και διπλωμάτη Ζαν ντυ Μπελαί στη Ρώμη, όπου απογοητεύτηκε από τη ζωή στην παπική αυλή του Βατικανού. Κατά την παραμονή του στη Ρώμη, ερωτεύτηκε τη Φαουστίνα, η οποία εμφανίζεται στην ποίησή του ως Κολομπά. Η Φαουστίνα όμως είχε έναν γέρο και ζηλότυπο σύζυγο και η περιπέτειά τους μπορεί να συνδέεται με την αναχώρησή του ποιητή για το Παρίσι στα τέλη Αυγούστου 1557. Τον επόμενο χρόνο 1558 δημοσίευσε τα ποιήματα που είχε φέρει μαζί του από τη Ρώμη, τα Λατινικά Ποιήματα, τη συλλογή 47 σονέτων Αρχαιότητες της Ρώμης όπου εξέφραζε τις σκέψεις του για τη χαμένη δόξα της αρχαίας Ρώμης, τα Divers Jeux Rustiques και τα 191 σονέτα από το σημαντικότερο ίσως έργο του Θλίψεις (Regrets), τα περισσότερα των οποίων γράφτηκαν στην Ιταλία. Η απλότητα και η τρυφερότητα που χαρακτηρίζει το ύφος του εμφανίζονται στα σονέτα όπου αναφέρεται στο άτυχο πάθος του για τη Φαουστίνα και στη νοσταλγία του για τις όχθες του Λίγηρα.[12]
Το 1559 ο ντυ Μπελαί δημοσίευσε στο Πουατιέ το La Nouvelle Manière de faire son profit des lettres (Νέος Τρόπος για να ωφεληθούμε από τα γράμματα), μια σατιρική επιστολή που μεταφράστηκε από τα λατινικά, και μαζί του τον Αυλικό Ποιητή (Le Poète courtisan), που εισήγαγαν τη σάτιρα στη γαλλική ποίηση, και τα δύο δημοσιευμένα με ψευδώνυμο. Την ίδια χρονιά δημοσίευσε επίσης τον Λόγο στον βασιλιά (Discours au roi), που περιγράφει λεπτομερώς τα καθήκοντα ενός πρίγκιπα, τον αφιέρωσε στον Φραγκίσκο Β', και λέγεται ότι του εξασφάλισε καθυστερημένη σύνταξη, αν και το έργο δεν δημοσιεύθηκε μέχρι το 1567, μετά το θάνατό του.[13]
Πολλά από τα ποιήματα του ντυ Μπελαί μελοποιήθηκαν από συγχρόνους του, όπως τον Ορλάντο ντι Λάσσο, τον Κλεμάν Ζανεκέν έως και στην εποχή μας από τον Ερίκ Λεμπράν (2019). [14]
Στο Παρίσι εξακολουθούσε να εργάζεται στον καρδινάλιο Ζαν ντυ Μπελαί, η υγεία του όμως ήταν αδύναμη και η κώφωσή του εμπόδιζε σοβαρά τα καθήκοντά του. Την 1η Ιανουαρίου 1560 πέθανε σε ηλικία 37 ετών. Καθώς υπήρξε κληρικός στην Παναγία των Παρισίων, θάφτηκε σε ένα παρεκκλήσιο του καθεδρικού ναού.[15]
Θλίψεις Επεξεργασία
Το πιο διάσημο σονέτο της συλλογής Θλίψεις (Regrets), (31ο σονέτο):
| Ευτυχής που σα Δυσσέας έκαν’ ωραίο ταξίδι
Ή σαν αυτόν που απόκτησε το δέρας το χρυσό· Κι ύστερα γύρισε πίσω, με πείρα και σοφία, Το βίο του με τους γονείς να ζήσει το λοιπό. Αχ, πότε –αλίμονο!– θα δω απ’ το χωριό μου πάλι Ν’ ανέρχεται καπνός ψηλά; σε ποια εποχή επάνω Θα ξαναδώ τον κήπο μου στο φτωχικό μου σπίτι, Που ’ναι για με βασίλειο κι ακόμη παραπάνω; Σε μένα σπίτι πιο αρεστό οι πρόγονοί μου χτίσαν Από της Ρώμης μέγαρα με τολμηρές προσόψεις Κι πιο αρεστή απ’ το μάρμαρο η πέτρα αυτή η φίνα· Ο Λίγηρ μου ο κέλτικος πιότερο απ’ το λατίνο Τον Τίβερη και το Λιρέ από τον Παλατίνο· κι απ’ τη θαλασσινή πνοή η γλύκα ανζεβίνα. [16] |
Heureux qui, comme Ulysse, a fait un beau voyage,
Ou comme celui-là qui conquit la toison, Et puis est retourné, plein d’usage et raison, Vivre entre ses parents le reste de son âge ! Quand reverrai-je, hélas, de mon petit village Fumer la cheminée, et en quelle saison, Reverrai-je le clos de ma pauvre maison, Qui m’est une province, et beaucoup davantage ? Plus me plaît le séjour qu’ont bâti mes aïeux, Que des palais romains le front audacieux, Plus que le marbre dur me plaît l’ardoise fine, Plus mon Loire gaulois, que le Tibre latin, Plus mon petit Liré, que le mont Palatin, Et plus que l’air marin la douceur angevine. |
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2014.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data
.bnf .fr /ark: /12148 /cb123220047. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015. - ↑ 3,0 3,1 (Ισπανικά) Biblioteca Virtual Miguel de Cervantes. 2026. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 2017.
- ↑ «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 28 Σεπτεμβρίου 2015.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data
.bnf .fr /ark: /12148 /cb123220047. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015. - ↑ «Library of the World's Best Literature». Library of the World's Best Literature. 1897.
- ↑ Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάννικα, τομ. 43, σελ. 263-4
- ↑ . «mypoeticside.com/poets/joachim-du-bellay-poems».
- ↑ . «biography.yourdictionary.com/joachim-du-bellay».
- ↑ . «gallica.bnf.fr/ Recueil de poesie, presente a tres illustre princesse Madame Marguerite, seur unique du Roy».
- ↑ . «revuedesdeuxmondes.fr/La Faustine de Joachim du Bellay.pdf» (PDF).
- ↑ . «books.google.gr/books/Joachim Du Bellay».
- ↑ . «litteratureportesouvertes.wordpress.com/le-poeme-da-cote-du-bellay/».
- ↑ . «en.wikisource.org/wiki/1911_Encyclopdia_Britannica/Du_Bellay,_Joachim».
- ↑ . «diastixo.gr/epikaira/apopseis/xeno-seferi».