Ο ζοχός ή ζοχιά (λέγεται σε πολλές περιοχές της Ελλάδας και τζοχός, ντζοχός ή σφογκός και στη Κύπρο γαλατούνα[1]) είναι φυτό μονοετές, διετές ή πολυετές και έχει όρθιο βλαστό και χυμό σαν γάλα. Η επιστημονική του ονομασία είναι Sonchus oleraceus (Σόγχος ο λαχανώδης). Τα φύλλα του είναι απλά και πτερωτά και η βάση τους περιβάλλει το βλαστό. Έχει μικρά και κίτρινα άνθη, συγκεντρωμένα σε κεφάλια που περιβάλλονται από επιμήκη βράκτια. Το γνωστότερο είδος είναι ο Σόγχος ο λαχανώδης ο οποίος έχει πτερόλοβα και οδοντωτά φύλλα. Το ύψος του φθάνει το 1 μ.

Ζοχός ή Ζοχιά
Ζοχοί
Ζοχοί
Συστηματική ταξινόμηση
Σύστημα: κατά CRONQUIST, 1981
Βασίλειο: Φυτά (Plantae)
Συνομοταξία: Αγγειόσπερμα (Magnoliophyta)
Ομοταξία: Δικοτυλήδονα (Magnoliopsida)
Τάξη: Αστερώδη (Asterales)
Οικογένεια: Σύνθετα (Asteraceae)
Γένος: Σόγχος (Sonchus)
Είδος: Σ. ο λαχανώδης (S. oleraceus)
Διώνυμο
Σόγχος ο λαχανώδης
(Sonchus oleraceus)

L.

Είναι φυτό γνωστό από τα αρχαία χρόνια, με το όνομα σόγχος (σόγχος του Θεόφραστου). Αναγνωρίστηκε κυρίως η φαρμακευτική του αξία. Οι ιθαγενείς της Χιλής Μαπούτσε χρησιμοποιούσαν το ζοχό ως αντιπυρετικό και αιμοκαθαρτικό.[2] Περιέχει βιταμίνη C και βιταμίνη Κ.[3]

Καρπός Επεξεργασία

Στην Ελλάδα υπάρχουν συνολικά πέντε είδη και συλλέγονται όταν είναι τρυφερά. Ο καρπός του λέγεται ζοχί, ζωχί, ζώχι - πληθυντικός ζοχιά ή ζώχια, είναι εδώδιμος (για τον άνθρωπο και, όταν ξεραθεί, για τα πτηνά ) και πολύ θρεπτικός. Τα ζοχιά μαγειρεύονται συνήθως μαζί με άλλα άγρια χόρτα.

Αγριοζοχός Επεξεργασία

Ο αγριοζοχός (Urospermum picroides) ανήκει στην ίδια οικογένεια με το ζοχό. Θεωρείται γενικά ζιζάνιο , γιατί παρεμποδίζει τις καλλιέργειες, ενώ ο ετήσιος κύκλος ζωής του βοηθά στη γρήγορη εξάπλωσή του. Η γεύση του είναι πικρή, απαλύνεται όμως με τη χρήση λεμονιού. Ο αγριοζοχός μπαίνει σε σαλάτες μαζί με άλλα χόρτα ή σε χορτόπιτες.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. «Η γαλατούνα». Εικονικό Μουσείο Κυπριακών Τροφίμων και Διατροφής. Ανακτήθηκε στις 29 Απριλίου 2019. 
  2. P.J. Houghton, J. Manby (Μάρτιος 1984). «Medicinal plants of the Mapuche». Journal of Ethnopharmacology 13 (1): 101. http://dx.doi.org/10.1016/0378-8741(85)90063-7. Ανακτήθηκε στις 16 Μαρτίου 2012. 
  3. Τζούλη Αποστολάτου Xόρτα, όπως ψάρια! Αρχειοθετήθηκε 2010-09-09 στο Wayback Machine. Vita.gr. 11-11-2006. Ανακτήθηκε 1 Απριλίου 2012

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία