Ζόρδι Πουζόλ

Καταλανός πολιτικός

Ο Ζόρδι Πουζόλ ι Σολέι[19] (Jordi Pujol i Soley, προφορά [ˈʒɔrði puˈʒɔɫ i suˈɫɛj], Βαρκελώνη, 9 Ιουνίου 1930) είναι Καταλανός εθνικιστής πολιτικός, τέως πρόεδρος της Δημοκρατικής Σύγκλισης της Καταλονίας και πρόεδρος της Ζενεραλιτάτ από το 1980 μέχρι το 2003.

Ο Εντιμότατος
Ζόρδι Πουζόλ ι Σολέι
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Jordi Pujol i Soley (Καταλανικά)
Γέννηση9  Ιουνίου 1930[1][2][3]
Βαρκελώνη[1]
ΚατοικίαΒαρκελώνη[4]
Χιρόνα (1962–1963)[5]
Χώρα πολιτογράφησηςΙσπανία[6]
ΘρησκείαΚαθολικισμός[7]
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσαΙσπανικά
Ομιλούμενες γλώσσεςΙσπανικά[8]
Γαλλικά
Ιταλικά[8]
Καταλανικά[9][10]
Γερμανικά[8]
Αγγλικά[8]
ΣπουδέςΓερμανική Σχολή Βαρκελώνης (από 1935)[8]
Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης (1946–1952)
Acadèmia Pérez Iborra (έως 1945)
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπολιτικός
τραπεζίτης[8]
ΕργοδότηςLaboratoris Fides (1953 – Δεκαετία του 1950)
Banca Catalana (1965–1980)
Hospital Clinic of Barcelona (1952–1953)
Banca Dorca (1959–1960)
Επηρεάστηκε απόJosep Benet[11][12]
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/ΚίνημαΔημοκρατική Σύγκλιση της Καταλονίας
Ποινική κατάσταση
Κατηγορίες εγκλήματοςOpposition to Francoism
Us presentem el General Franco
Οικογένεια
ΣύζυγοςMarta Ferrusola Lladós (από 1956)[13]
ΤέκναOriol Pujol i Ferrusola
Jordi Pujol i Ferrusola
Oleguer Pujol i Ferrusola
Pere Pujol i Ferrusola
Marta Pujol i Ferrusola
Josep Pujol i Ferrusola
Mireia Pujol i Ferrusola
ΓονείςFlorenci Pujol i Brugat και Maria Soley
ΑδέλφιαMaria Pujol i Soley
Joan Pujol i Soley
ΣυγγενείςFrancesc Cabana (κουνιάδος)[14]
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΠρόεδρος της Ζενεραλιτάτ της Καταλονίας (1980–2003)
ΒραβεύσειςΙππότης της Λεγεώνας της Τιμής
Μεγαλόσταυρος του Τάγματος του Στέμματος
Τάγμα της Αξίας της Βάδης-Βυρτεμβέργης (1994)
Χρυσό Ολυμπιακό Τάγμα (1992)[15]
Χρυσό μετάλλιο της κυβέρνησης της Καταλονίας (2007)
Αξιωματικός του Εθνικού Τάγματος του Κεμπέκ (1996)[16]
επίτιμος διδάκτωρ του Ανοιχτού Πανεπιστημίου της Καταλωνίας (9  Ιουνίου 2006)[17]
Ιππότης του Μεγαλόσταυρου του Τάγματος της τιμής της Ιταλικής Δημοκρατίας
Canigó Award (2011)[18]
Ιστότοπος
associacioserviol.cat
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Θεωρείται μία από τις σημαντικότερες μορφές της καταλανικής πολιτικής και ιδεολόγος μιας πραγματιστικής μορφής του καταλανικού εθνικισμού που παρότι υποστηρίζει την υπεράσπιση και προώθηση του καταλανικού έθνους, απορρίπτει την ανεξαρτητοποίηση της Καταλονίας, αντιτάσσοντας τη δημιουργία ενός ομοσπονδιακού και επίσημα πολυεθνικού κράτους μεταξύ της Ισπανίας και των τριών μειονοτικών εθνών της.[20]

Αποχώρησε από την πολιτική το 2003 παραχωρώντας τη θέση του στον νέο πρόεδρο της Δημοκρατικής Σύγκλισης της Καταλονίας, Αρτούρ Μας.

Ιδεολογία Επεξεργασία

Ο Ζόρδι Πουζόλ είναι μέχρι σήμερα μια από τις σταθερές αναφορές του καταλανικού εθνικισμού. Η πολιτική του δράση επέτρεψε τις ιδέες του να δοκιμαστούν στην πολιτική σκηνή τόσο σε καταλανικό όσο και σε ισπανικό και ευρωπαϊκό επίπεδο και να εξαχθούν χρήσιμα συμπεράσματα για τη θέση του καταλανισμού στη σύγχρονη Ισπανία και Ενωμένη Ευρώπη. Τα αρχικά του κείμενα εμφανίζουν επιρροές και από τον μαρξισμό που σταδιακά ωστόσο αντικαθίστανται από συντηρητικότερες θέσεις[21] ενώ ο εθνικισμός εμφανίζεται να τελεί μια μεσσιανική λειτουργία.[22] Την ίδια περίοδο θεωρούσε ότι το καταλανικό έθνος όφειλε να αναγεννηθεί μετά τη «μαύρη νύχτα» της δικτατορίας και να αφυπνιστεί κυρίως συνδεόμενο με τη συναισθηματική πλευρά των Καταλανών.

Κέντρο της καταλανικής ταυτότητας αποτελεί η γλώσσα, κοινό κτήμα όλων των Καταλανών, αυτοχθόνων ή ετεροχθόνων δεδομένου ότι ο εθνικισμός μπορεί να λειτουργήσει ενοποιητικά και για τους μετανάστες που κατέκλυσαν την Καταλονία από την δεκαετία του 1950 κι έπειτα.[23] Η ενίσχυση της γλώσσας και της ταυτότητας συμβάλλει στην ενίσχυση του έθνους που είναι αναγκαία για την πρόοδο σε εθνική μα και παγκόσμια κλίμακα και που κρίνεται ευκολότερα εφαρμόσιμη στην Καταλονία λόγω του παραδοσιακού ευρωκεντρισμού της. Ο ευρωκεντρισμός της Καταλονίας για τον Πουζόλ σημαίνει αυτόματα την υποστήριξη ενός ευρύτερου ευρωπαϊκού έθνους με υψηλά πολιτισμικά πρότυπα και ποιότητα ζωής.[24]

Όσον αφορά την Ισπανία, θεωρεί πως πρέπει να αποδεχθεί επίσημα την πολυεθνική της φύση (όντας τα τέσσερα έθνη η Καστίλη-Ισπανία, η Καταλονία-Καταλανικές Χώρες, η Χώρα των Βάσκων και η Γαλικία) και να αποδεχθεί την ταυτότητα των εθνών της.[25]

Βιογραφία Επεξεργασία

Οικογένεια, εκπαίδευση και αρχές της πολιτικής του δράσης Επεξεργασία

Γεννήθηκε στη Βαρκελώνη στις 9 Ιουνίου 1930. Ο πατέρας του, ελεύθερος επαγγελματίας, καταγόταν από το Ενπορδά και η μητέρα του, κόρη αγροτών, από το Μαρέσμε. Ιδεολογικά η οικογένειά του τοποθείτο στον καταλανισμό, με τον πατέρα του να είναι μέλος της Ρεπουμπλικανικής Αριστεράς της Καταλονίας και καθολικός. Ξεκίνησε την εκπαίδευσή του στο Γερμανικό Κολέγιο της Βαρκελώνης, σταματώντας την προσωρινά λόγω της έκρηξης του Ισπανικού Εμφυλίου και του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Στο πανεπιστήμιο σπούδασε Ιατρική και ήλθε σε επαφή με τον παράνομο καθολικό καταλανισμό ομάδων όπως το CC («Χριστός και Καταλονία») και η χριστιανική Αδελφότητα Μπιρτέλια (που υπήρξε πυρήνας από τον οποίο αναδείχθηκαν πολλές σημαντικές προσωπικότητες της Καταλονίας)[26] και ατόμων όπως ο Αλβέρ Μανέν. Χάρη στην πολυγλωσσία του (καταλανικά, αγγλικά, γαλλικά, ιταλικά, ισπανικά και ιταλικά) ήρθε σε επαφή με το ευρωπαϊκό χριστιανοδημοκρατικό ρεύμα. Υπό την επιρροή του καταλανιστή πολιτικού Ζοζέπ Μπενέτ, ενσωματώθηκε στον αγώνα για την υπεράσπιση και προώθηση της καταλανικής κουλτούρας και ταυτότητας, συμμετέχοντας ενεργά στην «πρώτη νίκη του πολιτικού καταλανισμού της δικτατορίας»,[27] στη διαμαρτυρία στο Μέγαρο Καταλανικής Μουσικής τον Μάιο του 1960. Ως αποτέλεσμα, συνελήφθη, βασανίστηκε και φυλακίστηκε για δυόμιση χρόνια, γεγονός που προκάλεσε μεγάλο κύμα αντιδράσεων τόσο στην Καταλονία όσο και στο εξωτερικό.

Με την αποφυλάκισή του αφιερώθηκε στο κτίσημο της Καταλανικής Τράπεζας που παράλληλα με τις οικονομικές της δραστηριότητες είχε ως σκοπό την ενίσχυση θεσμών προώθησης της καταλανικής κουλτούρας όπως την Καταλανική Εγκυκλοπαίδεια και το Òmnium Cultural.

Πρόεδρος της Δημοκρατικής Σύγκλισης της Καταλονίας και της Ζενεραλιτάτ Επεξεργασία

Ο θάνατος του Φράνκο το 1975 και η Ισπανική Μετάβαση στη Δημοκρατία συνδυάστηκαν με την ίδρυση της Δημοκρατικής Σύγκλισης της Καταλονίας το 1976 στην οποία συμμετείχε και ο Πουζόλ. Όργανο του νέου κόμματος υπήρξε μέχρι το 1982 η εφημερίδα El Correo Catalan, της οποία εκ των πραγμάτων πρόεδρος και αρχισυντάκτης υπήρξε ο ίδιος.[28] Στις πρώτες ισπανικές βουλευτικές εκλογές εκλέχθηκε με τον συνασπισμό Δημοκρατική Συμφωνία για την Καταλονία ενώ ορίστηκε σύμβουλος της, ακόμη ανεπίσημης, Ζενεραλιτάτ από τον πρόεδρό της Ζοζέπ Ταραδέλιας. Το 1978 η Δημοκρατική Σύγκλιση της Καταλονίας ενώθηκε με τη Δημοκρατική Αριστερά της Καταλονίας και το χριστιανοδημοκρατικό καταλανιστικό κόμμα Δημοκρατική Ένωση της Καταλονίας στον κομματική συνασπισμό της Σύγκλισης και Ένωσης που θα κυριαρχούσε στο καταλανικό πολιτικό σκηνικό για τις επόμενες δεκαετίες.

Στις πρώτες εκλογές για τη Ζενεραλιτάτ, η Σύγκλιση και Ένωση αναδείχθηκε νικήτρια και κυβέρνησε ως κυβέρνηση μειοψηφίας με την υποστήριξη της Ένωσης Δημοκρατικού Κέντρου και της Ρεπουμπλικανικής Αριστεράς της Καταλονίας. Ως πρόεδρος της Καταλονίας, ο Πουζόλ ανέφερε πως οι τρεις γραμμές στις οποίες θα κινείτο θα ήταν «η θεσμοποίηση της Καταλονίας, η υπεράσπιση της καταλανικότητας και της οικονομίας».[29]

Ο Νόμος για την Ομαλοποίηση του Καθεστώτος των Αυτονομιών (γνωστό ως LOAPA στα ισπανικά), που όριζε την διεύρυνση του καθεστώτος της Αυτονομίας σε όλες τις περιφέρειες της Ισπανίας και όχι μόνο στην Καταλονία ή την Χώρα των Βάσκων, προκάλεσε την αντίδραση του καταλανισμού και την χρόνια αντιπάθεια του Πουζόλ με το Σοσιαλιστικό Κόμμα που τον προωθούσε. Αυτή η αντιπάθεια οξύνθηκε με αφορμή τις νίκες με απόλυτη πλειοψηφία του Σοσιαλιστικού Κόμματος του Φελίπε Γκονθάλεθ στις ισπανικές εκλογές του 1982 και της Σύγκλισης και Ένωσης στις περιφερειακές καταλανικές του αντίστοιχου έτους. Την ίδια εποχή, ο αντιπρόεδρος της Δημοκρατικής Σύγκλισης, Μικέλ Ρόκα, προσπάθησε να προωθήσει αποτυχημένα ένα πανισπανικό κόμμα που θα κάλυπτε το πολιτικό κέντρο της ισπανικής πολιτικής ζωής, γνωστό ως Δημοκρατικό Μεταρρυθμιστικό Κόμμα και στο οποίο συμμετείχε και ο μελλοντικός πρόεδρος της Ρεάλ Μαδρίτης, Φλορεντίνο Πέρεθ.

Το 1983 προώθησε την ίδρυση της Καταλανικής Εταιρείας Ραδιοφώνου και Τηλεόρασης για να συμβάλει στην προώθηση της καταλανικής γλώσσας και ταυτότητας.[30]

Ο Πουζόλ και η Σύγκλιση και Ένωση συνεργάτες των ισπανικών κυβερνήσεων Επεξεργασία

Μέχρι το 1993 η καταλανική και ισπανική πολιτική ζωή, με τα δύο προαναφερθέντα κόμματα να κυβερνούν με απόλυτες πλειοψηφίες δεν είχαν ιδιαίτερα κοινά σημεία τομής. Εν τούτοις, στις ισπανικές εκλογές του έτους αυτού, το Σοσιαλιστικό Κόμμα έχασε την απόλυτη πλειοψηφία και χρειάστηκε την υποστήριξη της Σύγκλισης και Ένωσης για να κυβερνήσει, χωρίς ωστόσο η τελευταία να συμμετέχει στην κυβέρνηση. Η ταραχώδης συνεργασία έληξε με την άρνηση του Πουζόλ να ψηφίσει τον προϋπολογισμό του 1995 και την κήρυξη εκλογών.

Ως αποτέλεσμα της νίκης του Λαϊκού Κόμματος με απλή πλειοψηφία, ο Πουζόλ κλήθηκε να συνεργαστεί αυτή τη φορά με τον νέο πρωθυπουργό της Ισπανίας, Χοσε Μαρία Αθνάρ. Η σύγκλιση με την ισπανική δεξιά συνδυάστηκε με την άποψη του Πουζόλ ότι «η Καταλονία είχε την ηθική δύναμη να συμβάλει στη δημοκρατία και στο κοινό καλό της Ισπανία, ακόμη κι αν παραιτείτο από τις διεκδικήσεις της».

Αποχώρηση και σκάνδαλο Επεξεργασία

Η νέα νίκη με απόλυτη πλειοψηφία αυτή τη φορά του Λαϊκού Κόμματος το 2000 έκρινε μη αναγκαία τη συμμαχία με τη Σύγκλιση και Ένωση. Το 2003 ο Πουζόλ παραιτήθηκε από την προεδρία του κόμματος υπέρ του νέου προέδρου Αρτούρ Μας και παρά τις αντιδράσεις του προέδρου της Δημοκρατικής Ένωσης, Ζοζεπ Αντόνι Ντουράν ι Λιέιδα. Το ίδιο έτος δώρισε στη Βιβλιοθήκη της Καταλονίας 16.000 έγγραφα που είχε συγκεντρώσει κατά τη διάρκεια της πολιτικής του σταδιοδρομίας.

Τον Ιούλιο 2014 ο Ζόρδι Πουζόλ ομολόγησε δημόσια ότι είχε αποκρύψει γύρω στα τρία εκατομμύρια ευρώ από το ισπανικό δημόσιο με αποτέλεσμα να ξεκινήσει δικαστική έρευνα και να αμαυρωθεί η φήμη του.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 www.parlament.cat/document/composicio/150320.pdf. Ανακτήθηκε στις 26  Αυγούστου 2019.
  2. 2,0 2,1 (Γερμανικά) Εγκυκλοπαίδεια Μπρόκχαους. pujol-jordi.
  3. 3,0 3,1 (Γερμανικά) Munzinger Personen. 00000016344. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. www.parlament.cat/document/composicio/150323.pdf. Ανακτήθηκε στις 3  Απριλίου 2021.
  5. www.joaquimnadal.cat/jordi-pujol-des-del-govern-i-des-de-loposicio/.
  6. «Causa Cuadernos: Suiza congeló US$ 5 millones vinculados a la corrupción kirchnerista».
  7. www.elpuntavui.cat/article/168872-jordi-pujol-anima-els-catolics.html.
  8. 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 8,5 José Antich: «El Virrei» (Καταλανικά) 1994. ISBN-10 84-08-01118-9.
  9. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb11987726t. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  10. Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. jn20030424004. Ανακτήθηκε στις 1  Μαρτίου 2022.
  11. www.elpuntavui.cat/punt-divers/article/4-divers/226113--pujol-destaca-la-fe-cega-en-catalunya-de-josep-benet-en-un-acte-dhomenatge-al-casal-de-cervera-.html.
  12. elpais.com/ccaa/2013/08/18/catalunya/1376857205_065812.html.
  13. www.lavanguardia.com/encatala/20170430/422151129651/marta-ferrusola-comptes-andorra-abans-fills.html.
  14. www.20minutos.es/noticia/2379079/0/cunado-jordi-pujol/francesc-cabana-comision-parlament/fortuna-andorra/. Ανακτήθηκε στις 6  Νοεμβρίου 2018.
  15. 1200077.
  16. www.ordre-national.gouv.qc.ca/membres/membre.asp?id=399.
  17. hdl.handle.net/10609/147842.
  18. www.uce.cat/premi_canigo.html.
  19. Σύμφωνα με όλες τις επιστημονικές πηγές, το όνομα Jordi στα καταλανικά προφέρεται είτε ως ['dʒɔrði] στις ανατολικές διαλέκτους (Λιέιδα, Βαλένθια) είτε ως ['ʒɔrði] στις κεντρικές. 1, 2, 3. βλ. επίσης Φωνολογία των Καταλανικών.
  20. Guibernau 2004: 149.
  21. Guibernau 2004: 148.
  22. Guibernau 2004: 140.
  23. Guibernau 2004: 144.
  24. Guibernau 2004: 145.
  25. Guibernau 2004: 152.
  26. Βλ. το βιβλίο Roig i Llort, Anna. Generació Virtèlia. el palau comú dels líders catalans del segle XX. Barcelona: L'Arquer, 2011.
  27. «Pujol rememora los 'Fets del Palau', la». La Vanguardia. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2016. 
  28. Martínez; Oliveres (2005): 156.
  29. Guimerà Orts, Josep Àngel. «La Corporació Catalana de Ràdio i Televisió: una institució estratègica». A: Les polítiques de mitjans de comunicació durant els governs de Jordi Pujol. Proa, 2014.
  30. Pujol, Jordi. Memòries (I): Història d'una convicció (1930 - 1980). Proa, 2009, p. 183.

Βιβλιογραφία Επεξεργασία

  • Guibernau, Montserrat (2004), Catalan Nationalism, Francoism, transition and democracy. Routledge, Λονδίνο/Νέα Υόρκη.
  • Martínez, Félix; Oliveres, Jordi (2005), Jordi Pujol: en nombre de Cataluña. Random House Mondadori.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία