Η Ημέρα της Νίκης[a 1] είναι αργία που εορτάζεται στη Ρωσία και άλλες χώρες του κόσμου. Ξεκίνησε να εορτάζεται στις 15[1] δημοκρατίες της Σοβιετικής Ένωσης, μετά την υπογραφή του γερμανικού συμφώνου παράδοσης τη νύχτα της 8ης Μαΐου 1945 (στην ώρα Μόσχας ήταν μετά τα μεσάνυχτα, στις 9 Μαΐου). Η Σοβιετική κυβέρνηση ανακοίνωσε τη νίκη στα ξημερώματα της 9ης Μαΐου, μετά τη τελετή υπογραφής στο Βερολίνο.[2] Ενώ η αργία ξεκίνησε να εορτάζεται το 1945, η αργία έγινε μη-εργατική αργία μόνο το 1965, και αυτό επηρέαζε μόνο ορισμένες σοβιετικές δημοκρατίες.

Το Λάβαρο της Νίκης αρ. 5, το οποίο υψώθηκε στην κορυφή του κτιρίου του Ράιχσταγκ

Στην Ανατολική Γερμανία, η 8η Μαΐου εορταζόταν ως Ημέρα της Απελευθέρωσης από το 1950 έως το 1966, καθώς και στην 40ή επέτειο το 1985. Το 1975, εορτάστηκε μια Ημέρα της Νίκης σοβιετικού στυλ, στις 9 Μαΐου. Από το 2002, το γερμανικό κρατίδιο Μεκλεμβούργο-Πομερανία εορτάζει την 9η Μαΐου ως μέρα ανάμνησης, γνωστή με την ονομασία Ημέρα της Απελευθέρωσης από τον Εθνικοσοσιαλισμό και το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου.[3]

Εορτασμοί Επεξεργασία

 
Ημέρα της Νίκης το 2013 στο Ντονέτσκ στην Ουκρανία
 
Ουκρανικό γραμματόσημο του 2005

Κατά τη διάρκεια της ύπαρξης της ΕΣΣΔ, η 9η Μαΐου ήταν γνωστή ως Ημέρα της Νίκης στην ΕΣΣΔ και τις χώρες του Ανατολικού Μπλοκ. Ενώ η αργία εισήχθη σε πολλές σοβιετικές δημοκρατίες μεταξύ του 1946 και του 1950, έγινε μη εργατική ημέρα στην Ουκρανική ΣΣΔ το 1963 και στη Ρωσική ΣΟΣΔ το 1965. Στη Ρωσική ΣΟΣΔ, εάν η 9η Μαΐου έπεφτε σε Σάββατο ή Κυριακή, οι εργαζόμενοι έπαιρναν μια μέρα ρεπό (συνήθως την ερχόμενη Δευτέρα).

Ο εορτασμός της Ημέρας της Νίκης συνέχισε τα επόμενα χρόνια. Ο πόλεμος έγινε θέμα μείζονος σημασίας σε όλη τη πολιτστική ζωή της Σοβιετικής Ένωσης, καθώς και στην εκπαίδευση.[4]

Στη Ρωσία της δεκαετίας του 1990, μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ, η 9η Μαΐου δεν εορταζόταν με μεγάλες πορείες σοβιετικού στυλ λόγω των πολιτικών των ρωσικών κυβερνήσεων. Μετά την άνοδο του Βλαντίμιρ Πούτιν στην εξουσία, η Ρωσική κυβέρνηση άρχισε να προωθεί το κύρους του κυβερνώντος καθεστώτος και της ιστορίας, ενώ οι εθνικές αργίες και εορτασμοί έγιναν πηγή εθνικής υπερηφάνειας. Η ημέρα της Νίκης στη Ρωσία έχει γίνει μια γιορτή όπου ο λαϊκός πολιτισμός παίζει κεντρικό ρόλο. Στη Ρωσία, η 60η και 70η επέτειος της ημέρας της Νίκης στη Ρωσία (2005 και 2015) έγιναν οι μεγαλύτερες λαϊκές αργίες μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης.[4]

Το 2015, περίπου 30 αρχηγοί κρατών, συμπεριλαμβανομένων αυτού της Κίνας και της Ινδίας, ήταν παρόντες στους εορτασμούς του 2015, ενώ οι ηγέτες των δυτικών χωρών μποϊκόταραν τους εορτασμούς λόγω της ρωσικής επέμβασης στη Κριμαία.[5][6]

Χώρες που εορτάζουν την 9η Μαΐου Επεξεργασία

 
Παρέλαση για τον εορτασμό της Ημέρας της Νίκης το 2005 στην Κόκκινη Πλατεία της Μόσχας.
 
Παρέλαση για τον εορτασμό της Ημέρας της Νίκης το 2015 στη Μόσχα.


  •   Αρμενία: Η 9η Μαΐου αποτελεί αργία από την ανεξαρτησία της το 1991. Η αργία εορταζόταν κανονικά και όταν αποτελούσε μέρος της Σοβιετικής Ένωσης.[7]
  •   Αζερμπαϊτζάν: Η 9η Μαΐου αποτελεί αργία από την ανεξαρτησία της το 1991. Η αργία εορταζόταν κανονικά και όταν αποτελούσε μέρος της Σοβιετικής Ένωσης.[8] Στο μνημείο του Χαζί Αζλάνοφ γίνεται τελετή κατάθεσης στεφάνου.
  •   Λευκορωσία: Η 9η Μαΐου αποτελεί αργία από την ανεξαρτησία της το 1991. Η αργία εορταζόταν παρομοίως και όταν αποτελούσε μέρος της Σοβιετικής Ένωσης. Σε ορισμένα έτη (1995, 2005, 2010, και 2015) έγινε παρέλαση στη λεωφόρο Μαζάροφ ενώ γίνεται κάθε χρόνο, μετά την ανεξαρτησία, παρέλαση στη πλατεία της Νίκης.
  •   Βουλγαρία: Η 9η Μαΐου ήταν επίσημη αργία όσο αποτελούσε κράτος-δορυφόρος της Σοβιετικής Ένωσης (έως το 1989). Όπως και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, η μέρα εορτάζεται στις 8 Μαΐου. Ωστόσο, στις 9 Μαΐου, μερικοί ρωσόφιλοι, ευρωσκεπτικιστές και αριστεροί συγκεντρώνονται ανεπισήμως για να εορτάσουν την Ημέρα της Νίκης στις 9 Μαΐου.[9]
  •   Βοσνία και Ερζεγοβίνη: Η 9η Μαΐου αποτελεί αργία από την ανεξαρτησία της. Η αργία είναι μη εργατική αργία μόνο στη Σερβική Δημοκρατία της Βοσνίας.
  •   Εσθονία: Η Εσθονία δεν εορτάζει επίσημα την 9η Μαΐου λόγω του κατοχικού παρελθόντος της, αν και η ρωσική κοινότητα εορτάζει ανεπίσημα την αργία. Η αργία εορταζόταν κανονικά όταν αποτελούσε μέρος της Σοβιετικής Ένωσης
  •   Γεωργία: Η 9η Μαΐου αποτελεί αργία από την ανεξαρτησία της το 1991. Η αργία εορταζόταν κανονικά και όταν αποτελούσε μέρος της Σοβιετικής Ένωσης
  •   Γερμανική Λαοκρατική Δημοκρατία: Η Tag der Befreiung (Ημέρα της απελευθέρωσης) αποτελούσε επίσημη αργία στις 8 Μαΐου, ενώ εορτάστηκε ετησίως από το 1950 έως το 1966 και στην 40ή επέτειο το 1985. Το 1975 εορτάστηκε στις 9 Μαΐου και εκείνη τη χρονιά ονομάστηκε Tag des Sieges (Ημέρα της Νίκης).
  •   Η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας δεν αναγνωρίζει επίσημα τις 9 Μαΐου ως αργία. Ωστόσο, σε ορισμένες περιοχές της πρώην Λαϊκής Δημοκρατίας της Γερμανίας εξακολουθούν να γίνονται ανεπίσημες εορταστικές εκδηλώσεις. Επίσης το γερμανικό κρατίδιο,του Μεκλεμβούργου-Δυτικής Πομερανίας το 2002 αναγνώρισε την 8 Μαΐου ως Ημέρα απελευθέρωσης από τον εθνικοσοσιαλισμό και το τέλος του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου (γερμανικά: Tag der Befreiung vom Nationalsozialismus und der Beendigung des 2. Weltkrieges‎‎).
  •   Καζακστάν: Η 9η Μαΐου αποτελεί αργία από την ανεξαρτησία της το 1991. Η αργία εορταζόταν κανονικά και όταν αποτελούσε μέρος της Σοβιετικής Ένωσης και είναι μη εργατική αργία. Μερικές φορές εορτάζεται σε σύνδεση με την Ημέρα του Υπερασπιστή του Πατρίδας, η οποία εορτάζεται στις 7 Μαΐου. Η αργία εορτάζεται από το 1947, όταν αποτελούσε μέρος της Σοβιετικής Ένωσης. Το 1995 (50ή επέτειος) έλαβε χώρα η πρώτη στρατιωτική παρέλαση στο Καζακστάν, στην πρώην πρωτεύουσα Αλμάτι.[10]
  •   Κιργιζία: Η 9η Μαΐου αποτελεί αργία από την ανεξαρτησία της το 1991. Η αργία εορταζόταν κανονικά και όταν αποτελούσε μέρος της Σοβιετικής Ένωσης
  •   Λετονία: Η Εσθονία δεν εορτάζει επίσημα την 9η Μαΐου λόγω του κατοχικού παρελθόντος της, αν και η ρωσική κοινότητα εορτάζει ανεπίσημα την αργία. Η αργία εορταζόταν κανονικά όταν αποτελούσε μέρος της Σοβιετικής Ένωσης, ενώ κεντρικό σημείο των ανεπίσημων εορτασμών είναι το Μνημείο Νίκης του Σοβιετικού Στρατού.[11][12]
  •   Λιθουανία: Η Λιθουανία δεν εορτάζει επίσημα την 9η Μαΐου λόγω του κατοχικού παρελθόντος της, αν και η ρωσική κοινότητα εορτάζει ανεπίσημα την αργία. Η αργία εορταζόταν κανονικά όταν αποτελούσε μέρος της Σοβιετικής Ένωσης
  •   Μολδαβία: Η 9η Μαΐου αποτελεί αργία από την ανεξαρτησία της το 1990. Η αργία εορταζόταν κανονικά και όταν αποτελούσε μέρος της Σοβιετικής Ένωσης, από το 1951.
  •   Μογγολία: Η 9η Μαΐου ήταν επίσημη αργία όσο αποτελούσε κράτος-δορυφόρος της Σοβιετικής Ένωσης (έως το 1990). Η αργία εορτάζεται ανεπίσημα σε όλη τη χώρα μέχρι σήμερα.[13]
  •   Μαυροβούνιο: Η 9η Μαΐου (γνωστή ως Ημέρα της Νίκης κατά του Φασισμού) είναι εθνική αργία.
  •   Πολωνία: Από το 1945 έως το 2014, η 9η Μαΐου ήταν επίσημη αργία. Από τις 24 Απριλίου 2015 (με ισχύ από το ίδιο έτος), ο εορτασμός μεταφέρθηκε στις 8 Μαΐου, με τον τίτλο "Narodowy Dzień Zwycięstwa" – "Εθνική Ημέρα Νίκης".[14] Η ρωσική μειονότητα στην Πολωνία εορτάζει την ημέρα ανεπίσημα στις 9 Μαΐου. Η 9η Μαΐου ήταν επίσημη αργία και όταν αποτελούσε κράτος-δορυφόρος της Σοβιετικής Ένωσης
  •   Ρωσική Ομοσπονδία: Η 9η Μαΐου αποτελεί αργία από την ανεξαρτησία της το 1991. Η αργία εορταζόταν κανονικά και όταν αποτελούσε μέρος της Σοβιετικής Ένωσης. Επίσης η 9η Μαΐου αποτελεί μη εργατική αργία ακόμη και αν πέσει σαββατοκύριακο. Σε αυτή τη περίπτωση, η ερχόμενη Δευτέρα θα είναι μη εργατική αργία.
  •   Σερβία: Η 9η Μαΐου (γνωστή ως Ημέρα της Νίκης κατά του Φασισμού) είναι εθνική αργία. Χιλιάδες άτομα συρρέουν για να δουν τους εορτασμούς, όπως ο σερβικός στρατός, ο υπουργός αμύνης και ο Πρόεδρος.
  •   Σοβιετική Ένωση: Η 9η Μαΐου αοτέλεσε επίσημη από το 1946 έως τη διάλυση της το 1991. Έγινε μη εργατική αργία το 1965.[15]
  •   Τατζικιστάν: Η 9η Μαΐου αποτελεί αργία από την ανεξαρτησία του το 1991. Η αργία εορταζόταν κανονικά και όταν αποτελούσε μέρος της Σοβιετικής Ένωσης.[16]
  •   Τουρκμενιστάν: Η 9η Μαΐου αποτελεί αργία από την ανεξαρτησία του το 1991. Η αργία εορταζόταν κανονικά και όταν αποτελούσε μέρος της Σοβιετικής Ένωσης.[17]
  •   Ουκρανία: Η 9η Μαΐου αποτελούσε αργία από την ανεξαρτησία της το 1991 έως το 2013. Η αργία εορταζόταν κανονικά και όταν αποτελούσε μέρος της Σοβιετικής Ένωσης. Επίσης η 9η Μαΐου αποτελούσε μη εργατική αργία ακόμη και αν πέσει σαββατοκύριακο. Σε αυτή τη περίπτωση, η ερχόμενη Δευτέρα θεωρούταν μη εργατική αργία.[18] Η ημέρα της Νίκης αντικαταστάθηκε με μια νέα αργία το 2015, γνωστή ως Ημέρα της Νίκης κατά του Ναζισμού στον Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμο, σύμφωνα με διάταγμα της βουλής. Επίσης, στην ουκρανική νομοθεσία, ο όρος Μεγάλος Πατριωτικός Πόλεμος αντικαταστάθηκε από τον όρο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος.[19][20] Από τις 15 Μαΐου 2015, τα κομμουνιστικά και ναζιστικά σύμβολα απαγορεύονται στη Ουκρανία.[21] Πριν τις 15 Μαΐου 2015, η Ουκρανία διεξήγαγε παρελάσεις στο Χρεστσατίκ του Κιέβου στα έτη 1995, 2001, 2010, 2011, και 2013.[22]
  •   Ουζμπεκιστάν: η 9η Μαΐου αποτελεί αργία από τις 2 Μαρτίου 1999, όταν εισήχθη με το όνομα "Ημέρα Μνήμης/Ανάμνησης".[23] Η αργία εορταζόταν κανονικά και όταν αποτελούσε μέρος της Σοβιετικής Ένωσης.
 
Βετεράνοι του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου στην παρέλαση της Ημέρας της Νίκης το 2011 στο Κίεβο.

Σε ορισμένα μη αναγνωρισμένα μετασοβιετικά κράτη, η 9η Μαΐου αποτελεί αργία:

  •   Υπερδνειστερία: Η 9η Μαΐου αποτελεί αργία από την ανεξαρτησία της το 1990. Η αργία εορταζόταν κανονικά και όταν αποτελούσε μέρος της Σοβιετικής Ένωσης, από το 1951.

Σε πολλές χώρες, οι ρωσόφωνοι πληθυσμοί εορτάζουν τη γιορτή ανεξαρτήτως του καθεστώτος της αργίας στη χώρα τους,[24] οργανώνουν δημόσιες συγκεντρώσεις, ακόμα και παρελάσεις.[25] Μερικοί τηλεοπτικοί όμιλοι με κανάλια σε διάφορες γλώσσες μεταφράζουν την ομιλία του ρώσου προέδρου και την παρέλαση στη Κόκκινη Πλατεία.[26]

Το RT μεταδίδει τους εορτασμούς ζωντανά με σχολιασμό, ενώ μεταδίδει και άλλο ένα σύμβολο της ημέρας, το Λεπτό Σιγής στις 6:55 μ.μ. ώρα Μόσχας, μια παράδοση που χρονολογείται από το 1965

Σημειώσεις Επεξεργασία

  1. ρωσικά: День Победы, Den' Pobedy‎‎ουκρανικά: День Перемоги, Den' Peremohy‎‎λευκορωσικά: Дзень Перамогі, Dzień Pieramohi‎‎ουσμπεκικά: Gʻalaba kuni, Ғалаба куни‎‎καζακικά: Жеңіс Күні, Jeñis Küni‎‎γεωργιανά: გამარჯვების დღე, gamarjvebis dgheαζερικά: Qələbə Günü‎‎Πρότυπο:Lang-moλετονικά: Uzvaras diena‎‎κιργιζικά: Жеңиш майрамы, Jengish Mayramy‎‎Πρότυπο:Lang-tgαρμενικά: Հաղթանակի օրը, Haght'anaki ory‎‎Πρότυπο:Lang-tmεσθονικά: Võidupüha‎‎ ("Victory Holiday") ταταρικά: κυριλικό Җиңү көне, λατινικό Ciñü köne

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. There were 15 republics in the USSR on 8 May 1945. The Karelo-Finnish SSR was abolished in 1956.
  2. Earl F. Ziemke, 1990, Washington DC, CENTER OF MILITARY HISTORY, CHAPTER XV:The Victory Sealed Page 258 last 2 paragraphs
  3. «Gesetz über Sonn- und Feiertage des Landes Mecklenburg-Vorpommern». Mv.juris.de. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Ιουνίου 2012. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2012. 
  4. 4,0 4,1 Ločmele, K.· Procevska, O.· Zelče, V. (2011). Muižnieks, Nils, επιμ. «Celebrations, Commemorative Dates and Related Rituals: Soviet Experience, its Transformation and Contemporary Victory Day Celebrations in Russia and Latvia» (PDF). The Geopolitics of History in Latvian-Russian Relations. Riga: Academic Press of the University of Latvia. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2011. 
  5. Soldatkin, Vladimir; Stubbs, Jack; Heritage, Timothy (2015-05-09). «Russia stages WW2 victory parade as Ukraine bristles». Reuters. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2015-05-11. https://web.archive.org/web/20150511000754/http://uk.reuters.com/article/2015/05/09/uk-ww2-anniversary-russia-idUKKBN0NU0BB20150509. Ανακτήθηκε στις 2016-05-09. 
  6. Parfitt, Tom (2015-05-09). «Russia's Victory Day Parade marks new East-West divide». The Daily Telegraph. https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/europe/russia/11594959/Russias-Victory-Day-Parade-marks-new-East-West-divide.html. Ανακτήθηκε στις 2016-05-09. 
  7. Anon. «Victory and Peace Day: May 9». Holidays around the world. A Global World. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Μαΐου 2015. Ανακτήθηκε στις 9 Μαΐου 2015. 
  8. Anon. «Victory Day Observed in Azerbaijan». Holidays around the world. A global world. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Μαΐου 2015. Ανακτήθηκε στις 9 Μαΐου 2015. 
  9. «Bulgaria marks Europe Day and Victory Day». bnr.bg. Ανακτήθηκε στις 6 Μαΐου 2019. 
  10. «Военные парады в Казахстане за 15 лет "подорожали" в одиннадцать раз». Radiotochka.kz | Новости Казахстана – события, мнения, аналитика. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2017-09-23. https://web.archive.org/web/20170923002331/https://radiotochka.kz/10403-na-voennyy-parad-v-astane-potratyat-chast-sredstv-vydelennyh-na-oboronosposobnost-strany.html. Ανακτήθηκε στις 2017-09-22. 
  11. «Thousands mark Soviet Victory Day in Riga». Public Broadcasting of Latvia. 9 May 2015. https://eng.lsm.lv/article/society/society/thousands-mark-soviet-victory-day-in-riga.a128864/. Ανακτήθηκε στις 9 May 2015. 
  12. «Crowds mark Soviet 'Victory Day' in Rīga». Public Broadcasting of Latvia. 9 May 2018. https://eng.lsm.lv/article/culture/history/crowds-mark-soviet-victory-day-in-riga.a277718/. Ανακτήθηκε στις 9 May 2018. 
  13. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Ιουνίου 2018. Ανακτήθηκε στις 9 Μαΐου 2019. 
  14. «Mamy nowe święto państwowe. Po raz pierwszy obchodzimy Narodowy Dzień Zwycięstwa». TVN24.pl. Ανακτήθηκε στις 6 Μαΐου 2019. [νεκρός σύνδεσμος]
  15. Anon. «For Russia 70th WWII anniversary looms large». Russia behind the headlines. RBTH network. Ανακτήθηκε στις 9 Μαΐου 2015. 
  16. «Сталинабад. 9 мая 1945 года - Новости Таджикистана ASIA-Plus». www.news.tj. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Μαΐου 2019. Ανακτήθηκε στις 6 Μαΐου 2019. 
  17. Brummell, Paul (6 Μαΐου 2019). «Turkmenistan». Bradt Travel Guides. Ανακτήθηκε στις 6 Μαΐου 2019 – μέσω Google Books. 
  18. Lviv Oblast, however, does not recognize Victory Day, but rather recognizes the day as a memorial to all wartime victims of both the Soviet and Nazi regimes, as well as all of those caught in between.
  19. «Велику Вітчизняну війну» замінили на «Другу світову» — закон Αρχειοθετήθηκε 2015-10-02 στο Wayback Machine. (Ουκρανικά). Fakty. ICTV. 09.04.2015
  20. Депутати врегулювали питання про відзначення в Україні перемоги над нацизмом (Ουκρανικά). The Ukrainian Week. 09.04.2015
  21. Poroshenko signed the laws about decomunization. Ukrayinska Pravda. 15 May 2015 Poroshenko signs laws on denouncing Communist, Nazi regimes, Interfax-Ukraine. 15 May 2015
  22. «День Перемоги: як його святкували в Україні у різні роки». Інформаційне агентство Українські Національні Новини (УНН). Всі онлайн новини дня в Україні за сьогодні - найсвіжіші, останні, головні. Ανακτήθηκε στις 6 Μαΐου 2019. 
  23. «Their memory lives on». Ut.uz. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Μαΐου 2012. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2012. 
  24. «Estonia: Local Russians Celebrate End Of World War II». 9 May 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 May 2014. https://web.archive.org/web/20140513094227/http://www.rferl.org/content/article/1076362.html. Ανακτήθηκε στις 19 April 2015. 
  25. В Канаде прошли праздничные мероприятия, посвященные Дню Победы [Russian Orthodox Church in Toronto celebrates Victory Day]. Mospat.ru (στα Ρωσικά). 8 Μαΐου 2005. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Σεπτεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2012. 
  26. «May 9 parade TV-event from Israel» (στα ru). Courier (Israeli newspaper). 9 May 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 February 2012. https://web.archive.org/web/20120210162818/http://www.courier.co.il/?id=31726. Ανακτήθηκε στις 15 July 2012. [απέτυχε η επαλήθευση]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία