Βικιπαίδεια

Θάλασσα του Βάντεν

Παλιρροιακή ζώνη στο νοτιοανατολικό τμήμα της Βόρειας Θάλασσας (Ολλανδία, Γερμανία και Δανία)

Η Θάλασσα του Βάντεν είναι μια παλιρροιακή ζώνη στο νοτιοανατολικό τμήμα της Βόρειας Θάλασσας. Βρίσκεται μεταξύ των ακτών της βορειοδυτικής ηπειρωτικής Ευρώπης και στο εύρος των πεδινών Νησιών της Φριζίας, σχηματίζοντας ένα ρηχό σώμα νερού με λασπότοπους από παλίρροια και υγροβιότοπους. Έχει μεγάλη βιοποικιλότητα και αποτελεί σημαντική περιοχή εξίσου για τα αναπαραγωγικά και μεταναστευτικά πουλιά. Το 2009, τα ολλανδικά και τα γερμανικά τμήματα της Θάλασσας του Βάντεν συμπεριλήφθηκαν στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς του ΟΥΝΕΣΚΟ ενώ το δανέζικο τμήμα προστέθηκε τον Ιούνιο 2014.[1][2]

Θάλασσα του Βάντεν
Χάρτης
ΤοποθεσίαΒόρεια Θάλασσα στη Γερμανία, Ολλανδία, Δανία
Συντεταγμένες53°56′07″N 8°28′22″E / 53.93528°N 8.47278°E / 53.93528; 8.47278
ΕίδοςΦυσικά
Κριτήριαviii, ix, x
Ορισμός2009 (33η συνεδρία)
Διακριτικός κώδικας1314
ΠεριοχήΓερμανία, Ολλανδία, Δανία
Χάρτης

Η Θάλασσα του Βάντεν εκτείνεται από το Ντεν Χέλντερ, στα βορειοδυτικά από την Ολλανδία, πέρα από τις μεγάλεςεκβολές ποταμών της Γερμανίας ως τα βόρεια όριά της στο Σκάλινγκεν της Δανίας κατά μήκος μίας ακτογραμμής μήκους περίπου 500 χλμ. και με ολική έκταση περίπου 10.000 τ.χλμ. Εντός της Ολλανδίας οριοθετείται από τη Λίμνη Ίσελμεερ δίπλα στο Αφλεϊτνταϊκ. Η ακτογραμμή της Θάλασσας του Βάντεν έχει υποστεί πολλές τροποποιήσεις από τον άνθρωπο. Εκτεταμένα συστήματα φραγμάτων και καναλιών την κάνουν ένα από τις πιο τεχνητές τοποθεσίες στον πλανήτη.[3]

Το γερμανικό τμήμα της Θάλασσας του Βάντεν ήταν το σκηνικό για το μυθιστόρημα του Έρσκιν Τσίλντερς του 1903 The Riddle of the Sands (Το αίνιγμα των Άμμων).

Φύση Επεξεργασία

 
Χάρτης που δείχνει την Θάλασσα του Βάντεν σε σκούρο μπλε
 
Αλυκές και λασπώδεις περιοχές στο Ουέστερχέβερ, Γερμανία
 
Λασπώδεις περιοχές στο Πίλσουμερ Βατ κοντά στο Γκρήτσιελ, Γερμανία

Περιβάλλον Επεξεργασία

Ο όρος βαντ είναι η ολλανδική λέξη για το λασπότοπο. Η περιοχή χαρακτηρίζεται από εκτεταμένες παλιρροϊκές λασπότοπους, βαθύτερα παλιρροϊκά χαρακώματα (παλιρροιακά κανάλια) και τα νησιά που περιέχονται σε αυτή, μια περιοχή που συνεχώς διαγωνίζεται τη στεριά και τη θάλασσα.[4]

Το τοπίο έχει διαμορφωθεί κατά μεγάλο μέρος από παλίρροιες καταιγίδων κατά τον 10ο - 14ο αιώνα, πλημμύρες και παράσυρση της τύρφης πίσω από τους παράκτιους αμμόλοφους. Τα υπάρχοντα νησιά είναι απομεινάρια των παλαιών παράκτιων αμμόλοφων.

Προς τη Βόρεια Θάλασσα, τα νησιά χαρακτηρίζονται από αμμόλοφους και πλατιές αμμώδεις παραλίες, και προς την Θάλασσα του Βάντεν από χαμηλού υψομέτρου παλιρροιακές ακτές. Η επίδραση των κυμάτων και των ρευμάτων που παρασύρουν τα ιζήματα σιγά-σιγά αλλάζει εξίσου τις χεσαίες μάζες και τις ακτές. Για παράδειγμα, τα νησιά Βλίελαντ και Άμελαντ έχουν μετατοπιστεί προς τα ανατολικά, με την πάροδο των αιώνων, χάνοντας γη από τη μία πλευρά και αποκτώντας από την άλλη.

Πανίδα Επεξεργασία

Η Θάλασσα του Βάντεν φημίζεται για την πλούσια χλωρίδα και πανίδα της, ιδιαίτερα τα πουλιά. Εκατοντάδες χιλιάδες παρυδάτια πουλιά, πάπιες και χήνες χρησιμοποιούν την περιοχή ως μεταναστευτική ενδιάμεση στάση ή τοποθεσία διαχείμασης. Είναι ένας καλός βιότοπος για γλάρους και στερνίδες.[5] Ωστόσο, η βιοποικιλότητα της Θάλασσας του Βάντεν σήμερα είναι μόνο ένα κλάσμα του τι υπήρχε προ της ανθρώπινης εκμετάλλευσης. Όσον αφορά τα πουλιά, και μεγαλύτερα είδη όπως χήνες,[6] αετοί, φλαμίνγκο, πελεκάνοικαι ερωδιοί ήταν κοινά στην περιοχή.[7] Κάποια εξαφανισμένα κατά περιφέρειες είδη επιβιώνουν ακόμα εδώ.[8][9]

Σύμφωνα με τον Τζ.Β.Μακίνον, μεγαλύτερα ψάρια όπως οξυρρυγχίδες, σαλάχια,[10] σολομοί του Ατλαντικού, πέστροφες, και άλλα υδρόβια ζώα όπως τα σαλιγκάρια λακούνα και κοινά στρείδια που βρίσκονταν κάποτε αλλού στην περιοχή, έχουν εξαφανιστεί καθώς η Θάλασσα του Βάντεν έχει μειωθεί στο περίπου 50% του αρχικού της μεγέθους και τα θρεπτικά συστατικά από το Ρήνο δεν ρέουν πλέον προς αυτή. Ως αποτέλεσμα, περί το 90% όλων των ειδών που ιστορικά έχουν κατοικήσει στην Θάλασσα του Βάντεν βρίσκονται σε κίνδυνο εξαφάνισης.[11]

 
Φώκιες των λιμανιών στο Τέρτσελινγκ, Ολλανδία

Η Θάλασσα του Βάντεν είναι σημαντικός οικότοπος για τις φώκιες των λιμανιών και τις γκρίζες φώκιες. Μασουάνοι και λευκόρρυγχα δελφίνια του Ατλαντικού, τα οποία παλαιότερα είχαν τοπικά εκλείψει αλλά επανεμφανίστηκαν στην περιοχή, είναι τα μόνα κητώδη της θάλασσας.[12] Πολλά άλλα είδη έχουν εξαφανιστεί, και επισκέπτονται την περιοχή εποχιακά ή περιστασιακά.[13][14][15] Παλαιότερα στην περιοχή φαίνονταν Νότιες σωστές φάλαινες και γκρίζες φάλαινες που έρχονταν στα ρηχά, ήρεμα νερά, για διατροφή ή αναπαραγωγή,[16] προτού εξοντωθούν από την παράκτια φαλαινοθηρία.[17]Πιστεύεται ότι σήμερα είτε έχουν εξαφανιστεί ή υπάρχουν εναπομείναντες πληθυσμοί ολίγων δεκάδων. Μια σωστή φάλαινα ίσως παρατηρήθηκε κοντά στις παραλίες του Τέξελ στους Νήσους δυτικής Φρισίας και έξω από το Στηνμπάνκεν, Σούβεν, Ντουιβελαντ τον Ιούλιο 2005.[18] Πρόσφατες αυξήσεις στον αριθμό των μεγάπτερων φαλαινών του Βόρειου Ατλαντικού και των ρυγχοφαλαινών ίσως είχαν ως αποτέλεσμα περισσότερες επισκέψεις και νέο αποικισμό των περιοχών από αυτά τα είδη, ιδιαίτερα γύρω από το Μαρσντιεπ.[19][20] Αναμένεται επίσης επανεμφάνιση των ρινοδέλφινων που είχαν παλαιότερα εκλείψει τοπικά.[12]

Απειλές για το οικοσύστημα Επεξεργασία

Ορισμένα χωροκατακτητικά είδη που έχουν εισαχθεί από τον άνθρωπο, με συμπεριλαμβανόμενα φύκια, φυτά, και μικρότερους οργανισμούς, επιβαρύνουν τα ενδημικά είδη.[21]

Διατήρηση Επεξεργασία

 
Νησιά βόρειας Φρισίας

Έκαστη από τις τρεις χώρες έχει ορίσει περιοχές Ραμσάρ στην περιοχή (βλ Εθνικά Πάρκα της Θάλασσας του Βάντεν).

Μολοονότι η Θάλασσα του Βάντεν δεν είναι ακόμα καταλογισμένη ως διασυνοριακή περιοχή Ραμσάρ, ένα μεγάλο μέρος της Θάλασσας προστατεύεται με συνεργασία των τριών χωρών. Οι κυβερνήσεις της Ολλανδίας, της Δανίας και της Γερμανίας συνεργάζονται από το 1978, για την προστασία και τη διατήρηση της Θάλασσας του Βάντεν. Η συνεργασία καλύπτει τη διαχείριση, την παρακολούθηση και την έρευνα, καθώς και πολιτικά θέματα. Επιπλέον, το 1982, συμφωνήθηκε μια Κοινή Δήλωση για την Προστασία της Θάλασσας του Βάντεν που συντονίζει τις δραστηριότητες και τα μέτρα για την προστασία της Θάλασσας του Βάντεν. Το 1997 εγκρίθηκε ένα Τριμερές σχέδιο για τη Θάλασσα του Βάντεν.[22]

Το 1986 η Θάλασσα του Βάντεν Περιοχή αναγνωρίσθηκε ως προστατευόμενη βιόσφαιρα από την UNESCO.[23]

Τον Ιούνιο 2009 η Θάλασσα του Βάντεν (που περιλαμβάνει την ολλανδική Προστατευόμενη Περιοχή της Θάλασσας του Βάντεν και τα γερμανικά Εθνικά Πάρκα της Θάλασσας του Βάντεν στην Κάτω Σαξονία και το Σλέσβιχ-Χόλσταϊν) συμπεριλήφθηκαν στον κατάλογο Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.[24] Το δανικό τμήμα προστέθηκε στον κατάλογο το 2014.

Αναψυχή Επεξεργασία

 
Λουόμενοι στην παραλία του Μπόρκουμ, Γερμανία
 
Πεζοπορία σε λασπότοπους κοντά στο Πιετερμπούρεν, Ολλανδία

Πολλά από τα νησιά είναι δημοφιλή παραθαλάσσια θέρετρα από τον 19ο αιώνα.

Η πεζοπορία σε λασπότοπους, δηλαδή, το περπάτημα στις αμμώδεις περιοχές της άμπωτης, είναι δημοφιλής δραστηριότητα στη Θάλασσα του Βάντεν.[25]

Επίσης είναι δημοφιλής περιοχή για τα σκάφη αναψυχής.

Αναφορές Επεξεργασία

  1. ↑ Θάλασσα Wadden Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς Της Unesco. Ανακτήθηκε στις 29 απριλίου 2010.
  2. ↑ «Six new sites inscribed on World Heritage List». UNESCO. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουνίου 2014. 
  3. ↑ . 
  4. ↑ Scheffel, Richard L., επιμ. (1980). Natural Wonders of the World. United States of America: Reader's Digest Association, Inc. σελίδες 408–409. ISBN 0-89577-087-3. 
  5. ↑ Couzens, Dominic (2008). Top 100 Birding Sites of the World. University of California Press. σελίδες 27–29. ISBN 978-0-520-25932-4. 
  6. ↑ http://www.fmap.ca/ramweb/media/biodiversity_loss/downloads/RegionalExtinctionExamples.pdf Αρχειοθετήθηκε 2011-04-25 στο Archive-It
  7. ↑ Η Αλάνα MitchelA., 2009. 6-Ανάγνωση των ζωτικών σημείων: τη δύναμη της ζωής. σ. 78. Χάλιφαξ, Καναδάς-Η μοίρα των ιχθύων. Ναυτία: Ωκεανό Αλλαγή και την Εξαφάνιση της Ζωής στη Γη. Πανεπιστήμιο του Τύπου του Σικάγου. Ανακτήθηκε στις 29 ιουλίου 2014
  8. ↑ «Regional Species Extinctions - Examples of regional species extinctions over the last 1000 years and more» (PDF). archive-it.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Απριλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 2019. 
  9. ↑ Reise Κ., φυσική ιστορία της Θάλασσας Wadden Αρχειοθετήθηκε 2015-09-05 στο Wayback Machine.. Θάλασσα Wadden Σταθμό Sylt - AWI. Ανακτήθηκε στις 29 ιουλίου 2014
  10. ↑ Cadée C. G., Reise Κ., 2001. [66 - Αλλαγές στους Ιστορικούς Χρόνους]. Οικολογική Συγκρίσεις των Ιζηματογενών Ακτές. σελ. 141. Οικολογικές Μελέτες, Vol. 151. Springer Science+Business Media. Ανακτήθηκε στις 29 ιουλίου 2014
  11. ↑ MacKinnon B. J., 2013. Η Φύση της Φύσης. Η μία Φορά και Μέλλον Κόσμο: Φύση, όπως Ήταν, όπως Είναι, όπως θα Μπορούσε Να είναι. σ. 100. Ανακτήθηκε στις 29 ιουλίου 2014
  12. ↑ 12,0 12,1 Kees (C.J.) Camphuysen. «NZG Marine Mammal Database - Sightings of cetaceans in The Netherlands and the Southern North sea». Ανακτήθηκε στις 28 Ιανουαρίου 2015. 
  13. ↑ metatags generator. «Cetaceans». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Απριλίου 2014. 
  14. ↑ «Walvisachtigen - Waddenbieb». www.waddenzeeschool.nl. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Φεβρουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 2019. 
  15. ↑ Lotze K.H. (2005). «Radical changes in the Wadden Sea fauna and flora over the last 2,000 years». Helgoland Marine Research 59: 71. doi:10.1007/s10152-004-0208-0. Bibcode: 2005HMR....59...71L. https://www.academia.edu/18119236/Radical_changes_in_the_Wadden_Sea_fauna_and_flora_over_the_last_2_000_years. 
  16. ↑ Szaro C. R., W. D. Johnston, Wolff. J. W. et al. Το 1996. Η βιοποικιλότητα της Θάλασσας Wadden. Της βιοποικιλότητας σε διαχειριζόμενα Τοπία: Θεωρία και Πράξη. σ. 539. Oxford University Press. Ανακτήθηκε στις 29 ιουλίου 2014
  17. ↑ Wolff W. J., 2000. Η νότια-ανατολική Βόρεια Θάλασσα: απώλειες των σπονδυλωτών πανίδα κατά τη διάρκεια των τελευταίων 2000 ετών. Βιολογική Διατήρηση 95: 209-21. Ανακτήθηκε στις 29 ιουλίου 2014
  18. ↑ Kees (C.J.) Camphuysen. «WHO HAS AN IDEA WHAT ANIMAL WE ARE LOOKING AT HERE?». Ανακτήθηκε στις 1 Ιουνίου 2013. 
  19. ↑ Kees (C.J.) Camphuysen (2007). «Foraging humpback whale (Megaptera novaeangliae)in the Marsdiep area (Wadden Sea), May 2007 and a review of sightings and strandings in the southern North Sea, 2003-2007» (PDF) (Lutra 2007 50 (1): 31-42 έκδοση). Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 9 Αυγούστου 2014. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουλίου 2014. 
  20. ↑ «Springende walvis gezien bij Texel». www.zeezoogdieren.org. 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Νοεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 28 Ιανουαρίου 2015. 
  21. ↑ Wolff W. J., Dankers Ν., το Δίλημμα " K. S., Reijnders P. J. H., Smit C. J., Κεφάλαιο 17: η Βιοποικιλότητα της Θάλασσας Wadden (Δανία, Γερμανία, Ολλανδία): πρόσφατες αλλαγές και οι προβλέψεις για το μέλλον. σ. 342. DLO - Ινστιτούτο για τα δάση και την Φύση της Έρευνας. Ανακτήθηκε στις 29 ιουλίου 2014
  22. ↑ The Trilateral Wadden Sea Cooperation at waddensea-secretariat.org. Retrieved on 29 April 2010. Σφάλμα στο πρότυπο webarchive: Ελέγξτε την τιμή |url=. Empty.
  23. ↑ UNESCO MAB Βιόσφαιρας directory (τελευταία ενημέρωση Μαΐου 2012 * ανακτηθεί 2016-07-19)
  24. ↑ "Μνημεία παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς: σκλάβος φυλάκιο και Βουδιστές βουνό στον κατάλογο, αλλά η Ουαλία έχει να περιμένει". Guardian.co.ηνωμένο βασίλειο. Ανακτήθηκε στις 7 ιουλίου 2009.
  25. ↑ «Tidal flat walking». Wadden Sea World Heritage. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Δεκεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 23 Δεκεμβρίου 2017. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία


Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Θάλασσα_του_Βάντεν&oldid=10219151"