Θέατρο Σαν Τζάκομο (Κέρκυρα)
Το θέατρο του Σαν Τζάκομο, ή αλλιώς το θέατρο του Αγίου Ιακώβου της πόλης της Κέρκυρας, ήταν το πρώτο θέατρο που οικοδομήθηκε και λειτούργησε στον ελληνόφωνο χώρο τα νεότερα χρόνια. Εγκαινιάστηκε το 1733 και έως το 1893 αναδείχθηκε ως εστία της όπερας και του μουσικού θεάτρου.[1] Προσέλκυσε Ιταλούς μουσικούς και συνθέτες, πολλοί από τους οποίους έγιναν μόνιμοι κάτοικοι της Κέρκυρας και συνέβαλαν στην ανάπτυξη της τοπικής μουσικής σκηνής.[1] Το θέατρο λειτούργησε ως καταλύτης στην πολιτιστική αλληλεπίδραση Ιταλίας-Επτανήσων και έδωσε ώθηση στην ανάπτυξη της Επτανησιακής μουσικής Σχολής.[1] Ο Κερκυραίος συνθέτης Νικόλαος Χαλικιόπουλος Μάντζαρος ήταν κεντρική μορφή της συνέργειας μεταξύ ιταλικής και κερκυραϊκής μουσικής παράδοσης.[1]
| Θέατρο Σαν Τζάκομο | |
|---|---|
 | |
 | |
| Είδος | όπερα και κτήριο |
| Αρχιτεκτονική | μπαρόκ αρχιτεκτονική |
| Γεωγραφικές συντεταγμένες | 39°37′26″N 19°55′20″E |
| Διοικητική υπαγωγή | Δήμος Κεντρικής Κέρκυρας και Διαποντίων Νήσων |
| Τοποθεσία | Κέρκυρα |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Προστασία | διατηρητέο κτήριο στην Ελλάδα |
 Πολυμέσα | |
| δεδομένα (π) | |
Ιστορία Επεξεργασία
Το θέατρο του Σαν Τζάκομο πήρε το όνομά του από ένα καθολικό καθεδρικό ναό στην Κέρκυρα.[1] Ιδρύθηκε το 1693 ως τόπος συγκέντρωσης των Ενετών ευγενών της Κέρκυρας και μετατράπηκε σε θέατρο το 1720.[2] Πρόκειται για το πρώτο σύγχρονο θέατρο που ιδρύθηκε στην Ελλάδα.[1] Ενώ, αρχικά, φαίνεται ότι φιλοξενούσε παραστάσεις πρόζας, από το 1733 εξειδικεύθηκε στο σκηνικό ανέβασμα του τρέχοντος οπερατικού ρεπερτορίου.[1] Η πρώτη όπερα που παρουσιάστηκε ήταν, πιθανότατα, το έργο Gerone, tiranno di Siracusa [Ιέρων, τύραννος των Συρακουσών] του Johann Adolph Hasse, σε λιμπρέτο του Aurelio Aureli. Στη συνέχεια, όπερες παρουσιάζονταν συνεχώς, ειδικά από το 1771 έως το 1892, όταν το θέατρο μετατράπηκε σε Δημαρχείο.[1]
Η μουσική παράδοση που εγκαινιάστηκε από το θέατρο αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντική για την ιστορία της νεότερης ελληνικής μουσικής, δεδομένου ότι βοήθησε να καθιερωθεί η ελληνική μουσική παρουσία σε μια εποχή που το ελληνικό κράτος δεν υπήρχε ακόμη.[1] Το θέατρο ειδικεύθηκε στο είδος της κωμικής όπερας που είναι γνωστή ως opera buffa, η οποία ήταν λιγότερο πολύπλοκη και επομένως πιο οικονομική από την opera seria.[1]
Το προσωπικό της όπερας του Σαν Τζάκομο ήταν κυρίως από τη νότια Ιταλία.[1] Το θέατρο συνέχισε να λειτουργεί κατά καιρούς αναταραχής όπως, για παράδειγμα, κατά την άφιξη των Γάλλων το 1797.[1] Το 1799, κατά τη διάρκεια της ρωσοοθωμανικής πολιορκίας, το θέατρο συνέχισε τις παραστάσεις του, ακόμη και όταν ο ξένος θίασος δεν ήταν σε θέση να φύγει από το νησί λόγω του αποκλεισμού.[1] Η λειτουργία του, σε μια τέτοια δύσκολη στιγμή, είχε χρησιμοποιηθεί ως μέσο προπαγάνδας και για να υψωθεί το ηθικό του πληθυσμού.[1]
Το θέατρο προσέλκυσε πολλούς Ιταλούς επαγγελματίες μουσικούς, που ήρθαν στην Κέρκυρα ως εκπαιδευτικοί, καθώς και συνθέτες και ερμηνευτές.[1] Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία μιας εκτίμησης για τη μουσική ανάμεσα στους ντόπιους και οδήγησε σταδιακά στην εμφάνιση των πρώτων επαγγελματιών μουσικών στην Κέρκυρα, οι οποίοι, με τη σειρά τους, έγιναν οι πρώτοι επαγγελματίες μουσικοί της σύγχρονης Ελλάδας.[1] Στο θέατρο Σαν Τζάκομο δοκιμάστηκαν για πρώτη φορά στη σκηνή ορισμένες από τις σημαντικότερες όπερες και μουσικοθεατρικές σκηνικές δημιιουργίες επτανησίων μουσουργών, όπως αυτές του Στέφανου Πογιάγου, του Νικολάου Μαντζάρου, του Εδουάρδου Λαμπελέτ, του Ιωσήφ Λιβεράλη, Δομένικου Παδοβάνη, του Παύλου Καρρέρ[3], του Διονύσιου Ροδοθεάτου και του Σπυριδώνου Ξύνδα. Μάλιστα η κωμική όπερα Ο Υποψήφιος του Ξύνδα, σε ελληνόγλωσσο λιμπρέτο Ιωάννη Ρινόπουλου, ήταν η πρώτη όπερα που ανέβηκε εξολοκλήρου στα ελληνικά, στη σκηνή του "Σαν Τζάκομο" το φθινόπωρο του 1867.[1][4][5]
Η προφορική παράδοση μαρτυρά ότι λυρικοί καλλιτέχνες οι οποίοι γνώριζαν επιτυχία στο Σαν Τζάκομο τιμούνταν με τον έπαινο «applaudito a Corfù» («χειροκροτήθηκε στην Κέρκυρα»), δείγματος του απαιτητικού μουσικού γούστου του κερκυραϊκού κοινού.[6]
Την παράδοση συνέχισε το Δημοτικό Θέατρο της Κέρκυρας, από το 1902. Το Δημοτικό Θέατρο και τα ιστορικά αρχεία του, πολλά από τα οποία ανήκαν στο Θέατρο του Σαν Τζάκομο, καταστράφηκαν κατά τη διάρκεια εναέριου βομβαρδισμού το 1943.[1][6].
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 1,15 1,16 1,17 Birth of Greek opera (Η γέννηση της ελληνικής όπερας) - Καρδάμης Κώστας
- ↑ Puchner, Walter· White, Andrew (15 Ιουνίου 2017). Greek Theatre between Antiquity and Independence. Cambridge University Press. σελ. 188. ISBN 978-1-107-05947-4.
- ↑ Ξεπαπαδάκου, Αύρα (2013). Παύλος Καρρέρ. Αθήνα: Fagottobooks. ISBN 9789606685521.
- ↑ Σαν σήμερα – Η βιογραφία του Σπυρίδωνα Ξύνδα
- ↑ Ιόνια νησιά-πολιτισμός (e-ionia.gr)
- ↑ 6,0 6,1 Κέρκυρα – Η ιστορία του Δημοτικού Θεάτρου (corfu.gr)