Βικιπαίδεια

Θησαυρός της Μπερτούβιλ

Ο θησαυρός της Μπερτούβιλ είναι ένας αρχαιολογικός θησαυρός που εντοπίστηκε το 1830 από έναν αγρότη στην κοινότητα Μπερτουβίλ, κοντά στο Μπερνέ της Νορμανδίας. Διαθέτει περίπου εκατό ασημένια αντικείμενα, μερικά από τα οποία συγκαταλέγονται στα αριστουργήματα της αρχαίας τορευτικής. Σήμερα φυλάσσεται στο Παρίσι στο Τμήμα Νομισμάτων, Μεταλλίων και Αρχαιοτήτων της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας.

Ασημένιο αγαλματίδιο του Ερμή

Ιστορία Επεξεργασία

 
Ασημένιο κύπελλο με σκηνή από τα Ίσθμια

Ο θησαυρός ανακαλύφθηκε στις 21 Μαρτίου 1830 από τον Prosper Taurin[1], την ώρα που όργωνε το χωράφι του το άροτρο του μπλοκαρίστηκε από ένα ρωμαϊκό κεραμίδι, το οποίο, μόλις αφαιρέθηκε, αποδείχθηκε ότι προστάτευε μια σειρά από ασημένια νομίσματα θαμμένα μόλις 20 εκατοστά στο έδαφος1. Ο αγρότης εμπιστεύτηκε την ανακάλυψή του σε έναν τοπικό αξιωματούχο, ο οποίος ενημέρωσε τους αρχαιολόγους της περιοχής. Στη συνέχεια, ο θησαυρός εξετάστηκε από τον Σαρλ Λενορμάντ για λογαριασμό του Μουσείου του Λούβρου και από τον Ντεζιρέ Ραούλ-Ροσέτ, επιμελητή μεταλλίων και χαραγμένων λίθων στο Cabinet des médailles. Ο τελευταίος αγόρασε αμέσως τον θησαυρό για το ταπεινό ποσό των 15.000 φράγκων[2],[3]. Ο θησαυρός δημοσιοποιήθηκε για πρώτη φορά το 1832 από τον Νορμανδό αρχαιολόγο Auguste Le Prévost και στη συνέχεια από τον Ernest Babelon, διευθυντή του Τμήματος Νομισμάτων, Μεταλλίων και Αρχαιοτήτων της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας.

Αντίγραφο των κυριότερων αντικειμένων του θησαυρού μπορεί να δει κανείς στο Δημοτικό Μουσείο του Bernay.

Αρχαιολογικό πλαίσιο Επεξεργασία

 
Ο σκύφος με την Κενταυρίνα

Ο θησαυρός εντοπίστηκε σε μια κρύπτη που ήταν ενσωματωμένη σε μια πλακόστρωτη στοά που ανήκε σε ένα ιερό των Γαλλο-Ρωμαίων[4]. Οι ανασκαφές που διεξήχθησαν μεταξύ 1897 και 1898 από τον Καμίλ ντε Λα Κρουά με την προτροπή του Αρθούρου Τζόιν-Λαμπέρ, γενικού συμβούλου από την Μπριόν, ανέδειξαν δύο ναούς, ένα θέατρο και αίθουσες που θερμαίνονταν με σύστημα υποκαύστων [5]. Το ιερό έχει υποστεί τουλάχιστον μία μεγάλη ανακαίνιση στην ιστορία του. Αφιερωμένη στον Ερμή, ονομαζόταν Canetonum και εξαρτιόταν από την πόλη των Λεξόβιων με πρωτεύουσα το Noviomagus[6]. Η ταφή του θησαυρού αποδόθηκε αρχικά σε αναταραχή ή σε απειλή εισβολής, αλλά τώρα επικράτησε η εκδοχή ότι ο θησαυρός καλύφθηκε χωρίς επείγουσα ανάγκη[7].

Συλλογές Επεξεργασία

 
Ασημένιο κύπελλο με σκηνή νύμφη ποταμού μαζί με τον Πήγασο
 
Η Ομφάλη κοιμάται πάνω στη λεοντή

Ο θησαυρός αποτελείται από περίπου εκατό αντικείμενα, κυρίως αγγεία και θραύσματα, αλλά και αγαλματίδια του Ερμή, ένα εκ των οποίων έχει ύψος 60 εκατοστά. Τα αντικείμενα κατατέθηκαν ως λατρευτικά αντικείμενα σε έναν γαλλο-ρωμαϊκό ναό αφιερωμένο στον Ερμή Κανετονένσις[8], έναν από τους κύριους θεούς των γαλάτων [9], και στη συνέχεια θάφτηκαν στα τέλη του 2ου αιώνα μ.Χ., πιθανώς για να προστατευθούν από μια βαρβαρική εισβολή.

Το μεγαλύτερο μέρος του θησαυρού χρονολογείται στον 2ο αιώνα- ένα από τα αγγεία έχει αναθηματική επιγραφή με όνομα αυτής της περιόδου- ένα άλλο είναι σαφώς επηρεασμένο από μια ανάγλυφη στήλη του Ναού της Αρτέμιδος της Εφέσου και πρέπει να χρονολογείται από την εποχή του Αδριανού[10]. Εννέα από τα πιο όμορφα κομμάτια αφιερώθηκαν από κάποιον Quintus Domitius Tutus και είναι πιθανότερο να προέρχονται από τον πρώτο αιώνα. Ορισμένα από τα αντικείμενα είναι σε γαλλο-ρωμαϊκό στυλ, ενώ τα υπόλοιπα είναι έργο ενός ιταλο-ελληνικού εργαστηρίου[10].

Ο σκύφος με τους κενταύρους κατασκευάστηκε τον πρώτο αιώνα μ.Χ., πιθανότατα στη Ρώμη. Πρόκειται για ένα αγγείο πόσης χωρίς στέλεχος, κατασκευασμένο από ασήμι και κατασκευασμένο με την τεχνική του ρεπουσέ[11]. Έχει ύψος 11,4 εκατοστά, διάμετρο 15 εκατοστά και βάρος περίπου 1,6 κιλά. Τα πόδια της κενταυρίνας φανερώνουν γλυπτό που κληρονομήθηκε από την ελληνιστική τέχνη.

βιβλιογραφία Επεξεργασία

  • Auguste Le Prévost, « Antiquités », Journal de Rouen, no 109, 19 avril 1830, p. 2-3.
  • Ernest Babelon, Le Trésor d'argenterie de Berthouville près de Bernay, Paris, 1916, 154 p.[12]
  • Élisabeth Deniaux, « Les dédicants du trésor du sanctuaire de Berthouville (cité des Lexouii) », in M.Dondin-Payre et M.-Th. Raepsaet-Charlier éd., Sanctuaires, pratiques cultuelles et territoires civiques de l'Occident romain, Bruxelles, 2006, p. 271-295.
  • (en) Jon van de Grift, « Tears and Revel: The Allegory of the Berthouville Centaur Scyphi », American Journal of Archaeology, vol. 88, no 3, juillet 1984, p. 377-388.[13]
  • Patrice Lajoye « Analyse sociale des donateurs du trésor de Berthouville (Eure) », in R. Häussler (dir.), Romanisation et épigraphie. Études interdisciplinaires sur l’acculturation et l’identité dans l’empire romain, Montagnac, 2008, p. 127-132.
  • (en) Karl Lehmann-Hartleben, « Two Roman Silver Jugs », American Journal of Archaeology, vol. 42, no 1, janvier-mars 1938, p. 82-105.[14]
  • Auguste Le Prévost, Liste des principaux objets trouvés à Berthouville, Ancelle fils, Évreux, 1830.[15]
  • Auguste Le Prévostt, Mémoire sur la collection de vases antiques trouvée en 1830 à Berthouville (arr. de Bernay), Caen, 1832.[16]
  • (en) Charles Waldstein, « A Hermes in Ephesian Silver Work on a Patera from Bernay in France », The Journal of Hellenic Studies, vol. 3, 1882, p. 96-106.[17]
  • Hubert Delobette, Histoires des plus incroyables trésors français, Papillon Rouge éditeur, 2016.
  • Franck Chevallier, « Le trésor de Berthouville », Archéologia, no 555, p. 38-43.[18]

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ «Exhibitions: Devotion and Decadence». Institute for the Study of the Ancient World (στα Αγγλικά). 13 Αυγούστου 2020. Ανακτήθηκε στις 1 Αυγούστου 2022. 
  2. ↑ Auguste Le Prévost, « Archéologie », Journal de Rouen, no 127, 7 mai 1830, p. 2-3.
  3. ↑ Waldstein, p. 97.
  4. ↑ «GALLO-ROMAIN : Définition de GALLO-ROMAIN». www.cnrtl.fr. Ανακτήθηκε στις 2 Αυγούστου 2022. 
  5. ↑ Mitchell, Patrick (2008). Central Heating, Installation, Maintenance and Repair. WritersPrintShop. ISBN 978-1-904623-62-5. 
  6. ↑ E. Deniaux, 2006, p. 272
  7. ↑ Deniaux, 2006, p. 291-293
  8. ↑ «Bulletin archéologique du Comité des travaux historiques et scientifiques - Ministère de l'instruction publique - page 71». 
  9. ↑ «César, Guerre des Gaules, VI». bcs.fltr.ucl.ac.be. Ανακτήθηκε στις 2 Αυγούστου 2022. 
  10. ↑ 10,0 10,1 Lehmann-Hartleben, p. 82.
  11. ↑ «Μεταλλοπλαστική». Metallo jewelry design & make courses (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 2 Αυγούστου 2022. 
  12. ↑ Babelon, Ernest (1854-1924) Auteur du texte (1916). Le Trésor d'argenterie de Berthouville, près Bernay (Eure) : conservé au département des médailles et antiquités de la Bibliothèque Nationale / Académie des inscriptions et belles-lettres ; Ernest Babelon. 
  13. ↑ Frontière·s. Revue d'Archéologie, Histoire & Histoire de l'art (20 Ιουνίου 2020). Frontière·s 2. Imaginer la frontière. 
  14. ↑ Lehmann-Hartleben, Karl (1938-01-01). «Two Roman Silver Jugs». American Journal of Archaeology 42 (1): 82–105. doi:10.2307/498831. ISSN 0002-9114. https://www.journals.uchicago.edu/doi/10.2307/498831. 
  15. ↑ Harvard University, Auguste (1862). Mémoires et notes de M. Auguste Le Prevost pour servir à l'histoire du département de l'Eure; recueillis et publiés sous les auspices du Conseil général et de la Société libre d'agriculture, sciences, arts et belles-lettres de l'Eure. Évreux, Impr. d'A. Hérissey. 
  16. ↑ «Le Pr | The Online Books Page». onlinebooks.library.upenn.edu. Ανακτήθηκε στις 3 Αυγούστου 2022. 
  17. ↑ Waldstein, C. (1882). «A Hermes in Ephesian Silver Work on a Patera from Bernay in France». The Journal of Hellenic Studies 3: 96–106. doi:10.2307/623528. ISSN 0075-4269. https://www.jstor.org/stable/623528. 
  18. ↑ «Le trésor de Berthouville. Le luxe antique s'installe à Arles | Archéologia n° 555». www.archeologia-magazine.com. Ανακτήθηκε στις 3 Αυγούστου 2022. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Θησαυρός_της_Μπερτούβιλ&oldid=9695455"