Ιερά Μητρόπολις Φθιώτιδος
Η Ιερά Μητρόπολις Φθιώτιδος είναι μια από τις σαράντα έξι Μητροπόλεις της Παλαιάς Ελλάδας και ογδόντα δύο συνολικά της Εκκλησίας της Ελλάδος.
| Ιερά Μητρόπολις Φθιώτιδος | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Xώρα | Ελλάδα |
| Έδρα | Λαμία |
| Υπαγωγή | Εκκλησία της Ελλάδος |
| Αρχιερατικές περιφέρειες | 14 |
| Ενορίες | 247 |
| Ναοί | 1367 |
| Μονές | 19 |
| Μητροπολιτικός ναός | Ευαγγελισμού της Θεοτόκου |
| Ιστοσελίδα | imfth.gr |
| Ιεραρχία | |
| Μητροπολίτης | Συμεών (Βολιώτης) |
| Πρωτοσύγκελλος | Αρχιμανδρίτης Εφραίμ Τριανταφυλλόπουλος |
| Γενικός Αρχιερατικός Επίτροπος | Πρωτοπρεσβύτερος Νεόφυτος Ραφαηλίδης |
| Ιεροκήρυκες | 2 (τακτικοί) |
| Εφημέριοι | 195 |
| Διάκονοι | 3 |
Η Μητρόπολη καλύπτει έκταση 4.442 τ.χλμ και περιλαμβάνει τους δήμους Αμφίκλειας–Ελάτειας, Δομοκού, Καμένων Βούρλων, Λαμιέων, Λοκρών, Μακρακώμης και Στυλίδας. Έχει έδρα τη Λαμία, πρωτεύουσα του νομού Φθιώτιδας, όπου βρίσκεται ο Μητροπολιτικός Ναός του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου.
Σημερινός Μητροπολίτης είναι ο Συμεών (Βολιώτης), από τις 11 Οκτωβρίου 2019, οπότε εξελέγη από την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος.
Ιστορικά στοιχεία Επεξεργασία
Ο Χριστιανισμός διαδόθηκε στην κοιλάδα του Σπερχειού από τον 1ο μ.Χ. αιώνα. Κατά την παράδοση, ο Ηρωδίων, ένας εκ των Εβδομήκοντα, κήρυξε πρώτος στην περιοχή και μαρτύρησε στην Υπάτη, σημαντικό πολιτικό και οικονομικό κέντρο της εποχής[1].
Στην Γ΄ Οικουμενική Σύνοδο αναφέρεται η παρουσία των επισκόπων Ζητουνίου (Λαμίας), Υπάτης και Εχίνου. Οι επισκοπές αυτές, μαζί με την Εζερού, Θαυμακού και Γαρδικίας υπάγονταν στη Μητρόπολη Λαρίσης, ενώ οι επισκοπές ∆ιαυλείας, Ταλαντίου και Θερµοπυλών (αργότερα Μενδενίτζης) υπάγονταν στη Μητρόπολη Αθηνών[2].
Τον 9ο αιώνα, η επισκοπή Υπάτης εξυψώθηκε σε Μητρόπολη Νέων Πατρών. Αυτή, μαζί με τις επισκοπές ∆ιαυλείας-Ταλαντίου, Μενδενίτζης-Θαυµακού και Ζητουνίου επέζησαν της Λατινοκρατίας και της Τουρκοκρατίας, ως και την Ελληνική Επανάσταση.
Κατόπιν, με την μονομερή ανακήρυξη της Αυτοκεφαλίας της Εκκλησίας της Ελλάδος το 1833, η Μητρόπολη Νέων Πατρών και η Επισκοπή Ζητουνίου συναποτέλεσαν την Αρχιεπισκοπή Φθιώτιδος[3], ενώ οι επισκοπές Ταλαντίου και Μενδενίτσης την Επισκοπή Λοκρίδος[4]. Το 1852 η Επισκοπή Λοκρίδος απορροφήθηκε από την Αρχιεπισκοπή Φθιώτιδος και το 1899 προσαρτήθηκε σε αυτήν και μέρος της επισκοπής Θαυμακού[5].
Από το 1923, όπως όλες οι επισκοπές της Εκκλησίας της Ελλάδος, έτσι και η Φθιώτιδος αναβιβάστηκε σε Μητρόπολη.
Επισκοπικός κατάλογος Επεξεργασία
| Όνομα | Έτη | Σημειώσεις |
|---|---|---|
| Αρχιεπίσκοποι Φθιώτιδος | ||
| Ιάκωβος (Μητρόπουλος) | 21 Νοεμβρίου 1833 – 20 Φεβρουαρίου 1851 † | από Ευρίπου[6] |
| Καλλίνικος (Καστόρχης) | 3 Οκτωβρίου 1852 – 13 Αυγούστου 1877 † | |
| Κωνσταντίνος (Καλοζύμης) | 16 Οκτωβρίου 1894 – 31 Ιανουαρίου 1902 † | |
| Επίσκοποι Φθιώτιδος | ||
| Θεόφιλος (Ιωάννου) | 21 Οκτωβρίου 1906 – 3 Σεπτεμβρίου 1913 † | |
| Ιάκωβος (Παπαϊωάννου) | 25 Ιουλίου 1914 – 6 Σεπτεμβρίου 1932 | από το 1922 Μητροπολίτης Φθιώτιδος, παραιτήθηκε[7] |
| Μητροπολίτες Φθιώτιδος | ||
| Αμβρόσιος (Νικολαΐδης) | 6 Σεπτεμβρίου 1932 – 21 Οκτωβρίου 1958 † | από Ναυπακτίας και Ευρυτανίας |
| Δαμασκηνός (Παπαχρήστου) | 15 Μαΐου 1960 – 22 Μαΐου 1996 † | |
| Νικόλαος (Πρωτοπαπάς) | 6 Οκτωβρίου 1996 – 27 Ιουλίου 2019 † | |
| Συμεών (Βολιώτης) | 11 Οκτωβρίου 2019 – σήμερα | από Θεσπιών |
Αρχιερατικές Περιφέρειες Επεξεργασία
| α/α | Αρχιερατική Περιφέρεια | Έδρα |
|---|---|---|
| 1 | Α' Αρχιερατική Περιφέρεια Λαμίας | Λαμία |
| 2 | Β' Αρχιερατική Περιφέρεια Θερμοπυλών & Ροδίτσης | Θερμοπύλες |
| 3 | Γ' Αρχιερατική Περιφέρεια Υπάτης | Υπάτη |
| 4 | Δ' Αρχιερατική Περιφέρεια Λιανοκλαδίου | Λιανοκλάδι |
| 5 | Ε' Αρχιερατική Περιφέρεια Αμφίκλειας | Αμφίκλεια |
| 6 | ΣΤ' Αρχιερατική Περιφέρεια Αταλάντης | Αταλάντη |
| 7 | Ζ' Αρχιερατική Περιφέρεια Οπουντίων & Μαλεσσίνης | Μαρτίνο |
| 8 | Η' Αρχιερατική Περιφέρεια Δομοκού & Ξυνιάδος | Δομοκός |
| 9 | Θ' Αρχιερατική Περιφέρεια Θαυμακού & Νέου Μοναστηρίου | Βελεσιώτες |
| 10 | Ι' Αρχιερατική Περιφέρεια Μενδενίτσης & Καμένων Βούρλων | Άγιος Κωνσταντίνος |
| 11 | ΙΑ' Αρχιερατική Περιφέρεια Μακρακώμης & Τυμφρηστού | Μακρακώμη |
| 12 | ΙΒ' Αρχιερατική Περιφέρεια Σπερχειάδος & Γαρδικίου | Σπερχειάδα |
| 13 | ΙΓ' Αρχιερατική Περιφέρεια Στυλίδος | Στυλίδα |
| 14 | ΙΔ' Αρχιερατική Περιφέρεια Πελασγίας | Πελασγία |
Ιερές Μονές Επεξεργασία
Ανδρώες:
- Κοιμήσεως της Θεοτόκου Αγάθωνος
- Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Καμένων Βούρλων
- Αγίου Βλασίου Στυλίδος
- Παναγίας Ελεούσας Ξυνιάδος
- Γενεσίου της Θεοτόκου Αντινίτσης
- Αγίου Γεωργίου Νεράιδας Στυλίδος
- Αγίου Νικολάου Δίβρης
- Αγίας Τριάδος Τραγάνας
- Προφήτη Ηλία Ζελίου
Γυναικείες:
- Γενεσίου Θεοτόκου Δαμάστας
- Γενεσίου της Θεοτόκου Δαδίου
- Σταυροπηγιακή Ιερά Μονή Αγίου Γεωργίου Μαλεσσίνης
- Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Λιβανατών
- Αγίου Γεωργίου Μύλων
- Αγίας Μαρίνας Λοκρίδας
- Αγίας Παρασκευής Σπαρτιάς
- Αγίων Αναργύρων Αταλάντης
- Αγίας Τριάδος Μελιταίας
- Αγίου Αθανασίου Ομβριακής
Διαλυμένες Ιερές Μονές Επεξεργασία
- Μονή Αγίας Παρασκευής Γουλεμίου
- Μονή Παμμεγίστων Ταξιαρχών Κομποτάδων
- Μονή Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου Θερμοπυλών
- Μονή Παμμεγίστων Ταξιαρχών Νεράιδας Στυλίδος
- Μονή Αγίου Αθανασίου Μαυρίλου
- Μονή Αγίου Γεωργίου Μώλου
- Μονή Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου Μεξιατών
- Προφήτου Ηλιού Παλαιοχωρίου
- Μονή Αγίου Παντελεήμονος Μεγάλης Κάψης
- Παναγίας Ρούστιανης Καναλίων
- Μονή Αγίου Γεωργίου Σφάκας
- Μονή Προφήτου Ηλιού Δρυμαίας
- Μονή Αγίου Κων/νου Θαυμακού
- Μονή Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Αλεποσπίτων Λαμίας
- Μονή Αγίου Παντελεήμωνος Κλωνίου
Κέντρο Δημιουργικής Απασχόλησης Παιδιών Επεξεργασία
Η Ιερά Μητρόπολη Φθιώτιδος, στο Πνευματικό και Διοικητικό Κέντρο της Μητροπόλεως, δημιούργησε ένα Πρότυπο Κέντρο Δημιουργικής Απασχόλησης Παιδιών (ΚΔΑΠ) σε συνεργασία με τον Φιλανθρωπικό Οργανισμό της Εκκλησίας «Αποστολή». Το Κέντρο, φέρει το όνομα «Άγιος Εφραίμ» και στεγάζεται σε αυτόνομη πτέρυγα του Πνευματικού και Διοικητικού Κέντρου της Μητροπόλεως, διαθέτοντας παράλληλα και εσωτερικό αύλειο χώρο.
Η απασχόληση των παιδιών συμπεριλαμβάνει τη σχολική μελέτη (προετοιμασία και ενδυνάμωση των μαθητών), εκμάθηση μουσικής με ευχάριστα δημιουργική μέθοδο, ζωγραφική, διαγωνιστική ομάδα ρομποτικής, χορωδία, σκάκι, θέατρο, μικροϋφαντική, σύγχρονους αλλά και παραδοσιακούς χορούς, αθλητικές δραστηριότητες στην ειδικά διαμορφωμένη αυλή, απογευματινές επισκέψεις και εκδηλώσεις.
Θα φιλοξενεί αρχικά έως 160 παιδιά, 6-12 ετών, καθημερινά από τις 13:00 έως τις 20:00.
Στην ίδια πτέρυγα, εκτός από τις Σχολές Μουσικής της Μητροπόλεως, θα λειτουργεί βιβλιοθήκη με 60.000 περίπου βιβλία, αναγνωστήριο και εντευκτήριο για τους γονείς, οι οποίοι θα μπορούν, εφόσον το επιθυμούν, παράλληλα με τα παιδιά τους να αξιοποιούν δυνατότητες δια βίου μάθησης και για τους ίδιους. Στην κατεύθυνση αυτή θα λειτουργούν από τη νέα χρονιά επιμορφωτικά σεμινάρια για ενηλίκους πάνω σε σύγχρονα κοινωνικά και παιδαγωγικά θέματα.
Φιλανθρωπική Διακονία Επεξεργασία
Γηροκομεία Επεξεργασία
- Ραχούτειον Εκκλησιαστικόν Γηροκομείον της Ιεράς Μητροπόλεως (Λαμία)
- Στέγη Κατακοίτων Γερόντων (ως Παράρτημα του Γηροκομείου, Λαμία)
- Γηροκομείο Σπερχειάδος "Μέριμνα Γήρατος Αθανάσιος και Μαίρη Ακρίδα" (Σπερχειάδα)
- Εκκλησιαστικό Γηροκομείο Στυλίδος, Ίδρυμα Πετρή - Στέγη Γερόντων (Βασιλική Στυλίδας)
Αγιολογία Επεξεργασία
Τοπική Αγιολογία Επεξεργασία
| α/α | Άγιος |
|---|---|
| 1 | Άγιος Ηρωδίων ο Απόστολος (+ 54) |
| 2 | Αγίας Ιερουσαλήμ και των τριών τέκνων της Σέκενδου, Σεκενδίκου καί Κηγόρου (+ 282) |
| 3 | Όσιοι Νικήτας, Γρηγόριος, Δανιήλ και Θεόδωρος πρεσβύτερος (9ος – 11ος) |
| 4 | Όσιος Αγάθων (14ος αἰ.) |
| 5 | Όσιος Σεραφείμ ο εν Δομπώ (+1602) |
| 6 | Όσιος Δαυίδ ο Γέρων (16ος αἰ.) |
| 7 | Όσιος Αθανάσιος ο Μετεωρίτης (+1380) |
| 8 | Ιερομάρτυς Γρηγόριος (+1711) |
| 9 | Άγιος Νεκτάριος Πενταπόλεως ο θαυματουργός (+1920) |
| 10 | Άγιος Μιχαήλ Χωνιάτης ή Ακομινάτος (+1222 μ.Χ.) |
Εικόνες περίπυστοι Επεξεργασία
- Εικόνα της Θεοτόκου Αγάθωνος. Εύρεση της εικόνα από τον Μοναχό Αγάθωνο τον 14ο ἤ τον 15ο μ.Χ. αιώνας.
- Εικόνα της Παναγίας Δαμάστας. Προέρχεται από την πόλιν της Δαμασκού μεταφερθείσα κατά την εποχή της Εικονομαχίας (7ος - 8ος μ.Χ. αιώνας).
- Εικόνα της Παναγίας Δαδίου της «Γαυριώτισσας» ονομασία την οποίαν έλαβε από το δένδρο «γαύρος» σύνηθες στην τοποθεσία (Βυζαντινής περιόδου).
- Εικόνα της Παναγίας Αντινίτσας από το Αϊδίνιο της Μικράς Ασίας (13ος μ.Χ. αιώνας).
- Εικόνα της Θεοτόκου Φανερωμένης Ξυνιάδος (εποχή της Εικονομαχίας). Εύρεση της Εικόνας το 1965.
- Εικόνα του Αγίου Βλασίου στην Ιερά Μονή Στυλίδας (17ος μ.Χ. αιώνας).
- Εικόνα του Αγίου Γεωργίου στην Ιερά Μονή Μαλεσίνας (18ος μ.Χ. αιώνας).
- Εικόνα της Αγίας Παρασκευής στον Μητροπολιτικό Ιερό Ναό Λαμίας (16ος μ.Χ. αιώνας),
- Εικόνα του Οσίου Σεραφείμ του εκ Ζελίου Λοκρίδος στην Ιερά Μονή Μεταμορφώσεως Κ. Βούρλων (1790).
Εκκλησιαστική τέχνη Επεξεργασία
- Μουσείο Ιεράς Μονής Αγάθωνοςː Παλαιοχριστιανικά γλυπτά, Ιερές Εικόνες, Ιερά σκεύη, αντιμήνσια, άμφια, Ιερά Λείψανα 13 Ιεραρχιών, 5 Ιερομαρτύρων, 10 Μαρτύρων, 10 Νεομαρτύρων, 12 Οσίων και 10 Αγίων Γυναικών, παλαιά Βιβλία.
- Μουσείο Ιερού Ναού Αγίων Αποστόλων Πελασγίαςː Ιερές Εικόνες, σκεύη και άμφια του παλιού Ναού. Συλλογές Ιερών Εικόνων, αμφίων, παλιών βιβλίων κ.ά. σέ πολλούς ενοριακούς Ιερούς Ναούς προς φύλαξη.
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Ιωακείμ 2016, σελ. 59.
- ↑ Ιωακείμ 2016, σελ. 59-60.
- ↑ Ιωακείμ 2016, σελ. 61.
- ↑ Ιωακείμ 2016, σελ. 61-62.
- ↑ Ιωακείμ 2016, σελ. 62.
- ↑ Ιωακείμ 2016, σελ. 68.
- ↑ Μάρκου, Μάρκος. «Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης πρώην Φθιώτιδος κυρός Ιάκωβος». Ανακτήθηκε στις 2 Δεκεμβρίου 2022.
Πηγές Επεξεργασία
- Ιωακείμ, Ανδρέας Παν. (2016). Ο Μητροπολίτης Νέων Πατρών Γερμανός και η συμβολή του στην ψαλτική τέχνη - Διδακτορική διατριβή (PDF). Λαμία: Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Θεολογική Σχολή, Τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας. Ανακτήθηκε στις 22 Φεβρουαρίου 2024.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία