Ιλάριος του Πικταυίου

Ο Ιλάριος Πικταυίου ή (αρχ.) Ιλάριος των Πικταυών ή Ιλάριος του Πουατιέ (Hilaire de Poitiers, 310 – 367) ήταν επίσκοπος του Πουατιέ και διδάσκαλος της Εκκλησίας. Ήταν θεολόγος, συγγραφέας και υμνογράφος. Είναι άγιος της ορθόδοξης και καθολικής εκκλησίας (εορτή: 13 ή 14 Ιανουαρίου) και πνευματικός του άγιου Μαρτίνου επίσκοπου της Τουρ (αρχ.) ή Μαρτίνου των Τουρονών (Martin de Tours, + 397).

Ιλάριος του Πικταυίου
Επίσκοπος του Πουατιέ, διδάσκαλος της Εκκλησίας
Γέννηση	310 Πουατιέ, Γαλλία
Κοίμηση	367 Πουατιέ, Γαλλία
Τιμάται από	Καθολική Εκκλησία Ορθόδοξη Εκκλησία Αγγλικανική Κοινωνία Λουθηρανισμός Προχαλκηδόνιες Εκκλησίες
Εορτασμός	13 Ιανουαρίου
δεδομένα ()

Βίος

Ο Ιλάριος Πικταυίου γεννήθηκε περίπου το 310 στη γαλατική πόλη του Πικταυίου (σήμερα Πουατιέ), από πλούσια ειδωλολατρική οικογένεια πατρικίων. Σπούδασε στις μέτριες σχολές της επαρχίας του γραμματική, ρητορική και στοιχειώδη ελληνικά. Θα βαπτιστεί χριστιανός πριν την χειροτόνησή του, το 350 σε επίσκοπο Πικταυίου. Θα παραμείνει αμέτοχος σε ό,τι διαδραματιζόταν στην Ανατολή όταν εμφανίστηκε η αρειανική κρίση. Το 356 θα συμμετάσχει στη σύνοδο του Μπεζιέ όπου θα προσπαθήσει να υπερασπισθεί την αντιαρειανική πίστη, χωρίς αποτέλεσμα. Τότε θα πρωτοακούσει, κατά παραδοχή του, για το Σύμβολο της Νίκαιας. Οι αρειανοί Ουάλης, Ουρσάκιος και Γερμίνιος, προσεταιρίστηκαν τον αυτοκράτορα Κωνστάντιο και πέτυχαν την εξορία του Ιλαρίωνα στη μικρασιατική Φρυγία, το 356. Θα παραμείνει εξόριστος, χωρίς να απολέσει το θρόνο του μέχρι το 360. Η περίοδος της εξορίας του θα σταθεί γόνιμη σε εμπειρίες: θα γνωρίσει εκκλησιαστικές προσωπικότητες της εποχής, όπως τους επικεφαλής των Ομοιουσιανών Γεώργιο Λαοδικείας, Βασίλειο Αγκύρας, θα βελτιώσει τα ελληνικά του, θα σπουδάσει την θεολογική σκέψη της Ανατολής και θα γνωρίσει τις θεολογικές τάσεις που στόχευαν στη λύση της αρειανικής κρίσης. Παράλληλα θα επιδοθεί στη σύνταξη θεολογικοαντιρρητικών, ιστορικών και λιβελλικών έργων. Όσο ήταν εξόριστος προσπάθησε χωρίς επιτυχία να επαναφέρει τους Ομοιουσιανούς, μετά όμως την άνοδο του Ιουλιανού και εκμεταλλευόμενος την αδιαφορία του για το θέμα του αρειανισμού, αφού γύρισε από την εξορία στην έδρα του, συγκάλεσε σύνοδο στο Παρίσι το 361 και επικύρωσε το σύμβολο της Νικαίας απορρίπτοντας το αρειανικό σύμβολο που είχαν υπογράψει οι επίσκοποι της χώρας του στο Ρίμινι το 359. Το 364 στη βόρειο Ιταλία συγκάλεσε τους επισκόπους της περιοχής και πέτυχε την αποδοχή εκ μέρους τους του συμβόλου της Νίκαιας. Παράλληλη θα είναι η προσπάθειά του για την καταπολέμηση του καισαροπαπισμού, της επέμβασης του αυτoκράτορα στα εσωτερικά της Εκκλησίας. Ήταν έγγαμος και πατέρας μιας κόρης. Λόγω της καλής γνώσης του των ελληνικών και των λατινικών συνείσφερε σημαντικά στις θεολογικές ανταλλαγές μεταξύ ανατολής και δύσης. Γνώρισε και μετέφερε την ανατολική υμνολογία στη δύση, όντας ο πρώτος λατίνος υμνογράφος. Η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία το 1851 κατέταξε τον Ιλάριο μεταξύ των Διδασκάλων της Εκκλησίας.

Πηγές

• Στυλιανός Παπαδόπουλος, Πατρολογία, τόμ. Β, Αθήνα, 1990, σελ.241-251.
• Τριανταφύλλου, Βασιλική Θωμά. «Η αντιμετώπιση του αρειανισμού από τον Μ. Αθανάσιο και τον Ιλάριο Πικταβίου». Μεταπτυχιακή διπλωματική έργασία-Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Θεολογική Σχολή, Τμήμα Θεολογίας, 2011. http://invenio.lib.auth.gr/record/128113/files/GRI-2011-7663.pdf.