Ιωάννα Β΄ της Ναβάρρας

βασίλισσα της Ναβάρρας

Η Ιωάννα Β΄ της Ναβάρρας (γαλ.: Jeanne II de Navarre, 28 Ιανουαρίου 1311[3] - 6 Οκτωβρίου 1349), βασίλισσα της Ναβάρρας (1328 - 1349) ήταν η μοναδική κόρη και παιδί του Λουδοβίκου Ι΄ της Γαλλίας και της πρώτης συζύγου του Μαργαρίτας της Βουργουνδίας.[4][5] Η νομιμότητα της αμφισβητείται, εξ'αιτίας του σκανδάλου της μοιχείας στο οποίο είχε εμπλακεί η μητέρα της (1314), αλλά ο ίδιος ο πατέρας της τη νομιμοποίησε λίγο πριν τον θάνατό του (1316). Τον πατέρα της διαδέχθηκε ο επόμενος αδελφός του Φίλιππος Ε΄ της Γαλλίας, λόγω του Σαλικού νόμου και οι ευγενείς της Ναβάρρας τού έδωσαν όρκο υποτέλειας. Η εκ μητρός γιαγιά της Αγνή της Βουργουνδίας και ο Εύδης Δ΄ της Βουργουνδίας έκαναν προσπάθειες να εξασφαλίσουν την Καμπανία και το Μπρι στην Ιωάννα, αλλά τα βασιλικά στρατεύματα νίκησαν τους υποστηρικτές. Ο βασιλιάς Φίλιππος ο Υψηλός πάντρεψε την κόρη του Ιωάννα Γ΄ της Βουργουνδίας με τον Εύδη, παραχωρώντας του τις δυο κομητείες· ο Εύδης τον Μάρτιο του 1318 παραιτήθηκε στις δυο κομητείες για χάρη της Ιωάννας, με αντάλλαγμα χρηματική αποζημίωση. Η Ιωάννα παντρεύτηκε τον Φίλιππο του Εβρέ, μέλος της βασιλικής δυναστείας των Καπετιδών, που έγινε έτσι βασιλιάς της Ναβάρρας ως Φίλιππος Γ΄.

Ιωάννα Β΄ της Ναβάρρας
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Juana II (Ισπανικά) και Jeanne II de Navarre (Γαλλικά)
Γέννηση28  Ιανουαρίου 1311
Κονφλάν-Σαιντ-Ονορίν
Θάνατος6  Οκτωβρίου 1349
Γαλλία
Αιτία θανάτουπανώλη
Τόπος ταφήςΒασιλική Σαιν-Ντενί
Χώρα πολιτογράφησηςΒασίλειο της Γαλλίας
Βασίλειο της Ναβάρρας
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΓαλλικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπολιτικός
Οικογένεια
ΣύζυγοςΦίλιππος Γ΄ της Ναβάρρας (από 1329)[1][2]
ΤέκναΜαρία της Ναβάρας[1]
Λευκή της Ναβάρρας, βασίλισσα της Γαλλίας[1]
Κάρολος Β΄ της Ναβάρρας[1]
Φίλιππος της Ναβάρρας
Λουδοβίκος της Ναβάρρας
Ιωάννα της Ναβάρρας
Αγνή της Ναβάρας
Ιωάννα της Ναβάρρας
ΓονείςΛουδοβίκος Ι΄ της Γαλλίας[1] και Μαργαρίτα της Βουργουνδίας[1]
ΑδέλφιαΙωάννης Α΄ της Γαλλίας (ετεροθαλής αδελφός από πατέρα)
ΟικογένειαΟίκος των Καπετιδών
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΒασιλέας της Ναβάρρας (1328–1349)
Θυρεός
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο μικρότερος θείος της Κάρολος Δ΄ της Γαλλίας διαδέχθηκε τον Φίλιππο Ε΄ στη Γαλλία και στη Ναβάρρα (1322), αλλά πολλοί Ναβαρραίοι ευγενείς αρνήθηκαν να του δώσουν όρκο υποτέλειας. Όταν ο Κάρολος Δ΄ απεβίωσε, οι Ναβαρραίοι ευγενείς ανέτρεψαν τον ζυγό των Καπετιδών, ανακηρύσσοντας βασίλισσα της Ναβάρρας την Ιωάννα. Στη Γαλλία τον Κάρολο διαδέχθηκε ο πρώτος εξάδελφός του Φίλιππος ΣΤ΄ της Γαλλίας· αυτός έκανε συμφωνία με τη Ιωάννα, η οποία παραχώρησε τα δικαιώματά της στην Καμπανία και στο Μπρι και σε αντάλλαγμα ο Φίλιππος αναγνώρισε την Ιωάννα με τον σύζυγό της επίσημα σαν βασιλείς της Ναβάρρας. Ο Φίλιππος και η Ιωάννα στέφθηκαν βασιλείς της Ναβάρρας στον Καθεδρικό ναό της Παμπλόνας στις 5 Μαρτίου 1329. Ο Φίλιππος του Εβρέ ήταν περισσότερο ενεργός σαν βασιλιάς, αλλά το ζεύγος ζούσε στα κτήματά του στη Γαλλία, αφήνοντας την εξουσία της Ναβάρρα σε τοπικούς διοικητές.

Ο πατέρας της αποβιώνει χωρίς απογόνους Επεξεργασία

Ο πατέρας της ήταν μεγαλύτερος γιος και διάδοχος του Φιλίππου Δ΄ της Γαλλίας και της Ιωάννας Α΄ της Ναβάρρας. [6] Η μητέρα της Ιωάννας, Μαργαρίτα της Βουργουνδίας (π. 1290-1315) και οι δυο συννυφάδες της Ιωάννα Β΄, κόμισσα της Βουργουνδίας και Λευκή της Βουργουνδίας βρέθηκαν εμπλεκόμενες σε υπόθεση μοιχείας, λίγο πριν τον θάνατο του πεθερού τους (1314), με δυο ευγενείς: τους Φίλιππο και Βάλτερ Αουνάι. Η καταγγελία έγινε από την κουνιάδα τους Ισαβέλλα της Γαλλίας (1295-1358). Οι δυο ευγενείς, αφού βασανίστηκαν, ομολόγησαν ότι ήταν οι ερωμένοι τους για τρία χρόνια. [7] Οι δύο ευγενείς εκτελέστηκαν και οι δυο από τις νύφες του βασιλιά φυλακίστηκαν· η Μαργαρίτα απεβίωσε τον επόμενο χρόνο στη φυλακή, ενώ ο σύζυγος της είχε ήδη ανέβει στον θρόνο της Γαλλίας. Η νομιμότητα της Ιωάννας αμφισβητήθηκε, επειδή τη χρονιά που γεννήθηκε, η μητέρα της είχε εξωσυζυγικές σχέσεις με τον ξένο ευγενή, αλλά λίγο πριν τον θάνατό του ο πατέρας της την κήρυξε νόμιμη. [8] Ο πατέρας της, όταν απεβίωσε, είχε ήδη αφήσει τη δεύτερη σύζυγό του Κλημεντία του Ανζού έγκυο λίγων μηνών. Η συμφωνία, που έγινε ανάμεσα στους θείους της και τους ευγενείς, ήταν: αν το παιδί που θα γεννηθεί ήταν αγόρι, θα κληρονομούσε τον θρόνο της Γαλλίας, ενώ αν ήταν κορίτσι, οι δυο ετεροθαλείς αδελφές θα κληρονομούσαν το βασίλειο της Ναβάρρας και τις κομητείες της Καμπανίας και του Μπρι. [9] Η Ιωάννα στάλθηκε στους συγγενείς της μητέρας της στη Βουργουνδία αλλά δεν θα μπορούσε να παντρευτεί χωρίς τη σύμφωνη γνώμη της Γαλλικής βασιλικής οικογένειας. Η Κλημεντία γέννησε στις 13 Νοεμβρίου 1316 έναν γιο τον Ιωάννη τον Υστερότοκο ο οποίος έζησε μόνο 5 μέρες. [10] Ο από μητέρα θείος της Ιωάννας Εύδης Δ΄ της Βουργουνδίας που βρισκόταν στο Παρίσι ζήτησε να δει τον θείο της Ιωάννας Φίλιππο τον Υψηλό να διαπραγματευτεί μαζί του τα δικαιώματα της Ιωάννας στη Ναβάρρα, την Καμπανία και το Μπρι αλλά εκείνος αρνήθηκε να τον συναντήσει. [11]

Άρνηση του θείου της Φιλίππου να αναγνωρίσει τα δικαιώματα της Επεξεργασία

Ο Φίλιππος στέφθηκε βασιλιάς της Γαλλίας στο Ρενς στις 9 Ιανουαρίου 1317, το βασιλικό συμβούλιο κήρυξε στις 2 Φεβρουαρίου ότι καμιά γυναίκα δεν μπορεί να κληρονομήσει Γαλλικό στέμμα. [12] Οι Ναβαρραίοι ευγενείς έστειλαν επιστολή στον Φίλιππο για να δηλώσουν σε αυτόν όρκο υποτέλειας. [13] Ο Φίλιππος αρνήθηκε επίσης να παραχωρήσει στην Ιωάννα την Καμπανία και το Μπρι όπως είχε συμφωνήσει. [14] Η γιαγιά της Ιωάννας Αγνή της Γαλλίας (1260-1325) έστειλε γράμματα στους Γάλλους ευγενείς να αντισταθούν στη στέψη του Φιλίππου Ε΄ σαν βασιλιά της Γαλλίας. Οι ευγενείς της Καμπανίας δέχτηκαν αντίστοιχα γράμματα στα οποία τους ζητούσαν να αρνηθούν να δώσουν όρκο υποτέλειας στον Φίλιππο. [15] Ο σύζυγος της Εύδης Δ΄ αντίστοιχα τόνισε ότι η αποκλήρωση της Ιωάννας ήταν "εναντίον στους νόμους του θεού και των ανθρώπων, αντίθετο από κάθε ηθική που δεν το συναντάς σε καμιά άλλη παρόμοια περίπτωση"[16]. Ο βασιλικός στρατός του Φιλίππου όμως νίκησε οριστικά τους εχθρούς της Ιωάννας.

Στις 27 Μαρτίου 1318 ο Φίλιππος και ο Εύδης προχώρησαν σε συμφωνία. Ο Φίλιππος θα έδινε τη μεγαλύτερη κόρη του Ιωάννα Γ΄ της Βουργουνδίας σύζυγο στον Εύδη αναγνωρίζοντας τους κληρονόμους στη Βουργουνδία και το Αρτουά, η Ιωάννα θα παντρευόταν αντίστοιχα τον ξάδελφο της Φίλιππο του Εβρέ με προίκα 15000 λιβρών και δικαιώματα να κληρονομήσει την Καμπανία και το Μπρί αν ο Φίλιππος Ε΄ πέθαινε χωρίς γιους.[17] Οι δυο άνδρες συμφώνησαν επίσης να απαρνηθεί η Ιωάννα όλα τα δικαιώματα της στους θρόνους της Γαλλίας και της Ναβάρρας όταν φτάσει σε ηλικία 12 ετών.[18] Ο γάμος ανάμεσα στον Φίλιππο και την Ιωάννα πραγματοποιήθηκε στις 18 Ιουνίου 1318.[19] Η Ιωάννα ζούσε από τότε μαζί με τη γιαγιά του συζύγου της Μαρία της Βραβάντης, βασίλισσα της Γαλλίας.[20] Ζούσαν κοντά αλλά όχι μαζί μέχρι να φτάσει η Ιωάννα σε ηλικία 12 ετών,[21] ο γάμος τους ολοκληρώθηκε επίσημα το 1324. [22]

Κληρονόμος της Ναβάρας Επεξεργασία

 
Το γενεαλογικό δέντρο της Ιωάννας Β΄ της Ναβάρρας

Ο Φίλιππος πέθανε στις αρχές του 1322 χωρίς να αποκτήσει γιο και τον διαδέχθηκε στον θρόνο της Γαλλίας και της Ναβάρρας ο μικρότερος αδελφός του Κάρολος ο Ισχυρός. Πολλοί ευγενείς από τη Ναβάρρα αρνήθηκαν να του δώσουν όρκο υποτέλειας και ο Κάρολος δεν εγγυήθηκε τις ελευθερίες του βασιλείου. [23][24] Ο Κάρολος πέθανε στις 1 Φεβρουαρίου 1328 προκαλώντας νέα κρίση διαδοχής. Η τρίτη σύζυγος του Ιωάννα του Εβρέ ήταν έγκυος 7 μηνών, έπρεπε να οριστεί νέος αντιβασιλιάς μέχρι να γεννηθεί το παιδί. [25] Οι ευγενείς εξέλεξαν τον πρώτο ξάδελφο των τελευταίων βασιλέων Φίλιππο των Βαλουά που ήταν ο στενότερος συγγενής του στην αρσενική γραμμή της δυναστείας.[26] Το Κοινοβούλιο της Ναβάρρας που συνεκλήθη στο Πουέντε στις 13 Μαρτίου αποφάσισε να αντικαταστήσει το Γαλλικό στέμμα με τοπικούς ευγενείς.[27] Η χήρα του Καρόλου γέννησε στις 1 Απριλίου κόρη τη Λευκή, ήταν φανερό πλέον ότι η δυναστεία στην ευθεία της γραμμή είχε εξαλειφθεί.[28] Η Ιωάννα και ο σύζυγος της διεκδίκησαν τον Γαλλικό θρόνο επειδή ήταν και οι δυο μέλη της δυναστείας των Καπετιδών, υπήρχαν όμως άλλοι 5 μνηστήρες του θρόνου με επικρατέστερο τον Φίλιππο Βαλουά πρώτο ξάδελφο των τελευταίων βασιλέων.[29] Το Κοινοβούλιο της Ναβάρρας συνεκλήθη ζητώντας από την Ιωάννα και τον σύζυγο της να έρθουν να αναλάβουν τη βασιλεία επειδή είχαν κάθε κληρονομικό δικαίωμα στη χώρα. [30][31] Ο Φίλιππος Βαλουά στέφθηκε βασιλιάς της Γαλλίας στο Ρενς ως Φίλιππος ΣΤ΄ της Γαλλίας. Ο νέος βασιλιάς της Γαλλίας δεν είχε κανένα δικαίωμα στη Ναβάρρα, την Καμπανία και το Μπρι επειδή δεν ήταν απόγονος της Ιωάννας Α΄ της Ναβάρρας, για να επικυρώσει τη θέση του ως βασιλιάς της Γαλλίας αναγκάστηκε να αναγνωρίσει την Ιωάννα και τον σύζυγο της ως βασιλείς της Ναβάρρας.[32][33] Πιέστηκε έντονα να αποκηρύξει τα δικαιώματα του στην Καμπανία και στο Μπρι με αντάλλαγμα τις κομητείες του Λόνγκεβιλ, του Μορτέν και του Ανγκουλέμ. [34][35]

Διαπραγματεύσεις με τους ευγενείς της Ναβάρρας Επεξεργασία

Μετά την απόφαση του Κοινοβουλίου της Ναβάρρας τον Μάιο του 1328 η Ιωάννα ήταν η νόμιμη μονάρχης του βασιλείου.[36] Η απόφαση αυτή έβαζε ένα τέλος στην ένωση της Ναβάρρας με τη Γαλλία μια ιδέα που είχε δημιουργηθεί με τον γάμο του παππού της Φιλίππου Δ΄ με την Ιωάννα Α΄ της Ναβάρρας. Τους επόμενους μήνες η Ιωάννα συνέχισε τις διαπραγματεύσεις σχετικά με τον ρόλο της συζύγου της Φιλίππου του Εβρέ στη διακυβέρνηση του βασιλείου.[37] Οι ευγενείς της Ναβάρρας είχαν αναγνωρίσει τα κληρονομικά δικαιώματα της ίδιας της Ιωάννας αλλά δεν είχαν αναγνωρίσει τα δικαιώματα του συζύγου της.[38] Στη διάρκεια της απουσίας του βασιλικού ζεύγους υπήρξαν πολλά πογκρόμ εναντίον των Ιουδαίων στις πόλεις της Ναβάρρας.[39] Η Ιωάννα και ο σύζυγος της Φίλιππος του Εβρέ έστειλαν δυο Γάλλους ευγενείς τον Ερρίκο του Σιλλί και τον Φίλιππο του Μελάν προκειμένου α πραγματοποιήσουν τις διαπραγματεύσεις. [40] Οι ευγενείς της Ναβάρρας αρχικά δεν συμφωνούσαν να είναι ο σύζυγος της Ναβέρρας βασιλιάς τους και να τους κυβερνάει μονάχα η ίδια.[41] Αργότερα όμως τον Νοέμβριο του 1328 σε μια νέα συνάντηση στο Ρονσεβάλλες οι ευγενείς συμφώνησαν τελικά να έχει και ο σύζυγος της Ιωάννας ρόλο στη διακυβέρνηση του βασιλείου. Τηρήθηκαν όλοι οι κανόνες στέψης του Φιλίππου του Εβρέ σύμφωνα με τα τυπικά στέψης των βασιλέων της Ναβάρρας μαζί με τη σύζυγο του.[42] Ο Ερρίκος του Σιλλι για να μπορέσει να πετύχει τον σκοπό του αναφέρθηκε στον Απόστολο Παύλο και στην Α΄ Επιστολή προς Κορινθίους όπου τόνιζε ότι "η κεφαλή της γυναίκας είναι άντρας", επιπλέον ισχυρίστηκε τη θέληση της Ιωάννας να μοιραστεί την εξουσία με τον σύζυγο της.[43]

Η Ιωάννα και ο σύζυγος της ως βασιλείς της Ναβάρρας Επεξεργασία

 
Η Ιωάννα Β΄ της Ναβάρρας όπως παρουσιάζεται στο βιβλίο της

Η Ιωάννα και ο Φίλιππος έφτασαν στη Ναβάρρα στις αρχές του 1329, στέφθηκαν μαζί βασιλείς στον Καθεδρικό ναό της Παμπλόνα στις 5 Μαρτίου 1329.[44] Το νέο βασιλικό ζεύγος έδωσε όρκο υπογράφοντας το καταστατικό των προνομίων τους.[45] Το καταστατικό αναγνώριζε ότι η Ιωάννα ήταν η μοναδική νόμιμη κληρονόμος αλλά ολόκληρο το βασίλειο της Ναβάρρας θα έπρεπε να υπακούσει στον σύζυγο της.[46] Η Ιωάννα και ο Φίλιππος θα έπρεπε να απαρνηθούν τα δικαιώματα τους στον θρόνο όταν ο διάδοχος τους φτάσει σε ηλικία 21 έτους, σε αντίθετη περίπτωση θα έπρεπε να πληρώσουν το ποσό των 100.000 λιβρών. [47] Η Ιωάννα Β΄ και ο σύζυγος της Φίλιππος Γ΄ συνεργάστηκαν επιτυχώς στην κυβέρνηση του βασιλείου της Ναβάρρας κατά τη διάρκεια της βασιλείας τους.[48] Εξέδωσαν 85 βασιλικά διατάγματα από τα οποία τα 41 είχαν τα ονόματα και των δυο βασιλέων.[49] Ο Φίλιππος ήταν περισσότερο ενεργός στα διατάγματα από τη σύζυγο του ιδιαίτερα σε θέματα που αφορούσαν τη νομοθεσία.[50] Υπέγραψε 38 διατάγματα χωρίς τη σύζυγο του, μόνο 6 από αυτά υπογράφονται αποκλειστικά από την Ιωάννα.[51]

Το βασιλικό ζεύγος μετά από τη στέψη του ζήτησε την τιμωρία των ενόχων για τις ταραχές εναντίον των Ιουδαίων και την αποκατάσταση των ταραχών στα θύματα. Τα βασιλικά κάστρα επισκευάστηκαν και ένα νέο κτίστηκε στο Καστελρενώ κατά τη διάρκεια της βασιλείας του. Το σύστημα ύδρευσης στα χωράφια γύρω από την Τουδέλα έγινε με βασιλική οικονομική υποστήριξη. Προσπάθησαν να έχουν ειρηνικές σχέσεις με όλα τα γειτονικά κράτη. Ξεκίνησαν τις διαπραγματεύσεις για τον γάμο της μεγαλύτερης κόρης τους Ιωάννα με τον διάδοχο του στέμματος της Αραγωνίας Πέτρο (1329). Στις 15 Μαρτίου 1330 στις Σαλαμάνς υπεγράφη ειρήνη με το Βασίλειο της Καστίλης. Η Ιωάννα και ο Φίλιππος εγκατέλειψαν τη Ναβάρρα τον Σεπτέμβριο του 1331.[52] Η ιστορικός Έλενα Γουντάκρ σημειώνει ότι "το βασιλικό ζεύγος έπρεπε να εξισορροπήσει τις ανάγκες των Γαλλικών περιοχών κατά μήκος του βασιλείου της Ναβάρρας" κάτι που τους ανάγκασε να σπαταλήσουν όλο τον χρόνο τους για τον συγκεκριμένο σκοπό.[53] Ο ιστορικός Ζοζέ Μαρία Λακάρρα σημειώνει σημειώνει ότι "Η Ιωάννα και ο Φίλιππος ήταν ξένοι με τα ήθη και τα έθιμα της περιοχής δεν γνώριζαν ούτε τη γλώσσα γι'αυτό τον περισσότερο χρόνο απουσίαζαν". [54] Την περίοδο της απουσίας τους Γάλλοι ευγενείς κυβερνούσαν τη χώρα στο όνομα τους. [55] Μια διαμάχη που είχε σχέση με την ηγεσία της μονής του Φιτερό οδήγησε σε έκρηξη πολέμου με την Καστίλη (1335). O Πέτρος Δ΄ της Αραγωνίας υποστήριξε τη Ναβάρρα αλλά στις 28 Φεβρουαρίου 1336 υπεγράφη ειρήνη με την Καστίλη.[56] Η Ιωάννα και ο Φίλιππος επέστρεψαν στη Ναβάρρα τον Απρίλιο του 1336, η δεύτερη επίσκεψη τους διήρκησε ως τον Οκτώβριο του 1337, ο Φίλιππος επέστρεψε δυο φορές στο βασίλειο χωρίς τη σύζυγο του. [57]

Τελευταία χρόνια Επεξεργασία

Ο Φίλιππος πέθανε τον Σεπτέμβριο του 1343.[58] Αντικαταστάθηκε απο τον Φίλιππο του Μελάν ο οποίος διοικούσε τη Ναβάρρα στο όνομα του βασιλικού ζεύγους μαζί με τον Γουλιέλμο του Μπράχε. Ο Μπράχε είχε αντικατασταθεί πολύ καιρό πρίν με τον Ιωάννη του Κονφλάν επειδή σύμφωνα με την ιστορικό Έλενα Γουντάκρ είχε δυσαρεστηθεί μαζί του ο Φίλιππος. [59] Ένα αντίγραφο των Φουέρρος της Ναβάρρας μεταφράστηκε σε τοπική Ρωμανική διάλεκτο με πρωτοβουλία της ίδιας της Ιωάννας (1344), η ίδια είχε σαν γλώσσα επικοινωνίας με τους συμβούλους της τη μητρική της Γαλλική. [60] Η Ιωάννα ίδρυσε τη μονή του Σαν Φραγκίσκο στην Ολίτ (1345).[61] Η Ιωάννα εγκατέλειψε τα εδάφη της στη Ναβάρρα επειδή η πατρική της περιουσία δέχτηκε επίθεση από τον Εδουάρδο Γ΄ της Αγγλίας γιο της θείας της Ισαβέλλας που διεκδικούσε τον θρόνο της Γαλλίας.[62] Υποστήριξε τον θείο της Φίλιππο ΣΤ΄ αλλά σύντομα απογοητεύτηκε από τη στρατιωτική του ανικανότητα. Τον Νοέμβριο του ίδιου χρόνου έκλεισε συμφωνία με τον ξάδελφο του Άγγλου βασιλιά Ερρίκο του Λάνκαστερ σύμφωνα με την οποία θα επέτρεπε στα στρατεύματα του Εδουάρδου να περάσουν από την κομητεία του Ανγκουλέμ σε αντάλλαγμα με την προστασία των εδαφών της.[63] Υποσχέθηκε τέλος να μην κτίσει νέα οχυρά ούτε να χρησιμοποιήσει ξανά κανένα από τα υπάρχοντα οχυρά του Φιλίππου, ο Γάλλος βασιλιάς δεν μπορούσε να αναλάβει δράση εναντίον της.[64] Η Ιωάννα πέθανε στις 6 Οκτωβρίου 1349 από τη Μαύρη πανώλη. Η τελευταία της επιθυμία όπως την εξέφρασε στον γιο της ήταν η χρηματοδότηση της μονής της Σάντα Μαρία στην Ολίτ. [65] Τάφηκε στη Βασιλική Σαιν-Ντενί, η καρδιά της τοποθετήθηκε στη μονή των Ιακωβίνων στο Παρίσι μαζί με την καρδιά του συζύγου της. [66]

Οικογένεια Επεξεργασία

Με τον σύζυγό της Φίλιππο των Εβρέ (και εξάδελφο του πατέρα της Λουδοβίκου Ι΄ της Γαλλίας) απέκτησε :

Πρόγονοι Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 «Kindred Britain»
  2. p10521.htm#i105209. Ανακτήθηκε στις 7  Αυγούστου 2020.
  3. The Flores historiarum of Bernard Gui records the birth "V Kal Feb" in 1311 of "Ludovicus rex...filiam Johannam". Recueil des historiens des Gaules et de la France, vol. XXI, Guigniaut, Wailly (dirs.) Paris, 1855: E floribus chronicorum auctore Bernardo Guidonis, p. 724.
  4. Bradbury 2007, p. 278
  5. Woodacre 2013, p. 51.
  6. Woodacre 2013, pp. xix, 51.
  7. Bradbury 2007, p. 277.
  8. Woodacre 2013, p. 52.
  9. Woodacre 2013, p. 53.
  10. Bradbury 2007, p. 281.
  11. Woodacre 2013, p. 53.
  12. Woodacre 2013, p. 54.
  13. Monter 2012, p. 56.
  14. O'Callaghan 1975, p. 409.
  15. Woodacre 2013, p. 55.
  16. Woodacre 2013, p. 55.
  17. Woodacre 2013, p. 55.
  18. Woodacre 2013, pp. 55-56.
  19. Woodacre 2013, p. 57.
  20. Woodacre 2013, pp. 56, 71.
  21. Woodacre 2011, p. 197.
  22. Woodacre 2013, p. 71.
  23. Woodacre 2013, p. 60.
  24. Monter 2012, p. 57.
  25. Knecht 2007, p. 1.
  26. Knecht 2007, pp. 1-2.
  27. Monter 2012, p. 58.
  28. Knecht 2007, p. 2.
  29. Woodacre 2013, p. 57.
  30. Monter 2012, p. 58.
  31. Woodacre 2013, p. 61.
  32. Monter 2012, p. 58.
  33. Knecht 2007, p. 2.
  34. Knecht 2007, p. 2.
  35. Woodacre 2013, pp. 59-60.
  36. Woodacre 2013, p. 61.
  37. Woodacre 2013, p. 62.
  38. Monter 2012, p. 58.
  39. Woodacre 2013, p. 66.
  40. Woodacre 2013, p. 62.
  41. Woodacre 2013, pp. 62-63.
  42. Monter 2012, pp. 58-59.
  43. Woodacre 2013, p. 63.
  44. Woodacre 2013, p. 63.
  45. Monter 2012, p. 59.
  46. Woodacre 2013, pp. 63-64.
  47. Woodacre 2013, p. 64.
  48. Woodacre 2013, p. 66.
  49. Monter 2012, pp. 59-60.
  50. Woodacre 2013, p. 66.
  51. Monter 2012, p. 60.
  52. Monter 2012, p. 59.
  53. Woodacre 2013, p. 65.
  54. González Olle 1987, p. 706.
  55. Monter 2012, p. 59.
  56. Woodacre 2013, p. 69.
  57. Woodacre 2013, p. 65.
  58. Woodacre 2013, p. 72.
  59. Woodacre 2013, p. 73.
  60. González Olle 1987, p. 706.
  61. Woodacre 2013, p. 66.
  62. Woodacre 2013, p. 72.
  63. Sumption 1999, p. 556.
  64. Sumption 1999, p. 556.
  65. Woodacre 2013, pp. 62-63.
  66. Les Grandes Chroniques de France, vol. 9, Jules Viard, ed. (Paris: Librairie Ancienne Honoré Champion, 1927): 241.
  67. Fermin Miranda Garcia, Reyes de Navarra: Felipe III y Juana II de Evreux (Pamplona, 1994).
  68. Woodacre 2013, pp. xx, 68.
  69. Woodacre 2013, pp. xx, 70.
  70. The Catholic Encyclopedia, Vol.10, 722.
  71. Tuchman 1978, p. 133.
  72. Woodacre 2013, pp. xx, 83-84.
  73. Woodacre 2013, p. xx.

Πηγές Επεξεργασία

  • Bradbury, Jim (2007). The Capetians: Kings of France, 987-1328. Bloomsbury Academic.
  • González Olle, Fernando (1987). "Reconocimiento del Romance Navarro bajo Carlos II (1350)". Príncipe de Viana. Gobierno de Navarra; Institución Príncipe de Viana. 1 (182): 705–707. ISSN 0032-8472. Retrieved 11 June 2016.
  • Knecht, Robert (2007). The Valois: Kings of France, 1328-1589. Bloomsbury Academic.
  • Monter, William (2012). The Rise of Female Kings in Europe, 1300-1800. Yale University Press.
  • O'Callaghan, Joseph F. (1975). A History of Medieval Spain. Cornell University Press.
  • Sumption, Jonathan (1999). The Hundred Years War: Trial by Battle. 1. University of Pennsylvania Press.
  • Tuchman, Barbara W. (1978). A Distant Mirror: The Calamitious 14th Century. The Random House Publishing Group.
  • Woodacre, Elena (2013). The Queens Regnant of Navarre: Succession, Politics, and Partnership, 1274-1512. Palgrave Macmillan.
Προκάτοχος:
Κάρολος Δ΄ της Γαλλίας
Βασιλιάς της Ναβάρρας
 
13281349
με τον σύζυγο της
Φίλιππο τον Σοφό
Διάδοχος:
Κάρολος ο Κακός