Ιωάννης Γεννηματάς
Ο Ιωάννης Γεννηματάς (1910-1981) ήταν Έλληνας αξιωματικός του στρατού που διετέλεσε αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Στρατού από τον Απρίλιο του 1964 έως τον Σεπτέμβριο του 1965, σε μία εξαιρετικά κρίσιμη και πυκνή σε γεγονότα περίοδο (αποστολή ελληνικής μεραρχίας στην Κύπρο, ξέσπασμα της υπόθεσης ΑΣΠΙΔΑ).
| Ιωάννης Γεννηματάς | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Ιωάννης Γεννηματάς (Ελληνικά) |
| Γέννηση | 1910 Γύθειο |
| Θάνατος | 1981 |
| Χώρα πολιτογράφησης | Ελλάδα |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Ελληνικά |
| Σπουδές | Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων (έως 1930) |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | στρατιωτικός αξιωματικός |
| Στρατιωτική σταδιοδρομία | |
| Βαθμός/στρατός | στρατηγός/Ελληνικός Στρατός |
| Πόλεμοι/μάχες | Ελληνοϊταλικός πόλεμος |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | Αρχηγός Γενικού Επιτελείου Στρατού της Ελλάδας (1964–1965) |
| Βραβεύσεις | Αριστείο Ανδρείας |
Βιογραφικά στοιχεία Επεξεργασία
Γεννήθηκε στο Γύθειο, με καταγωγή από τις Θαλάμες της Μεσσηνιακής Μάνης. Αδερφός του ήταν ο Θεόδωρος Γεννηματάς, δικηγόρος και πατέρας του Γεωργίου Γεννηματά.
Φοίτησε στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων. Το 1953 ανέλαβε επικεφαλής του εκστρατευτικού ελληνικού σώματος στην Κορέα[1] ενώ την περίοδο 1960-1961, ως υποστράτηγος, διετέλεσε διοικητής της τότε Ανωτέρας Σχολής Πολέμου (ΑΣΠ, σημερινή ΑΔΙΣΠΟ).[2] Τον Απρίλιο του 1964 ανέλαβε την αρχηγία του Γενικού Επιτελείου Στρατού, θέση στην οποία παρέμεινε μέχρι τον Σεπτέμβριο του 1965, οπότε και αποστρατεύθηκε με τον βαθμό του αντιστράτηγου ε.α. ενώ του δόθηκε τιμητικά και ο τίτλος του επίτιμου αρχηγού Γ.Ε.Σ.[3]
Ο Γεννηματάς υπήρξε άνθρωπος των Ανακτόρων, είχε παρασκηνιακή συμμετοχή στις εκλογές βίας και νοθείας του 1961 (ως αντιστράτηγος και διοικητής του Β΄ Σώματος Στρατού στην Βέροια) ενώ η επιλογή του ως αρχηγού ΓΕΣ υπήρξε αποτέλεσμα συμβιβασμού του Γεωργίου Παπανδρέου με τα ανάκτορα.[4]
Η επιλογή αυτή του Γ. Παπανδρέου έγινε τότε στόχος έντονης εσωκομματικής κριτικής (ως μοιραίος συμβιβασμός), μεταξύ άλλων από την εφημερίδα «Ελευθερία» και την ομάδα του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, οι οποίοι θεωρούσαν ως δεδομένο ότι νέος αρχηγός ΓΕΣ θα γινόταν ο αντιστράτηγος Ανδρέας Σιαπκαράς (ο μόνος από τους εν ενεργεία αντιστράτηγους που δεν ανήκε στην δεξιά). Αντίδραση όμως υπήρξε και από την ομάδα του Ανδρέα Παπανδρέου, η οποία ήθελε να τοποθετήσει ως αρχηγό ΓΕΣ τον απόστρατο αντιστράτηγο Αριστείδη Βλάχο (αφού πρώτα με ειδικό νόμο θα τον επανέφερε στο στράτευμα). Ο Βλάχος, που αποτελούσε «κόκκινο πανί» για τα ανάκτορα, τελικά ανέλαβε γενικός διευθυντής της Γενική Διευθύνσεως Εθνικής Ασφαλείας (ΓΔΕΑ).
Στα χρόνια της μεταπολίτευσης η αρνητική εικόνα του Γεννηματά και της αρχηγίας του ανατράπηκε, εν μέρει, από τα απομνημονεύματα των ίδιων των χουντικών πραξικοπηματιών, οι οποίοι ανέφεραν ότι ο Γεννηματάς ήταν ο άνθρωπος που τους δυσκόλεψε περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον: ο χουντικός Νικόλαος Γκαντώνας έγραψε ότι επί Γεννηματά «Η ΚΥΠ είχεν αλωθή υπό των Παπανδρεϊκών. Άρχισαν οι διωγμοί των δεξιών αξιωματικών εις το Στράτευμα» και ότι ο Γεννηματάς «έκαμνε τα κομματικά ρουσφέτια των Παπανδρέου διά να δείξη καλήν διαγωγήν. Άρχισε ο Ανδρεϊσμός και ο Ασπιδισμός».[5] Ο Στέφανος Καραμπέρης, ηγέτης της παπαδοπουλικής χούντας στην Βόρεια Ελλάδα έγραψε ότι «Από την άνοιξιν του 1964 ήρχισεν ο χορός των μεταθέσεων Αξ/κων, ίνα τηρηθή η υπόσχεσις του τότε Αρχηγού του ΓΕΣ προς τον Πρωθυπουργόν Γ. Παπανδρέου ότι θα διαλύση τον ΙΔΕΑ. Ο Α/ΓΕΣ ξαναζωντάνεψε τον ΙΔΕΑ ώστε με το πρόσχημα αυτό να δυνηθή να εξοντώση όλα τα στελέχη διά τα οποία επίστευεν ότι ήσαν αντίθετα προς το κυβερνόν κόμμα».[6]
Το 1965, μετά το ξέσπασμα της υπόθεσης ΑΣΠΙΔΑ, ο Γεώργιος Παπανδρέου επιθυμούσε πλέον έναν καθαρά δικό του άνθρωπο ως αρχηγό ΓΕΣ και κινήθηκε για την αντικατάσταση του Γεννηματά, πλην όμως συνάντησε την σφοδρή αντίδραση των ανακτόρων αλλά και του υπουργού του, Πέτρου Γαρουφαλιά.[4]
Ο Γεννηματάς έζησε τα τελευταία χρόνια της ζωής του στην Αθήνα. Στις 15 Απριλίου 1981 έπεσε από τον πέμπτο όροφο του διαμερίσματός του, όπου έμενε μαζί με τη σύζυγό του και τραυματίστηκε σοβαρά (έπεσε πάνω στον ουρανό ενός αυτοκινήτου).[1] Υπέκυψε στα τραύματά του έπειτα από έναν μήνα. Κηδεύτηκε στις 10 Μαΐου 1981.[7]
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 "Ο επίτιμος αρχηγός ΓΕΣ Γεννηματάς έπεσε από τον 5ο όροφο", Το Βήμα, 16 Απριλίου 1981, σελ. 1.
- ↑ διατελέσαντες διοικητές Ανώτατης Σχολής Πολέμου Αρχειοθετήθηκε 2017-11-07 στο Wayback Machine., από την ιστοσελίδα του ΓΕΕΘΑ
- ↑ Στρατηγός Γεννηματάς, από την ιστοσελίδα της εφημερίδας Η Καθημερινή
- ↑ 4,0 4,1 Θάνος Βερέμης, Πώς φτάσαμε στο πραξικόπημα της 21ης Απριλίου, από την ιστοσελίδα της εφημερίδας Η Καθημερινή
- ↑ Νικόλαος Γκαντώνας, Αξιωματικός και Επαναστάτης, Πορεία «διά πυρός & σιδήρου» 1919-1973, σελ. 132-134, 2018, Εκδ. Πελασγός
- ↑ Στέφανος Ευαγγ. Καραμπέρης, Η επανάστασις της 21ης Απριλίου 1967 Και τα κινήματα βασιλέως και Ιωαννίδη, σελ. 158, 2011, Εκδ. Πελασγός
- ↑ Τα Νέα, Κοινωνικά, 11 Μαΐου 1981, σελ. 5.