Κάστρο του Αμπουάζ

κάστρο ευρισκόμενο στο Αμπουάζ της Γαλλίας

Το κάστρο του Αμπουάζ (Château d'Amboise) είναι ένα από τα κάστρα του Λίγηρα και βρίσκεται στο νομό Αντρ-ε-Λουάρ της κοιλάδας του Λίγηρα, στην πόλη Αμπουάζ στη Γαλλία, ανατολικά του Τουρ.

Κάστρο του Αμπουάζ
Château d'Amboise
Χάρτης
Γενικές πληροφορίες
Είδοςσατώ[1]
ΑρχιτεκτονικήΔιεθνής γοτθικός ρυθμός
Διεύθυνσηplace du Château
Γεωγραφικές συντεταγμένες47°24′47″N 0°59′9″E
Διοικητική υπαγωγήΑμπουάζ[1]
ΧώραΓαλλία
Προστασίακατηγοριοποιημένο ιστορικό μνημείο στη Γαλλία (από 1840)[1]
Ιστότοπος
Επίσημος ιστότοπος
Commons page Πολυμέσα

Το κάστρο ανήκε για περισσότερο από τέσσερις αιώνες στην ισχυρή οικογένεια Αμπουάζ, έως το 1434, οπότε και περιήλθε στην ιδιοκτησία του γαλλικού Στέμματος. Κατά τη διάρκεια της Γαλλικής Αναγέννησης το ισχυρό μεσαιωνικό φρούριο μεταμορφώθηκε σε πολυτελή βασιλική κατοικία, που κατοικήθηκε από αρκετούς βασιλείς της Γαλλίας και την αυλή τους. Πολλοί επιφανείς λογοτέχνες και καλλιτέχνες φιλοξενήθηκαν και εργάστηκαν στο κάστρο, όπως ο Λεονάρντο ντα Βίντσι, τα οστά του οποίου βρίσκονται στο παρεκκλήσιο του κάστρου.

Κατά τη διάρκεια της Γαλλικής επανάστασης[2] υπέστη καταστροφές, ωστόσο παραμένει το βασιλικό παλάτι, στο παρεκκλήσιο του οποίου βρίσκονται τα οστά του Λεονάρντο ντα Βίντσι.[3] Οι βεράντες και οι πύργοι δίνουν στο μνημείο μοναδική εμφάνιση.

Το κάστρο του Αμπουάζ έχει κατηγοριοποιηθεί ως ιστορικό μνημείο από το 1840.[4]

Ιστορία Επεξεργασία

Προέλευση Επεξεργασία

 
Το κάστρο πριν το 1579, γκραβούρα του Ζακ Α΄ Αντρουέ ντυ Σερσώ

Το κάστρο του Αμπουάζ χτίστηκε σε μία όχθη επάνω στον ποταμό Λίγηρα. Κατά τη διάρκεια της Ρωμαϊκής κυριαρχίας σε αυτό το σημείο -και λόγω της στρατηγικής του θέσης- υπήρχε ένας οχυρωμένος οικισμός. [5]Στα τέλη του 9ου αιώνα ο Ινζελζέ έγινε υποκόμης της Ορλεάνης και μέσω της μητέρας του συνδέθηκε με τον Ούγο τον Αββά, δάσκαλο των Γάλλων βασιλέων. Ο Ινζελζέ, που αργότερα έγινε κόμης του Ανζού, παντρεύτηκε την Αδελαΐδα, μέλος μιας εξέχουσας οικογένειας (ένας επίσκοπος και ένας αρχιεπίσκοπος ήταν θείοι της) που κατείχε τον πύργο, ο οποίος πέρασε στους κληρονόμους τους, τον γιο τους Φούλκωνα Α΄ τον Ερυθρό, που κατάφερε και επέκτεινε την επικράτειά του[6] και το κάστρο χρησίμευε για την προστασία των ανατολικών συνόρων των εδαφών των Ανδεγαυών.

Το 987 ο Φούλκων Γ΄ ο Μελανός κληρονόμησε το Αμπουάζ και το κάστρο του. Ο Φούλκων Γ΄ έπρεπε να αντιμετωπίσει τις φιλοδοξίες τουύ Όντο Α΄ κόμη του Μπλουά, που ήθελε να επεκτείνει την επικράτειά του στο Ανζού και η περιοχή και το κάστρο έγιναν το σκηνικό σφοδρών μαχών των μεγάλων φεουδαρχών για την επικράτησή τους.

Από τις αρχές του ΙΒ΄ αιώνα, το κάστρο περιήλθε στην ιδιοκτησία του οίκου ντ' Αμπουάζ.

Βασιλική κατοικία Επεξεργασία

 
Εσωτερικό του πύργου. Δεν υπάρχουν σκαλοπάτια αλλά ανηφορικό πέρασμα ώστε να διευκολύνεται η ανάβαση αμαξών και εφίππων.

Το 1434 ο ιδιοκτήτης του κάστρου Λουδοβίκος ντ' Αμπουάζ κατηγορήθηκε για συνωμοσία και καταδικάστηκε σε θάνατο. Ο βασιλιάς τού χάρισε τη ζωή, αλλά κατάσχεσε τον πύργο του στο Αμπουάζ. Μόλις βρέθηκε στα βασιλικά χέρια, ο πύργος έγινε η αγαπημένη διαμονή πολλών Γάλλων βασιλέων, από τον Λουδοβίκο ΙΑ΄ μέχρι τον Φραγκίσκο Α΄. [7]

Το 1492, ο Κάρολος Η΄ αποφάσισε να το ανοικοδομήσει εκτενώς, ξεκινώντας αρχικά με γοτθικό ρυθμό. Στη συνέχεια μετά το 1495, κάλεσε δύο Ιταλούς αρχιτέκτονες, τους Ντομένικο ντα Κορτόνα και Φρα Τζοκόντο, οι οποίοι δημιούργησαν στο Αμπουάζ μερικά από τα πρώτα αναγεννησιακά διακοσμητικά μοτίβα της γαλλικής αρχιτεκτονικής, δημιουργώντας μια αρμονική σύνθεση γοτθικού και αναγεννησιακού ρυθμού.

Μετά τον Ιταλικό πόλεμο του 1494-1495, ο Κάρολος Η΄ έφερε Ιταλούς αρχιτέκτονες και τεχνίτες στη Γαλλία για να εργαστούν στον πύργο και να τον μετατρέψουν στο «πρώτο παλάτι ιταλικού στυλ στη Γαλλία». [8]Μεταξύ αυτών, που ο Κάρολος έφερε από την Ιταλία, ήταν ο Πατσέλο ντα Μερκολιάνο, ο οποίος σχεδίασε τους κήπους στο κάστρο του Αμπουάζ και επίσης στο κάστρο του Μπλουά. Το έργο του άσκησε μεγάλη επιρροή στους Γάλλους σχεδιαστές εξωτερικών χώρων[9] και σύντομα παρόμοιοι κήποι εξαπλώθηκαν σε όλη τη Γαλλία. Ο Κάρολος Η΄ πέθανε στον πύργο του Αμπουάζ το 1498, όταν χτύπησε το κεφάλι του επάνω στο παραπέτασμα μίας πόρτας. [8]Πριν από το τέλος του είχε διευρύνει την επάνω βεράντα, προσθέτοντας κήπο με λουλούδια περίκλειστο με πλέγματα και κιόσκια. Ο διάδοχός του Λουδοβίκος ΙΒ΄ δημιούργησε μια γκαλερί γύρω από τη βεράντα, που φαίνεται σε γκραβούρα του 1576 του Ζακ Αντρουέ ντυ Σερσώ, στο έργο του Les plus excellents bastiments de France (Τα πιο υπέροχα κτίρια της Γαλλίας). Οι πανέμορφοι πανοραμικοί κήποι με θέα τον Λίγηρα αναπλάστηκαν τον 20ό αιώνα.

Ο Φραγκίσκος Α΄ μεγάλωσε στο Αμπουάζ, το οποίο ανήκε στη μητέρα του, τη Λουίζα της Σαβοΐας. Ακόμη και όταν έγινε βασιλιάς, περνούσε πολύ χρόνο στο αγαπημένο του κάστρο, που στα χρόνια του έφτασε στο αποκορύφωμα της δόξας του. Το 1515 κάλεσε τον Λεονάρντο ντα Βίντσι, που ήρθε στο κάστρο τον Δεκέμβριο τού 1515 και έζησε και εργάστηκε στον κοντινό πύργο Κλο Λυσέ, που υπάρχει ο θρύλος, ότι συνδεόταν με το κάστρο τού Αμπουάζ με ένα υπόγειο πέρασμα. Ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι πέθανε το 1519 και ενταφιάστηκε στο παρεκκλήσιο του κάστρου.

Ο Ερρίκος Β΄ συνέχισε την επέκταση, παραγγέλοντας την κατασκευή νέων κτηρίων στην ανατολική πλευρά. Με τη σύζυγό του Αικατερίνη των Μεδίκων μεγάλωσαν τα παιδιά τους στον πύργο, μαζί με τη Μαρία Στιούαρτ, βασίλισσα της Σκωτίας και μελλοντική σύζυγο τού γιου του Φραγκίσκου Β΄. Το 1560, κατά τη διάρκεια της εφήμερης βασιλείας του Φραγκίσκου Β΄, το κάστρο έγινε το σκηνικό της συνωμοσίας του Αμπουάζ, που αποτέλεσε μία από τις αφορμές των θρησκευτικών πολέμων στη Γαλλία.

Πινακοθήκη Επεξεργασία

Η συνωμοσία του Αμπουάζ Επεξεργασία

 
Θάνατος των συνωμοτών του Αμπουάζ

Το 1560, λίγο πριν την έναρξη των γαλλικών θρησκευτικών πολέμων, τη Γαλλία ουσιαστικά κυβερνούσε, στο όνομα του νεαρού Φραγκίσκου Β΄ ο Οίκος των Γκιζ. Σαν αντίδραση για την εξουσία του υπερ-Καθολικού δούκα του Γκιζ στην Αυλή, Ουγενότοι ευγενείς, ίσως με την απόμακρη προτροπή του Λουδοβίκου πρίγκιπα του Κοντέ, οργάνωσαν μια συνωμοσία για να απαγάγουν τον νεαρό βασιλιά και να συλλάβουν τον δούκα του Γκιζ και τον αδελφό του καρδινάλιο. Το σχέδιο αποκαλύφθηκε από τον Φραγκίσκο ντε Γκιζ και κατεστάλη βίαια. 1200 Ουγενότοι απαγχονίστηκαν ή σφαγιάστηκαν και έμειναν εκτεθειμένοι στα τείχη της πόλης, στο κάστρο, ακόμη και στο μπαλκόνι των δωματίων του βασιλιά. Η Αυλή σύντομα εγκατέλειψε την πόλη εξαιτίας της μυρωδιάς των πτωμάτων.

Η απογοητευτική ειρήνη της Αμπουάζ υπογράφηκε στις 12 Μαρτίου 1563, μεταξύ του Λουδοβίκου, πρίγκιπα του Κοντέ, ο οποίος είχε εμπλακεί στη συνωμοσία της απαγωγής του νεαρού βασιλιά και της Αικατερίνης των Μεδίκων. Το «διάταγμα της ειρήνης», όπως ονομάστηκε, όρισε ότι οι προτεσταντικές λειτουργίες θα πραγματοποιούνταν σε παρεκκλήσια έξω από τα τείχη των πόλεων. Καμία από τις πλευρές δεν ικανοποιήθηκε από αυτόν τον συμβιβασμό.

Παρακμή και αναπαλαίωση Επεξεργασία

Στις αρχές του 17ου αιώνα, το τεράστιο κάστρο εγκαταλείφθηκε όταν η περιουσία μεταβιβάστηκε στα χέρια του Γκαστόν ντ'Ορλεάν, αδελφού του βασιλιά Λουδοβίκου ΙΓ΄. Μετά το θάνατό του, επέστρεψε στο Στέμμα και μετατράπηκε σε φυλακή υψηλών κρατούμενων κατά τη διάρκεια της Σφενδόνης και αργότερα. Κατά τη διάρκεια της Γαλλικής Επανάστασης, μεγάλο τμήμα του κτιρίου καταστράφηκε.[10]

Από το 1840, το κάστρο του Αμπουάζ έχει καταγραφεί ως ιστορικό μνημείο από το γαλλικό Υπουργείο Πολιτισμού. [4] Ο Λουδοβίκος Φίλιππος άρχισε να το αποκαθιστά κατά τη διάρκεια της βασιλείας του, αλλά με την παραίτησή του το 1848, το κάστρο κατασχέθηκε από την κυβέρνηση. Το 1873, οι κληρονόμοι του Λουδοβίκου Φίλιππου έλαβαν τον έλεγχο της ιδιοκτησίας και έγινε μια σημαντική προσπάθεια για επιδιόρθωση. Σήμερα το κάστρο του Αμπουάζ είναι ιδιοκτησία του ιδρύματος Σαιν-Λουί που δημιουργήθηκε από τους απογόνους του Λουδοβίκου Φίλιππου, του τελευταίου Γάλλου βασιλιά.

Εσωτερικό Επεξεργασία

Μια εξαιρετική συλλογή από έπιπλα γοτθικού και αναγεννησιακού στυλ που εκτίθενται στον πύργο, μαρτυρούν την καλλιτεχνική τελειοποίηση της πρώτης γαλλικής αναγέννησης.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

Η επίσημη σελίδα Αρχειοθετήθηκε 2019-02-04 στο Wayback Machine. (γαλλικά)

Le Château d' Amboise et Clos Lucé youtube

Παραπομπές και σημειώσεις Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 «base Mérimée» (Γαλλικά) Υπουργείο Πολιτισμού της Γαλλίας.
  2. . «site officielle de la ville d' Amboise-sources historiques». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Αυγούστου 2016. 
  3. . «Autour dr Leonardo». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Μαρτίου 2019. 
  4. 4,0 4,1 . «Monuments Historiques et Immeubles protégés sur Amboise». 
  5. Garrett, Martin (2010), The Loire: A Cultural History, Oxford University Press, σελ. 97
  6. Bachrach, Bernard S. (1993), Fulk Nerra, the neo-Roman consul, 987–1040: a political biography of the Angevin count, University of California Press, σελ. 4-5
  7. Garrett, Martin (2010), The Loire: A Cultural History, Oxford University Press
  8. 8,0 8,1 Garrett, Martin (2010), The Loire: A Cultural History, Oxford University Press, σελ 100
  9. Benevolo, Leonardo (1978) [1968], Landry, Judith, ed., The Architecture of the Renaissance, Volume 1, σελ 363
  10. Ο σημερινός επισκέπτης βλέπει το ένα πέμπτο του τι ήταν κάποτε το Αμπουάζ και μπορεί να αποκτήσει μια εντύπωση για την έκτασή του περπατώντας τα παραπέτα του.