Καπέλα Νικολίνα
Συντεταγμένες: 41°54′12″N 12°27′17″E / 41.90333°N 12.45472°E
To παρεκκλήσιο του Νικολάου, ιταλ. capoella Niccolina, είναι ένα παρεκκλήσιο στο Αποστολικό Παλάτι της πόλης του Βατικανού. Είναι ιδιαίτερα αξιοσημείωτο για τις νωπογραφίες του Φρα Αντζέλικο, που ζωγράφισε το 1447-51 με τους βοηθούς του, οι οποίοι μάλλον έκαναν την περισσότερη εργασία. Το όνομα του παρεκκλησίου προέρχεται από τον προστάτη του καλλιτέχνη, τον πάπα Νικόλαο Ε΄, που το είχε κτίσει ως το προσωπικό του παρεκκλήσιο.
| Καπέλα Νικολίνα | |
|---|---|
 Ο Άγ. Πέτρος χειροτονεί τον Άγ. Λαυρέντιο ως διάκονο. Έργο του Φρα Αντζέλικο στο παρεκκλήσιο του πάπα Νικολάου Ε΄. | |
 | |
| Είδος | παρεκκλήσιο |
| Αρχιτεκτονική | γοτθική αρχιτεκτονική |
| Γεωγραφικές συντεταγμένες | 41°54′12″N 12°27′17″E |
| Θρησκευτική υπαγωγή | ρωμαιοκαθολική επισκοπή της Ρώμης |
| Χώρα | Βατικανό |
| Έναρξη κατασκευής | 1447 |
| Δημιουργός | Φρα Αντζέλικο |
 Πολυμέσα | |
| δεδομένα (π) | |
Αυτό βρίσκεται στον Πύργο του πάπα Ιννοκεντίου Γ΄, στο παλαιότερο τμήμα του Αποστολικού Παλατιού, νοτιοανατολικά της Αυλής Μπελβεντέρε. Βόρεια είναι οι αίθουσες του Ραφαήλ, ανατολικά η Στοά του Ραφαήλ, νότια η Δουκική Σάλα και δυτικά η Αυλή του Παπαγάλου. Το παρεκκλήσιο είναι πολύ μικρότερο από την καπέλα Σιστίνα. Οι τοίχοι ζωγραφίστηκαν από τον Φρα Αντζέλικο με θέμα δύο από τους πρώτους μάρτυρες: το επάνω μέρος έχει Επεισόδια από τη ζωή του Αγ. Στεφάνου και το χαμηλότερο Σκηνές από τη ζωή του Αγ. Λαυρεντίου. To σταυροθόλιο έχει τις μορφές των Τεσσάρων Ευαγγελιστών. Οι δύο αψίδες είναι διακοσμημένες με τους Οκτώ Διδασκάλους της Εκκλησίας[1].
Το παρεκκλήσιο δεν περιλαμβάνεται στη συνήθη επίσκεψη των τουριστών, αλλά μπορεί να το δει κάποιος με ειδικές ξεναγήσεις, που έχουν κρατηθεί από πριν.
Οι νωπογραφίες Επεξεργασία
.jpg)
Ο Φρα Αντζέλικο παριστά την Αποκαθήλωση του Χριστού στον τοίχο πίσω από τον βωμό, αλλά το έργο έχει καταστραφεί. Τα άλλα έργα του στα ημικύκλια έχουν πάντως διατηρηθεί καλά.
Οι σκηνές του Αγ. Στεφάνου ακολουθούν την αναφορά στις Πράξεις των αποστόλων, ενώ αυτές του Αγ. Λαυρεντίου έχουν σχεδιαστεί από την παλαιότερη σειρά σκηνών στη βασιλική του Αγ. Λαυρεντίου εκτός των τειχών, όπου ο άγιος είναι θαμμένος. Ο πρώτος ήταν ένας Ελληνόφωνος Ιουδαίος, ένας από τους πρώτους διακόνους που χειροτονήθηκε στην Ιερουσαλήμ από τον Άγ. Πέτρο: η Χειροτονία του Αγ. Στεφάνου και ο Άγ. Στέφανος μοιράζει ελεημοσύνες (στο ημικύκλιο).
Ο δεύτερος ήταν διάκονος (Χειροτονία του Αγ. Λαυρεντίου), στον οποίο ο Πάπας Σίξτος Β΄ εμπιστεύθηκε τον θησαυρό της εκκλησίας, με σκοπό να τον δώσει στον Αυτοκράτορα Βαλεριανό (Ο άγ. Λαυρέντιος λαμβάνει τους Θησαυρούς από την Εκκλησία). Ο Λαυρέντιος όμως τον μοίρασε μεταξύ των πενήτων (Ο Άγ. Λαυρέντιος μοιράζει ελεημοσύνες), πράξη για την οποία μαρτύρησε. Οι νωπογραφίες υπογραμμίζουν τις ομοιότητες στις ζωές των δύο μορφών, καθώς και οι δύο χειροτονήθηκαν διάκονοι, έδωσαν ελεημοσύνες στους ενδεείς και μαρτύρησαν έπειτα από μία θαρραλέα δήλωση πίστης. Η επιλογή των δύο αγίων δείχνει τη σύνδεση των Εκκλησιών της Ιερουσαλήμ και της Ρώμης.
Οι νωπογραφίες, γεμάτες από άριστες αρχιτεκτονικές λεπτομέρειες, υπαινίσσονται την επιθυμία του Νικολάου Ε΄ να ξανακτίσει τη Ρώμη ως τη νέα πρωτεύουσα του Χριστιανισμού. Οι μεγάλοι τοίχοι στο Μαρτύριο του Αγ. Στεφάνου υποδεικνύουν την επανοικοδόμηση των τειχών της Ρώμης. Επιπλέον το σχίσμα στην Ιουδαϊκή κοινότητα της Ιερουσαλήμ μπορεί να συγκριθεί στο Χριστιανικό σχίσμα, που έγινε στην εποχή του Νικολάου Ε΄, ο οποίος έχει ζωγραφιστεί ως πάπας Σίξτος Β΄.
Η διάταξη των έργων Επεξεργασία
Επειδή το κτήριο δεν είναι τετράγωνο, η διαφορά του μήκους από το πλάτος έχει διαμοιραστεί σε δύο αψίδες.
Ο δυτικός τείχος έχει στη μέση τον Ιωάννη Χρυσόστομο (στην αψίδα), δύο παράθυρα με ανάμεσά τους τη Χειροτονία του Αγ. Λαυρεντίου και τον Θωμά Ακινάτη (αψίδα). Επάνω ο Βασίλειος Καισαρείας (αψίδα), η Χειροτονία του Αγ. Στεφάνου, ο διαμοιρασμός ελεημοσύνης του Αγίου και ο Αμβρόσιος Μεδιολάνων (αψίδα). Στο τρίγωνο του σταυροθολίου ο ευαγγελιστής Μάρκος.
Ο βόρειος τείχος έχει κάτω μία πόρτα και μία είσοδο, στη μέση o Σίξτος Β΄ δίνει τον θησαυρό της Εκκλησίας στον Άγ. Λαυρέντιο και ο Άγιος τον μοιράζει στους πτωχούς. Επάνω το κήρυγμα του Αγ. Στεφάνου και η Αντιπαράθεσή του με το Συμβούλιο των Πρεσβυτέρων. Στην οροφή ο ευαγγελιστής Λουκάς.
Ο ανατολικός τοίχος έχει κάτω μία πρώην πόρτα ή κόγχη, στη μέση o Άγ Ιερώνυμος (στην αψίδα), ο Άγ. Λαυρέντιος καταδικάζεται από τον Βαλεριανό, το Μαρτύριο του Αγίου και ο Αθανάσιος Αλεξανδρείας (αψίδα). Επάνω o Αυγουστίνος Ιππώνος (αψίδα), ο Άγ. Στέφανος οδηγείται στο μαρτύριο, o Λιθοβολισμός του Αγίου και ο Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός (αψίδα).
Ο νότιος τοίχος έχει κάτω τον βωμό, στη μέση την Αποκαθήλωση (κατεστραμμένη) και επάνω ένα παράθυρο που πιάνει όλο το μήκος του τοίχου. Στην οροφή ο ευαγγελιστής Ματθαίος.
Πινακοθήκη Επεξεργασία
-
Ο δυτικός τοίχος -
Η χειροτονία του Αγ. Στεφάνου από τον Άγ. Πέτρο και ο διαμοιρασμός ελεημοσύνης από τον Άγ. Στέφανο -
Η χειροτονία του Αγ. Στεφάνου από τον Άγ. Πέτρο -
Ο διαμοιρασμός ελεημοσύνης από τον Άγ. Στέφανο -
Ο βόρειος τοίχος -
Ο βόρειος τοίχος -
Το κήρυγμα του Αγ. Στεφάνου -
Η Αντιπαράθεση του Αγ. Στεφάνου με το Συμβούλιο των Πρεσβυτέρων -
Ο πάπας Σίξτος Β΄ δίνει τον θησαυρό στον Άγ. Λαυρέντιο και ο Άγ. Λαυρέντιος μοιράζει τον θησαυρό στους πτωχούς. -
Ο πάπας Σίξτος Β΄ δίνει τον θησαυρό της Εκκλησίας στον Άγ. Λαυρέντιο -
Ο Άγ. Λαυρέντιος μοιράζει τον θησαυρό στους πτωχούς. -
Το σταυροθόλιο με τους ευαγγελιστές -
Ανατολικός τοίχος: Ο Βαλεριανός καταδικάζει τον Άγ. Λαυρέντιο -
Ανατολικός τοίχος: Το μαρτύριο του Αγ. Λαυρεντίου
Δείτε επίσης Επεξεργασία
Πηγές Επεξεργασία
- Hinzen-Bohlen, Brigitte (2000). Kunst & Architektur – ROM. Cologne: Könemann Verlagsgesellschaft.
- Staccioli, Paola (2003). Guida insolita dei musei di Roma e della Città del Vaticano. Rome: Newton Compton.
Υποσημειώσεις, Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Οι Μεγάλοι Πατέρες είναι: Αθανάσιος Αλεξανδρείας, Βασίλειος Καισαρείας, Γρηγόριος Ναζιανζινός, Αμβρόσιος Μεδιολάνων, Ιωάννης Χρυσόστομος, Ιερώνυμος, Αυγουστίνος Ιππώνος, πάπας Γρηγόριος Α΄.